Vương Hồng Anh tổng hợp
Kỳ 22:
LTS. Tiếp theo phần 1 của loạt bài " Vĩ tuyến 17, Hiệp định Genève, 50 năm nhìn lại", đăng vào số báo thứ Bảy hàng tuần, kể từ đầu tháng 9/2004, VB giới thiệu tiếp phần 2 về tình hình tại miền Nam từ sau Hiệp định Genève đến cuối năm 1955. Loạt bài này được biên soạn dựa theo các tài liệu sau đây: Quân lực VNCH trong giai đoạn 1946-1955 (Khối Quân sử/Phòng 5/Bộ Tổng Tham Mưu QLVNCH); Đông Dương Hấp Hối của cựu Đại tướng Quân đội Pháp Henri Navarre; hồi ký của các cựu Tướng lãnh VNCH: cựu Trung tướng Trần Văn Đôn, cựu Thiếu tướng Đỗ Mậu, cựu Đại tướng Cao Văn Viên; Việc từng ngày 1945-1964 của tác giả Đoàn Thêm; tài liệu riêng của VB.
*Lược ghi tình hình tại Đô Thành Sài Gòn trong tháng 4/1955
Như đã trình bày, từ thượng tuần tháng 4/1955, để sửa soạn chiến đấu cùng gây hoang mang vào tạo sự căng thẳng tại Đô thành, lực lượng công an xung phong Bình Xuyên ra lệnh cho dân chúng sống xung quanh Bộ Tổng Tham mưu Quân đội Quốc gia, đường Nancy, Cống Quỳnh, Xóm Củi phải tản cư để tránh các cuộc pháo kích của lực lượng này.Bình Xuyên còn kiểm soát xóm Chợ Là khoảng giưã Đại lộ Trần Hưng Đạo và các đường Lê Quang Liêm, Nguyễn Văn Của. Để phòng xa, Thiếu tướng Bình Xuyên Lê Văn Viễn (Bảy Viễn) cho di chuyển Bộ chỉ huy Bình Xuyên về Bến Đổ, cách cầu chữ Y 3 km. Riêng phòng tình báo của lực lượng Bình Xuyên vẫn đóng cách cầu chữ Y 200 mét. Tại khu Chánh Hưng, Bình Xuyên ra sức đào các công sự chiến đấu, Pháp đưa 1 đại đội nhảy dù tới đóng ở xóm Chùa Phật trong khu vực Bình Xuyên cố ý yểm trợ tinh thần cho phe này.
Tại Sài Gòn, Pháp đã gián tiếp yểm trợ cho Bình Xuyên bằng phương cách như sau: Bộ Tư lệnh lực lượng Pháp tại Sài Gòn viện lý do bảo vệ các cơ sở và Pháp kiều, đã yêu cầu chính phủ VN cho các đơn vị Pháp trọn quyền giữ trật tự trong một khu vực ô vuông như sau:Về phiá Đông tới sông Sài Gòn.Về phiá Bắc từ con kinh Thị Nghè, những con đường Martin des Palières, Le Grand de la Liraye, Paul Blanchy cho tới đường Mayer.Về phiá Tây giới hạn bởi các đường Mayer, de Gaulle, Champagne, Verdun, Blancsubé, Catinat, Lê Lợi.Về phía Nam, bởi các đường Pellerin, de la Marne, Guillaume, Charles de Corps và Jean Eudet.Xung quanh Sài Gòn, lực lượng quân đội Pháp vẫn đóng ở những vị trí trọng yếu.
