BUON MA THUOT (Reuters, AFP) - Các quan chức và cán bộ Cộng sản tỉnh Daklak trồng cà-phê đã tổ chức một chiến dịch công phu để vuốt ve lấy lòng các ký giả ngoại quốc được bộ Ngoại giao dẫn đi thăm Cao Nguyên, nơi đã xẩy ra những vụ nổi loạn của dân Thượng.
Trong hai ngày thứ tư và thứ năm, các ký giả được đưa đi xem trình diễn văn nghệ, nghe hát karaoke rồi đi thăm các làng “du lịch”. Đó là những buôn làng của dân thiểu số đã được nhà nước tổ chức sẵn từ trước để đón du khách nước ngoài đến xem và bán đồ thủ công lấy đô-la.
Thế nhưng các nhà báo vẫn không được đáp ứng lời yêu cầu được gập những người dân Thượng đã tham gia biểu tình, hay tín đồ các tôn giáo có tin là đã bị đàn áp. Thêm vào đó, cán bộ nhà nước bám sát để nghe các phóng viên nói chuyện với cư dân địa phương họ gặp, Có người nói họ sợ không dám nói chuyện với ký giả ngoại quốc khi có cán bộ đi theo. Còn những người khác nói đúng theo kiểu chính quyền cộng sản vẫn nói.
Bộ Ngoại giao Hà Nội, cơ quan kiểm soát việc đi lại của ký giả ngoại quốc ở Việt Nam, đã ngăn cản các ký giả, không cho họ đi thăm Cao Nguyên sau khi xẩy ra vụ nổi loạn của dân Thượng hồi đầu tháng 2. Nhưng sau khi các giới chức Mỹ ở Hà Nội nói tình trạng thiếu những tin độc lập về vụ biến động sẽ làm phức tạp thêm vấn đề Quốc hội Mỹ phê chuẩn bản thương ước, Hà Nội đã phải tổ chức chuyến đi này cho các ký giả ngoại quốc.
Phần lớn các nhà phân tích nói thương ước sẽ được thông qua trong năm nay, nhưng họ nói các vấn đề ở Cao Nguyên có thể làm trì trệ việc này.
Nhiều người dân thiểu số ở Việt Nam hiện nay đã định cư ở Mỹ. Báo chí nhà nước Việt Nam tố cáo tổ chức Montagnard Foundation ở Spartanburg, South Carolina, đã đưa người xâm nhập Cao nguyên tổ chức phản kháng. Ông Scott Johnson, một đại diện pháp lý của tổ chức, trong tháng này đã nói tổ chức đã giúp tổ chức biểu tình về vấn đề nhân quyền.
Người dân Thượng ở Tây Nguyên đã bị dồn ép, khi hàng loạt người miền xuôi kéo nhau lên định cư ở Cao Nguyên sau chiến tranh năm 1975. Dân kinh tế mới của Cộng sản đã phá nhiệu khu rừng rộng lớn để lất đất trồng cà-phê. Những người chỉ trích chính sách tôn giáo của Hà Nội nói dân thiểu số Cao nguyên còn bị chế độ gây khó khăn, cản trở khi họ đến dự các buổi lễ Tin lành tại các nhà thờ tại gia.
Bản tin AFP nêu bật chi tiết khác: một viên chức đã tự hào kể rằng các nhà thờ bí mật, đặt tại nhà trong các làng dân sắc tộc, là mục tiêu các trận bố ráp. Vị trưởng 1 ngôi làng sắc tộc kiểu mẫu, nơi các ký giả được dẫn tới, đã nói trong lúc các cán bộ đi kèm lộ vẻ khó chịu, “Chính phủ cấm nhà thờ tại gia. Nhưng chỉ có nhà thờ tại gia vì chúng tôi vẫn chưa có giấy phép xây nhà thờ tử tế,” theo lời Wanh, chỉ huy làng De Ktu tại huyện Mang Hlang, phía Bắc tỉnh này.
Wanh tự hào kể chuyện dân trong làng ông, thuộc sắc tộc Bahnae, đã tuân lệnh nhà nước, chống các nỗ lực truyền giáo từ các huyện kế cận. Ông nói là việc nhà nước chống lại Tin Lành do ý muốn bảo tồn truyền thống dân sắc tộc. Nhưng ông lạithêm rằng, nhiều tập tục tôn giáo vật tổ (animist) cuả người Bahnar như lễ hội, tế thần và thuốc lá cây tự thân đã trái luật pháp như là “phí phạm hay dị đoan.” Sau khi các cán bộ tỉnh ra dấu cản, Wanh từ chối giải thích về câu ông nói là cuộc biểu tình trong vùng đã theo một “chương trình nhà thờ.” Ông cũng nói rằng ông không thể kể tên bất kỳ người biểu tình từ ngôi làng thờ vật tổ của ông, bất kể các viên chức tỉnh cứ nói là có người biểu tình trong đó.
Tại ngoại ô Khong, một ngôi làng đại đa số theo Tin Lành của dân sắc tộc Jarai, cư dân nói là bị công an bám sát kể từ cuộc biểu tình ngày 2/2, “Khoảng 90% dân làng thờ phượng tại 1 nhà thờ tại gia và họ rất cực đoan,” 1 cư dân nói với AFP. “Trưởng làng đã bị đi cải tạo sau cuộc biểu tình.”
Vợ chồng một chủ quán cà phê người Kinh nói với ký giả, họ có nghe dân sắc tộc vào quán ông uống cà phê và nghe họ bàn chuyện đòi “quyền tự quyết và tự điều hành cuộc sống của họ. Vài người còn đòi phải lấy toàn bộ đất lại, khắp 4 tỉnh cao nguyên.”
Gửi ý kiến của bạn
