Yoko Ono là một trong những người phụ nữ từng bị bêu riếu nhiều nhất của thời đại. Bà từng bị cho là nguyên nhân chính làm tan rã ban nhạc The Beatles. Tuy nhiên chưa có ai từng bao giờ lắng nghe câu chuyện được kể từ chính người đàn bà tiếng tăm và bất hạnh này.
Khi John Lennon kết hôn với Yoko Ono vào năm 1969 họ đã tổ chức tuần trăng mật tại khách sạn Amsterdam Hilton. Khi tham dự những cuộc họp báo trong thời gian này đôi vợ chồng son cùng tuyên bố từ nay họ sẽ cùng sát cánh bên nhau, và dựa vào sự nổi tiếng toàn cầu của mình để cổ súy cho cái mà họ gọi là nghệ thuật của sự phản kháng. Theo Yoko Ono thì hồi đó cả hai chưa phải là những người nổi tiếng lắm và họ cũng chẳng hề cố gắng để trở thành những người thật tiếng tăm. Cái chính mà họ đeo đuổi là họ phải làm một điều gì đó theo tiếng gọi của lương tâm, để tạo ra được một sự thay đổi tốt đẹp nào đó.
Tháng 10.1971 không lâu sau lời tuyên bố nói trên bản nhạc Imagine lừng danh nhất của Lennon đã ra đời. Theo Ono bản nhạc chính là sự tóm tắt của tất cả những gì mà John Lennon và bà từng tin tưởng. Ba thập niên sau bản Imagine đã trở thành một loại thánh ca vì hội thánh Tin lành World Church từng hỏi ý kiến của Lennon xem thử họ có thể thay đổi lời của bài Imagine từ không có tính chất tôn giáo thành một bài có nội dung tôn giáo được không. Lennon đã trả lời là giáo hội đã chẳng hiểu khỉ khô gì về cái mà chàng muốn chuyển tải qua nội dung của bài hát. Ngày nay John Lennon đã được bầu chọn là người viết ca khúc hay nhất và là một nghệ sĩ có ảnh hưởng sâu rộng nhất của thế kỷ 20.
Theo Ono thì tác phẩm Imagine không những chỉ là một lời kêu gọi những thay đổi của xã hội mà nó còn có tính chất như là một lời tiên tri về những sự thay đổi. Ví dụ như trong bài hát có đoạn:"Imagine there's no countries, it isn't hard to do", và khi bức tường Bá linh sụp đổ, Yoko Ono đã thì thầm nói với linh hồn của John rằng: "John, những gì mình tiên đoán này đã trở thành sự thật".
Mặc dầu đã 66 tuổi, Yoko Ono người góa phụ của John Lennon trông vẫn còn trẻ trung so với số tuổi của bà. Sinh ra trong một gia đình giàu có và tiếng tăm trong xã hội Nhật, cha của bà là một tín đồ Cơ đốc giáo, trong khi mẹ bà là một phụ nữ có niềm tin Phật giáo. Trước chiến tranh thế giới lần thứ hai cha mẹ của bà đã dùng nhiều thời gian chu du khắp Nhật bản và Hoa kỳ. Yoko Ono chính thức đến sống tại New York vào những năm 60 và hoạt động nghệ thuật. Cho đến năm 1966 trong khi trình diễn nghệ thuật tại Luân đôn,nàng đã gặp John Lennon. Theo nhiều ước tính thì hiện nay gia tài của Yoko Ono lên đến trên 700 triệu đô la.
Về mặt chính trị nhạc phẩm Imagine thực sự là một vũ khí đấu tranh cho tự do đối với John Lennon. Những lời ca của nó phản ảnh khuynh hướng thiên tả của John Lennon vào những năm cuối thập niên 60. Những tay trí thức của các thế lực tả khuynh đã cố gắng chiêu dụ John Lennon và Yoko Ono để biến họ thành những tay tuyên truyền cho khuynh hướng mà lúc đó vẫn được gọi là thiên cộng này. Imagine chính là một bài ca thúc giục tiến hành một cuộc cách mạng xã hội. Tuy nhiên nội dung bài hát không làm phe khuynh tả hài lòng lắm vì nó quá đơn giản và phản ảnh một quan điểm chính trị quá ngây thơ của người viết. Tuy nhiên theo Yoko thì Lennon cho rằng chàng muốn tất cả mọi người đều hiểu và vì thế nó phải được viết thật đơn giản. Còn ngây thơ thì tất nhiên vì lúc đó cả Lennon lẫn Yoko Ono đều là thanh niên bồng bột hăng hái nhưng còn rất non nớt trong cuộc đời.