*Ngày 28-4-1955: Lực lượng Nhảy Dù Quân đội Quốc gia VN tấn công Bình Xuyên tại trường Pétrus Ký Sài Gòn
Ngày 28-4-1955, lực lượng Bình Xuyên đã gây hấn tại Sài Gòn: vào 12 giờ 15 trưa 28-4, công an Bình Xuyên đóng tại trường Pétrus Ký đã nổ súng vô cớ vào một toán binh sĩ của Quân đội Quốc gia di chuyển trên đường Nancy ngay trước vọng gác của họ. Một binh sĩ bị bắn chết. Đến 13 giờ trưa ngày 28-4-1955, lực lượng Nhảy Dù Quân đội Quốc gia đã mở cuộc tổng tấn công các vị trí đóng quân của Bình Xuyên tại Sài Gòn, Chợ Lớn. Sau đây là diễn tiến tình hình chiến sự tại Đô Thành lược ghi theo tài liệu của Khối Quân sử/Phòng 5/BTTM, và bài thuyết trình của Trung tá Chỉ huy trưởng Liên đoàn Nhảy Dù Đỗ Cao Trí (cấp bậc cuối cùng: Trung tướng) tại Trường Đại học Quân sự vào tháng 7/1955.
Chỉ huy trưởng Nhảy Dù Đỗ Cao Trí kể lại: "Tôi vưà ở trại về ăn cơm trưa và bất ngờ chứng kiến vụ trên. Tôi dừng xe lại và cho gọi máy về trại ra lệnh cho tiểu đoàn ứng chiến tập họp. Bởi vì từ ngày tình hình Đô thành căng thẳng, tôi luôn luôn đặt một tiểu đoàn Dù trong tình trạng báo động để cấp thời ứng phó với mọi biến cố xảy ra. Sau đó, tôi liên lạc bằng truyền tin với Đại tá Trần Văn Minh, Tư lệnh Đệ Nhất quân khu , báo cáo tình hình và xin ông cho quyết định hành động. Đại tá Minh còn phải chờ quyết định ở trên." (Đại tá Trần Văn Minh thăng Thiếu tướng ngày 30-4-1955, thăng Trung tướng ngày 9/12/1956).
"Lúc ấy tôi cứ cho Tiểu đoàn Dù đến chỗ hẹn và khi đến nơi tôi cho lệnh Tiểu đoàn này mở ngay cuộc tấn công vào trường Pétrus Ký. Lúc đó là 13 giờ, để trả lời cho Bình Xuyên biết là hành động bạo lực của họ vưà rồi phải được trừng phạt đích đáng ngay lập tức. Tôi cho rằng cần phải chứng tỏ cho Bình Xuyên biết, Quân đội Quốc gia không yếu như họ tưởng. Và vấn đề tôn trọng kỷ luật cũng chỉ có thể giới hạn tới một mức nào thôi, không thể làm mất sáng kiến của cấp chỉ huy, để quân đối phương có thể lộng hành và coi thường sinh mạng của binh sĩ như vậy được.
Chỉ huy trưởng Nhảy Dù Đỗ Cao Trí còn cho biết là ông đã hành động trước khi có quyết định của Đại tá Trần Văn Minh. Tuy nhiên, hành động này cũng phù hợp với đường lối hành động của Chính phủ. Bởi vì hơn 1 tháng trước, Chính phủ đã chuẩn bị điều động lực lượng Nhảy Dù đóng quân tại Nha Trang vào cả Sài Gòn. Đến khi nổ súng, Liên đoàn Nhảy Dù với 4 tiểu đoàn đã có mặt tại Sài Gòn.
Khi tới công trường Khải Định, Tiểu đoàn Nhảy Dù nói trên xuống xe và lấy công trường này làm tuyến xuất phát để mở cuộc tấn công vào trường Pétrus Ký. Lúc bấy giờ, Bình Xuyên có đại đội Công an xung phong, phân chia chiếm đóng các khu nhà gạch của trường Pétrus Ký và trường Cán sự Công chánh.
