Thỏa hiệp quân sự để Nga tham gia lực lượng quốc tế gìn giữ hòa bình ở Kosovo đã được ký kết sau một màn thương thuyết gay go giữa hai Bộ trưởng Quốc phòng Nga-Mỹ. Cuộc thương thuyết này đã được xác quyết từ trước là sẽ có kết quả, nó lại kết thúc đúng thời điểm đã định, trước ngày G-8 họp, giống như một tấn tuồng có lớp lang đã được biên soạn sẵn, khiến chúng tôi coi đó chỉ là một màn kịch.
Nó là màn kịch kể từ khi quân đội Nga diễn giáo đầu chiêng trống rùm beng, bất ngờ kéo rốc 300 quân đến chiếm phi trường Pristina, thủ phủ Kosovo, coi như đã nắm đàng chuôi trước khi đi mặc cả. Thế nhưng NATO đã chia Kosovo thành 5 khu vực đóng quân dành cho Anh, Pháp, Ý, Đức và Mỹ và sau khi một toán quân nhỏ của Nga vào nằm ở một phi trường, hàng chục ngàn quân NATO đã kéo đến đầy, kể cả thủ phủ Pristina mà không thấy ông Nga phản đối. Tại sao Nga muốn trình diễn và thật sự Nga muốn gì.
Nga muốn chứng tỏ cho người anh em họ xa là dân Serb thấy rằng dù Nga đứng đầu mối thương thuyết đòi hỏi quân Serb phải rút hết khỏi Kosovo, Nga vẫn không phải làm tay sai cho NATO để phản lại họ, trái lại Nga vẫn thách thức NATO và ngang hàng với NATO để sẵn sàng bênh vực dân Serb. Và cũng nên nói thêm, Tổng Thống Yeltsin vẫn phải gượng nhẹ đối với tình cảm của đại đa số dân Nga đối với người Serb cùng gốc Slavic. Bởi vậy Moscow đã đòi quân Nga phải có khu vực đóng quân riêng để đem 10,000 quân đến, phải có bộ chỉ huy riêng không phụ thuộc NATO, và báo cáo thẳng với Hội đồng Bảo an LHQ. Những đòi hỏi đó nghe thật vui, nhưng trên thực tế trong khi một nhúm quân Nga cố thủ ở phi trường thì toàn bộ lãnh thổ Kosovo đã nằm trong tay quân NATO. Hơn nữa thỏa hiệp hòa bình được LHQ chấp thuận đã ghi rõ chỉ có một bộ chỉ huy thống nhất.
Bây giờ hãy nhìn đến thỏa hiệp đóng quân của Nga vừa được ký kết. Toàn thể quân Nga ở Kosovo sẽ không quá 3,600 người, chia ra hoạt động trong 3 khu của Mỹ, Pháp và Đức. Thủ phủ Pristina nằm trong khu đóng quân của Anh nên không có quân Nga ở đó. Nhưng phi trường ở đó được ghi là tất cả quân các nước có mặt ở Kosovo đều được quyền sử dụng. Toán quân Nga có thể ở đó để phục vụ... kỹ thuật cũng chẳng sao. Còn bộ Chỉ huy vẫn thống nhất, nghĩa là chỉ có một không có hai, mà cái duy nhất đó là NATO. Tuy nhiên Nga sẽ có đại diện ở đó và trong các hệ thống chỉ huy khu vực đều có một sĩ quan Nga. Người ta đã hiểu tại sao khi Nga chiếm phi trường Pristina, Mỹ vẫn bình chân như vại.
Chúng tôi muốn cười lên một tiếng. Nga vẫn thù hận NATO vì chuyện xưa tích cũ. Nga là hậu thân của Liên Sô và quân đội Nga là hậu thân của Hồng quân Sô viết vang bóng một thời. Mặc dù chế độ Cộng sản Sô viết do chính người dân Nga lật đổ - với sự tiếp tay của những người Cộng sản - và khối Liên minh quân sự cộng sản Varsaw (ngang hàng với NATO) đã bất chiến tự nhiên tan, niềm tự ái dân tộc khiến Nga không thích nhắc nhở đến chuyện này. Việc NATO tóm thâu luôn ba nước cựu Cộng sản, Ba Lan, Tiệp Khắc và Hung Gia Lợi ở Đông Âu càng làm cho người Nga căm hận hơn nữa. Các phe cực đoan ở Nga, nhất là phe Cộng sản cũ, la lối nói kẻ thù NATO đã tiến đến gần biên giới nước Nga. Sự thật NATO không đến để xâm lược mà chìa ra một cành quế hòa bình. NATO đã mời tất cả các nước Âu châu, kể cả Nga, tham gia liên minh này với ý niệm gìn giữ an ninh cho toàn thể Âu Châu sống dưới một mái nhà chung để cùng nhau phát triển kinh tế và dân chủ. Cái gì chớ chui đầu vào NATO thì đó chỉ là đầu hàng chớ không còn có tiếng nào khác hơn để gọi. Chính vì thế Nga quyết liệt từ chối.
