Thực vậy, liên tiếp hai "Đại Hội Thi Đua Yêu Nước " thứ 6 và thứ 7 xảy ra trước thời kỳ đại hội Đảng có quá nhiều tranh chấp quyền lực giữa hai phe Miền Bắc Bắc, Miền Nam Nam trong Đảng. Chữ Miền Bắc và Miền Nam ở đây dùng theo nghĩa trong thời Chiến, từ Bến Hải trở ra là Miền Bắc, từ Bến Hải trở vô là Miền Nam -- thuật ngữ gọn dùng để chỉ hai chế độ chánh trị khác nhau của cùng một nước Việt Nam. Kỳ 6 đại hội được tổ chức hồi tháng 11 năm 2000, trước đại hội Đảng 5 tháng, khi có sự tranh chấp quyền lực quyết liệt giữa hai phe, phe các ông Lê Khả Phiêu và phe Đỗ Mười-Lê Đức Anh. Kỳ 7, phe Nam Đổi Mới thân Mỹ tranh chấp với Phe Bắc Bão Thủ thân TC cũng trước đại hội Đảng . Cả hai phe đều muốn lợi dụng "Đại Hội Thi Đua Yêu Nước Kỳ 7" để một mặt vì quyền lợi Đảng khỏa lấp màn chia rẽ sanh tử trước quần chúng, và mặt khác để biểu dương thế lực trong nội bộ Đảng, vận động thêm phiếu cho phe mình.
Theo phóng sự của Đài RFA, một người làm kinh tế trong nước được giới thiệu là am tường những diễn biến tiền đại hội đảng, Ô. Hoàng Thanh Phong, cho biết một vài sự kiện có tính chỉ dẫn đáng chú ý. "Việc giới thiệu các ông Đỗ Mười hay Lê Đức Anh đứng bên cạnh ông Võ Văn Kiệt là một động tác khéo léo để biểu lộ ban lãnh đạo cao nhất vẫn đoàn kết, vào thời điểm mà các rạn nứt giữa các nhân vật của trung tâm quyền lực đang ngày càng trở nên nghiêm trọng, tới mức khó có thể khó hàn gắn được.Tuy nhiên, trong suốt thời gian họp mặt thì những người tham dự không hề thấy các ông Phiêu, ông Mười hay ông Anh bắt tay hay nói chuyện "đoàn kết" với nhau, và cũng có rất ít người quây quần nói chuyện với ông Mười hay ông Anh, một hiện tượng hiếm thấy ở Việt Nam. Một cữ chỉ khác cho thấy sự mất đoàn kết đã trở thành một quan ngại sâu sắc. Ngay trong bài phát biểu khai mạc, ông Phan Văn Khải đã nhấn mạnh là Đại hội là để biểu thị tinh thần đoàn kết."
Về ý nghĩa chính trị quan trọng, theo Ô. Hoàng Thanh Phong, là sự vắng bóng của một nhân vật hàng đầu của phe Nam, là Ô. Nguyễn Minh Triết, một người có lực trong phe Nam, được Ô. Võ văn Kiệt giới thiệu và "được nhiều người hy vọng sẽ đóng một vai trò quan trọng trong đảng quyền nhiệm kỳ 2006-2010". Và sự xuất hiện hơi nhiều của một người Phe Bắc, là Ông Phan Diễn, Phó Tổng Bí Thư có thế trong Đảng quyền hiện tại. Nếu Ông Mạnh lên thay Trần Đức Lương phải ra đi trong chức chủ tịch nước, thì phe Bắc đưa Ô. Phan Diễn nắm chức Tổng Bí Thư, viện dẫn Ông này từng là Phó Tổng Bí Thư có thâm niên điều hành công tác trung ương đảng lên thay thế. Còn Ô. Nguyễn Minh Triết là thích hợp với chức Thủ Tướng vì được đánh giá giỏi về kinh tế, rất thành công khi làm Bí Thư Tỉnh ủy Bnh Dương, gốc gác Miền Nam, cái nôi của kinh tế thị trường, vú sữa của cả nước, đất thịnh của mấy đời Thủ Tướng, qua mấy kỳ đại hội, từ Ô. Võ văn Kiệt đến Phan văn Khải. Ô. Nguyễn tấn Dũng cũng gốc gác Miềøn Nam dù là đương nhiệm Phó Thủ Trướng thứ nhứt nhưng phe Nam không tin vì là người "chiêu hồi" phe Bắc.
Tuy nhiên có một điều lạ là, dù Đảng đã "khéo léo xấp xếp và giới thiệu các ông Đỗ Mười hay Lê Đức Anh đứng bên cạnh ông Võ Văn Kiệt trong "Đại Hội Thi Đua Yêu Nước Kỳ 7", nhưng những đảng viên gốc Bắc Hà còn hay ra khỏi Đảng, trong cũng như ngoài nước cũng phê bình chỉ trích Ô. Kiệt rất nặng qua bài viết góp ý của Ông trước Đại Hội Đảng. Điều đó chứng minh vấn đề Nam Bắc chỉ mới "bằng mặt" trên sân khấu chớ chưa "bằng lòng" đằng sau cánh gà của hậu trường chánh trị nội bộ Đảng.
