Lý do đơn giản: người ta chỉ có thể phản đối, biểu tình, la hét, tuyệt thực khi trực diện với những người là người, vì họ có tai để nghe, có lòng nhân ái để mềm lòng, có ltình đôàng bào để chia sẻ, cảm kích...
Nhưng không ai biểu tình hay la hét, không ai tuyệt thực hay chống đối khi trực diện mình chỉ là một bức tường câm lặng, hay chỉ là một bọn ma cà rồng hút máu. Chính các cán bộ cũng hiểu như thế, sau bao nhiêu đợt đánh Nhân Văn, diệt Xét Lại, bứng gốc Trí Phú Địa Hào, đánh tư sản, và vân vân.
Nhiều thập niên sau, các kỷ niệm kinh hoàng về sự tàn bạo của một chế độ vẫn còn in hằn trên tâm thức người dân. Tới nổi, một người con cưng trưởng thành trong lòng chế độ, như anh Lê Hồng Lĩnh, khi thất nghiệp nhiều năm trong lúc đang có văn bằng Cử Nhân Sử Học (nghĩa là kiến thức về đảng của anh phải là nhiều lắm, để biết sợ các màn thanh trừng) vẫn không dám một lời nặng nhẹ với chính phủ, mà chỉ dịu dàng xin đi ở tù để khi ra tù được giúp tìm việc. Trời ạ, thiên đường xã hội chủ nghĩa phải đi ngang cửa nhà tù...
Hoàn cảnh của anh Lê Hồng Lĩnh được báo Thanh Niên kể trong bài viết nhan đề “Một cử nhân viết thư xin được... vào tù” của phóng viên Phùng Nguyên trên ấn bản ngày Thứ Bảy, 08/10/2005.
Anh Lê Hồng Lĩnh năm nay gần 40 tuổi, sinh năm 1968, tại Hà Tĩnh. Được chọn tên Hồng Lĩnh cũng là bày tỏ lòng “tự hào quê ta,” vì đây cũng là nơi của nhà thơ Nguyễn Du mấy thế kỷ trứơc.
Dân mình trước giờ vẫn thế, vẫn có tính ưa tự hào quê quán. Như kiểu tự hào kẻ sĩ Bắc Hà, hay dân chơi Bạc Liêu, hay xứ Quảng thơ văn.... Nhưng vùng Thanh Nghệ Tĩnh, cũng là quê hương ông Hồ, và bây giờ là nơi anh Lê Hồng Lĩnh tự haò, thì vốn nổi tiếng từ thời quân chủ xa xưa rồi, khi chiến binh hai Châu Hoan, Châu Ái (tên cũ, thời Lý Trần) đều nổi tiếng thiện chiến và trung thành với vua. Nhưng cái tự hào của anh Lê Hồng Lĩnh không đổi ra thành gạo, thành tiền được. Anh cũng không muối mặt mà đi làm cò, kiểu chặn đầu trên, cắt đầu dưới mà kiếm sống trên đau khổ của dân lành. Anh cũng không hăng hái xin vào đảng để gia nhập Đảng CSVN, tức là cái gọi là “Câu Lạc Bộ 2 Triệu Đầy Tớ Ưu Tú Của Nhân Dân,” để bóc lột đồng bào. Nhưng xin việc hoài không được, thì anh cựu bộ đội Lê Hồng Lĩnh bèn xin đi ở tù.
Lê Hồng Lĩnh không phaỉ dân làm biếng đâu. Anh chưa bao giờ có cơ may làm cậu ấm, cô chiêu của cán bộ gộc. Lúc đầu, khi mới lớn, anh buồn cha mình vì khám phá ra cha bỏ rơi mẹ, vào Đồng Nai kiếm vợ bé. Trời ạ, thế mà cũng tự hào là trai xứ Thanh Nghệ Tĩnh. Bác Hồ 4 vợ, mấy dòng con mà vẫn còn sẵn lòng vì nứơc hy sinh chuyện nhà, để bỏ rơi hết cả, thậm chí cho đàn em thủ tiêu cô Xuân, mà có sao đâu, vẫn phất lá cờ đầu cho đảng cơ mà...
