Bài này của Michael Richardson, nhan đề Vietnam Miracle may be near end, đăng trên báo IHT.
Các quyết định kinh tế đã làm cho vốn liếng của dân Việt Nam hiển lộ ra.
Việt Nam là một xứ mà đảng Cộng sản vẫn còn cầm quyền, tư nhân kinh doanh và lợi tức do chính dân chúng chi ra đang thấy xuất hiện trong các cửa hàng, các nhà hàng ăn và trên các bản cáo thị cho biết về các loại hàng mới nhất như xe hơi, mô-tô, điện thoại di động và máy TV.
Tình hình này đang giải thích tại sao vấn đề tước đoạt quyền tư hữu tại Việt Nam đã giảm và đang làm cho người ta chú ý tới.
Với gần một phần ba dân số 80 triệu người đang thoát ra khỏi cảnh nghèo khó chưa đầy chục năm, tỷ số người sống nằm dưới lằn mức nghèo tại Việt Nam năm 1993 là 58%, tới năm 2002 mức người nghèo này đi xuống còn 29%.
Ngân hàng Thế giới mô tả tình hìnhï tiến triển của Việt Nam được coi như là một trong những thành công lớn nhất về mặt phát triển kinh tế.
Chỉ riêng có Trung quốc, Ireland và vài quốc gia là hồi phục được kinh tế sau cuộc nội chiến, hay sau cuộc tàn phá kinh tế, các quốc gia như thế cho thấy Tổng sản phẩm GDP tính theo đầu người đã gia tăng nhanh hơn Việt Nam nhiều trong những năm gần đây.
Mức sống hàng ngày của dân Nam Dương cũng đã tăng lên khá vào năm 1980.
Then chốt của sự hồi phục này này là những cái nào "
Rõ ràng bộ mặt chính trị của chính quyền không phải là một trong những then chốt này.
Ireland là một quốc gia dân chủ, trong khi Việt Nam, Trung quốc và Nam Dương, tất cả đều còn là những chế độ độc từ nhiều năm qua, vấn đề nghèo khó của các quốc gia này đã giảm đi nhanh nhất.
Hệ thống luật pháp của bộ ba này tại Á châu vẫn chưa có gì được gọi là rõ ràng, bộ ba này còn đang hồ nghi vấn đề nhân quyền và chỉ cho cởi mở thị trường một phần nào.
Nhưng theo đường hướng của chính quyền Bush, ngoại viện của Hoa kỳ chủ yếu chỉ cấp cho những quốc gia nghèo ủng hộ nhân quyền, có một hệ thống pháp luật được tôn trọng mạnh mẽ và có thái độ cởi mở thị trường hẳn hòi.
Ngày 23 Tháng sáu Tổng thống George W. Bush của Hoa kỳ đã tuyên bố, Việt Nam là quốc gia thứ mười lăm được hưởng chương trình đột xuất để giải quyết nạn Sida hay bịnh AIDS.
Theo lời công bố hồi năm ngoái, Hoa kỳ đã nhận trách nhiệm về chương trình này và cho chi ra 13 tỷ Mỹ kim trong năm năm để chống bịnh HIV-AIDS đang xẩy ra khắp thế giới.
Có sự thắc mắc là tại sao Hoa kỳ lại chọn Việt Nam, thay vì quốc gia Ấn Độ dân chủ, một giới chức cao cấp Hoa kỳ đã trả lới:
Việt Nam là nước mà chúng tôi tin tưởng, nước mà chúng tôi có thể bỏ tiền ra và cụ thể nhìn thấy rõ cái ảnh hưởng của nó. Còn yếu tố khác nữa mà chúng tôi đã để ý tới là mức độ mà chúng tôi chi cho Việt Nam như hiện nay chỉ có sáu Mỹ kim cho mỗi người bị binh Sida, không như tại Ấn Độ chúng tôi phải chi ra tới 36 Mỹ kim cho mỗi người bị bịnh này.
Nhìn chung hai yếu tố làm cho mức sống người dân tại Ireland, Việt Nam và Nam Dương là sự phát triển kinh tế rất nhanh và có chính sách quyết tâm đểå cắt đói giảm nghèo .
Thí dụ như Việt Nam, nền kinh tế đã phát triển hàng năm 6% trong khoảng thời gian năm 1993 - 2002, mặc dầu tài chánh tại vùng Đông Á bị khủng hoảng.
Tính mức nghèo theo hộ gia đình tại Việt Nam, lợi tức đầu người hàng năm là 128 Mỹ kim, đủ cho một người tiêu thụ 2100 calori thực phẩm một ngày và còn lại 36 Mỹ kim để tiêu vào những thiết yếu khác như quần áo và nhà cửa.