Về mặt nghệ thuật lời của nhạc phẩm Imagine ảnh hưởng khuynh hướng nghệ thuật hướng dẫn từng được chính Yoko Ono thể hiện qua những tác phẩm hội họa của nàng. Chính chữ Imagine là chữ đã từng xuất hiện rất nhiều trong tác phẩm Grapefruit được Yoko Ono viết và xuất bản năm 1964. Theo Ono vì cả hai đều là nghệ sĩ, họ đã ảnh hưởng tư tưởng của nhau trong sáng tác nghệ thuật. Quan điểm thế giới của Lennon là quan điểm của một người từng có quá khứ đấu tranh để sống còn trong khi trong phong cách nghệ thuật của Ono phản ảnh một chút gì đó của sự ham mê khuynh hướng nổi loạn, bắt nguồn từ cuộc sống quá nề nếp của gia đình. Tác phẩm Imagine là sự trộn lẫn hai tính cách bắt nguồn từ thành phần xuất phát khác nhau của Lennon và Ono.
Bên cạnh bài hát Imagine Lennon cũng còn một nhạc phẩm khác đượm mùi chính trị khác đó là bản Working Class Hero, tuy nhiên bản này không gây ra được tiếng vang như với bài Imagine. Yoko Ono còn có một quan điểm khác, không hiểu đó có phải là chỉ của riêng bà hay là của cả Lennon hay không khi bà nói bài hát Imagine vẫn mãi mãi sẽ là một bài không có nội dung tôn giáo vì cho đến hiện nay tôn giáo vẫn là nguồn gốc của mọi tư tưởng mê tín và các cuộc bạo loạn. Cũng theo Ono thì những gì mà John Lennon muốn gửi gắm đến cho thế giới vẫn còn đọng lại trong tâm trí của mọi người và vẫn tiếp tục phát triển.
Ban nhạc Oasis với vô số người hâm mộ đã giới thiệu một thế hệ mới đến với âm nhạc của John Lennon. Bất cứ ai khi xem ban Oasis biểu diễn ở Manchester cũng thấy ca sĩ Liam xuất hiện trên sân khấu với tấm phông sau lưng được chiếu thật nổi chân dung của John Lennon và ban Oasis đã thừa nhận sự ảnh hưởng của Lennon lên chính họ trong tất cả những cuộc phỏng vấn với giới truyền thông. Theo Yoko thì đối với những thế hệ trẻ hôm nay những đổi thay của hệ thống xã hội không còn là một tiên đoán mà là một thực tế đang xảy ra mạnh mẽ ngày từng ngày qua. Thế hệ hôm nay còn tỏ ra bực mình với những thế hệ của cha anh vì những sai lầm, những thiển cận trong quá khứ đã làm cho xã hội trì trệ một thời gian dài. Tất nhiên thay đổi xã hội hôm nay nằm trong tay của các thế hệ trẻ và những thế hệ cha anh có lẽ sẽ tiếp một tay để thực hiện hoàn toàn những thay đổi cần thiết cho xã hội hiện đại.
Yoko hiện có hai con, một con gái tên là Kyoko từ cuộc hôn nhân trước và Sean, con trai của bà là John Lennon. Bà cho biết bà không muốn áp đặt nhiều những kinh nghiệm của bà lên con cái vì không muốn con cái mình có những lệch lạc về cuộc sống hiện tại. Bà để cho con cái tự tìm tòi,tự phát hiện và thưởng thức cuộc sống theo ý của chúng và vô cùng ngạc nhiên khi thấy con trai Sean hiểu biết rất nhiều về cha là John Lennon cũng như cảm nhận rất sâu sắc âm nhạc của cha mình. Thậm chí Sean còn biểu cảm một mối quan tâm sâu sắc về vị trí của người phụ nữ trong xã hội hiện đại, một điều mà chính Ono chẳng bao giờ cố gắng giáo dục Sean.
