Cuộc cánh mạng dân chủ quét sạch tàn dư Cộng sản thời hậu CS tại nhiều nước cộng hòa thuộc Liên bang Xô-viết cũ là một qui trình không thể đảo ngược được nữa. Nga nỗ lực ngăn chận, TT Putin cựu KGB cố lũng đoạn để cứu hầu giữ y nguyên trạng lãnh đạo các xô- viết cũ của Liên xô cho nước Nga - đã tỏ ra thất bại. TT Bush đã phát pháo dân chủ trong nhiệm kỳ hai -- các dân tộc đứng lên vì dân chủ, Mỹ sẽ đứng bên cạnh -- đã tạo thêm luồng gió cách mạng dân chủ. Vấn đề đặt ra ở đây, là sau Ukraine, Kyrgistan, Uzbekistan sẽ đến nước nào làm cuộc cách mạng dân chủ. Nhiều dấu chỉ cho thấy nước đó là Azerbaijan.
Một, cuộc bầu cử Quốc hội và chính quyền của Azerbaijan sắp diễn ra, cuộc cách mạng dân chủ đang phát triển. Alexei Makarkin, Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chính trị phân tích tình hình trên báo Nga, tờ Ria Novosti, như sau. Cuộc họp thượng đỉnh của tổ chức khu vực GUUAM hồi cuối tháng Tư vừa qua chỉ có 4 Tổng thống Gruzia, Ukraina, Azerbaijan và Moldova tham dự. Tổng thống Uzbekistan Islam Karimov từ chối tham gia vì trên thực tế nước này chính thức rút khỏi tổ chức GUUAM ngày 5-5. Như vậy GUUAM đã chuyển thành GUAM, mất một chữ U là nước Uzbekistan . Tại cuộc họp thượng đỉnh đó, Tổng thống Ukraina Viktor Yushchenko và Tổng thống Gruzia Mikhail Saakashvili đã hết sức ca ngợi về sức mạnh của hai cuộc "cách mạng màu cam" và "cách mạng màu hồng". Tổng thống Moldova Vladimir Voronin là người đã tránh được chính biến tương tự tại nước mình vì đã dám lớn tiếng chỉ trích Nga, chứ không phải phản đối những người đã gây ra các biến động chính trị vừa qua, mà sửa chữa nhiều thứ để dân chủ hơn.
Trong khi đó, lập trường của Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev thì lại khác. Ông muốn ngăn chận một cuộc cách mạng dân chủ mà Ông gọi là cuộc "cách mạng màu sắc" tại nước mình. Ông đã đến Chisinau (Thủ đô Moldova) tham dự hội nghị thượng đỉnh của GUAM, nhưng không muốn việc làm này ảnh hưởng đến các mối tương quan hệ truyền thống với Nga. Cuộc "cách mạng màu sắc" mà Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev ám chỉ đó là hình thức dùng cuộc bầu cử để làm đề tài đấu tranh, vận dụng quần chúng xuống đường biểu tình, thuyết phục lực lượng an ninh và quân đội không can thiệp hay can thiệp vào lúc cao trào cách mạng ra tay giúp bóp cổ nhà độc tài và chế độ độc tài, như sự sụp đổ của nước CS Đông Âu và Liên xô thời CS và của nhiều nước cộng hòa thuộc Liên bang Xô-viết cũ thời hậu CS.
Đề tài thường dùng để chống chánh quyền hậu CS là chống gian lận bầu cử, điều mà chánh quyền hậu CS thường làm, ăn gian phiếu, triệt đối lập, nâng thân chính, để đưa tay chân vào ủng hộ tàn dư CS bám lấy chánh quyền. Trong các cuộc cách mạng trước, các "quan sát viên" Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu đóng vai trò châm ngòi cách mạng bằng những phê bình về công cuộc tổ chức bầu cử công minh và kết quả bầu cử không trong sạch. Đối lập của nhà cầm quyền hậu CS tức lực lượng đấu tranh cho tự do, dân chủ dùng những thứ đó như những chứng liệu và đề tài đấu tranh. Tháng Tư vừa qua, Ủy ban Theo dõi của Hội đồng Châu Âu đã phê phán Azerbaijan không đảm bảo tự do ngôn luận và tự do hội họp vốn là hai điều kiện quan trọng để các cuộc bầu cử diễn ra tự do và công bằng. Phe đối lập ở Azerbaijan đã ghi nhận đánh giá này và hy vọng rằng chính quyền đương nhiệm sẽ sụp đổ.