Tính về mãi lực quân bình thực tế bằng Mỹ kim thì mỗi nước mỗi khác, giới nghèo Việt Nam năm 1990 chiếm 51% dân số, tỷ số này đã xuống còn 11%.
Các giới chức nước ngoài và Việt Nam cho sự thành công của Việt Nam trong việc cắt đói giảm nghèo là nhờ các yếu tố tổ hợp. Việt kiều tại nước ngoài đổ tiền về và thập niên 1880 Chính quyền Việt Nam có quyết sách nới lỏng quyền chỉ đạo kinh tế và cho cởi mở thị trường.
Cắt đói giảm nghèo đầu tiên là nhờ vào việc phân phối đất canh tác cho các hộ tại thôn quê.
Một nước hầu hết là nông dân, việc cải cách ruộng đất này là một việc khuyến khích để tăng sản xuất không kể tới việc quyền sở hữu đất đai, ai làm ra được nông phẩm, đất đai thuộc về người đó chiếm giữ.
Vào cuối thập niên 1990, lãnh vực tư nhân bắt đầu nẩy nở, tạo ra nhiều việc làm, và gia tăng hội nhập nông nghiệp vào kinh tế thị trường khiến cho nông dân được quyền bán sản phẩm của mình thả dàn không phải xuyên qua công an khu vực hay cán bộ kinh tế của nhà nước, tất cả đều là những mũi duì để cắt đói giảm nghèo tại Việt Nam.
Còn các yếu tố khác nữa là chính quyền Việt Nam do đảng Cộng sản điều khiển bắt buộc phải giúp dân nghèo, một cơ cấu hành chánh phải có đủ khả năng để chu cấp các dịch vụ cho dân chúng như giáo dục sơ cấp, y tế và điện nước tới tận các làng mạc, nâng cao tỷ số học vấn và giữ số sinh đẻ nằm ở mức thấp tương đối.
Dân số của Việt Nam tăng hàng năm khoảng chừng 1,8 phần trăm. Trong khi các quốc gia đang phát triển khác, như Phi Luật Tân, Pakistan, Cao Miên, Lào, Nepal và Papua New Guinea dân số đều tăng trên 2 phần trăm hàng năm, khiến có khó khăn trong việc nâng cao mức sống của người dân dù rằng kinh tế của những quốc gia này có phát triển.
Chính quyền Việt Nam tuyên bố, cứ 10 người dân thì có 9 người biết đọc và biết viết, có trên 80 trẻ em trước tuổi đi học được nằm trong trường mẫu giáo và 91 phần trăm trẻ có tuổi lớn hơn đượcnằm trong giáo dục sơ cấp. Ghi danh học trung học cơ sở có được 62 phần trăm.
Số học sinh ghi danh theo trung học cơ sở có thể còn tăng nhiều hơn nữa nếu như không bị kiềm chế để đi theo su hướng của đảng Cộng sản Việt Nam; vì dân tộc Việt Nam là một dân tộc hiếu học và có nhiếu sáng kiến bất kỳ rơi vào trong lãnh vực hay học thuật nào.
Thời phong kiến dân Việt Nam đã bị lũ nho phiệt kiềm chế theo chính sách Con Ông thì làm Ông, con Nhà chùa thì đi quét lá đa. Tới khi đảng Cộng sản nắm quyền, dân Việt Nam lại bị kiềm chế để nâng gốc Bần cố (") và những tên có Gốc cách mạng hay Liên hệ với đảng viên Cộng sản, nếu ai muốn được khá một chút thì phải chịu chui.
Chính vì thế dân chúng Việt Nam hiện nay có câu nằm ngoài cửa miệng : Trước thế, nhì thân, thứ ba là kim ngân có sẵn trong túi, hình như đời nào cũng thế.
Tỷù số người dân có học tại Việt Nam cao khiến cho việc cắt đói giảm nghèo dễ hơn và giúp giới thanh niên dễ kiếm được việc làm.
Câu chuyện thành công đều đặn như thế có còn tiếp tục nữa không"
Ngân hàng Thế giới dự đoán, hộ nghèo năm 2010 tại Việt Nam sẽ chiếm 21 phần trăm, vì năm 2002 chỉ giảm được 8 phần trăm.
Nhưng chính quyền CSVN có nguy cơ lâm vào tình trạng không tập trung được vào công tác cắt đói giảm nghèo.
