Phỏng vấn: Giáo Sư Đoàn Viết Hoạt: "Phải tiến tới đối lập".
dân chủ. Vì thế cho nên trong cái căn bản nhất của dân quyền
là dân chủ. Dân chủ chỉ có thể thực hiện được khi có sự tự do.
Tự do lại liên hệ tới nhân quyền. Có hai điểm căn bản nhất về
nhân quyền, đó là tự do về sở hữu và tự do ngôn luận. Tự do sở
hữu là tự do về vật chất, tự cho ngôn luận báo chí, kể cả tư
tưởng tôn giáo là cái tự do về mặt tinh thần. Hai cái mặt tự
do này nếu không có thì không có cái căn bản cho sự thực hiện
một nền dân chủ.
Vì vậy cho nên khi chúng ta đấu tranh cho dân chủ là
đấu tranh cho nhân quyền, và khi đấu cho nhân quyền là cho dân
quyền và cho một cái nền chính trị nó thu hút người dân và con
người, chứ không phải là chính trị phục vụ cho thiểu số độc tài.
Vì thế đây là vấn đề mà tôi trả lời tạm như thế.
LÝ KIẾN TRÚC thực hiện
Vào ngày "Hội Thảo Nhân Quyền cho Việt Nam" tổ chức tại
hội trường Civic Center thành phố Garden Grove, Quận Cam, hôm Chủ
Nhật 13 tháng 12 năm 1998 do "Phong Trào Nhân Quyền cho Việt Nam
năm 2000"; "Ủy Ban Tranh Đấu cho Dân Chủ và Nhân Quyền tại Việt
Nam"; "Ủy Ban đòi Nhân Quyền cho Việt Nam"; với sự tham dự của gần
600 đồng hương Việt Nam bao gồm trong đó có những đoàn thể, cộng
đồng sinh hoạt tại Nam Calif., các tổ chức đấu tranh và quí vị
thân hào nhân sĩ, đặc biệt, có sự có mặt của đại diện Hội Ân Xá
Quốc Tế đặc trách vùng Đông Nam Á, ông Jim Roberts.
Theo nội dung của một bản "Thông Cáo Báo Chí" được ký tên
Ban tổ chức Ngày Nhân Quyền cho Việt Nam, phân phát rộng rãi ngay
trong hội trường, buổi hội thảo được bảo trợ bởi "Mạng Lưới Nhân
Quyền", ông Trần Minh Công, ông Nguyễn Thanh Trang. Tổng Hội Sinh
Viên nam California. Hội Sinh Viên CSU Northridge. Hội Sinh Viên
USC.
Ở phần đầu, hai ông Nguyễn Thanh Hà và Luật sư Nguyễn Đỗ
Phủ phụ trách phần giới thiệu và điều hợp chương trình các phần
nói chuyện của hai tù nhân chính trị Giáo sư Đoàn Viết Hoạt và ông
Nguyễn Thanh Vân; bước sang phần thảo luận, Giáo sư Lưu Trung
Khảo phụ trách giới thiệu buổi thảo luận và điều hợp phỏng vấn
của đại diện các cơ quan báo chí truyền thông tại Nam California.
Trong phần phỏng vấn, Ký giả Lý Kiến Trúc đưa ra ba câu hỏi
đối với cá nhân Giáo Sư Tiến Sĩ Đoàn Viết Hoạt.
Kính mời quí bạn đọc theo dõi cuộc phỏng vấn này.
CÂU HỎI 1 - LÝKIẾNTRÚC:
- "Vì hôm nay là ngày Thế giới kỷ niệm 50 năm ra đời bản
Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền, chúng tôi xin đặt một câu hỏi về
nhân quyền.