Hai, lực lượng chính trị đối lập ở Azerbaijan vừa thành lập một liên minh 3 đảng gồm Musavat, Mặt trận Nhân dân và Đảng Dân chủ. Trong đó, lãnh đạo đảng Musavat và Đảng Dân chủ đang sống tại Mỹ. Các nhà hoạt động hậu thuẫn 3 đảng trên đã gặp Đại sứ Mỹ tại Baku Reno Harnish và nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ phía chính quyền Mỹ.
Ba, niềm tin của TT Tổng thống Aliyev vào tương quan kinh tế và nhu câu an ninh của các siêu cường đối với Ông khó cản được cuộc cách mạng của người dân. Ông tin Ông "bất khả xâm phạm" bởi ông là một đồng minh chính trị của Tổng thống Yushchenko và Saakashvili. Và Azerbaijan đã đồng ý tham gia dự án dẫn khí Baku-Tbilisi-Ceyhan (sẽ chính thức vận hành vào cuối năm nay) có lợi cho các nước châu Âu bên bờ Địa Trung Hải đang khao khát nguồn năng lượng. Các nhà lãnh đạo ở Baku tin rằng phương Tây sẽ xem chính quyền hiện nay ở Azerbaijian là một đối tác chiến lược không nên lật đổ. Còn Mỹ muốn có quân đội trên lãnh thổ Azerbaijan để bảo vệ đường ống dẫn khí, các cơ sở kinh tế và nhất là trong trường hợp tiến đánh Iran. Bộ Quốc Phòng Mỹ đã phủ nhận tin mượn lãnh thổ, nhưng các nhà phân tích cho rằng một căn cứ quân sự của Mỹ tại nước này sẽ sớm được phép thành lập.
Trên thực tế, một cuộc "cách mạng màu sắc" không chỉ phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài hoặc kinh tế, mà phần nhiều xuất phát từ sự thiếu hiệu quả của chế độ đó cũng như khả năng của phe đối lập trong việc sử dụng các nguồn lực sẵn có. Nếu chế độ hiện nay ở Azerbaijan giữ vững được sự ổn định bên trong và trở thành nhân tố chính của sự ổn định đất nước thì những người muốn thực hiện cuộc "cách mạng" này sẽ phải ngồi chờ cơ hội mới. Ngược lại, nếu chế độ tỏ ra yếu kém thì phe đối lập sẽ có dịp phô trương lực lượng của mình như trường hợp ở Gruzia.
Nhưng chờ đợi thời cơ không có nghĩa là không có cuộc cách mạng dân chủ. Đối lập còn nhiều lý do để phát động cách mạng. Tương quan kinh tế tốt với Liên Âu, nhu cầu trải quân của Mỹ không phải là yếu tố cản trở nhân dân nổi dậy. Cuộc nổi dậy ở Kyrgistan không phù hợp với ý muốn của Mỹ vì Mỹ e ngại Hồi Giáo Cực đoan sẽ lợi dụng gây xáo trộn lớn. Nhưng người dân và các nhà đối lập vẫn làm và Mỹ vẫn ủng hộ.
Chỉ còn có một đường sống sót cho TT Tổng thống Aliyev, là để và tạo điều kiện cho người dân chọn một chánh quyền vi dân, do dân, của dân thực sự mà thôi. Đó là một cuộc cách mạng êm đềm người dân mãi nhớ ơn vị tổng thống " phản tĩnh" của mình. Nhưng chuyện đó quá lý tưởng, nhứt là đối những người bị nhiễm CS.
Còn VN nước nhà của chúng ta người Việt Hải ngoại, Miền Bắc 50 năm, Miền Trung và Miền Nam 30 năm, cộng lại 80 nam bị CS độc tài đảng trị toàn diện khống chế. Chừng nào có cách mạng nhung, cách mạng màu sắc hoa như Tây Phương đã gọi ở các nước thuộc Đế Quốc Liên xô đã sụp đổ"
Gửi ý kiến của bạn