Cả chục năm qua, nền kinh tế Việt Nam phát triển nhờ bản chất nghèo có sẵn đã tạo ra các lý do để lạc quan, nhưng sự phát triển này càng ngày càng kém đi vì đảng CSVN đang làm cho phức tạp thêm, theo như bản tường trình của Ngân hàng Thế giới về tình hình phát triển kinh tế tại Việt Nam năm nay.
Công tác cắt đói giảm nghèo tại Việt Nam không thành công mấy tại các vùng xa trung tâm thành phố và trong các sắc dân tộc thiểu số chỉ chiếm có 13 phần trăm dân số của Việt Nam và cao hơn xuất số sinh đẻ trung bình của người kinh.
Nạn tham nhũng và cửa quyền của cán bộ nhà nước xẩy ra hầu hết ở các cấp là chuyện thường.
Các tay tổ kinh doanh tại Việt Nam hiện nay càng ngày càng có ảnh hưởng tới các vấn đề chính trị và chính quyền, tạo nguy cơ đang lên để cho chủ nghĩa thân thích làm giầu xuất hiện như đã thấy tại Nam Dương và tại các quốc gia Đông Á khác.
Chính quyền Việt Nam đang thận trọng về việc buông kinh tế cho tự do hoàn toàn để có sự cạnh tranh toàn diện, nhưng lại muốn nắm cái kìm để kiềm hãm quyền lực kinh tế bằng cách cho dấy lên loại tư bản đỏ.
Việc chi tiêu cho chính quyền hiện nay đang chiếm một phần năm tổng sản lượng nội địa GDP của Việt Nam.
Việt Nam hiện nay có gần 5000 xí nghiệp quốc doanh được ưu tiên vay tiền và chiếm hữu các đất đai của nhà nước.
Hậu quả của số nợ không trả được đã tích tụ tới mức mà các nhà kinh tế nước ngoài đang cảnh báo là nó có thể làm cho hệ thống ngân hàng của nhà nước Việt Nam bị tê liệt hẳn.
Chú thích: Ông Michael Richardson nguyên là chủ biên của tờ báo quốc tế International Herald Tribune, hiện là đồng viện khảo cứu viên cao cấp tại viện The Institute of South East Asian của Singapore - Bản tin này đã được trích dịch theo bản tin đã đăng trên báo Herald Tribune của Tân Tây Lan.
Các quyết định kinh tế đã làm cho vốn liếng của dân Việt Nam hiển lộ ra.
Việt Nam là một xứ mà đảng Cộng sản vẫn còn cầm quyền, tư nhân kinh doanh và lợi tức do chính dân chúng chi ra đang thấy xuất hiện trong các cửa hàng, các nhà hàng ăn và trên các bản cáo thị cho biết về các loại hàng mới nhất như xe hơi, mô-tô, điện thoại di động và máy TV.
Tình hình này đang giải thích tại sao vấn đề tước đoạt quyền tư hữu tại Việt Nam đã giảm và đang làm cho người ta chú ý tới.
Với gần một phần ba dân số 80 triệu người đang thoát ra khỏi cảnh nghèo khó chưa đầy chục năm, tỷ số người sống nằm dưới lằn mức nghèo tại Việt Nam năm 1993 là 58%, tới năm 2002 mức người nghèo này đi xuống còn 29%.
Ngân hàng Thế giới mô tả tình hìnhï tiến triển của Việt Nam được coi như là một trong những thành công lớn nhất về mặt phát triển kinh tế.
Chỉ riêng có Trung quốc, Ireland và vài quốc gia là hồi phục được kinh tế sau cuộc nội chiến, hay sau cuộc tàn phá kinh tế, các quốc gia như thế cho thấy Tổng sản phẩm GDP tính theo đầu người đã gia tăng nhanh hơn Việt Nam nhiều trong những năm gần đây.
Mức sống hàng ngày của dân Nam Dương cũng đã tăng lên khá vào năm 1980.
Then chốt của sự hồi phục này này là những cái nào "
Rõ ràng bộ mặt chính trị của chính quyền không phải là một trong những then chốt này.
Ireland là một quốc gia dân chủ, trong khi Việt Nam, Trung quốc và Nam Dương, tất cả đều còn là những chế độ độc từ nhiều năm qua, vấn đề nghèo khó của các quốc gia này đã giảm đi nhanh nhất.
Hệ thống luật pháp của bộ ba này tại Á châu vẫn chưa có gì được gọi là rõ ràng, bộ ba này còn đang hồ nghi vấn đề nhân quyền và chỉ cho cởi mở thị trường một phần nào.