Khi thực hiện ghi âm bản nhạc Imagine, Yoko cho biết Lennon và bà cảm thấy đã chuẩn bị đầy đủ và chỉ còn đi đến phòng ghi âm để thu âm mà thôi. Thế rồi hai người xây dựng một trung tâm thu âm ngay sát nhà bếp của họ ở Ascot, để họ có thể từ nhà chạy sang phòng ghi âm mà không cần mang giày. Sau đó họ thuê một chuyên viên quay phim thu hình cảnh Lennon và Ono thu âm đĩa nhạc Imagine. Toàn bộ giờ quay cuốn phim là 14 giờ. Sau khi quay xong hai người lại thấy cuốn phim quá chán và vứt nó vào một xó. Cách đây hai năm tình cờ Yoko nhớ lại cuốn phim và quyết định xuất bản nó dưới nhan đề một phim tài liệu về đĩa nhạc Imagine có tên là Gimme Some Truth.
Để làm phim này Yoko nhờ Andrew Salt một trùm làm phim thời sự ở Los Angeles và đến xưởng phim Abbey Road để thu âm. Trong phim khán giả sẽ gặp lại nhiều khuôn mặt một thời nổi tiếng như Phil Spectro, George Harrison, Klaus Vormann, Alan White, Jack Nicholson, Andy Warhol, Miles Davis.
Trước đây Yoko từng tuyên bố là bà sẽ không bao giờ phát biểu gì về cuộc sống riêng tư của mình, tuy nhiên bao giờ cũng sẵn sàng nói về quan điểm chính trị của bà. Về mặt nghệ thuật thể hiện chính của Yoko Ono dựa theo phương châm tả chân có nghĩa là nghệ thuật của bà phản ảnh rất thực những gì bà thấy. Đứng trên phương diện tôn giáo Yoko Ono cho rằng con người đang dần dần giải quyết được bốn khổ nạn mà Đức Phật đã nói tới như bệnh tật, nghèo đói, tuổi già và chết chóc.
Chính những quan điểm thiên tả của John Lennon đã biến người nhạc sĩ tài hoa này trở thành một người mạnh mẽ lên tiếng chống lại sự can dự của Hoa kỳ và các nước Đồng Minh trong cuộc chiến Việt nam. Cả một thế hệ thanh niên trong những giai đoạn dầu sôi lửa bỏng đó đã lắng nghe âm nhạc phản chiến của John Lennon, đã theo tiếng gọi đấu tranh như trong bài hát Imagine để tổ chức những cuộc xuống đường vĩ đại tại Hoa kỳ, tại Anh, tại Úc chống lại cuộc chiến Việt nam. Xét trên một khía cạnh nào đó phe tả khuynh và cộng sản đã lợi dụng âm nhạc của John Lennon để chống lại chủ nghĩa tư bản với kỳ vọng rằng John Lennon sẽ là một chiến sĩ đi tiên phong trong việc làm sập đổ chủ nghĩa tư bản để xây dựng lên những xã hội chủ nghĩa đại đồng.
Mặc dầu sự ngây thơ trong chính trị của John Lennon đã khiến ông đi sai đường nhưng âm nhạc của ông sẽ mãi mãi bất tử đối với nhân loại. Con trai của Lennon và Ono là Sean vừa qua không biết dựa vào nguồn tin từ đâu mà lên tiếng cho rằng chính CIA đã giết chết John Lennon để dập tắt những phong trào thiên tả và chống chiến tranh tại Hoa kỳ. Tuy nhiên dường như ít có ai lắng nghe ý kiến bốc đồng đó của Sean. Ngược lại ai ai cũng quen với niềm tin rằng một tên cuồng tín điên khùng đã vì quá hâm mộ John Lennon mà bắn chết ông để được vĩnh viễn đi vào lịch sử.
Cho dù thế nào đi nữa thì huyền thoại về John Lennon và ban nhạc The Beatles vẫn còn đó và Yoko Ono sẽ là một nhân chứng sống để nhắc nhở với chúng ta rằng những dòng âm nhạc bất tử của John Lennon thật ra trong đó thấp thoáng bóng hình của một giai nhân với một cuộc đời và một tâm hồn bí ẩn là Yoko Ono. Dường như đàng sau sự thành công vĩ đại nào của một người đàn ông cũng đều ẩn hiện một khuôn mặt của một người phụ nữ. Điều khá bất công là khi dành toàn bộ sự ngưỡng mộ và hào quang cho một thiên tài nào đó, nhân loại đã vô tình hay cố tình quên đi rằng chính người phụ nữ thấp thoáng đó là nguồn động viên, là cảm hứng và là tư tưởng để người đàn ông hình thành nên những sự nghiệp vĩ đại.
Minh Lê
Gửi ý kiến của bạn