Thưa Giáo Sư, người ta hay ví von rằng "Dân Quyền" tựa như
bát cơm manh áo của người dân thường, còn "Nhân Quyền" tựa như
yến tiệc gấm hoa; đối với thực trạng của nước Việt Nam hiện nay,
theo Giáo sư Dân Quyền đi trước hay Nhân Quyền đi trước"
CÂU HỎI 2:
- "Trước đây, vào cuối tháng 11 năm 1998, ông Đại Sứ "Pete"
Peterson khi về Mỹ có đi thăm cộng đồng Việt Nam tại Quận Cam,
trong một buổi dành cho báo chí Việt Nam phỏng vấn, báo Văn Hóa
có hỏi ông Đại Sứ, trong cuộc cải tạo Việt Nam giữa hai con đường
dùng lực lượng quân sự để giải thể chế độ cộng sản và dùng biện
pháp diễn biến hòa bình để chuyển hóa chế độ, ông chọn khuynh
hướng nào" ông Đại Sứ Peterson trả lời ông chọn khuynh hướng thứ
hai, tức là chọn sự chuyển hóa dần dần chế độ cộng sản Việt Nam
để mưu tìm sự tốt đẹp hơn cho nhân dân Việt Nam.
Trong bản "Tuyên Bố" lần thứ hai này của Giáo Sư, ông
đưa ra lộ trình "Tiến Trình Dân Chủ Hóa cho Việt Nam", trong đó
có điểm ông đề cập đến, là phải hủy bỏ Nghị Định 31/CP của nước
Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghiã Việt Nam, thay vì, hủy bỏ điều 4 trong
bản Hiến Pháp, điều đó nêu lên ý nghĩa gì, và có mâu thuẫn với
khuynh hướng của cộng đồng Việt Nam tại hải ngoại hay không"
CÂU HỎI 3:
Sau nhiều lần tiếp xúc với cộng đồng hải ngoại, trong
chiều hướng thuận lợi của dư luận cộng đồng đối với những quan điểm
của Giáo sư bày tỏ công khai tại diễn đàn của "Người Việt Tự Do hải
ngoại", và trong xu thế thời đại hiện nay, Giáo Sư có ý định "Trong
Tinh Thần Thống Nhất Đa Dạng", thành lập đảng đối lập đối kháng lại
với đảng Cộng Sản Việt Nam hay không"
PHẦN TRẢ LỜI CỦA GIÁO SƯ ĐOÀN VIẾT HOẠT:
Tôi xin được trả lời ba câu hỏi như sau:
*
1 - Thứ nhất là vấn đề "Nhân Quyền" và vấn đề "Dân quyền".
Theo tôi nghĩ, đây 2 vấn đề quan hệ mật thiết với nhau. Khi
nói đến nhân quyền, người ta nói đến quyền căn bản của con
người. Dân quyền là những quyền của người dân. Hai điểm này là 2
nhưng là 1, vì người dân có 2 khía cạnh, là con người và là người
dân. Cho nên, để là người dân thì cũng không thể mâu thuẫn với để
là con người .
Dù mỗi xã hội có thể khác biệt nhau trong cái tính chất
đa dạng của nó, nhưng xã hội nào cũng không thể đi ngược với cái
tính chất của con người. Trước đây có thể vấn đề này chưa được
sáng tỏ, nhưng từ sau đệ nhị thế chiến, vấn đề này càng ngày càng
sáng tỏ khi thế giới càng ngày càng trở thành là một. Xu thế hiện
nay rất rõ ràng. tiếng Anh gọi là "Global Mobility", tức là "Toàn
Cầu Hóa". Trong cái xu thế toàn cầu hóa đó, thì sự khác biệt giữa
các dân tộc, giữa các quốc gia, không phải là bị xóa nhạt đi, nhưng
phải được thực hiện phù hợp với cái tính chất chung của loài người.
Cho nên, đây là một vấn đề rất tiến bộ trong vấn đề thực hiện một
cái thế giới mới nhân đạo toàn cầu.
