Mua xong một chiếc xe dù cũ hay mới, điều đầu tiên mà chúng taphải lo là mua bảo hiểm cho xe mình. Vì có quá nhiều loại bảohiểm thành ra nhiều khi chúng tôi không biết là phải mua loại bảohiểm nào và ích lợi của chúng ra sao"
Trước hết chúng ta thường nghe đến là loại bảo hiểm một chiều haycòn gọi là "Liability Insurance." Ở California tất cả những xechạy trên đường phố, người chủ xe bắt buộc phải mua bảo hiểm mộtchiều cho xe mình. Loại bảo hiểm nầy đề phòng khi có tai nạn xẩyra do lỗi của người lái xe thì bảo hiểm sẽ bồi thường cho đốiphương. Theo luật ở California, người chủ xe phải mua bảo hiểmmột chiều cho chiếc xe của mình với tiền bảo hiểm tối thiểu là$15,000, cho tiền bồi thường thương tích tối đa cho một người là$30,000 cho tất cả mọi người trong một tai nạn xe cộ. Thí dụ tôivượt đèn đ' đụng ba (3) xe chở đầy người gây thương tích cho mười(10) người và tử thương cho một người, trong trường hợp đó nếutôi chỉ có bảo hiểm một chiều tối thiểu thì hãng bảo hiểm của tôisẽ bồi thường $15,000 cho người bị tử thương và chia $15,000 cònlại cho mười người kia. Ngoài bảo hiểm về thương tích, luật cònbắt người chủ xe phải mua bảo hiểm tối thiểu là $5,000 để bồithường cho những hư hại về xe cộ vật chất. Thí dụ chẳng may xetôi đụng một chiếc Lexus đời mới thì hãng bảo hiểm của tôi sẽbồi thường tối đa cho đối phương là $5,000 cho dù thiệt hại choxe họ có trên $5,000.
Bây giờ nếu tôi không có tiền mua bảo hiểm thì sao" Nếu chẳng maytai nạn xe cộ xẩy ra, thì người chủ xe và người lái xe của xekhông có bảo hiểm, cho dù không có lỗi, cũng sẽ không được bồithường cho những đau đớn vì thương tích hay tật nguyền. Còn nếutôi là người có lỗi thì đầu tiên là tôi sẽ bị phạt từ $500 đến$1,000. Người chủ xe không có bảo hiểm thì sẽ bị rút bằng lái 1năm. Chưa kể là người chủ xe và người lái xe sẽ chịu trách nhiệmdân sự về những thiệt hại vật chất và thương tích cho đối phương.
Đối với nhưng xe thuê (lease) hay còn mua trả góp thì nhà băngthường đòi h'i là người chủ xe (registered owner) phải mua bảohiểm một chiều với tiền bồi thường tối thiểu là $100,000 chothương tích một người, $300,000 cho thương tích tất cả mọi ngườitrong một tai nạn và $50,000 cho thiệt hại về xe cộ, vật chất.Mục đích của loại bảo hiểm cao nầy là để bảo vệ nhà băng hayngười cho thuê trong những tai nạn lớn.
Nếu chúng ta có nhà cửa, tài sản nhiều hay việc làm tốt, lươngcao thì chúng ta đừng có tiếc tiền mua bảo hiểm mà chỉ mua loạibảo hiểm tối thiểu $15,000/$30,000/$5,000 mà nên mua cao hơn tùytheo mức độ tài sản hay lợi tức của mình. Thường các hãng bảohiểm có bán $25,000/$50,000/$10,000 hay cao hơn$100,000/$300,000/$50,000. Lý do là nếu chúng ta có tài sản màchỉ mua bảo hiểm tối thiểu, chẳng may nếu chúng ta gây ra một tainạn lớn, thương tích nhiều. Đối phương tất nhiên nếu không đượcbồi thường th'a đáng họ sẽ kiện chúng ta. Trong trường hợp họthắng kiện với bản án bồi thường thương tích là $100,000 thì khiđó hãng bảo hiểm chỉ trả $15,000 còn số còn lại họ sẽ nhắm vàotài sản của chúng ta.
Bởi vì tiền bảo phí quá cao, nhất là đối với những người mới láixe, còn trẻ tuổi hay quá lớn tuổi, do đó đưa đến tình trạng lànhiều người lái xe trên đường phố không có bảo hiểm một chiều.Theo thống kê, những nhà lái xe không có bảo hiểm một chiều cóthể lên đến 40% tổng số những người lái xe trên đường phố.
