Trong thời gian năm tuần vừa qua giới truyền thông Úc đã làm một điều hoàn toàn trái ngược với chức năng của các cơ quan truyền thông. Thay vì thông tin nhanh chóng và trung thực mọi tin tức, thì các cơ quan truyền thông Úc lại im lặng hay cố tình thông tin sai lạc những tin tức có liên quan đến vụ phá hoại thuốc Panadol, từng làm xôn xao dư luận trong nhiều tháng qua. Có thể nói đây là điều chưa từng xảy ra trong hệ thống truyền thông Úc là theo đúng luật các cơ quan này có thể bị truy tố. Tuy nhiên kết quả của những vi phạm nguyên tắc truyền thông nói trên lại được cảnh sát liên bang Úc ca ngợi hết mình.
Ngày 3.11 vừa qua đại diện giới truyền thông Úc tại NSW và tại Queensland đã được mời đến tham dự hai cuộc họp bất thường và tuyệt đối bí mật với cảnh sát. Tại tổng hành dinh cảnh sát NSW, chỉ huy trưởng đơn vị điều tra hình sự Clive Small đã yêu cầu giới truyền thông hợp tác với cảnh sát để điều tra vụ phá hoại thuốc Panadol. Cùng lúc đó tại Brisbane Peter Dein tư lệnh của chiến dịch Rattenburg cũng gửi đến đại diện của giới truyền thông một thông điệp tương tự. Cảnh sát cho biết sau bốn tháng im lặng, công ty sản xuất Panadol là SmithKline Beecham đã nhận được một bức thư mới trong đó thủ phạm vụ phá hoại tuyên bố hắn sẽ ra tay trở lại.
Cảnh sát hai tiểu bang NSW và Queensland đã hợp tác trong nhiều tháng qua để truy tìm thủ phạm vụ bỏ độc dược trong thuốc Panadol khiến hai cha con một vị bác sĩ bị ngộ độc nặng vào tháng ba. Ba tháng sau một cặp vợ chồng già cũng bị ngộ độc vì dùng thuốc Panadol khi đi nghỉ hè tại Bắc Úc. Các thám tử điều tra cho biết cả bốn người nói trên đều mua Panadol tại vùng Kenmore và có thể mua cùng trong một siêu thị.
Sau khi tham khảo với cơ quan quản lý dược phẩm Úc là TGA, công ty SmithKline đã lặng lẽ rút hết mọi loại thuốc Panadol của công ty ra khỏi các quầy hàng trong các siêu thị. Trong vòng sáu tháng công ty đã hai lần rút các loại thuốc Panadol khỏi các quầy hàng. Tuy nhiên trong kỳ trước giới truyền thông đã thông tin ầm ĩ về âm mưu bỏ thuốc độc trong Panadol, lần này thì lý do khiến thuốc Panadol bị thu hồi chỉ được thông báo một cách hết sức mù mờ " để bảo đảm an toàn cho người tiêu thụ". Đó là kết quả của một thỏa thuận lớn giữa cảnh sát, công ty SmithKlein và giới truyền thông Úc. Vào lúc có các cuộc họp giữa cảnh sát và giới truyền thông thì thủ phạm vụ bỏ thuốc độc Panadol chưa hề biết rằng công ty SmithKline đã thông báo cho cảnh sát lá thư mới nhất họ vừa nhận. Theo cảnh sát thì nếu các cơ quan truyền thông làm ầm ĩ lên về vụ hăm dọa bỏ độc dược trong thuốc Panadol lần này thì phần thắng có thể nghiêng về bọn tội phạm.
Các chuyên gia hình sự học cho rằng nếu lần nào các công ty sản xuất bị bọn tội phạm gửi thư tống tiền và hăm dọa bỏ thuốc độc vào các sản phẩm, cảnh sát và giới truyền thông cũng làm ồn ào thì các công ty sản xuất lớn như Kellogg, Colgate Palmolive, Cadbury hay các công ty khác có thể trở thành nạn nhân của bọn tội phạm một cách dễ dàng. Ví dụ như công ty SmithKline đã bị thiệt hại đến 90 triệu đô la và có nguy cơ phá sản trên thị trường chứng khoán.