Vì thứ nhất là chúng ta thấy rằng, qua cái quá trình cọ xát
giữa các dân tộc của các quốc gia với nhau xảy ra từ đệ nhị thế
chiến tới nay, và nhất là trong đệ nhị thế chiến, thì chúng ta
thấy rằng nó có cái sự phản tỉnh về tính nhân loại của tất cả
mọi dân tộc. Cái tính nầy lúc đầu tất nhiên nó chưa rõ ràng nhưng
vì những cái áp bức, vì những cái độc đoán, những sự chà đạp, mà cụ
thể nhất là những sự chà đạp của phát-xít trong đệ nhị thế chiến
đã khiến cho 20 triệu người Âu Châu chết, 6 triệu người Do Thái
chết, lấy cái đó nó làm ra sự phản tỉnh về cái tính nhân loại,
cái tính nhân quyền cần phải được tôn trọng, và vì vậy cái bản
Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền đã được ra đời trong bối cảnh của
cái hậu đệ nhị thế chiến như thế. Từ đó đến nay, sự phát
triển tiếp tục trong chiều hướng là phát triển từ Tây phương
chuyển sang Đông phương. Sự cọ sát giữa nền văn minh của Tây
phương với cái sự thức tỉnh của các dân tộc Đông phương, với
hai sự cọ xát này, dẫn đến một tính chất mới càng ngày càng rõ
ràng và xu thế "Toàn cầu hóa" nó hiện nay đang ở một giai đoạn
mới.
Sự toàn cầu hóa khoảng trong thập niên 70, 80 đã thực hiện
bằng kinh tế và thương mại. Nhưng bắt đầu từ thập niên 90 trở
đi, thì "Toàn cầu hóa" đang được thực hiện trên nền văn hóa. Và
khi ca tụng những nền văn hóa ở đây là vấn đề dân quyền, bởi
vì, lúc đó sẽ đặt ra giá trị con nguời, nhân phẩm của danh dự con
người. Vì thế cho nên nó bắt đầu đặt vấn đề với cái chế độ của
từng quốc gia, xem những chế độ đó có thực thi được những quyền
con người mà mỗi một dân tộc, mội một con người, dù là người Việt
hay người Mỹ hay người Anh, dù là da đen hay da trắng dều phải
được quyền hưởng.
Vì thế dân quyền đã được đặt ra trong cái hướng là phải
được thực hiện nhân quyền.
Do đó, ở đây là hai vấn đề này hoàn toàn không có gì mâu
thuẫn.
Tuy nhiên nếu phân tích kỹ ra hơn nữa, thì cái dân quyền
nó chỉ có thể thực hiện được nếu có sự tôn trọng nhân quyền.
Bởi vì thế này, dân quyền nói cụ thể là quyền bầu cử,
quyền chọn lựa, những chính quyền, chế độ, quyền được bảo đảm
công ăn việc làm, quyền được tự do cư trú, quyền được có những
cái phúc lợi xã hội như học hành, y tế. Tất cả những quyền này
chỉ có thể thực hiện được khi ta có một cái chính quyền thật sự
dân chủ. Vì thế cho nên trong cái căn bản nhất của dân quyền
là dân chủ. Dân chủ chỉ có thể thực hiện được khi có sự tự do.
Tự do lại liên hệ tới nhân quyền. Có hai điểm căn bản nhất về
nhân quyền, đó là tự do về sở hữu và tự do ngôn luận. Tự do sở
hữu là tự do về vật chất, tự cho ngôn luận báo chí, kể cả tư
tưởng tôn giáo là cái tự do về mặt tinh thần. Hai cái mặt tự
do này nếu không có thì không có cái căn bản cho sự thực hiện
một nền dân chủ.
Vì vậy cho nên khi chúng ta đấu tranh cho dân chủ là
đấu tranh cho nhân quyền, và khi đấu cho nhân quyền là cho dân
quyền và cho một cái nền chính trị nó thu hút người dân và con
người, chứ không phải là chính trị phục vụ cho thiểu số độc tài.
Vì thế đây là vấn đề mà tôi trả lời tạm như thế.
**
Vấn đề thứ hai là vấn đề chuyển hóa hay là không và tại
sao không đặt vấn đề điều 4 Hiến Pháp.
Tôi xin trả lời như thế này:
Trong cuộc đấu tranh như tôi đã nói trong bản tuyên bố,
nó có nhiều giai đoạn. Chúng ta nêu tất cả mọi việc chỉ trong một
giai đoạn chúng ta chưa thể thực hiện ngay được.