Vậy đó, rồi anh đã tình nguyện “xin đi bộ đội, đơn vị đóng quân tại Thanh Hóa. Năm 1990 Lĩnh ra quân, trở về quê hương, chưa biết sẽ làm gì. Nhưng chẳng mất thời gian để buồn, Lĩnh lao vào làm đủ mọi việc để kiếm sống như đóng gạch, chữa xe đạp, buôn trứng... Trúng tuyển hệ chính quy Đại học Huế. Năm đó Lĩnh tròn 31 tuổi.(...) Lĩnh ra trường với tấm bằng cử nhân lịch sử. Một tương lai màu hồng- 35 tuổi, Lĩnh vẫn còn đủ lãng mạn để nghĩ như vậy. Anh cầm hồ sơ đi xin việc nhiều nơi. Nơi này người ta nhận hồ sơ rồi... quên, nơi kia hứa suông, nơi nọ lần lữa... Lĩnh bắt đầu vỡ mộng, anh chợt "ngộ" ra một điều "giản dị": Có bằng cử nhân mà thất nghiệp còn tệ hơn cả việc đi buôn trứng, chữa xe đạp trước đây. (...) Cũng vào thời điểm đó, Lĩnh cưới vợ... Và 3 năm sau Lĩnh vẫn chưa xin được việc làm. Gánh nặng cơm áo đè lên đôi vai gầy của vợ. Hai vợ chồng vẫn phải ở trong một ngôi nhà thuê chật chội, bây giờ có thêm một đứa con trai cần được chăm lo. Vợ Lĩnh làm ở cơ quan nhà nước, lương tháng khoảng 1 triệu đồng, từng ấy trang trải cho sinh hoạt của 3 người giữa thị xã Hà Tĩnh, đành phải giật gấu vá vai. Lĩnh không thể bình tĩnh được nữa, anh cuống lên, lại vác hồ sơ đi khắp nơi xin việc, chấp nhận cả lên miền núi. Nhưng xem ra tấm bằng cử nhân sử học mà anh có trong tay chưa phải là chìa khóa mở cửa vào tương lai. Thế rồi, được một tay cò dắt mối, Lĩnh "liều" chấp nhận vay 15 triệu đồng để "chạy" vào một cơ quan nhà nước. Ông giám đốc lúc đầu đã nhận lời nhưng sau đó lại từ chối khi biết bố Lĩnh là bạn mình nên không dám "ăn" tiền. (...)
Trong một nỗ lực nhằm thoát khỏi tình cảnh này, Lĩnh đã vào Vinh xin làm công nhân cho một xí nghiệp in. Trong đơn xin việc anh khai mình "mù chữ"... Làm được một thời gian, Lĩnh lại phải khăn gói về quê vì lương quá thấp, 800 nghìn một tháng, còn phải thuê nhà trọ, rồi tiền ăn và tiền đi lại... mang tiếng đi làm mà chẳng mấy khi đưa cho vợ con được đồng nào...”
Phóng viên baó Tiền Phong kể rằng:
“Lĩnh gỡ cặp kính trắng, anh lại cười buồn: "Từ trước đến nay tôi chưa có bất cứ một sai phạm nào để phải xấu hổ với lương tâm. Nhưng tôi sợ tình trạng này kéo dài, mình sẽ không còn lương thiện nữa. Cuộc sống có thể thúc ép tôi nhập vào đội quân cò mồi, môi giới việc làm mà tôi đã từng là nạn nhân chẳng hạn. Sống mà không có việc làm khác gì đi tù, anh nhỉ""...
Câu chuyện trên cũng cho thấy tấm lòng của anh đối với chế độ: không hề oán trách gì cái chế độ đang làm cho hàng chục triệu người như anh đói khổ...
Anh Lĩnh thế cũng là may, còn dám nộp đơn xin đi ở tù. Nếu anh không phải sinh ở “quê Bác,” và nếu anh là dân Miền Nam thì chắc chắn là anh thấy chuyện đói khổ là tự nhiên rồi. Đảng CSVN này đì tận gốc, trốc tận rễ bao nhiêu sinh lực, dân lực, tài lực, trí lực... của dân Miền Nam từ lâu rồi, để tới nổi chỉ còn đường bỏ chạy khỏi nứơc mà đi. Dân Miền Nam không ai dám nộp đơn đi tù cả, vì ở nhà tù lớn đã thê thảm rồi, thì lòng nào dám vào nhà tù nhỏ. Cái chuyện xa xưa tù nhân ngồi biểu tình để phản đối con cá khô là chuyện để “Tây nó nghe,” chứ CSVN không có chuyện đó. Nhưng vì anh Lê Hồng Lĩnh là con cưng “thanh Nghệ Tĩnh, tự hào quê Bác,” nên vẫn xem nhẹ cảnh tù, hay có phải anh ý thức rất rõ rằng ở tù đâu cũng như nhau, dù trong hay ngoài song sắt...