Nhưng theo đường hướng của chính quyền Bush, ngoại viện của Hoa kỳ chủ yếu chỉ cấp cho những quốc gia nghèo ủng hộ nhân quyền, có một hệ thống pháp luật được tôn trọng mạnh mẽ và có thái độ cởi mở thị trường hẳn hòi.
Ngày 23 Tháng sáu Tổng thống George W. Bush của Hoa kỳ đã tuyên bố, Việt Nam là quốc gia thứ mười lăm được hưởng chương trình đột xuất để giải quyết nạn Sida hay bịnh AIDS.
Theo lời công bố hồi năm ngoái, Hoa kỳ đã nhận trách nhiệm về chương trình này và cho chi ra 13 tỷ Mỹ kim trong năm năm để chống bịnh HIV-AIDS đang xẩy ra khắp thế giới.
Có sự thắc mắc là tại sao Hoa kỳ lại chọn Việt Nam, thay vì quốc gia Ấn Độ dân chủ, một giới chức cao cấp Hoa kỳ đã trả lới:
Việt Nam là nước mà chúng tôi tin tưởng, nước mà chúng tôi có thể bỏ tiền ra và cụ thể nhìn thấy rõ cái ảnh hưởng của nó. Còn yếu tố khác nữa mà chúng tôi đã để ý tới là mức độ mà chúng tôi chi cho Việt Nam như hiện nay chỉ có sáu Mỹ kim cho mỗi người bị binh Sida, không như tại Ấn Độ chúng tôi phải chi ra tới 36 Mỹ kim cho mỗi người bị bịnh này.
Nhìn chung hai yếu tố làm cho mức sống người dân tại Ireland, Việt Nam và Nam Dương là sự phát triển kinh tế rất nhanh và có chính sách quyết tâm đểå cắt đói giảm nghèo .
Thí dụ như Việt Nam, nền kinh tế đã phát triển hàng năm 6% trong khoảng thời gian năm 1993 - 2002, mặc dầu tài chánh tại vùng Đông Á bị khủng hoảng.
Tính mức nghèo theo hộ gia đình tại Việt Nam, lợi tức đầu người hàng năm là 128 Mỹ kim, đủ cho một người tiêu thụ 2100 calori thực phẩm một ngày và còn lại 36 Mỹ kim để tiêu vào những thiết yếu khác như quần áo và nhà cửa.
Tính về mãi lực quân bình thực tế bằng Mỹ kim thì mỗi nước mỗi khác, giới nghèo Việt Nam năm 1990 chiếm 51% dân số, tỷ số này đã xuống còn 11%.
Các giới chức nước ngoài và Việt Nam cho sự thành công của Việt Nam trong việc cắt đói giảm nghèo là nhờ các yếu tố tổ hợp. Việt kiều tại nước ngoài đổ tiền về và thập niên 1880 Chính quyền Việt Nam có quyết sách nới lỏng quyền chỉ đạo kinh tế và cho cởi mở thị trường.
Cắt đói giảm nghèo đầu tiên là nhờ vào việc phân phối đất canh tác cho các hộ tại thôn quê.
Một nước hầu hết là nông dân, việc cải cách ruộng đất này là một việc khuyến khích để tăng sản xuất không kể tới việc quyền sở hữu đất đai, ai làm ra được nông phẩm, đất đai thuộc về người đó chiếm giữ.
Vào cuối thập niên 1990, lãnh vực tư nhân bắt đầu nẩy nở, tạo ra nhiều việc làm, và gia tăng hội nhập nông nghiệp vào kinh tế thị trường khiến cho nông dân được quyền bán sản phẩm của mình thả dàn không phải xuyên qua công an khu vực hay cán bộ kinh tế của nhà nước, tất cả đều là những mũi duì để cắt đói giảm nghèo tại Việt Nam.
Còn các yếu tố khác nữa là chính quyền Việt Nam do đảng Cộng sản điều khiển bắt buộc phải giúp dân nghèo, một cơ cấu hành chánh phải có đủ khả năng để chu cấp các dịch vụ cho dân chúng như giáo dục sơ cấp, y tế và điện nước tới tận các làng mạc, nâng cao tỷ số học vấn và giữ số sinh đẻ nằm ở mức thấp tương đối.
Dân số của Việt Nam tăng hàng năm khoảng chừng 1,8 phần trăm. Trong khi các quốc gia đang phát triển khác, như Phi Luật Tân, Pakistan, Cao Miên, Lào, Nepal và Papua New Guinea dân số đều tăng trên 2 phần trăm hàng năm, khiến có khó khăn trong việc nâng cao mức sống của người dân dù rằng kinh tế của những quốc gia này có phát triển.
