Thập niên 60 - 70 âm nhạc miền nam Việt Nam đột ngột được thổi đến bằng một luồng gió mới, có tuyệt vọng, có xây dựng, có phẫn nộ chống đối, có đau đớn chịu đựng, nhưng luồng gió tình ca với những Lê Uyên Phương, Trịnh Công Sơn, Từ Công Phụng, Vũ Thành An v.v. đã thật sự ở lại được với quần chúng thưởng ngoạn, cũng như chỗ đứng vững vàng không thể phủ nhận của những tác phẩm nghệ thuật do những nghệ sĩ sáng tạo kể trên đã để lại.
Trong cuộc gặp gỡ bất ngờ với nhạc sĩ Vũ Thành An, người với những nhạc phẩm không tên, chúng tôi (nhà văn Nguyễn Dũng Tiến) xin ghi lại vài tâm tình của người nghệ sĩ thầm lặng:
NDT.- Cầm trong tay " Tình Khúc Toàn Tập" anh vừa tặng, anh có thể cho biết tại sao lại là toàn tập" Anh sẽ chấm dứt sáng tác hay là một giai đoạn chuyển tiếp qua một hướng đi mới"
VTA.- Tôi vẫn tiếp tục sáng tác, nhưng trong một chiều hướng khác. " Tình khúc toàn tập " như anh vừa đề cập, tôi dùng để làm tài liệu cho những bản tình ca trong bốn mươi năm âm nhạc của tôi, sau đó tôi chuyển sang thánh ca. Trong tuyển tập này, tôi có sửa chữa lại một vài thiếu sót và bổ túc thêm một vài chi tiết.
NDT.- Như vậy, theo anh, có một khác biệt giữa thánh ca và tình ca đã khiến anh chấm dứt hoàn toàn việc sáng tạo những tình ca"
VTA.- Tình ca chỉ trong một phạm vi nhỏ hẹp đôi lứa, thánh ca bao la, bát ngát hơn hay nói một cách khác, thánh ca cũng là tình ca, nhưng ở một không gian bao la giữa tất cả con người với con người.
NDT.- Buổi trình diễn của anh vào tối chủ nhật ngày 5 tháng 11 -00 sắp đến tại Emerald restaurant ở quận Cam như một lời chào tạm biệt khán thính giả, thân hữu"
VTA.- Cũng chưa hẳn, tôi chỉ chấm dứt việc sáng tác tình ca, đây chỉ lại cơ hội để được gặp lại khán thính giả đã từng yêu mến những sáng tác của tôi, những thân hữu đã cho tôi những tình bạn, tôi không bao giờ có thể quên được và tôi trân trọng những tình bạn đó. Ngoài ra, tôi cũng cần gây một quỹ nhỏ dăm ba ngàn để có thể thực hiện việc in ấn tập thánh ca tôi sắp hoàn thành.
NDT.- Tôi thấy trong phần quảng cáo, anh có đề cập đến việc trích một phần ba số tiền thu được để giúp vào quỹ cứu người bị nạn bão lụt tại miền Tây, anh nghĩ, anh có thể đạt được con sốkhả quan để làm việc đó"
VTA.- Thú thật với anh, tôi hoàn toàn không biết gì nhiều về việc các thân hữu, các em sinh viên đang tổ chức cho tôi. Tôi chỉ có một tấm lòng, một niềm tin vào việc máu đổ ruột mềm, khi tôi hoạn nạn, không ai bỏ tôi, hiện giờ đồng bào bên Việt đang bị nạn, người Việt nào cũng sẽ sẵn sàng, tôi tin như vậy. Tôi rất mừng, thượng tọa Chơn Thành đã vui lòng nhận lời hiện diện trong buổi trình diễn để chuyển hộ chúng tôi số tiền ấy vào trong quỹ cứu trợ bão lụt.
NDT.- Rất cảm động về việc anh làm. Trở lại việc sáng tác, anh có thể cho biết sự khác biệt về cảm hứng khi làm tình ca và thánh ca"
VTA.- Tình ca có dầy vò, có nhung nhớ, có đau đớn, có hận sầu, có nước mắt, tất cả đã tạo thành một đè nén cần phải được giải thoát, tôi có cái may mắn được thể hiện nó qua những dòng nhạc. Thánh ca, trái lại, chỉ là một tình yêu không giới hạn, không đòi hỏi, thuần túy chỉ là một dự dâng hiến. Sự dâng hiến đó chính là nguồn cảm hứng cho tôi để thực hiện thánh ca.
NDT.- Sau này, anh đã dùng thơ của rất nhiều người để phổ thành nhạc, anh có thể cho biết nguyên nhân hay phải chăng anh đã cạn ý sau khi đã tìm được một tình yêu đích thực với chị nhà"
VTA.- Tình bạn với tôi là một thứ tình cảm thiêng liêng, tôi không hề phân biệt tuổi tác và giới tính với bất cứ một người bạn nào. Tôi phổ thơ của rất nhiều người, bởi đó là cái duyên văn nghệ, dĩ nhiên tôi phải có sự hứng thú với bài thơ đó, tôi mới có thể làm được. Điều tôi làm cũng có cái khó cho tôi, phổ thơ nó có những trói buộc, thường tôi phổ nguyên bài thơ, nếu quá khó tôi tự thay đổi chút ít với sự đồng ý của tác giả bài thơ. Những âm bằng, trắc, câu dài, câu ngắn của bài thơ đi ngược lại sự đòi hỏi của âm nhạc. Âm nhạc đòi hỏi sự cân đối.
