Hôm thứ Sáu, thị trường chứng khoán lại rớt xuống nhiều trong ngày cuối cùng trao đổi của năm 2000, biễu tượng cho tình trạng bi quan về lợi tức và kinh tế. Chỉ số Dow Jones đóng cửa xuống 80.0 ở mức 10788.8, và như vậy là xuống 7% trong năm, và lần đầu tiên xuống từ năm 1990. Trong khi Nasdaq xuống 85.8 ở mức 2471.9, tức thua 39% trong năm, mức nặng nhất trong tất cả các chỉ số thị trường từ năm 1939 khi chỉ số S&P500 xuống 39%.
Từ những mức lên cao kỷ lục vào đầu năm, với Nasdaq ở mức cao kỷ lục 5048 ngày 10 tháng 3, cho đến mùa hè đỏ lửa các cổ phần dot-com rớt xuống, và sau cùng là các dấu hiệu kinh tế suy thoái cuối năm, sóng gió thị trường chứng khoán đã vùi đập ước mơ giới đầu tư vào các ghềnh đá của thực tế.
Nhân dịp cuối năm, thiết tưởng chúng ta ngồi lại và suy tưởng những bài học thương đau hầu lấy kinh nghiệm trong tương lai:
Rải vốn (Diversify):
Nguyên tắc đầu tư căn bản vẫn là phải tối thiểu hóa mức độ rũi ro của mỗi cổ phần, tức rải vốn mua nhiều cổ phần công ty khác nhau, có căn bản lợi tức vững vàng, trong nhiều ngành kỹ nghệ khác nhau.
Mỗi cổ phần chỉ nên mua từ 5% đến cao nhất là 10% của portfolio, không cần biết thành bao nhiêu số lượng share. Vì lỗi lầm của rất nhiều người đầu tư là mua tính theo số lượng, như mua 500 hoặc 1000 shares cho dễ tính, cho lời nhiều.
Và bài học năm này cũng là không có cổ phần nào tốt nhất vững nhất "không bao giờ xuống". Các công ty kỹ nghệ đầu đàn như AT&T (T), Xerox (XRX), và ngay cả Microsoft (MSFT), Intel (INTC) cũng bị xuống giá nhiều.
Lợi tức (Earning):
Mức thu hoạch và lợi tức quan trọng nhất, vì khi ta mua cổ phần một công ty, thực sự ra ta mua một phần của lợi tức dự tính trong tương lai.
Giới đầu tư quá yêu mê các cổ phần thuộc nền "kinh tế mới" Internet mà không còn để ý là phần đông các hãng Dot-com không làm ra tiền. Và vì quá nhiều người nhảy vào mua, giá cả cổ phần vọt lên cao vì mức cầu nhiều hơn mức cung. Nhưng đây là đánh bài, là cá độ, là tâm lý tìm mỏ vàng làm giàu lẹ, chứ không phải là đầu tư. Và một khi nhận thức là các công ty internet vẫn phải tuân theo luật lệ thương mại là làm ra tiền, các cp này rớt xuống một cách thảm hại, một số đã đóng cửa dẹp tiệm.
Giá trị cổ phần (Valuation):
Giá trị một cổ phần phải được dựa trên lợi tức và tài sản công ty, tức công ty phải làm ra tiền và có mức lợi tức tăng trưởng đều đặn. Cho nên trong trường hợp các công ty mới, chưa có thu hoạch chứ nói chi đến lời, thì rất nguy hiểm.
Thí dụ điển hình là Amazon.com (AMZN), con cưng Internet, với chủ yếu bán rẻ xâm lấn thị trường lấy khách hàng, không cần có lời. Trong những ngày tháng điên cuồn, AMZN chia 3 tháng 1-99, chia 2 tháng 9-99, đầu năm giá trên $100, bây giờ chỉ còn $15, và đang vất vả ráng có lời.
Rồi eToys (ETYS) có lúc giá $80, tức giá trị đến trên $10B, hơn 3 lần giá trị Toys R Us (TOY) đang giá $14, mặc dù mức bán TOY gấp 50 lần hơn ETYS. Bây giờ ETYS giá khoảng 25C và chắc sắp dẹp tiệm.
LÃI SUẤT (Interest):
Lãi suất gia tăng khiến cho các công ty khó khăn hơn khi mượn tiền đầu tư, nhất là các hãng hi-tech và Internet, như trường hợp PSINet (PSIX) và Amazon.com.
CÁC PHÂN TÍCH GIA (Analysts):
Các nhà phân tích không nhất thiết hiểu biết hơn chúng ta. Các chuyên gia thị trường chỉ dựa vào các tin bắn ra của các công ty đang muốn thổi giá lên.
Và họ cũng không vô tư vì muốn lấy lòng các hãng họ đang muốn đưa cổ phần ra bán trên thị trường.
TÌNH HÌNH THỊ TRƯỜNG:
Thực sự ra, tình hình thị trường đầu tư không đến nỗi nào. Nền kinh tế vẫn tăng trưởng, và Liên Bang có khuynh hướng sắp giãm lãi suất. Phần đông các cổ phần đã xuống trở lại giá cả phải chăng và có lý. Và nếu chúng ta đầu tư với mục đích và hướng nhìn lâu dài, thì những lúc tốt nhất để đầu tư là khi thị trường xuống.
Lưu Thế Vũ, Tiger Investment Management, www.TIGER-Investment.com . Phone: 714.849.1502; Fax: 714.596.0294; Toll Free: 1.888.845.7778
Gửi ý kiến của bạn