Trong cuộc đấu tranh hiện nay, người quốc tế họ vận động
từng giai đoạn. Họ đi từng bước, và mỗi bước mỗi tăng cường lên,
và mỗi bước dẫn sâu vào những đòi hỏi, mà càng ngày càng lấn sâu
thực hiện, thì chế độ sẽ được chuyển hóa và giải thể.
Chúng ta cũng phải đi như thế, chúng ta cũng đi từng
bước, từng giai đoạn. Khi đến giai đoạn cuối cùng là hủy bỏ điều
4 Hiến pháp, thì chế độ cộng sản sẽ bị giải thể. Đấy là giai đoạn
cuối cùng.
Vì thế, giai đoạn đầu tiên hiện nay trong cái thời kỳ
mới này, chúng ta phải đòi những điều mà nó sẽ mở ra cho chúng ta
tiến tới đòi hủy bỏ điều 4 Hiến Pháp.
Còn ngay bây giờ chúng ta đòi cái điều đó ngay trong khi
chúng ta chưa có tự do ngôn luận, những người tù chính trị vẫn còn
bị giam giữ, khi cả tôn giáo vẫn chưa được độc lập và chưa bị...
và vẫn bị đàn áp chà đạp, và khi những cái biện pháp đàn áp
chính trị ngoài xã hội đang biến mỗi nhà của những người chống
đối thành những nhà tù của chính họ, khi những biện pháp như thế
vẫn còn thì cái việc chúng ta đòi điều 4 là cái điều mà chúng ta
chưa thể thực hiện ngay được.
Chúng ta phải đi những bước đầu tiên trước, tất nhiên đến
cuối cùng của nó phải là điều 4, bởi vì, nếu không chúng ta thật
sự không có tự do dân chủ.
***
3.
Điều thứ ba, tôi xin trả lời vắn tắt như thế này.
Câu hỏi thứ ba có tính cách đi vào bước đấu tranh, mà nó
cũng hơi chưa đến được.
Chúng ta nói vấn đề đối lập; độc lập hay là đối lập với
đảng cộng sản, chúng ta chưa thể đặt vấn đề đó ra bây giờ được.
Bởi vì, khi chúng ta đặt vấn đề đó thì người cộng sản đã
phải chấp nhận có đa đảng. Người cộng sản chưa chấp nhận đa đảng
thì chúng ta chưa thể nào đặt vấn đề đối lập, đó là điểm thứ nhất.
Điểm thứ hai, khi chúng ta đặt vấn đề đối lập tức là chúng
ta còn chấp nhận cái chế độ hiện nay, mà chế độ hiện nay chưa chấp
nhận chúng ta. Vì thế, chúng ta phải đấu tranh, chúng ta phải đòi
hỏi. Chúng ta phải tiến tới thành lập đảng đối lập.
Chúng ta phải đấu tranh để họ hủy bỏ những biện pháp mà
nó làm trở ngại cho tất cả những phong trào đấu tranh ở trong nước,
khi những biện pháp đã bị hủy bỏ rồi, thì các phong trào trong nước
nó mới lớn dậy lên được, và nó có cái thời gian kế tục, kết hợp,
thì lúc đó nó mới có thể hình thành ra một cuộc đấu tranh mới có
đối lập. Đó là điểm thứ nhất về nguyên tắc.
Điểm thứ hai; về thực tế thì tôi không có cái hy vọng
là chúng ta có thể giải thể được chế độ cộng sản bằng một hình thức
ôn hòa đối lập như thế. Mặc dầu đấy là điều chúng ta rất
mong muốn và tất cả cuộc đấu tranh của chúng ta là để tiến tới một
cái cuộc chuyển hóa thay vì một cái cuộc cách mạng hay là một đột
biến. Và tất nhiên đối với người Mỹ, như tuyên bố của ông Đại Sứ
Pete Peterson, họ muốn đi cái điều đó, vì điều đó nó có nhiều cái
điểm mà rất cần thiết đối với họ.