Thế nhưng ở Bosnia 1,600 quân Nga đã hoạt động trong khu vực do Mỹ gìn giữ hòa bình. Nay ở Kosovo Nga gia tăng hoạt động trong 3 khu vực đóng quân của ba nước NATO, trong bộ chỉ huy thống nhất do NATO làm chủ chốt có một tướng Nga ngồi làm đại diện, người ta phải nghĩ như thế nào"
Chúng tôi nghĩ NATO giống như một cái lỗ đen (black hole) trong vũ trụ, nó dang hút dần mọi thứ vật chất xung quanh nó. Cuộc chiến oanh tạc Nam Tư càng làm cho cái lỗ đen đó thêm sức mạnh để lôi cuốn những vật ở quanh nó. Trước sau rồi người Nga cũng phải nhận một thực tế ở Âu châu. Nhưng hãy tạm bỏ qua cái nhìn rộng về tương lai, để xin vào dịp khác sẽ bàn đến thế chiến lược quân sự toàn cầu.
Ngay bây giờ chúng tôi muốn nhìn đến một vấn đề trước mắt là khái niệm về tình hình Kosovo. Người ta kéo dài đến mấy ngày liền màn thương thuyết gay go với Nga chỉ để quân Serb yên tâm rút đi. Khi quân Serb rút hết, thương thuyết thành công như có phép lạ. Nhưng quân NATO đến Kosovo là để tạo hòa bình chớ không phải bênh vực sắc tộc này hay đàn áp sắc tộc kia. Làm như vậy là xây dựng chiến tranh kỳ tới chớ không phải xây dựng hòa bình lâu bền. Người ta đã thấy quân đội NATO giải giới và có khi bắt giữ cả quân KLA gốc Albania. Có quân Nga ngồi ghế phụ trên chuyến xe hòa bình càng hay, vì cần giúp cho dân gốc Serb yên lòng, không sợ bị trả thù.
Nhưng muốn có hòa bình còn phải có tiền chớ không phải chỉ có súng để canh phòng. Tiền để xây dựng chớ không phải để mua chuộc. Cuộc họp của 7 nước giầu nhất thế giới với Nga, đánh dấu ngày kết thúc thỏa ước quân sự là điều có rất có ý nghĩa.
Nó là màn kịch kể từ khi quân đội Nga diễn giáo đầu chiêng trống rùm beng, bất ngờ kéo rốc 300 quân đến chiếm phi trường Pristina, thủ phủ Kosovo, coi như đã nắm đàng chuôi trước khi đi mặc cả. Thế nhưng NATO đã chia Kosovo thành 5 khu vực đóng quân dành cho Anh, Pháp, Ý, Đức và Mỹ và sau khi một toán quân nhỏ của Nga vào nằm ở một phi trường, hàng chục ngàn quân NATO đã kéo đến đầy, kể cả thủ phủ Pristina mà không thấy ông Nga phản đối. Tại sao Nga muốn trình diễn và thật sự Nga muốn gì.
Nga muốn chứng tỏ cho người anh em họ xa là dân Serb thấy rằng dù Nga đứng đầu mối thương thuyết đòi hỏi quân Serb phải rút hết khỏi Kosovo, Nga vẫn không phải làm tay sai cho NATO để phản lại họ, trái lại Nga vẫn thách thức NATO và ngang hàng với NATO để sẵn sàng bênh vực dân Serb. Và cũng nên nói thêm, Tổng Thống Yeltsin vẫn phải gượng nhẹ đối với tình cảm của đại đa số dân Nga đối với người Serb cùng gốc Slavic. Bởi vậy Moscow đã đòi quân Nga phải có khu vực đóng quân riêng để đem 10,000 quân đến, phải có bộ chỉ huy riêng không phụ thuộc NATO, và báo cáo thẳng với Hội đồng Bảo an LHQ. Những đòi hỏi đó nghe thật vui, nhưng trên thực tế trong khi một nhúm quân Nga cố thủ ở phi trường thì toàn bộ lãnh thổ Kosovo đã nằm trong tay quân NATO. Hơn nữa thỏa hiệp hòa bình được LHQ chấp thuận đã ghi rõ chỉ có một bộ chỉ huy thống nhất.
