* Lược ghi hoạt động của lực lượng đặc nhiệm Úc tại Việt Nam từ 1965 đến 1969:
Trong số trước, chúng tôi đã trình bày về sự phối trí các đơn vị của Lực lượng Đặc nhiệm Úc Đại Lợi tại Việt Nam từ 1965 đến 1969. Như đã trình bày, vào tháng 5/1965, đơn vị đầu tiên của Úc được gửi đến Việt Nam là tiểu đoàn 1 thuộc Trung đoàn Hoàng Gia Úc, tiếp đó là lực lượng Đặc nhiệm 1 và Liên đoàn Yểm trợ Tiếp vận 1, cùng với phi đoàn 3 Không vụ đặc biệt lần lượt đến Việt Nam trong năm 1966. Đến tháng 10/1967, lực lượng Úc Đại Lợi tại Việt Nam có trên 8 ngàn quân thuộc đủ ba quân chủng Hải, Lục, Không quân, trong đó có hơn 6,500 thuộc các đơn vị Lục quân.
Trong thời gian tham chiến tại Việt Nam, các đơn vị bộ chiến chủ lực thuộc Lực lượng Đặc nhiệm Úc được phối trí hoạt động tại tỉnh Phước Tuy, bộ chỉ huy hành quân đặt tại rừng cao su ở Núi Đất, phía Bắc của Bà Rịa. Ngoài ra, có vài đơn vị hoạt động trong tỉnh Biên Hòa. Về Không quân, các phi đoàn đóng tại Vũng Tàu, Sài Gòn và Phan Rang, Hải quân hoạt động chung với Đệ Thất Hạm đội Hoa Kỳ, còn bộ tư lệnh quân đội Úc tại Việt Nam đặt bản doanh ở Sài Gòn. Theo thỏa thuận giữa chính phủ Úc và chính phủ Hoa Kỳ, lực lượng Úc đặt thuộc quyền điều động của bộ Tư lệnh Lực lượng Đồng Minh do tư lệnh Lực lượng Hoa Kỳ tại VN tổng chỉ huy.
Một trung tâm huấn luyện về kỹ thuật tác chiến trong rừng được xây dựng nơi đóng quân của tiểu đoàn 8, trung đoàn Hoàng gia Úc khi đơn vị này trở về nước vào tháng mười một năm 1970. Trung tâm được điều hợp bởi 23 cố vấn Úc. Một số trung đội trưởng, đại đội trưởng các đơn vị bộ chiến VNCH đã được gửi đến trung tâm dự khóa huấn luyện dài 6 tuần lễ về chiến thuật tác chiến, hành quân nơi rừng rậm.
Tháng 11/1971, cùng với kế hoạch rút quân của lực lượng Hoa Kỳ, các đơn vị Úc được lệnh chuẩn bị rời chiến trường Việt Nam. Ngày 25 tháng 11/1971, bộ trưởng Quốc phòng Úc chính thức thông báo kế hoạch rút quân này.
Trong số trước, chúng tôi đã trình bày về sự phối trí các đơn vị của Lực lượng Đặc nhiệm Úc Đại Lợi tại Việt Nam từ 1965 đến 1969. Như đã trình bày, vào tháng 5/1965, đơn vị đầu tiên của Úc được gửi đến Việt Nam là tiểu đoàn 1 thuộc Trung đoàn Hoàng Gia Úc, tiếp đó là lực lượng Đặc nhiệm 1 và Liên đoàn Yểm trợ Tiếp vận 1, cùng với phi đoàn 3 Không vụ đặc biệt lần lượt đến Việt Nam trong năm 1966. Đến tháng 10/1967, lực lượng Úc Đại Lợi tại Việt Nam có trên 8 ngàn quân thuộc đủ ba quân chủng Hải, Lục, Không quân, trong đó có hơn 6,500 thuộc các đơn vị Lục quân.
Trong thời gian tham chiến tại Việt Nam, các đơn vị bộ chiến chủ lực thuộc Lực lượng Đặc nhiệm Úc được phối trí hoạt động tại tỉnh Phước Tuy, bộ chỉ huy hành quân đặt tại rừng cao su ở Núi Đất, phía Bắc của Bà Rịa. Ngoài ra, có vài đơn vị hoạt động trong tỉnh Biên Hòa. Về Không quân, các phi đoàn đóng tại Vũng Tàu, Sài Gòn và Phan Rang, Hải quân hoạt động chung với Đệ Thất Hạm đội Hoa Kỳ, còn bộ tư lệnh quân đội Úc tại Việt Nam đặt bản doanh ở Sài Gòn. Theo thỏa thuận giữa chính phủ Úc và chính phủ Hoa Kỳ, lực lượng Úc đặt thuộc quyền điều động của bộ Tư lệnh Lực lượng Đồng Minh do tư lệnh Lực lượng Hoa Kỳ tại VN tổng chỉ huy.