Để bảo vệ trường hợp người gây ra tai nạn không có bảo hiểm, cáchãng bảo hiểm đều có bán loại bảo hiểm một chiều rưỡi gọi là"Uninsured Motorist" hay gọi tắt là "UM." Đây mới thật sự là locó bảo hiểm nhằm bảo vệ chinh chúng ta. Nếu có bảo hiểm một chiềurưỡi chúng ta sẽ được bồi thường về thương tích và xe cộ khi đốiphương gây ra tai nạn nhưng họ không có bảo hiểm. Thường thì cáchãng bảo hiểm họ bán loại nầy với tiền bồi thường là $15,000 chothương tích tối đa có một người và $30,000 là cho thương tích tốiđa cho tất cả mọi người trong xe của chúng ta. Đương nhiên nếumuốn, chúng ta cũng có thể mua bảo vệ lên đến $100,000/$300,000cho thương tích và $50,000 cho xe cộ. Nên nhớ là trong trường hợpnầy tuy hãng bảo hiểm của chúng ta bồi thường cho chính chúng ta,họ không có quyền tăng bảo phí của chúng ta. Hãng bảo hiểm chỉ cóquyền tăng bảo phí nếu chúng ta lỗi hơn 50% trong một tai nạn xehơi. Đây cũng là trường hợp mà chúng ta sẽ thấy sự khác biệt giữamột hãng bảo hiểm tốt và một hãng bảo hiểm xấu. Hãng bảo hiểm tốthọ sẽ bồi thường cho chúng ta một cách công bằng và th'a đáng.Còn hãng bảo hiểm xấu thì họ sẽ làm tròng chéo đủ điều trước khihọ bồi thường. Khi bồi thường thì số tiền bồi thường thường cũngkhông công bằng và th'a đáng, thí dụ cùng một tai nạn giống nhau,với tiền bệnh viện bác sĩ cũng gần như nhau, một hãng bảo hiểm cóthể bồi thường $10,000 một hãng khác có thể bồi thường $5,000. Đasố chúng ta khi mua bảo hiểm hãng nào có bảo phí rẻ chứ ít aichịu xét coi hãng bảo hiểm có uy tín tốt hay không. Nhưng như ông bà thường nói "Tiền nào của đó" và "Của rẻ thường làcủa hôi." Với hơn mười mấy năm kinh nghiệm, khi biết ra được hãngbảo hiểm chúng tôi thường cho thân chủ trong những tai nạn xe cộbiết trước để họ đừng có phàn nàn sau nầy.
Loại bảo hiểm một chiều rưỡi cũng bảo vệ chúng ta trong những tainạn mà người gây ra tai nạn b' chạy hay còn gọi là "hit and run."Thí dụ đối phương vượt đèn đủ đụng xe chúng ra, sau đó họ b'chạy luôn. Trong những tai nạn "hit and run" đó, hãng bảo hiểmcủa chính chúng ta sẽ bồi thường cho chúng ta. Tuy nhiên vì nhữngtai nạn loại nầy thường dễ có gian lận do đó để bồi thường đa sốcác hãng bảo hiểm đòi h'i là chúng ta phải khai báo cho cảnh sát,cho Nha Lộ Vận (Department of Motor Vehicles) hay cho hãng bảohiểm trong vòng 48 tiếng đồng hồ sau khi tai nạn xẩy ra. Do đónếu bị "hit and run" ta nên khai báo cảnh sát ngay saukhi tai nạn xẩy ra và còn đang ở hiện trường. Đối với những tainạn loại nầy nếu không lấy được bảng số xe của đối phương nhiềuhãng bảo hiểm sẽ từ chối không bồi thường cho hư hại xe cộ. Lý dolà có nhiều người vì bất cẩn hay lạc tay lái đụng xe xong rồi lạikhai là xe mình bị "hit and run." Do đó đối với những tai nạnloại nầy, các hãng bảo hiểm thường nhìn với cặp mắt nghi ngờ.
