Nga từ chối trả tiền thuê Cam Ranh như đòi hỏi, nhưng lập ủy ban giải quyết
HÀ NỘI (TH) - Theo nhiều nguồn tin của các hãng thông tấn quốc tế, Nga và Việt Nam đã giải quyết xong món nợ Hà Nội vay của Moscow từ thời Liên bang Xô-viết.
Theo tin Reuters, Phó Thủ tướng Nga Viktor Khristenko tuyên bố với các phóng viên: “Vấn đề Việt Nam nợ tiền Nga đã hoàn toàn giải quyết xong. Chúng tôi không cần thảo luận thêm về các vấn đề toàn cầu”. Ông ta đã nói như trên hôm thứ năm 1-3 trong lúc Tổng Thống Nga Putin đang nói chuyện với Chủ tịch Nhà nước Trần đức Lương.
Theo các nguồn tin khác, Nga đã đồng ý cho Việt Nam trả số tiền nợ 1.5 tỷ Mỹ kim bằng cách đầu tư vào những liên doanh dầu khí, cũng như bằng các hàng hóa như cà-phê và gạo cùng các thực phẩm khác.
Số tiền 1.5 tỷ Mỹ kim còn nợ là do một sự thỏa hiệp giữa hai bên để trang trải toàn bộ vụ nợ tính đến 11 tỷ đồng rúp của Nga, hiện ước lượng bằng 11 tỷ Mỹ kim, và món nợ 27.6 triệu Mỹ kim Việt Nam còn nợ của nước Nga. Với cách trả nợ này, mỗi năm Nga sẽ nhận được khoảng 100 triệu đô-la bằng hàng hóa và dịch vụ trong 23 năm.
Thỏa hiệp thanh toán nợ đó sẽ giúp Nga đẩy mạnh được kế hoạch gia tăng bán vũ khí cho Việt Nam. Cho đến nay Hà Nội đã mua rất nhiều vũ khí của Nga trong thời chiến tranh chống Pháp, Mỹ và Việt Nam Cộng Hòa, cũng như sau khi chiến tranh kết thúc. Nga là nước xuất cảng vũ khí đứng hàng thứ ba trên thế giới sau Mỹ và Anh. Năm ngoái Nga đã bán ra ngoài đến 4 tỷ Mỹ kim vũ khí.
Sergei Prikhodko, Phó Văm phòng của Putin nói Nga hiện bán cho Việt Nam “hàng chục triệu Mỹ kim về vũ khí”. Ông ta nói: “Con số đó không lớn lao lắm cho chúng tôi”.
Các công ty cung cấp thực phẩm của hai bên đã thảo luận về việc xuất cảng sang Nga gạo và cà-phê của Việt Nam. Năm nay Việt Nam có thể trở thành nước xuất cảng cà-phê đứng hàng thứ hai trên thế giới. Việt Nam sẽ dùng cà phê để trả nợ và một phần tiền lời đầu tư vào các hợp doanh dầu khí với Nga để bớt gánh nặng cho Nga trong việc đầu tư vào các hợp doanh này.
Putin và Trần Đức Lương cũng đã ký những thỏa hiệp hai bên cam kết cải tiến hợp tác về quốc phòng vì quyền lợi chung cho an ninh hai nước. Trong ngày đầu viếng thăm Việt Nam, Putin nói: “Hợp tác về các vấn đề quân sự sẽ phát triển theo quy mô Việt Nam yêu cầu. Điều này tùy theo tình hình khu vực và khả năng tài chính của Việt Nam”.
Nga và Việt Nam cũng đã đồng ý thiết lập một ủy hội đặc trách về căn cứ Hải quân Nga ở Cam Ranh. Việc sử dụng căn cứ này là theo một thỏa hiệp 25 năm sẽ hết hạn vào năm 2004. Nga đã không chịu trả tiền thuê căn cứ như Việt Nam đã đòi hỏi. Prikhodko nói: “Chúng tôi không trả tiền theo thỏa hiệp hiện nay. Nhưng chúng tôi trang trải những phí tổn hoạt động chẳng hạn như tiền điện”.
Hai nước thỏa thuận rằng liên doanh Vietsopedro sẽ tìm kiếm và khai dầu mỏ tại 1 khu vực rộng 100 cây số vuông tại thềm lục địa VN, và Nga sẽ tài trợ các dự án thủy điện tại VN. Các nhà phân tich rin rằng Vịnh Cam Ranh là sinh tử đối với quyền lợi của Nga ở vùng Đông Nam Á, nhưng cuộc thương lượng về Cam Ranh không xong trong chuyến đi của TT Putin.
