Tuy nhiên, có khi tình hình năm tới không còn như xưa: nhà không sụt giá, nhưng hết tăng mạnh.
Khi ấy bà con có thể tự hỏi: làm gì với ngôi nhà thứ hai mình đang làm chủ… hờ và ngân hàng mới làm chủ thật"
Những người lạnh cẳng thì nghĩ ngay đến việc bán đại, dù có lỗ chút đỉnh cũng còn hơn. Quyết định ấy chưa chắc đã hay. Đã là dân đầu tư thứ thiệt thì bà con cần hiểu là nếu ghim cho chặt ngôi nhà, trị giá của nó vẫn tăng, và giải pháp "chờ thời" thiệt đắc dụng chính là cho thuê.
Khi nhà lên giá, điều ấy có nghĩa là người muốn mua đông hơn người muốn bán. Và mức chênh lệch ấy cũng có nghĩa là nhiều người sẵn sàng trả giá cao để thuê nhà. Bảng số đính kèm cho thấy chiều hướng đó. Trong hai năm qua (2004-2005) tỷ lệ vắng khách (số nhà cho thuê mà không có khách) còn giảm đáng kể, từ 7,1% hồi đầu năm 2004 nay chỉ còn là 5,8%.
Lãi suất địa ốc (mortgage rate) mà tăng, nhiều người cho thuê càng khó mua nhà nên tiếp tục đi ở thuê. Trong khi ấy, việc xây thêm chung cư (condo hay apartments) để cho thuê cũng có trở ngại nên số nhà thuê trên thị trường lại càng khan hiếm.
Vì vậy, bà con đầu tư lỡ trớn, tức là mua để bán lẹ rút nhanh với lời cao, đừng nên hốt hoảng tuyệt vọng. Hãy nghĩ đến việc cho thuê, người thuê nhà sẽ góp phần thanh toán mortgage cho mình, trong khi trị giá ngôi nhà vẫn sẽ tăng, không mạnh như vài năm qua thì vẫn tăng.
Nhưng, cho thuê với giá bao nhiêu bây giờ"
Muốn tính ra việc ấy thời kiểm lại xem phí tổn của mình là bao nhiêu để có căn nhà cho thuê. Nó gồm có tiền vay ngân hàng (mortgage) được chia thành từng mục để lo chuyện thuế khóa -Tết xong là lo đấy- là 1) phần vốn (principal), 2) phần lời (interest) và 3) phần thuế phải trả cho ông nhà nước.
Trên số phí tổn then chốt ấy, phải tính thêm chi phí bảo trì tu bổ khi đã cho thuê.
Lúc ấy bà con đừng quên tính nhẩm trong đầu là trung bình mỗi năm mình phải gọi thợ sửa điện nước một lần, mỗi lần phải trả tiền công chừng hai ba giờ. Còn thêm tiền điện nước rác rưởi linh tinh mình phải trả lấy khi chưa có người thuê. Và nhớ hỏi hãng bảo hiểm của mình về chánh sách đối với chó
mèo hay thú cảnh được nuôi trong nhà hầu giải thích rõ cho người thuê sau này. Thà mất lòng trước mà được lòng sau.
Tính sổ như vậy rồi, bà con hãy quơ sơ một vòng trên thị trường: gọi điện thoại hay lên điện toán xem người ta cho thuê một cơ sở tương tự như của mình với giá bao nhiêu. Cho thuê có lời là khi mức lời phải đạt 20% so sánh với tổng số chi phí mình phải thanh toán.
Một chuyện không nên quên là phải phân biệt phần ký thác an toàn (security deposit) khác với tiền thuê tháng đầu và tháng cuối. Một chuyện khác phải nhớ là bà con ta ưa có tiết mục cho "share phòng". Mình nên là người trực tiếp cho thuê đặng còn kiểm soát được tình hình hơn là để ngôi nhà bị rớt vô cảnh "cha chung không ai khóc" là nát nhà mấy hồi đấy.