NDT.- Trong bản chương trình, anh được sự đóng góp của rất nhiều ca sĩ tên tuổi, anh có thể cho biết chi phí sẽ lên đến mức nào"
VTA.- Có rất nhiều niềm hạnh phúc đến từ những tình cảm khác nhau, hạnh phúc vô cùng nhất của tôi đến từ tình thương yêu Thiên Chúa, kế tiếp hạnh phúc gia đình, ngoài ra có một thứ hạnh phúc thật kỳ lạ, nó được ban phát bởi bạn bè. Tôi là người luôn luôn có cái may mắn được bạn bè thương yêu, tất cả đến với tôi, không ai nghĩ đến chuyện thù lao.
NDT.- Anh có thể cho biết sinh hoạt hằng ngày của một người nghệ sĩ như anh"
VTA.- Cuộc sống của tôi rất giản dị, tôi làm việc với đài phát thanh Việt ngữ tại Portland, Seattle. Cuộc sống vật chất kể như tạm đủ, nhưng cũng như vừa nói, chúng tôi rất giầu, giầu về tình yêu của Thiên Chúa, giầu về hạnh phúc gia đình, giầu về tình bạn. Ngoài ra, tôi dành từ hai tiếng cho đến bốn tiếng đồng hồ cho việc sáng tạo thánh ca.
NDT.- Ngôn ngữ trong thánh ca được anh làm ra"
VTA.- Không, tôi dùng những ngôn từ trong thánh vịnh. Tôi khá eo hẹp thời giờ để làm thánh ca. Tôi phải dành hết tâm trí vào việc học môn thần học. Khá gay go với tôi.
NDT.- Anh đã từng có cử nhân luật ở Việt Nam, chẳng lẽ môn thần học lại thật khó khăn như vậy sao"
VTA.- Tôi cho rằng khó hơn rất nhiều. Ngôn ngữ là một trong những trở ngại đầu tiên. Tôi tuy lãnh hội chậm nhưng chắc, phần vì đã lớn tuổi, sinh kế hằng ngày, cộng thêm những tập quán địa phương cần phải hiểu để hội nhập.
NDT.- Có thể nào, anh theo đuổi một con đường tâm linh cao cả để chạy trốn một trần gian đầy tội lỗi"
VTA.- Tôi hoàn toàn không có ý đó. Ngay từ bé, tôi đã có ý hướng đó và cái duyên Thiên Chúa đã tạo cho tôi, gặp được một người bạn đời vô cùng đặc biệt, tuyệt diệu, chính người bạn đời của tôi đã khuyến khích tôi dấn thân đến gần Thiên Chúa hơn.
NDT.- Trong thập niên 60, những bản nhạc nào của anh được giới thưởng ngoạn ưa thích nhất" Ngược lại, cá nhân của anh, anh thích nhất bản tình ca nào trong thời gian đó"
VTA.- Tình khúc thứ nhất. Cá nhân tôi, tôi cũng yêu mến bài ấy, nó đã đưa tôi đến gần với những người thưởng ngoạn.
NDT.- Quá trình bốn mươi năm âm nhạc của anh, còn những bản tình ca nào anh ưa thích"
VTA.- Đó là bản Đời đá vàng. Bài này chưa hẳn là một bài tình ca đôi lứa.
NDT.- Anh có thể đi sâu hơn một chút nữa vào chi tiết" Sôi nổi nào làm anh sáng tác ra nhưng bản nhạc đó"
VTA.- Bản Đời đá vàng chỉ là những suy nghĩ về cuộc đời, về con người qua những giai đoạn khác nhau. Vào năm 74, tôi có những dằn vặt, suy tư không lối thoát: Ô hay, tại sao ta sống chốn này, quay cuồng mãi hoài có gì vui. Năm 92, đời sống được biểu lộ qua một tâm tình với chiều sâu khác: Có lần mất mát mới thương người đơn độc, có oằn mình đớn đau mới hiểu được tình yêu, qua dầm dề mưa tuyết mới vui ngày nắng về, có một thời khóc than mới hiểu đời đá vàng. Trước khi đến California để thực hiên chương trình nhạc tình ca toàn tập của tôi trong chủ nhật tới, khi còn lưu lại Texas, tôi lại có một tâm trạng rất mới, tôi biến nó thành lời thứ ba cho bản Đời đá vàng: Xin em đừng nên hoang phí, hãy yêu đời mình, trăm năm gói trọn phận phù sinh, đang khi còn cho ta sống, hãy cười trao tặng cõi đời chính mình ta, có ở tù mới biết mênh mông rộng đất trời, hãy mở lòng chúng ta đón nhận biển tình yêu, có nghìn lần tha thứ cũng chưa hẳn ái từ, hãy cảm tạ, biết ơn có được đời đá vàng.
Nhân tiện, anh cho tôi được cám ơn tất cả thân hữu, ca nhạc sĩ đã tổ chức và tham dự với một tinh thần đóng góp trong việc làm đầy ý nghĩa, cám ơn các quý thính giả sẽ tham dự chương trình nhạc. Chắc chắn ơn trên sẽ chúc lành cho nhưng công việc chúng ta cùng làm.
Gửi ý kiến của bạn