Nhưng, tại sao nhà nứớc CSVN lại bao vây kinh tế chính những thanh niên như anh" Không thấy rằng anh bị bạc đãi, mà không hé môi một lời oán trách nhà nứơc hay sao"
Trong khi đó, ở một cực khác thì nhà hoạt động tự do tôn giáo Nguyễn Chính Kết lại nói thẳng, nói thật rằng nhà nước CSVN luôn sử dụng mọi thủ đoạn để kềm kẹp người dân, mà một biện pháp độc ác trong đó chính là bao vây kinh tế.
Dễ dàng thấy, khi CSVN bao vây kinh tế anh Lê Hồng Lĩnh một lần, thì thấy rõ là họ bao vây kinh tế các nhà dân chủ một nghìn lần. Nhưng hiển nhiên không nhà dân chủ nào tự nguyện xin vào tù như anh Lĩnh cả. Vì vào là mắc mưu liền, riêng việc nhốt chung với tù bệnh AIDS như Mục Sư Nguyễn Hồng Quang trải qua cũng là thê thảm rồi.
Bài viết nhan đề “Tại sao có quá ít người dám tranh đấu"” của Giáo Sư Kết ghi tình hình như sau:
“Tôi cũng xin kể trường hợp của tôi. Khi bắt đầu lên tiếng cho tự do tôn giáo vào đầu năm 2001, tôi đang làm trưởng một hội đoàn ở Việt Nam, hội Kolping. Vì sợ hội đoàn của tôi bị liên lụy, nên khi vừa bắt đầu lên tiếng, tôi đã tự nguyện từ chức hội trưởng. Ấy thế mà nhiều cộng đoàn nhỏ bé của tôi đã bị khó dễ, nghi ngờ. Một số hội viên bị mất việc làm chỉ vì là hội viên Kolping. Chẳng hạn một hiệu trưởng trường cấp ba ở An Giang bị giáng chức xuống làm giáo viên thường, một nhân viên của trường ấy bị đuổi việc. Đương nhiên khi giáng chức hay đuổi việc những người này, chính quyền luôn luôn dựa vào một lý do khác, nếu không có thật thì cũng ngụy tạo ra, để có cớ mà đuổi. Một số cộng đoàn Kolping ở tỉnh này tỉnh nọ phải làm việc với công an và bị theo dõi vì bị nghi ngờ…
Riêng tôi thì bị bao vây kinh tế và bị sách nhiễu nhiều lần. Tôi sống và nuôi gia đình được là nhờ dạy học và dịch sách. Lúc đó tôi đang dạy triết học cho 5,6 nhà dòng ở Sàigòn và dịch các sách về tôn giáo (thần học, tu đức). Sau khi lên tiếng cho tự do tôn giáo thì tất cả các nhà dòng tôi đang dạy đều không còn dám nhờ tôi dạy nữa, mặc dù ở một vài nhà dòng có những môn tôi đang dạy chưa xong. Tôi thắc mắc: không hiểu công an có ra lệnh gì cho các nhà dòng đó không "! Khi công an quận hỏi tôi: có phải anh nhận dịch sách ở tòa Tổng Giám Mục không" Tôi nhận đại cho khỏi lôi thôi. Thế là khoảng 3 tháng sau, anh công an tôn giáo quận đến hỏi tôi: "Anh đâu có nhận dịch ở tòa Tổng Giám Mục, vậy anh nhận dịch ở đâu"" Lúc đó tôi đang dịch một cuốn sách do một người bạn ở Pháp nhờ dịch, nên tôi trả lời thẳng: "Tôi nhận dịch từ ngoại quốc!" Điều đó cho thấy công an đã đến tòa Tổng Giám mục hỏi về việc cung cấp bài dịch cho tôi để tôi có việc làm, chắc chắn chỉ với mục đích bao vây kinh tế hầu tôi không còn cách nào để sống. Có lẽ chính quyền nghĩ rằng nếu không còn cách nào để sống, gia đình bị thiếu thốn, đói khổ, con cái không đủ tiền để đi học… thì những người tranh đấu làm sao có thể tiếp tục lên tiếng được"”
Như thế, anh Lê Hồng Lĩnh kể ra vẫn còn là may mắn. Vì anh Lĩnh còn được báo Tiền Phong đăng đầy đủ tiếng nói của anh. Nhưng những người như Giáo Sư Nguyễn Chính Kết thì đã biến mất rồi, dưới mắt truyền thông của 700 tờ báo, đài quốc nội. Không ai nhìn thấy họ nữa, không ai nghe nữa, họ như dường bị xóa đi trên đời này. Sau khi có lệnh bao vây kinh tế. Sau khi có chỉ thị của cái gọi là “Câu Lạc Bộ 2 Triệu Đầy Tớ Ưu Tú Của Nhân Dân.”