* Các tư lệnh Quân đội Úc tại Việt Nam:
Vị tư lệnh đầu tiên của lực lượng Úc tham chiến tại Việt Nam là chuẩn tướng O.D Jackson, đến tháng 4/1966, khi quân số Úc tại Việt Nam gia tăng, bộ Quốc phòng Úc đã cử thiếu tướng K. Mackay giữ chức tư lệnh thay thế tướng Jackson, vị tướng này được bổ nhiệm làm tư lệnh Lực lượng đặc nhiệm số 1, bản doanh đặt tại Núi Đất, Phước Tuy. Sau tướng Mackay, các vị tư lệnh kế tiếp là:
Thiếu tướng D. Vincent (1967), thiếu tướng A.L Mac Donald (1968), thiếu tướng R.A Hay (1969), thiếu tướng C.A.E Fraser (1970, và cuối cùng là thiếu tướng D.B Dunstan năm 1971. Vị tư lệnh phó là một chuẩn tướng Không quân, ngoài chức vụ tư lệnh phó, vị tướng này còn chỉ huy Không lực Hoàng gia Úc tại Việt Nam.
* Lực lượng đặc nhiệm Úc & Sư đoàn 18 BB VNCH tại Phước Tuy:
Từ 1966 đến 1969, các đơn vị Úc Đại Lợi đã tham dự nhiều cuộc hành quân tại Phước Tuy và Biên Hòa dưới nhiều hình thức: hành quân phối hợp với các đơn vị VNCH và Hoa Kỳ, hành quân độc lập, lập nhiều chiến tích, trong đó có một số trận đánh lớn như: trận Long Tân tháng 8/ 1966, trận đánh cuối tháng Giêng 1968 khi các đơn vị Úc được lệnh hành quân trong tỉnh Biên Hòa để ngăn chận CQ xâm nhập vào khu vực Long Bình trong cuộc tổng tấn công Mậu Thân giai đoạn 1; cuộc hành quân tảo thanh CQ quanh hai căn cứ Úc trong tỉnh Biên Hòa vào tháng 5/1968 khi CQ mở cuộc tổng tấn công giai đoạn 2 vào nhiều khu vực tại miền Nam; cuộc hành quân Good Wood trong 9 tuần lễ từ thượng tuần tháng 12/1968 đến 10/2/1969 tại vùng ranh giới Phước Tuy, Biên Hòa và Long Khánh.
Đến năm 1970, ngoài các hoạt động hành quân, các đơn vị thuộc Lực lượng Đặc nhiệm 1 Úc được giao thêm nhiệm vụ huấn luyện các đơn vị Việt Nam đồn trú trong tỉnh Phước Tuy. Theo kế hoạch phối hợp giữa bộ Tổng tham mưu QL.VNCH và bộ Tư lệnh lực lượng Úc, các đơn vị thuộc Sư đoàn 18 Bộ binh đã lần lượt tham dự chương trình tái huấn luyện trong 6 tuần lễ do các toán đặc nhiệm Úc phụ trách. Tuần lễ cuối, đơn vị này sẽ đi hành quân chung với đơn vị Úc. Đến tháng hai năm 1970, có tất cả 5 tiểu đoàn và 1 đại đội đã được huấn luyện xong. Chương trình huấn luyện này tạm ngưng khi Sư đoàn 18 Bộ binh tham dự cuộc hành quân ngoại biên tại Căm Bốt vào tháng 5/1970.
Giữa năm 1970, toán cố vấn huấn luyện lưu động đến các tỉnh huấn luyện cho các đơn vị Địa phương quân để gia tăng trách nhiệm cho các đơn vị này khi các đơn vị Đồng minh bắt đầu giảm quân. Các quân nhân trong toán huấn luyện này sống và hoạt động chung với các đại đội Địa phương quân rải rác trong toàn tỉnh Phước Tuy.
Một trung tâm huấn luyện về kỹ thuật tác chiến trong rừng được xây dựng nơi đóng quân của tiểu đoàn 8, trung đoàn Hoàng gia Úc khi đơn vị này trở về nước vào tháng mười một năm 1970. Trung tâm được điều hợp bởi 23 cố vấn Úc. Một số trung đội trưởng, đại đội trưởng các đơn vị bộ chiến VNCH đã được gửi đến trung tâm dự khóa huấn luyện dài 6 tuần lễ về chiến thuật tác chiến, hành quân nơi rừng rậm.
Tháng 11/1971, cùng với kế hoạch rút quân của lực lượng Hoa Kỳ, các đơn vị Úc được lệnh chuẩn bị rời chiến trường Việt Nam. Ngày 25 tháng 11/1971, bộ trưởng Quốc phòng Úc chính thức thông báo kế hoạch rút quân này.