Tiểu đoàn Nhảy Dù đã mở các đợt xung phong vào các vị trí của Bình Xuyên. Song suốt cả buổi chiều vẫn chưa chiếm được mục tiêu. Có 1 đợt tấn công, 1 thành phần của Tiểu đoàn Nhảy Dù đã tiến sát tới căn nhà chính do nhiều công an Bình Xuyên chiếm giữ, nhưng Bình Xuyên đã chống trả quyết liệt. Bên lực lượng Nhảy Dù, có các chiến xa loại nhẹ yểm trợ, 1 chiếc bị bazooka của Bình Xuyên bắn cháy. Ban đêm, Bình Xuyên bắn vài quả pháo 81 ly vào dinh Độc Lập, nhưng không gây một thiệt hại nào.
Đến sáng ngày 29-4-1954, lực lượng Nhảy Dù tiếp tục tấn công vào trường Pétrus Ký, nhưng công an Bình Xuyên đã rút theo ngã sau đường Trần Bình Trọng về bên kia cầu chữ Y từ nưả đêm.
Trong ngày 29-4-1955, lực lượng Nhảy Dù kiểm soát trọn khu Chợ Lớn và dàn quân đối diện với Bình Xuyên ở Kinh Đôi.
Tại Sài Gòn, Quân đội Quốc gia cũng làm chủ được tình hình. Các bót của công an Bình Xuyên
ởû Đa Kao và ở đường Catinat bị cô lập và bị bao vây. Còn tại những bót khác, công an Bình Xuyên đều bỏ trốn hay ra quy hàng.
* Quốc trưởng Bảo Đại gủi điện văn cho Thủ tướng Ngô Đình Diệm
Trong khi Quân đội Quốc gia và Bình Xuyên đang giao chiến, thì ngày 29 tháng 4/1955, Thủ tướng Ngô Đình Diệm tiếp nhận được hai điện văn của Quốc trưởng Bảo Đại ở Cannes (Pháp) gửi về.
Nội dung bức thứ 1: Quốc trưởng Bảo Đại mời Thủ tướng Ngô Đình Diệm và Thiếu tướng Tổng tham mưu trưởng Lê Văn Tỵ sang Pháp lập tức, để Quốc trưởng tham khảo ý kiến và dự các cuộc họp đặc biệt ở Cannes.
Nội dung bức thứ 2: Đạo dụ của Quốc trưởng bổ nhiệm Thiếu tướng Nguyễn Văn Vỹ, Tổng thanh tra Quân đội kiêm Tham mưu trưởng Võ phòng Quốc trưởng ở Đà Lạt, giữ chức Tổng tư lệnh Quân đội Quốc gia. (Tài liệu của nhà nghiên cứu Đoàn Thêm ghi: Quốc trưởng Bảo Đại cử tướng Vỹ giữ chức Tổng tham mưu trưởng Quân đội)
Dư luận chính giới tỏ ý xôn xao. Thủ tướng Ngô Đình Diệm triệu tập phiên họp bất thường và quyết định:
Giưã tình thế này, Thủ tướng và Tổng tham mưu trưởng không thể rời khỏi nước nhà được.
Việc bổ nhậm Tướng Nguyễn Văn Vỹ giữ chức Tổng tư lệnh Quân đội chỉ làm tình thế rối reng.
Ba tướng lãnh giáo phái là các tướng Nguyễn Thành Phương, Nguyễn Giác Ngộ và Trịnh Minh Thế ký tên trên 1 bản tuyên cáo chung, phản đối việc Quốc trưởng Bảo Đại bổ nhiệm chức vụ Tổng tư lệnh Quân đội Quốc gia.