Chính quyền Việt Nam tuyên bố, cứ 10 người dân thì có 9 người biết đọc và biết viết, có trên 80 trẻ em trước tuổi đi học được nằm trong trường mẫu giáo và 91 phần trăm trẻ có tuổi lớn hơn đượcnằm trong giáo dục sơ cấp. Ghi danh học trung học cơ sở có được 62 phần trăm.
Số học sinh ghi danh theo trung học cơ sở có thể còn tăng nhiều hơn nữa nếu như không bị kiềm chế để đi theo su hướng của đảng Cộng sản Việt Nam; vì dân tộc Việt Nam là một dân tộc hiếu học và có nhiếu sáng kiến bất kỳ rơi vào trong lãnh vực hay học thuật nào.
Thời phong kiến dân Việt Nam đã bị lũ nho phiệt kiềm chế theo chính sách Con Ông thì làm Ông, con Nhà chùa thì đi quét lá đa. Tới khi đảng Cộng sản nắm quyền, dân Việt Nam lại bị kiềm chế để nâng gốc Bần cố (") và những tên có Gốc cách mạng hay Liên hệ với đảng viên Cộng sản, nếu ai muốn được khá một chút thì phải chịu chui.
Chính vì thế dân chúng Việt Nam hiện nay có câu nằm ngoài cửa miệng : Trước thế, nhì thân, thứ ba là kim ngân có sẵn trong túi, hình như đời nào cũng thế.
Tỷù số người dân có học tại Việt Nam cao khiến cho việc cắt đói giảm nghèo dễ hơn và giúp giới thanh niên dễ kiếm được việc làm.
Câu chuyện thành công đều đặn như thế có còn tiếp tục nữa không"
Ngân hàng Thế giới dự đoán, hộ nghèo năm 2010 tại Việt Nam sẽ chiếm 21 phần trăm, vì năm 2002 chỉ giảm được 8 phần trăm.
Nhưng chính quyền CSVN có nguy cơ lâm vào tình trạng không tập trung được vào công tác cắt đói giảm nghèo.
Cả chục năm qua, nền kinh tế Việt Nam phát triển nhờ bản chất nghèo có sẵn đã tạo ra các lý do để lạc quan, nhưng sự phát triển này càng ngày càng kém đi vì đảng CSVN đang làm cho phức tạp thêm, theo như bản tường trình của Ngân hàng Thế giới về tình hình phát triển kinh tế tại Việt Nam năm nay.
Công tác cắt đói giảm nghèo tại Việt Nam không thành công mấy tại các vùng xa trung tâm thành phố và trong các sắc dân tộc thiểu số chỉ chiếm có 13 phần trăm dân số của Việt Nam và cao hơn xuất số sinh đẻ trung bình của người kinh.
Nạn tham nhũng và cửa quyền của cán bộ nhà nước xẩy ra hầu hết ở các cấp là chuyện thường.
Các tay tổ kinh doanh tại Việt Nam hiện nay càng ngày càng có ảnh hưởng tới các vấn đề chính trị và chính quyền, tạo nguy cơ đang lên để cho chủ nghĩa thân thích làm giầu xuất hiện như đã thấy tại Nam Dương và tại các quốc gia Đông Á khác.
Chính quyền Việt Nam đang thận trọng về việc buông kinh tế cho tự do hoàn toàn để có sự cạnh tranh toàn diện, nhưng lại muốn nắm cái kìm để kiềm hãm quyền lực kinh tế bằng cách cho dấy lên loại tư bản đỏ.
Việc chi tiêu cho chính quyền hiện nay đang chiếm một phần năm tổng sản lượng nội địa GDP của Việt Nam.
Việt Nam hiện nay có gần 5000 xí nghiệp quốc doanh được ưu tiên vay tiền và chiếm hữu các đất đai của nhà nước.
Hậu quả của số nợ không trả được đã tích tụ tới mức mà các nhà kinh tế nước ngoài đang cảnh báo là nó có thể làm cho hệ thống ngân hàng của nhà nước Việt Nam bị tê liệt hẳn.
Chú thích: Ông Michael Richardson nguyên là chủ biên của tờ báo quốc tế International Herald Tribune, hiện là đồng viện khảo cứu viên cao cấp tại viện The Institute of South East Asian của Singapore - Bản tin này đã được trích dịch theo bản tin đã đăng trên báo Herald Tribune của Tân Tây Lan.
Gửi ý kiến của bạn
