HÀ NỘI (AP).- Với chiếc áo khoác ngoài hiệu Calvin Klein và chiếc mũ lữơi trai có huy hiệu đội banh dã cầu Los Angeles, cậu Nguyễn Phương, 21 tuổi, sinh viên năm thứ ba Đại học Hà Nội, ngành kinh tế, có thể trộn lẫn trong bất cứ một Đại học nào ở Hoa Kỳ. Và đó là điều cậu muốn.
“Tôi nghĩ Hoa Kỳ là cường quốc số 1 thế giới và là nơi có nhiều tiện nghi hơn cả. Nếu tốt nghiệp ở ngoại quốc, người ta sẽ dễ dàng kiếm việc làm hơn là tốt nghiệp ở Việt Nam.” Cậu nói như vậy với phóng viên Tini Trần của AP tại Việt Nam. Nguyễn Phương không phải là người duy nhất hướng về các Đại học phương Tây. Cuộc triển lãm giáo dục vừa mở cửa ở Hà Nội đã tràn ngập sinh viên Việt Nam tới tham dự.
Khu triển lãm còn ba giờ đồng hồ mới mở cửa, mà ngay từ 7 giờ sáng, một đám đông đã tới chờ. Tổng cộng có 5000 sinh viên qua cửa trong khi Ban tổ chức chỉ dự trù khoảng 2000 người.
Bà Kristy Kelly, gíam đốc Viện Quốc tế Đại học ở Nữu Ước nói rằng các tài liệu đã phân phát hết từ 2 giờ, trong khi cuộc triển lãm kéo dài một ngày. Cuộc triển lãm thứ hai tổ chức tại Sài gòn đã thu hút 6,700 người hiếu học, trong khi các tài liệu hết ngay vào giữa trưa. Bà cho biết sinh viên Việt Nam rất thích các đại học Mỹ.
So với sinh viên các nước Á châu khác, sinh viên Việt Nam ghi danh theo học ở Mỹ đông nhất. Kể từ 1993 tới nay, năm nào sĩ số cũng tăng từ 30 tới 40% một cách đều đặn.
Trong niên khóa 1997-1998, 1284 sinh viên Việt Nam du học đã theo học trong 351 Đại học Hoa Kỳ. Chi tiết này là do chương trình Open Doors cung cấp. Đây là chương trình phụ trách việc trao đổi sinh viên quốc tế ở Mỹ.
Các trường ở California đã thu hút một sĩ số đông nhất, chiếm 69% con số nói trên.
Tuy thế, ngay tại Việt Nam, số du học nói trên là số nhỏ so với thời các nước Cộng sản Đông Âu chưa sụp đổ. Trong thập niên ‘80, khoảng 10.000 sinh viên Việt Nam đã đi du học ngoại quốc, phần lớn là qua Nga và các nước Đông Âu. Bà Trần thị Kim Lan phó giám đốc Sở liên lạc Giáo dục Quốc tế của Bộ Giáo dục Việt Nam cho biết như trên.
Ngày nay họ chuyển hướng qua phương Tây, nếu họ có đủ khả năng. Hà Nội đã bỏ ra 7 triệu mỹ kim để tài trợ cho 500 viên chức nhà nước đi học bổ túc ở Bắc Mỹ, Âu châu và Úc châu. Có khoảng 300 tới 400 sinh viên được học bổng của nhà nước. Sở Giáo dục này nói rằng với các sinh viên đi du học tự túc thì họ không nắm vững con số là bao nhiêu.
Với lợi tức đồng niên ở Việt Nam là 340 mỹ kim, và học phí trung bình ở Mỹ là 20.000 mỹ kim một niên học, người ta không nghĩ rằng con số du học sinh sẽ nhiều. Chỉ những gia đình dư dả mới có thể gửi con đi du học được.
Được biết cuộc triển lãm giáo dục ở Hà Nội và Sài Gòn nói trên có đại diện của 11 Đại học Hoa Kỳ. Cuộc triển lãm năm ngoái ở Sài Gòn - lần đầu tiên - có số tương tự, riêng năm nay con số đại diện tăng gấp đôi: 24 đại học Mỹ có đại diện.
Bà Kelly hy vọng đây sẽ là một sinh hoạt thường niên, và tin rằng năm tới sẽ có nhiều hơn nữa các đại diện của Đại học Mỹ. Họ không chỉ đến Hà Nội, Sài Gòn, mà đi tất cả 10 thành phố Á châu. Ông David Currey, đại diện Đại học Arizona trong cuộc tiển lãm cho biết ông quá phấn khởi, có lúc hơi sợ nữa, vì có lúc có vài chục sinh viên bao vây cái chòi triển lãm của ông.