Chiều ngày 30 tháng 4/1955, Thiếu tướng Nguyễn Văn Vỹ có Đại tá Nguyễn Tuyên, chỉ huy trưởng lực lượng Ngự lâm quân, từ Đà Lạt xuống tháp tùng, đã vào dinh Độc Lập để nhận chức vụ do Quốc trưởng Bảo Đại bổ nhiệm. Tướng Vỹ đã bị Tướng Trịnh Minh Thế và lực lượng Cách mạng quốc gia áp đảo nên ngày hôm sau phải lên phi cơ sang Pháp. (Kỳ sau: Trận chiến tại cầu chữ Y)
Kỳ 22:
LTS. Tiếp theo phần 1 của loạt bài " Vĩ tuyến 17, Hiệp định Genève, 50 năm nhìn lại", đăng vào số báo thứ Bảy hàng tuần, kể từ đầu tháng 9/2004, VB giới thiệu tiếp phần 2 về tình hình tại miền Nam từ sau Hiệp định Genève đến cuối năm 1955. Loạt bài này được biên soạn dựa theo các tài liệu sau đây: Quân lực VNCH trong giai đoạn 1946-1955 (Khối Quân sử/Phòng 5/Bộ Tổng Tham Mưu QLVNCH); Đông Dương Hấp Hối của cựu Đại tướng Quân đội Pháp Henri Navarre; hồi ký của các cựu Tướng lãnh VNCH: cựu Trung tướng Trần Văn Đôn, cựu Thiếu tướng Đỗ Mậu, cựu Đại tướng Cao Văn Viên; Việc từng ngày 1945-1964 của tác giả Đoàn Thêm; tài liệu riêng của VB.
*Lược ghi tình hình tại Đô Thành Sài Gòn trong tháng 4/1955
Như đã trình bày, từ thượng tuần tháng 4/1955, để sửa soạn chiến đấu cùng gây hoang mang vào tạo sự căng thẳng tại Đô thành, lực lượng công an xung phong Bình Xuyên ra lệnh cho dân chúng sống xung quanh Bộ Tổng Tham mưu Quân đội Quốc gia, đường Nancy, Cống Quỳnh, Xóm Củi phải tản cư để tránh các cuộc pháo kích của lực lượng này.Bình Xuyên còn kiểm soát xóm Chợ Là khoảng giưã Đại lộ Trần Hưng Đạo và các đường Lê Quang Liêm, Nguyễn Văn Của. Để phòng xa, Thiếu tướng Bình Xuyên Lê Văn Viễn (Bảy Viễn) cho di chuyển Bộ chỉ huy Bình Xuyên về Bến Đổ, cách cầu chữ Y 3 km. Riêng phòng tình báo của lực lượng Bình Xuyên vẫn đóng cách cầu chữ Y 200 mét. Tại khu Chánh Hưng, Bình Xuyên ra sức đào các công sự chiến đấu, Pháp đưa 1 đại đội nhảy dù tới đóng ở xóm Chùa Phật trong khu vực Bình Xuyên cố ý yểm trợ tinh thần cho phe này.
Tại Sài Gòn, Pháp đã gián tiếp yểm trợ cho Bình Xuyên bằng phương cách như sau: Bộ Tư lệnh lực lượng Pháp tại Sài Gòn viện lý do bảo vệ các cơ sở và Pháp kiều, đã yêu cầu chính phủ VN cho các đơn vị Pháp trọn quyền giữ trật tự trong một khu vực ô vuông như sau:Về phiá Đông tới sông Sài Gòn.Về phiá Bắc từ con kinh Thị Nghè, những con đường Martin des Palières, Le Grand de la Liraye, Paul Blanchy cho tới đường Mayer.Về phiá Tây giới hạn bởi các đường Mayer, de Gaulle, Champagne, Verdun, Blancsubé, Catinat, Lê Lợi.Về phía Nam, bởi các đường Pellerin, de la Marne, Guillaume, Charles de Corps và Jean Eudet.Xung quanh Sài Gòn, lực lượng quân đội Pháp vẫn đóng ở những vị trí trọng yếu.