Thêm một điều lạ nữa nhưng hợp qui luật phú quí sanh lễ nghĩa đang đột biến trong thời kỳ tiền đại hội Đảng này. Phe Nam đã được chia ghế Thủ Tướng nặng về kinh tế đang muốn tiến sang chánh trị. Theo tin - rất dè dặt-- ngoài tuyến của một nguồn tin xin dấu tên hiện đang ở Mỹ, thường đi về Việt Nam, hay liên lạc với trong nước, và vốn là một sinh viên từng sát cánh đấu tranh với những nhân vật CS đang quyền cao chức trọng trong nước, số phiếu đại biểu có quyền biểu quyết của cánh phía Nam đã cao hơn phía Bắc rồi. Cánh CS Miền Nam nắm thế kinh tế, biết làm ăn, lắm vốn, biết trao đổi, lâu nay nắm chức Thủ Trướng bây giờ muốn tiến đến chức Tổng Bí Thư Đảng. Cho nên việc Phan Diễn muốn lên Tổng Bí Thứ cũng không phải là chuyện "dễ ăn". Việc của Ô. Nguyễn Minh Triết vắng mặt có thể hiểu bị cánh Miền Bắc gạt ra rìa và cũng có thể hiểu phe Nam tẩy chay để làm giá.
Những diễn biến tranh chấp quyền lực của hai phe Bắc Nam trong Đảng CS làm người Việt đau lòng: quốc gia dân tộc có thể bị CS xô đẩy vào nạn kỳ thị địa phương hơn. Đất nước Việt Nam bề dài quá lớn so với bề ngang. Lịch sử Việt Nam là một lịch sử của bao lần Nam Tiến. Đất nước phân chia đã hai lần. Hận Sông Gianh rồi buồn Bến Hải chia đôi. Thực dân Pháp chia Việt Nam để trị, thành ba kỳ 3, qui chế khác nhau. Thời đệ nhứt và đệ nhị Cộng Hòa cố xoa dịu, hàn gắn nạn phân biệt Bắc Nam Trung, mãi đến khi thất quốc, sa bang, ra hải ngoại mới ôm nhau mà khóc cho tình nghĩa Bắc Nam Trung một nhà.
Nhưng từ khi CS Hà Nội gồm thâu được cả nước, họ đổ dầu vào đóng lửa kỳ thị Bắùc Nam đang ngún. Về chánh trị, CS Hà Nội bóp mũi tức khắc những người trí thức khoa bảng Miền Nam tin lầm CS trong Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam, do họ dựng lên. Họ giải tán Đảng ủy CS Khu Tây, Đông Nam Bộ. Họ đổi ranh giới, bớt số tỉnh để bớt số trung ương ủy viên và đại biểu đại hội Đảng của Miền Nam. Họ chia Miền Nam là Việt Nam Cộng Hòa ra hai miền, từ Phan Thiết trở ra theo luật Miền Bắc, từ Phan Thiết trở vô theo luật của vùng mới chiếm. Về kinh tế CS Hà Nội coi Miền Nam như thuộc địa di dân, thuộc địa khai thác tài nguyên. CS Miền Nam bắt đầu phản ứng khi Liên xô sụp đổ, dùng vũ khí kinh tế để giành lại quyền và thế đứng. CS Miền Nam đau như bị thiến.
Chịu đựng nào cũng có chừng mực của nó. CS Miền Nam nhớ lại, nhờ sống và chiến đấu ở Miền Nam, họ hiểu kinh tế tự do và việc đi với Mỹ mới họa may mới khá lên được, mà không mất đất, mất biển như đi với Trung Cộng. Đổi mới là đòi hỏi, áp lực, là sáng kiến xuất phát từ CS Miền Nam. Từ nông nghiệp tập thể hóa phải an độn đổi sang nông nghiệp cá thể, Miền Nam biến Việt Nam thành nước sản xuất gạo hạng nhì thế giới. Giải pháp trái độn cho cuộc tranh chấp Bắc Nam là việc hai phe thỏa hiệp đưa Ô. Nguyễn Văn Linh tự Mười Cúc, một người gốc gác Miền Bắc mà sự nghiệp chánh trị toàn ở Miền Nam. Nhưng không bao lâu sau phải xuống trước áp lực của những đảng viên lão làng ở Miền Bắc. Và kỳ đại hội Đảng này bổn cũ Nam Bắc tương tranh trong Đảng lại tái diễn.
Sau 30 năm, Bộ Đội Bắc Việt vượt khu phi quân sự chia đôi đất nước, 30 năm dưới chế độ CS, nhưng Sông Bến Hải thời bình vẫn sâu và có mòi lở rộng hơn.