Đối với những xe mới mua còn trả góp thì nhà băng bao giờ cũngbắt người chủ xe phải mua bảo hiểm hai chiều cho xe mình còn gọilà "Comprehensive and Collision." Loại bảo hiểm nầy mục đích làbảo vệ cho nhà băng. Bởi vì khi mua xe trả góp người mua chỉ là"registered owner," tức là người chủ có quyền sử dụng xe. Nhưngngười chủ trên pháp lý (legal owner) vẫn còn là nhà băng. Khi trảxong nợ xe, thì khi đó người mua xe mới là chủ thật sự chiếc xe.Để bảo vệ tài sản của mình là chiếc xe, nhà băng đòi người mua xephải mua bảo hiểm hai chiều. Loại bảo hiểm nầy chỉ bảo vệ chiếcxe mà thôi. Khi tai nạn xẩy ra bất kể lỗi phải của ai, hãng bảohiểm sẽ bồi thường cho tất cả mọi hư hại cho chiếc xe. Bởi vìkhông cần biết là người chủ xe có lỗi hay không mà chúng tathường gọi loại bảo hiểm nầy là bảo hiểm hai chiều. Loại bảo hiểmnầy cũng bảo vệ khi xe bị mất cắp, bị phá hoại hay cả khi bị hưhại vì mưa đá. Đương nhiên là xe càng đắt tiền thì bảo phí càngcao. Để giảm bảo phí, người chủ xe có thể chịu số tiền trả trướcgọi là deductible. Tiền trả trước (Deductible) càng cao thì bảophí càng giảm. Thường thì tiền trả trước là $250 hay $500. Thí dụchủ xe lạc tay lái đụng vào cột đèn. Tiền sửa xe là $5,000. Nếudeductible là $500 thì chủ xe xuất tiền túi trả trước $500. Cònlại $4,500 thì bảo hiểm trả. Nên nhớ là loại bảo hiểm hai chiềunầy chỉ bảo hiểm xe thôi chứ không bảo hiểm thương tích cho ngườilái xe và người ngồi trong xe. Nếu chúng ta mua cả hai loại bảohiểm hai chiều và loại bảo hiểm một chiều rưỡi, thì khi có tainạn nhưng đối phương có lỗi và không có bảo hiểm, thì hãng bảohiểm của chúng ta sẽ trả lại tiền deductible cho chúng ta.
Có một loại bảo hiểm tương tự cho loại bảo hiểm hai chiều nhưngđể trả cho tiền bác sĩ và nhà thương khi có tai nạn thương tíchcho người ngồi trong xe gọi là Medical Payment hay gọi tắt là MedPay. Khi có loại bảo hiểm nầy hãng bảo hiểm sẽ trả tiền bệnh việnvà bác sĩ cho chúng ta bất kể là chúng ta có lỗi hay không. Tuynhiên hãng bảo hiểm chỉ trả tiền bệnh viện và bác sĩ mà thôi. Họsẽ không trả cho những đau đớn về thương tích hay tật nguyền.Ngoài ra nếu tai nạn do lỗi của đối phương. Nếu hãng bảo hiểm củađối phương trả tiền bồi thường về bệnh viện, bác sĩ cho chúng tanhiều hãng bảo hiểm sẽ yêu cầu chúng ta phải bồi hoàn tiền họ trảcho chúng ta lại. Các hãng bảo hiểm thường bán với mức bảo vệ là$1,000, $2,000, $5,000 hay cao hơn. Ở đa số trường hợp nếu chúngta đã có bảo hiểm sức kh'e thì có mua bảo hiểm nầy cũng không lợiích nhiều lắm.
Với phần trình bày trên chúng tôi mong đem lại cho quý bạn nhữnghiểu biết về căn bản về bảo hiểm xe cộ để có thể sử dụng khi muabảo hiểm cho xe mình.
Bài viết bởi luật sư Đỗ Hiếu Liêm. Mọi ý kiến đónggóp xin gởi về Tổ Hợp Luật Sư Đỗ Hiếu Liêm, ở số 8231 WestminsterBoulevard, Westminster, California 92683. Điện thoại số (714)898-7579.
Bài nầy trích từ Đặc San Tiền Giang - Hậu Giang sẽ được phát hànhmiễn phí vào ngày 19 tháng 11 năm 2000 tại Đại Hội Tiền Giang HậuGiang do mười (10) Hội Đồng Hương tổ chức tại nhà hàng ParacelSeafood. Giá vé là $25.00. Để giữ chỗ xin liên lạc Văn Phòng Luật Sư Đỗ Hiếu Liêm số (714) 898-7579.
Gửi ý kiến của bạn