*Ngày 28-4-1955: Lực lượng Nhảy Dù Quân đội Quốc gia VN tấn công Bình Xuyên tại trường Pétrus Ký Sài Gòn
Ngày 28-4-1955, lực lượng Bình Xuyên đã gây hấn tại Sài Gòn: vào 12 giờ 15 trưa 28-4, công an Bình Xuyên đóng tại trường Pétrus Ký đã nổ súng vô cớ vào một toán binh sĩ của Quân đội Quốc gia di chuyển trên đường Nancy ngay trước vọng gác của họ. Một binh sĩ bị bắn chết. Đến 13 giờ trưa ngày 28-4-1955, lực lượng Nhảy Dù Quân đội Quốc gia đã mở cuộc tổng tấn công các vị trí đóng quân của Bình Xuyên tại Sài Gòn, Chợ Lớn. Sau đây là diễn tiến tình hình chiến sự tại Đô Thành lược ghi theo tài liệu của Khối Quân sử/Phòng 5/BTTM, và bài thuyết trình của Trung tá Chỉ huy trưởng Liên đoàn Nhảy Dù Đỗ Cao Trí (cấp bậc cuối cùng: Trung tướng) tại Trường Đại học Quân sự vào tháng 7/1955.
Chỉ huy trưởng Nhảy Dù Đỗ Cao Trí kể lại: "Tôi vưà ở trại về ăn cơm trưa và bất ngờ chứng kiến vụ trên. Tôi dừng xe lại và cho gọi máy về trại ra lệnh cho tiểu đoàn ứng chiến tập họp. Bởi vì từ ngày tình hình Đô thành căng thẳng, tôi luôn luôn đặt một tiểu đoàn Dù trong tình trạng báo động để cấp thời ứng phó với mọi biến cố xảy ra. Sau đó, tôi liên lạc bằng truyền tin với Đại tá Trần Văn Minh, Tư lệnh Đệ Nhất quân khu , báo cáo tình hình và xin ông cho quyết định hành động. Đại tá Minh còn phải chờ quyết định ở trên." (Đại tá Trần Văn Minh thăng Thiếu tướng ngày 30-4-1955, thăng Trung tướng ngày 9/12/1956).
"Lúc ấy tôi cứ cho Tiểu đoàn Dù đến chỗ hẹn và khi đến nơi tôi cho lệnh Tiểu đoàn này mở ngay cuộc tấn công vào trường Pétrus Ký. Lúc đó là 13 giờ, để trả lời cho Bình Xuyên biết là hành động bạo lực của họ vưà rồi phải được trừng phạt đích đáng ngay lập tức. Tôi cho rằng cần phải chứng tỏ cho Bình Xuyên biết, Quân đội Quốc gia không yếu như họ tưởng. Và vấn đề tôn trọng kỷ luật cũng chỉ có thể giới hạn tới một mức nào thôi, không thể làm mất sáng kiến của cấp chỉ huy, để quân đối phương có thể lộng hành và coi thường sinh mạng của binh sĩ như vậy được.
Chỉ huy trưởng Nhảy Dù Đỗ Cao Trí còn cho biết là ông đã hành động trước khi có quyết định của Đại tá Trần Văn Minh. Tuy nhiên, hành động này cũng phù hợp với đường lối hành động của Chính phủ. Bởi vì hơn 1 tháng trước, Chính phủ đã chuẩn bị điều động lực lượng Nhảy Dù đóng quân tại Nha Trang vào cả Sài Gòn. Đến khi nổ súng, Liên đoàn Nhảy Dù với 4 tiểu đoàn đã có mặt tại Sài Gòn.
Khi tới công trường Khải Định, Tiểu đoàn Nhảy Dù nói trên xuống xe và lấy công trường này làm tuyến xuất phát để mở cuộc tấn công vào trường Pétrus Ký. Lúc bấy giờ, Bình Xuyên có đại đội Công an xung phong, phân chia chiếm đóng các khu nhà gạch của trường Pétrus Ký và trường Cán sự Công chánh.