Ở đây chúng ta cũng cần nói về điều thứ nhất là những diễn
biến hiện nay mà người ta cũng như người cộng sản gọi là "Diễn Biến
Hòa Bình", và điều thứ hai là sự sụp đổ chế độ trong tình trạng rối
loạn.
Thì tôi, tất nhiên từ lúc bắt đầu cuộc đấu
tranh năm 1990, tôi hy vọng và tôi cố gắng để đạt tới được sự
chuyển hóa hòa bình như thế, vì tôi nghĩ rằng, đất nước chúng ta
đã rối loạn quá lâu rồi, và sự lạc hậu nghèo đói của chúng ta
cũng đã quá lâu rồi, chúng ta đã mất quá nhiều thời gian về những
cái chuyện như thế rồi, chúng ta cứ tiếp tục đối lập như thế đó, thì
đất nước chúng ta còn nghèo khổ, lạc hậu rất lâu.
Nhưng thực tế hiện nay thì nó có những trở ngại cho tiến
trình hòa bình như thế này, mặc dầu trong cuộc đấu tranh chúng ta
sẽ cố gắng đòi hỏi để có nền hòa bình đó, và nếu nền hòa bình
đó xảy ra thì rất có lợi cho đất nước. Nhưng tôi sợ rằng, với tình
hình hiện nay nó có rất nhiều phức tạp và đây là điều mà khi
gặp các cơ quan quốc tế cũng như khi gặp các nhân vật trong chính
phủ và Quốc Hội Mỹ, tôi đều trình bày cái quan ngại của tôi, là
người quan sát tình hình trong nước, tôi thấy rằng sự nguy hiểm
ở chỗ này: nếu chúng ta không áp lực được chế độ Hà Nội có những cởi
mở nhanh chóng về cơ cấu dân chủ hóa và tự do hóa xã hội, về mặt
chính trị và văn hóa cũng như về mặt kinh tế, thì xã hội sẽ đi tới
rối loạn.
Những dấu hiệu của sự rối loạn đó chúng ta đã rõ thấy bằng
cuộc nổi dậy của nông dân ở nhiều tỉnh và sự bất mãn của các đảng
viên cộng sản.
Những dấu hiệu rối loạn ở Nam Dương và có thể Malaysia nó
có thể tác động đến tình hình trong nước, cộng với một điều nữa
là trong nước hiện nay quân đội đang nắm quyền trong nước, và đây
cũng là hiện tượng không lấy gì tốt đẹp.
Thế thì tất cả những hiện tượng như vậy cộng với tình hình
lãnh đạo của đảng Cộng Sản hiện nay đang khủng hoảng về mặt lãnh
đạo, hiện nay đảng Cộng Sản không có một nhân vật lãnh đạo nào
kể từ Lê Khả Phiêu cho xuống tới Phạm Thế Duyệt là người thứ nhì
trong bộ chính trị, đều không có đủ uy tín. Mặc dù Lê Khả Phiêu
là người quân đội, là chính ủy, nhưng uy tín trong đảng cũng như
trong quốc nội quốc dân và quốc tế gần như không có gì.
Còn Phạm Thế Duyệt là một người trong lúc làm Bí Thư Hà
Nội đã bị tố cáo là tham nhũng và bây giờ thì đang bị tố cáo rất
nặng nề về vấn đề tham nhũng, ông ta rất nổi tiếng với dân Hà Nội
là người tham nhũng.
Còn bản thân Đỗ Mười là cố vấn tối cao, thì con rể của ông
ta là "mafia" về kinh tế và thương mại. Hiện nay ở Hà Nội, mọi người
dân hoạt động về kinh tế thương mại đều biết cả.
Thế thì, với tình trạng lãnh đạo như vậy thì làm sao họ
có thể chuyển hóa một cách sáng suốt, một cách bình tĩnh, một cách
ôn hòa, để chúng ta có thể tiến tới một nền dân chủ tự do mà không
rối loạn.
Tôi xin lưu ý quí vị ở điểm này và tôi cũng rất quan ngại
tình hình có thể gây ra sự rối loạn.
Tôi xin hết lời.
ĐOÀN VIẾT HOẠT
Gửi ý kiến của bạn