Cảnh sát nhận định rằng bọn tội phạm rất nguy hiểm và có thể sẽ ra tay bỏ thuốc độc vào các hộp thuốc Panadol khác, khiến cho nhiều nguời bị nguy hiểm tính mạng. Mục đích chính của sự phối hợp giữa cảnh sát, công ty SmithKline và giới truyền thông là làm sao đừng để bọn tội phạm biết rằng công ty đã thông báo âm mưu mới của bọn chúng cho cảnh sát. Bọn tội phạm phải tin rằng công ty lần này không kêu gọi sự giúp đỡ của cảnh sát và giới truyền thông mù tịt là một bằng chứng hay nhất để cho thấy công ty không thông báo gì với cảnh sát. Sự mâu thuẩn nằm ở chỗ cảnh sát luôn luôn đòi hỏi sự bí mật tuyệt đối trong khi giới truyền thông có yêu cầu khai thác càng nhanh, càng chính xác, càng bộc lộ nhiều bí mật các tốt để thông tin cho dư luận và cạnh tranh với các công ty truyền thông khác. Trong quá khứ có nhiều vụ giàn xếp giữa cảnh sát và giới truyền thông nhưng đều là các chuyện không ảnh hưởng lớn đến tính mạng của dân chúng và không kéo dài nhiều ngày như lần này.
Ngày 16.11 giới truyền thông lại họp lần nữa với cảnh sát và cảnh sát yêu cầu kéo dài thời hạn không thông tin về vụ Panadol thêm nữa vì chưa dò ra tung tích của thủ phạm. Nhiều cơ quan truyền thông đã tranh luận với cảnh sát rằng họ cần phải thông tin kịp thời cho người tiêu thụ biết về một âm mưu mới bỏ chất độc trong thuốc Panadol để báo động cho mọi người biết mà đề phòng. Đại diện tờ The Australian và tờ Daily Telegraph không muốn im lặng lâu hơn nữa vì cho rằng nhiều người có thể bị nhiễm độc vì dùng thuốc Panadol đã qua bàn tay của bọn tội phạm. Các tờ báo này cho rằng nếu như có ai đó bị thiệt mạng vì dùng Panadol có chất độc thì trách nhiệm của giới truyền thông rất nặng nề, vì đã không có trách nhiệm lên tiếng báo động.
Hai quy tắc nghề nghiệp quan trọng nhất của giới truyền thông là "tôn trọng sự thật và tôn trọng quyền của đại chúng được thông tin đầy đủ và chính xác", nguyên tắc thứ hai là "tường thuật sự kiện trung thực, chính xác bằng cách đưa ra càng nhiều dữ kiện khách quan càng tốt chứ không cố tình che dấu hay bóp méo sự thật bằng những nhận định chủ quan". Theo đại diện của đài truyền thanh 2UE thì giới truyền thông chỉ muốn hợp tác với cảnh sát chừng nào có nhiều bằng chứng cho thấy biện pháp bịt miệng giới truyền thông là biện pháp duy nhất để lần ra tội phạm. Theo đài này thì việc hợp tác với cảnh sát lần vừa qua đã phản bội lại cả bản năng lẫn trách nhiệm nghề nghiệp của các phóng viên truyền thông. Bởi vì đúng ra giới truyền thông thông báo cho khách hàng rằng dùng Panadol có nguy cơ bị nhiễm độc, tuy nhiên thay vì thế giới truyền thông lại im lặng và làm cho dư luận tin rằng tiếp tục dùng Panadol cũng chẳng có nguy hiểm gì.
Nếu như có một ai đó bị trúng độc trong thời gian giới truyền thông im lặng thì trách nhiệm truy cứu hình sự của công ty SmithKline cũng như của giới truyền thông đều nặng nề như nhau. Tuy nhiên theo lý luận của cảnh sát thì nếu giới truyền thông làm cho bọn tội phạm biết rằng cảnh sát đã nắm được vấn đề và bọn chúng đang bị truy nã thì bọn này có thể sẽ tay đầu độc thuốc Panadol thực sự và có thể sẽ đầu độc các loại thức ăn hay dược phẩm khác. Điều quan trọng là những lý luận của cảnh sát đã thuyết phục được công ty SmithKline và giới truyền thông nghe theo.
Theo cảnh sát thì sự phối hợp vừa qua là một biểu hiện đẹp nhất của cảnh sát, giới truyền thông và công ty trong một vụ điều tra hình sự từ trước đến nay. Cảnh sát từ chối không trình bày trước dư luận toàn bộ chương trình của vụ điều tra, cũng như không tuyên bố rằng thủ phạm chính xác là ai, tuy nhiên khẳng định rằng tiến trình điều tra đã đi đúng đường và thời gian đến mọi việc sẽ được làm sáng tỏ. Điều duy nhất hiện nay mà giới truyền thông có thể biết được là kết quả của việc hợp tác tuyệt đẹp giữa cảnh sát và truyền thông đã cho thấy nghi can chính của vụ bỏ độc dược trong thuốc Panadol là một trong bốn nạn nhân từng bị ngộ độc ở Brisbane. Chúng tôi sẽ thông báo cùng độc giả những chi tiết mới nhất về cuộc điều tra vụ phá hoại dược phẩm lớn nhất trong lịch sử hình sự của Úc.
Việt Đăng
Gửi ý kiến của bạn