Tiểu đoàn Nhảy Dù đã mở các đợt xung phong vào các vị trí của Bình Xuyên. Song suốt cả buổi chiều vẫn chưa chiếm được mục tiêu. Có 1 đợt tấn công, 1 thành phần của Tiểu đoàn Nhảy Dù đã tiến sát tới căn nhà chính do nhiều công an Bình Xuyên chiếm giữ, nhưng Bình Xuyên đã chống trả quyết liệt. Bên lực lượng Nhảy Dù, có các chiến xa loại nhẹ yểm trợ, 1 chiếc bị bazooka của Bình Xuyên bắn cháy. Ban đêm, Bình Xuyên bắn vài quả pháo 81 ly vào dinh Độc Lập, nhưng không gây một thiệt hại nào.
Đến sáng ngày 29-4-1954, lực lượng Nhảy Dù tiếp tục tấn công vào trường Pétrus Ký, nhưng công an Bình Xuyên đã rút theo ngã sau đường Trần Bình Trọng về bên kia cầu chữ Y từ nưả đêm.
Trong ngày 29-4-1955, lực lượng Nhảy Dù kiểm soát trọn khu Chợ Lớn và dàn quân đối diện với Bình Xuyên ở Kinh Đôi.
Tại Sài Gòn, Quân đội Quốc gia cũng làm chủ được tình hình. Các bót của công an Bình Xuyên
ởû Đa Kao và ở đường Catinat bị cô lập và bị bao vây. Còn tại những bót khác, công an Bình Xuyên đều bỏ trốn hay ra quy hàng.
* Quốc trưởng Bảo Đại gủi điện văn cho Thủ tướng Ngô Đình Diệm
Trong khi Quân đội Quốc gia và Bình Xuyên đang giao chiến, thì ngày 29 tháng 4/1955, Thủ tướng Ngô Đình Diệm tiếp nhận được hai điện văn của Quốc trưởng Bảo Đại ở Cannes (Pháp) gửi về.
Nội dung bức thứ 1: Quốc trưởng Bảo Đại mời Thủ tướng Ngô Đình Diệm và Thiếu tướng Tổng tham mưu trưởng Lê Văn Tỵ sang Pháp lập tức, để Quốc trưởng tham khảo ý kiến và dự các cuộc họp đặc biệt ở Cannes.
Nội dung bức thứ 2: Đạo dụ của Quốc trưởng bổ nhiệm Thiếu tướng Nguyễn Văn Vỹ, Tổng thanh tra Quân đội kiêm Tham mưu trưởng Võ phòng Quốc trưởng ở Đà Lạt, giữ chức Tổng tư lệnh Quân đội Quốc gia. (Tài liệu của nhà nghiên cứu Đoàn Thêm ghi: Quốc trưởng Bảo Đại cử tướng Vỹ giữ chức Tổng tham mưu trưởng Quân đội)
Dư luận chính giới tỏ ý xôn xao. Thủ tướng Ngô Đình Diệm triệu tập phiên họp bất thường và quyết định:
Giưã tình thế này, Thủ tướng và Tổng tham mưu trưởng không thể rời khỏi nước nhà được.
Việc bổ nhậm Tướng Nguyễn Văn Vỹ giữ chức Tổng tư lệnh Quân đội chỉ làm tình thế rối reng.
Ba tướng lãnh giáo phái là các tướng Nguyễn Thành Phương, Nguyễn Giác Ngộ và Trịnh Minh Thế ký tên trên 1 bản tuyên cáo chung, phản đối việc Quốc trưởng Bảo Đại bổ nhiệm chức vụ Tổng tư lệnh Quân đội Quốc gia.
Chiều ngày 30 tháng 4/1955, Thiếu tướng Nguyễn Văn Vỹ có Đại tá Nguyễn Tuyên, chỉ huy trưởng lực lượng Ngự lâm quân, từ Đà Lạt xuống tháp tùng, đã vào dinh Độc Lập để nhận chức vụ do Quốc trưởng Bảo Đại bổ nhiệm. Tướng Vỹ đã bị Tướng Trịnh Minh Thế và lực lượng Cách mạng quốc gia áp đảo nên ngày hôm sau phải lên phi cơ sang Pháp. (Kỳ sau: Trận chiến tại cầu chữ Y)
Gửi ý kiến của bạn