Putin và Lương đã ký một bản tuyên bố chung cam kết gia tăng mậu dịch giữa hai nước và gia tăng các nguồn đầu tư. Tài liệu này cũng ghi mối quan hệ về quân sự và an ninh. Trần Đức Lương nói mối quan hệ Nga-Việt đặt trên cơ sở nguyên tắc “đồng hành chiến lược”.
Hai bên còn có kế hoạch ký kết một thỏa hiệp về nguyên tử năng và hợp tác khảo sát không gian.
Theo tin Reuters, về hải cảng Cam Ranh, Hoa Kỳ đã tuyên bố không hề muốn thuê muớn hải cảng này và cũng không coi việc Nga tiếp tục sử dụng Cam Ranh như một mối hăm dọa. Trong khi đó, theo tin của Steve Kirby, phái viên AFP tại Hanoi, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký kết trên khía cạnh “đối tác chiến lược với CSVN ngày thứ năm, cả chục năm sau sự sụp đổ của Liên bang Sô viết với những quan hệ chua chát giữa hai quốc gia đồng minh trong thời kỳ chiến tranh lạnh.
Trong thỏa hiệp ký này có 17 mục, bao gồm nguyên một hàng các vấn đề, từ cung cấp khí giới cho tới vấn đề thương mại và hợp tác theo như các cuộc hội thảo trong vùng, chủ định đặt những quan hệ trên bước đi mới không theo tư tưởng.
“Các quan hệ giữa Nga và Việt Nam không bao giờ chỉ dựa theo hệ tư tưởng. Quyền lợi chiến lược chung luôn luôn được đặt sau,” theo như lời tổng thống Nga đã nói với các ký giả báo chí sau khi ký thỏa hiệp này với chủ tịch nước Trần Đức Lương.
“Ngu gì để mất các quan hệ này. Chúng tôi phải có một bổn phận để duy trì và củng cố các quan hệ này.”
Nga đã thuận để bước vào trợ giúp Việt Nam trong các nỗ lực để tân tiến hóa quân đội để lấy sự ủng hộ của Việt Nam trong nỗ lực đẩy mạnh ảnh hưởng của mình trong vùng, riêng cho việc Việt Nam đăng cai chiếc ghế trong cuộc hội thảo ASEM về Âu-Á.
Thỏa hiệp này đã nhấn mạnh sự hợp tác quân sự của Nga với Việt Nam không nhắm vào bất kỳ quốc gia thứ ba nào, nhưng Putin đã cho biết Moscow sẵn sàng đứng ra để cung cấp các hệ thống khí giới tối tân cho Hanoi, khách hàng lớn nhất của Nga đứng vào hàng thứ năm trong danh sách quốc gia đã mua vũ khí.
“Việt Nam cần thiết phải duy trì và tối tân hóa quân đội …còn Nga phải có khả năng để cung ứng các kỹ thuật quân sự tiền tiến chiếu theo công ước quốc tế,” theo như tổng thống Nga đã cho biết. Putin đã nhấn mạnh hai chính quyền đã xác định để duy trì sự ổn định tại Á châu Thái Bình Dương, thỏa hiệp này còn tỏ ra sự chống đối mạnh mẽ với chiếc lá chắn chống hỏa tiễn của Hoa kỳ.
“Cả hai cho rằng việc dàn ra các hệ thống phòng thủ chống hỏa tiễn độc nhất trong vùng Á châu Thái Bình Dương có thể triệt tiêu nền an ninh và sự ổn định của vùng này và dẫn đến việc chạy đua vũ khí mới.”
Thỏa hiệp này không đề cập tới tương lai về cơ hữu chiến lược chính của Nga tại vùng này: căn cứ cho tình báo, hải quân và không quân của Nga tại vịnh Cam Ranh trên duyên hải phía nam của Việt Nam, nơi từng phát sinh ra sự quan tâm của các quốc gia lân bang, nhất là Trung quốc vĩ đại đang nằm trong vùng.
Sự nhiệt tình tiếp đãi nhà cầm đầu của Nga ngược lại xem ra có vẻ kém hơn việc tiếp đón đã dành cho nhà cựu tổng thống Hoa kỳ Bill Clinton trong chuyến đi lịch sử cách đây ba tháng. Các băng biểu ngữ hoan nghênh sự viếng thăm của Putin được giăng ngang trong thủ đô Hanoi, trong khi đó các báo chí nhà nước cho làm ra vẻ rầm rộ để lấy lại tinh thần hồ hởi của dân chúng Việt Nam đã dành sẵn cho cựu thù Hoa kỳ trong kỳ tiếp đón mới qua.
Nhưng các giới chức Hoa kỳ đã cho biết dân Việt Nam không có thiện cảm trong việc dành nhiệt tình để đón Putin hay để bước vào quan hệ quân sự của Hanoi với Moscow.
Gửi ý kiến của bạn