Bây giờ hãy nhìn đến thỏa hiệp đóng quân của Nga vừa được ký kết. Toàn thể quân Nga ở Kosovo sẽ không quá 3,600 người, chia ra hoạt động trong 3 khu của Mỹ, Pháp và Đức. Thủ phủ Pristina nằm trong khu đóng quân của Anh nên không có quân Nga ở đó. Nhưng phi trường ở đó được ghi là tất cả quân các nước có mặt ở Kosovo đều được quyền sử dụng. Toán quân Nga có thể ở đó để phục vụ... kỹ thuật cũng chẳng sao. Còn bộ Chỉ huy vẫn thống nhất, nghĩa là chỉ có một không có hai, mà cái duy nhất đó là NATO. Tuy nhiên Nga sẽ có đại diện ở đó và trong các hệ thống chỉ huy khu vực đều có một sĩ quan Nga. Người ta đã hiểu tại sao khi Nga chiếm phi trường Pristina, Mỹ vẫn bình chân như vại.
Chúng tôi muốn cười lên một tiếng. Nga vẫn thù hận NATO vì chuyện xưa tích cũ. Nga là hậu thân của Liên Sô và quân đội Nga là hậu thân của Hồng quân Sô viết vang bóng một thời. Mặc dù chế độ Cộng sản Sô viết do chính người dân Nga lật đổ - với sự tiếp tay của những người Cộng sản - và khối Liên minh quân sự cộng sản Varsaw (ngang hàng với NATO) đã bất chiến tự nhiên tan, niềm tự ái dân tộc khiến Nga không thích nhắc nhở đến chuyện này. Việc NATO tóm thâu luôn ba nước cựu Cộng sản, Ba Lan, Tiệp Khắc và Hung Gia Lợi ở Đông Âu càng làm cho người Nga căm hận hơn nữa. Các phe cực đoan ở Nga, nhất là phe Cộng sản cũ, la lối nói kẻ thù NATO đã tiến đến gần biên giới nước Nga. Sự thật NATO không đến để xâm lược mà chìa ra một cành quế hòa bình. NATO đã mời tất cả các nước Âu châu, kể cả Nga, tham gia liên minh này với ý niệm gìn giữ an ninh cho toàn thể Âu Châu sống dưới một mái nhà chung để cùng nhau phát triển kinh tế và dân chủ. Cái gì chớ chui đầu vào NATO thì đó chỉ là đầu hàng chớ không còn có tiếng nào khác hơn để gọi. Chính vì thế Nga quyết liệt từ chối.
Thế nhưng ở Bosnia 1,600 quân Nga đã hoạt động trong khu vực do Mỹ gìn giữ hòa bình. Nay ở Kosovo Nga gia tăng hoạt động trong 3 khu vực đóng quân của ba nước NATO, trong bộ chỉ huy thống nhất do NATO làm chủ chốt có một tướng Nga ngồi làm đại diện, người ta phải nghĩ như thế nào"
Chúng tôi nghĩ NATO giống như một cái lỗ đen (black hole) trong vũ trụ, nó dang hút dần mọi thứ vật chất xung quanh nó. Cuộc chiến oanh tạc Nam Tư càng làm cho cái lỗ đen đó thêm sức mạnh để lôi cuốn những vật ở quanh nó. Trước sau rồi người Nga cũng phải nhận một thực tế ở Âu châu. Nhưng hãy tạm bỏ qua cái nhìn rộng về tương lai, để xin vào dịp khác sẽ bàn đến thế chiến lược quân sự toàn cầu.
Ngay bây giờ chúng tôi muốn nhìn đến một vấn đề trước mắt là khái niệm về tình hình Kosovo. Người ta kéo dài đến mấy ngày liền màn thương thuyết gay go với Nga chỉ để quân Serb yên tâm rút đi. Khi quân Serb rút hết, thương thuyết thành công như có phép lạ. Nhưng quân NATO đến Kosovo là để tạo hòa bình chớ không phải bênh vực sắc tộc này hay đàn áp sắc tộc kia. Làm như vậy là xây dựng chiến tranh kỳ tới chớ không phải xây dựng hòa bình lâu bền. Người ta đã thấy quân đội NATO giải giới và có khi bắt giữ cả quân KLA gốc Albania. Có quân Nga ngồi ghế phụ trên chuyến xe hòa bình càng hay, vì cần giúp cho dân gốc Serb yên lòng, không sợ bị trả thù.
Nhưng muốn có hòa bình còn phải có tiền chớ không phải chỉ có súng để canh phòng. Tiền để xây dựng chớ không phải để mua chuộc. Cuộc họp của 7 nước giầu nhất thế giới với Nga, đánh dấu ngày kết thúc thỏa ước quân sự là điều có rất có ý nghĩa.
Gửi ý kiến của bạn