* Đơn vị 1 Công Dân Vụ Úc Đại Lợi:
Trong suốt thời gian tham chiến Việt Nam, ngoài nhiệm vụ hành quân tảo thanh CQ trong vùng trách nhiệm, các đơn vị còn tham gia các công tác dân sự vụ. Thành tích về hoạt động này được ghi nhận như sau:
Vào khoảng giữa năm 1967, một đơn vị đặc biệt được thành lập và gửi sang Việt Nam, hoạt động trong đội hình của Lực lượng đặc nhiệm. Đơn vị này có nhiệm vụ giúp đỡ dân chúng và mang danh hiệu đơn vị 1 Công Dân Vụ Úc Đại Lợi. Trong những tháng sau đó, đơn vị này đã soạn thảo nhiều chương trình nằm giúp đỡ dân chúng. Trong năm 1968, ngân khoản dành cho chương trình dân sự vụ là 150 ngàn đô, sau đó tăng lên 230 ngàn đô trong năm 1970. Gần 174 ngàn đô được sử dụng để thực hiện 55 dự án, trong đó có việc xây thêm lớp học, lập một nhà máy sản xuất những sản phẩm xi măng ở Long Toàn. Đầu năm 1970, đơn vị này bắt đầu xây dựng dự án lớn nhất trong năm, xây cất 1 trường học với 12 lớp tại Bầu Trâm.
Ngoài đơn vị 1 Công Dân Vụ, tất cả các đơn vị khác trong Lực lượng Đặc nhiệm được lệnh của bộ Tư lệnh Quân đội Úc tại Việt Nam là phải có trách nhiệm trong việc xây dựng, bảo trì các dự án nâng cao đời sống của dân chúng trong vùng hoạt động của từng đơn vị. Vào tháng 10/1969, một dự án được thực hiện chung nhằm sửa chữa, tu bổ bệnh viện Bà Rịa. Trong chương trình này, đội 17 Xây cất thuộc đơn vị Công binh Hoàng gia Úc được giao trách nhiệm xây dựng nhà bếp, phòng ăn, phòng tắm, nhà vệ sinh, hệ thống thoát nước, dẫn nước, thoát nước, sửa đường đi trong khu vực bệnh viện.
Ngoài các đơn vị Lục quân tham gia chương trình Dân Sự Vụ, phi đoàn 2 Không lực Hoàng gia Úc ở Phan Rang cũng như thực hiện những hoạt động dân sự vụ nơi địa phương và tại Sài Gòn, bộ Tư lệnh Quân đội Úc đã giúp đỡ rất nhiều trong vấn đề trẻ cô nhi. Tổng kết chương trình Dân sự vụ trong gần 7 năm tham chiến tại Việt Nam, ngoài các hoạt động nêu trên, các đơn vị Úc đã xây 600 căn nhà trong các trại gia binh của QL.VNCH, sửa sang lại trục lộ 2, con đường chính từ Nam ra Bắc trong địa bàn tỉnh Phước Tuy, xây cầu bê tông cốt sắt bắc qua sông Rái trên lộ 23 từ thị xã Bà Rịa đi đến quận Đất Đỏ, Xuyên Mộc, cung cấp 13 máy lấy nước bằng gió trời cho 13 làng trong tỉnh Phước Tuy.
* Những đơn vị Úc được tuyên dương công trạng:
Ngoài huy chương Danh Dự của Tổng thống Hoa Kỳ ban cho đại đội D, tiểu đoàn 6 trong trận Long Tân năm 1966, các đơn vị Úc Đại Lợi đã được ân thưởng nhiều huy chương khác của Việt Nam Cộng Hòa và Hoa Kỳ. Không chỉ có những đơn vị Lục quân, Hải quân và Không quân cũng được ân thưởng huy chương. Năm 1971, tiểu đoàn 8 và phi đoàn 2 Không lực Hoàng gia Úc được ân thưởng huy chương của chính phủ Việt Nam Cộng Hòa. Tiểu đoàn 8 còn được ban thưởng huy chương Anh Dũng Bội Tinh với nhành Dương liễu cho thời gian phục vụ từ tháng 11/1969 đến tháng 10 năm 1970, đặc biệt trong trận đánh diễn ra đồi Long Hải.
Trong tổng số số 50 ngàn quân nhân Úc đã tham chiến tại Việt Nam từ 1965 đến 1971 (nhiệm kỳ 1 năm), có hơn 1 ngàn quân nhân được ân thưởng huy chương.
* Tổn thất trên chiến trường:
Trong thời gian tham chiến tại Việt Nam, sự tổn thất của lực lượng Úc Đại Lợi được ghi nhận như sau:
- Tử trận: 423 quân nhân (trong đó có 4 Không quân, 4 Hải quân)
- Tử nạn: 71 quân nhân (bao gồm 8 Không quân, 4 Hải quân)
- Mất tích: 2 quân nhân.
(Biên soạn dựa theo bản tin chiến sự hàng ngày của Tổng cục Chiến tranh Chính trị QL.VNCH, hồi ký của đại tướng Westmoreland, tài liệu Quân sử Úc và của tạp chí KBC).
Kỳ sau: Lực lượng Tây Tây Lan-Thái Lan trên chiến trường Việt Nam.
Gửi ý kiến của bạn
