Việc Tổng Thống Nga Boris Yeltsin từ chức có lẽ là tin quan trọng và đáng chú ý nhất trước thềm thiên niên kỷ mới. Có thể là Tổng Thống Nga đã cố ý chọn cái ngày đó để thực hiện quyết định khôn ngoan nhất của ông. Đây là một bài học và cũng là một gương sáng cho những nhà lãnh đạo có quá nhiều tham vọng trên thế giới, đặc biệt là trong “thế giới thứ ba,” gồm những nước đang phát triển, nơi mà nền dân chủ còn phôi thai, chưa có nền tảng vững chắc.
Nhiệm kỳ của TT Yeltsin tới tháng 6-2000 mới hết hạn, nhưng ông đã quyết định từ chức sớm hơn, không bám ghế tới giờ chót như hầu hết các nhà lãnh đạo thường làm. Người ta cũng ghi nhận rằng TT Yeltsin từ chức vì lý do sức khỏe. Nhưng quyết định từ chức sớm của ông còn là một toan tính chính trị khôn ngoan.
Nhiệm kỳ của TT Yeltsin tới tháng 6-2000 mới hết hạn, nhưng ông đã quyết định từ chức sớm hơn, không bám ghế tới giờ chót như hầu hết các nhà lãnh đạo thường làm. Người ta cũng ghi nhận rằng TT Yeltsin từ chức vì lý do sức khỏe. Nhưng quyết định từ chức sớm của ông còn là một toan tính chính trị khôn ngoan.
Thật vậy, sau cuộc bầu cử quốc hội Nga vừa rồi - một cuộc bầu cử được nhìn nhận là dân chủ và vô tư - đảng Thống Nhất của ông Putin, đương kim thủ tướng, chiếm được nhiều ghế trong Quốc Hội. Với sự liên kết với nhiều đảng nhỏ khác, ông Putin có thể nắm chắc phần thắng khi có cuộc bầu cử sau ba tháng tạm thời xử lý thường vụ thay thế cho TT Yeltsin như hiến pháp Nga qui định.
Sự toan tính nằm trong việc thúc đẩy tổ chức bầu cử Tổng Thống Nga sớm hơn. Cuộc bầu cử dự tính vào tháng 6-2000. Nhưng theo hiến pháp Nga, do việc Tổng Thống từ chức, chỉ ba tháng sau là phải có bầu cử. Dân chúng Nga, vào lúc còn đang hăm hở đối với Đảng Thống Nhất, sẽ dễ bỏ thăm cho ông Putin đắc cử Tổng Thống. Chờ tới tháng 6 mới tổ chức bầu cử, biết đâu để lâu, chính phủ Putin không làm được việc, bị dân chúng bất mãn phản đối thì hỏng hết mọi việc. Sự ra đi sớm sủa mở đường cho người tin cậy kế vị, với Yeltsin, vừa tốt cho chính sách chung, vừa là lá bài an toàn nhất cho cá nhân và gia đình Yeltsin, về trách nhiệm trong việc tiền bạc nước Nga đã chạy ra ngoại quốc, nhờ được Putin ký sắn lệnh miễn tố cả gia đình cho Yeltsin.
Đối với chúng ta, những người tị nạn đấu tranh để xây dựng một nước Việt Nam tự do và dân chủ, việc Yeltsin từ chức cũng mang lại một bài học quí giá. Thứ nhứt là không nên tham quyền cố vị. Thứ hai là phải biết phục thiện.
Trong diễn văn từ chức, Yeltsin đã xin lỗi dân Nga vì đã không làm được tất cả những gì ông mong muốn cho đất nước ông. Nhưng điều quan trọng nhất, theo ý chúng tôi, là việc TT Yeltsin thừa nhận rằng muốn thay đổi một chế độ, một xã hội không phải trong chốc lát mà thực hiện được, khi ông nói “Tôi yêu cầu mọi người hãy tha thứ cho tôi vì không thực hiện được kỳ vọng của những người nghĩ rằng chúng ta có thể từ một quá khứ đen tối, trì trệ, độc đoán, nhẩy sang một xã hội sáng sủa, giầu có và văn minh ngay được.”
Bài học ấy nhắc nhở chúng ta đừng bao giờ nôn nóng muốn có ngay một xã hội tự do dân chủ ở Việt Nam, ngay cả khi chế độ Cộng sản không còn nữa. Tự do dân chủ không thể xây dựng trong một ngày. Chúng ta phải biết kiên trì thực hiện nó. Và nếu ngay từ bây giờ, chúng ta không bắt tay vào việc nghiên cứu để xây dựng một chế độ theo ý nguyện của đa số nhân dân thì khi thời cơ tới, chúng ta cũng sẽ như TT Yeltsin, “lội” trong những ý tưởng đầy thiện chí nhưng không đưa tới đâu, đem lại sự thất vọng cho nhiều người, như chính ông nhìn nhận “Nhiều hy vọng của chúng ta không thành hiện thực được.”
Nhiều người cho rằng trước sau gì rồi chế độ cộng sản tại Việt Nam cũng phải biến đi, bằng cách này hay cách khác. Chúng ta có thể tin đó là sự thật, nhưng cái gì sẽ xẩy ra sau đó" Đó là câu hỏi mà việc từ chức của TT Yeltsin nêu lên cho chúng ta.
Gửi ý kiến của bạn
