Tôi được mời đi dự cuộc sinh hoạt góp ý về văn kiện Đại hội Đảng X, do Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức. Trong những ngày đó tôi không nói gì. Nay về suy nghĩ thấy mình không phải, cần trình bày rõ ý kiến của mình về 3 văn kiện đó. Nếu không lương tâm day dứt, già rồi, sắp xuống lỗ rồi, nói những lời thành thật có thể trái tai lãnh đạo, nhưng biết đâu lại chẳng có ích giúp chút ít cho sự chỉ đạo đất nước được tốt đẹp hơn, chí ít nó cũng cảnh tỉnh các nhà lãnh đạo hiện nay bớt chủ quan đi.
Tôi xin đi thẳng vào các vấn đề, không quanh co dài dòng, mất thì giờ.
1). Văn kiện “Tổng kết một số vấn đề lý luận—thực tiễn qua 20 năm đổi mới”. Tại sao lại chỉ 20 năm " Tại sao không lấy 30 năm để tổng kết (từ 1975 đến 2005) " Chúng ta đã mất 10 năm sau giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (1975—1985), để ứng dụng những nguyên lý của chủ nghĩa Mác Lênin, xây dựng chủ nghĩa xã hội, xoá bỏ tư hữu, đánh đổ công thuơng nghiệp tư nhân, và nhất là khâu nông nghiệp hợp tác hoá toàn bộ, nông dân thành người làm công ăn điểm, thực hiện đấu tranh giai cấp, thi hành chuyên chính vô sản trong toàn bộ hệ thống chính quyền ..vv.. đã làm đất nước suy sụp, đói nghèo, đẩy nền kinh tế đến bên bờ vực thẳm.
Vì thế mà có Đại hội VI, đề ra đường lối đổi mới (từ 1986).
Đổi mới là gì " Là rút kinh nghiệm thất bại của 10 năm xây dựng xã hội chủ nghĩa, đã làm đất nước kiệt quệ, xác xơ, vì thực hiện các nguyên lý học thuyết Mác Lênin. Nay phải đổi mới. Sở dĩ có được một số thành công như hiện nay, chính vì mở cửa kinh tế thị trường, nông nghiệp khoán hộ trả lại ruộng đất cho người cày, công nhận sở hữu tư nhân, nhà máy tư nhân, thương nghiệp tư nhân ..vv.. Nghĩa là đường lối đổi mới đã không theo những nguyên lý của Mác Lênin nữa, và vì thế đất nước có khởi sắc. Nhìn ra thế giới, phe XHCN Liên Xô và Đông Âu sụp đổ, cũng vì theo học thuyết Mác Lênin, kinh tế kém phát triển. Nay họ bỏ chuyên chính vô sản, theo kinh tế thị trường, bầu tổng thống, tổ chức xã hội công dân ..vv.. đất nước họ tồn tại và phát triển.
Tôi đọc văn kiện 20 năm đổi mới, cảm nghĩ ngược lại, không có điều gì mới. Vẫn là kiên trì đường lối Mác Lênin, vẫn là kiên trì định hướng xã hội chủ nghĩa. Vẫn cũ kỹ như nhiều đại hội cũ kỹ trước đây.
Như vậy mà gọi là lý luận căn cứ trên thực tiễn sao được. Thực tiễn thì thay đổi như lá xanh trên cây, còn lý luận cứ xám xì xám xịt nguội lạnh như tro bếp.
Muốn tổng kết trên thực tiễn thì phải thẳng thắn thừa nhận là, kinh tế chúng ta nhiều năm nay có khá được hơn xưa (tăng trướng 7,5% năm) là do không theo những nguyên lý của chủ nghĩa Mác Lênin nữa. Như thế mới gọi là đổi mới. Mà thực tiễn là như thế. Đáng tiếc rằng văn kiện 20 năm đổi mới không dám nói lên sự thật ấy.
2). Dù đổi mới có những thành tựu, nhưng không nên quá tự hào, quá đề cao. Phải nhớ rằng nước ta hiện nay vẫn là một trong mười nước đói nghèo nhất hành tinh, vẫn là nước tụt hậu so với mặt bằng kinh tế các nước trong khu vực ASEAN, và càng tụt hậu nếu so với thế giới toàn cầu. GDP tính đầu người thì 20 năm nữa chúng ta mới đuổi kịp Thái Lan hiện nay, với mức tăng trưởng đều đều 7,5% như ta công bố. Trong thời gian ấy không phải Thái Lan cứ giẫm chân tại chỗ để chờ chúng ta. Mà so với Malaxia hoặc Singapore trong khu vực chúng ta còn kém hơn nữa.
Còn so với thế giới như Hàn Quốc, Nhật Bản, hoặc Thụy Điển, Đức, Pháp, hay với Mỹ thì khỏi nói làm gì. Khoảng cách khá xa.
3). Văn kiện tự khen: nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là một đột phá lý luận cơ bản và sáng tạo của Đảng ta. Một sáng tạo vĩ đại có thể đóng góp cho nhân loại noi theo. Nghe nó buồn cười. Kinh tế thị trường có từ lâu rồi, ấy là chưa kể nhiều nhà lý luận (phe XHCN) cho nó là sản phẩm của chủ nghĩa tư bản. Không phải Đảng Cộng sản Việt Nam mới tìm ra nó trong những năm đổi mới. Còn xã hội chủ nghĩa theo định nghĩa kinh điển của Marx là xoá bỏ tư hữu, làm ăn tập thể, chuyên chính vô sản ... Nội dung ấy thì mâu thuẫn với kinh tế thị trường như nước với lửa. ứng dụng vào thực tế đều hỏng. Nhiều nước đã từ bỏ nó. ở Việt Nam 10 năm xây dựng XHCN, đã cho một kết quả âm (hút chết!). Đã phải đổi mới.
Vậy định hướng XHCN thì hướng vào đâu "
Những nhà lý luận xu thời Việt Nam vội nhét cho XHCN một nội hàm mới: dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Và tự khen đây là đột phá rất cơ bản và sáng tạo về lý luận. Nội hàm xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, tức là xã hội dân chủ. Khái niệm này cũng đã có từ lâu, và đại đa số các quốc gia trên thế giới đều tổ chức theo kiểu xã hội này. Vậy thì sáng tạo ở chỗ nào " Mang râu ông nọ cắm cằm bà kia mà dám bốc thơm là đại sáng tạo. Có đại bịp thì có.
Giá cứ nói toạc ra xây dựng một xã hội dân chủ với nền kinh tế thị trường phát triển nghe lọt tai hơn. Như Bác Hồ đã nói từ khi lập quốc: nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành. Và trong Di chúc Bác Hồ để lại trước lúc đi xa: xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh. Có định hướng XHCN gì đâu "!
4). Nghe nói, Hội đồng lý luận Trung ương trong mấy năm nghiên cứu lý luận chuẩn bị văn kiện Đại hội Đảng X, tiêu tốn đến 27 tỉ đồng (!). Từng ấy tiền mất đi mà mới ra được 3 cái văn kiện chẳng có gì là mới mẻ, nhiều đoạn trùng lặp giữa văn kiện này và văn kiện khác, thiếu sức chinh phục người đọc. Văn viết thì tầm thường. Những con số thiếu chính xác. Xin đơn cử:
GDP năm 2004:
Theo Thời báo Kinh tế GDP Việt Nam trên 300đôla/đầu người/năm.
Theo Ngân hàng Thế giới GDP Việt Nam 440 đôla/đầu người/năm.
Theo Tổng cục thống kê GDP Việt Nam 480 đôla/đầu người/năm.
Vậy con số 600 đôla/đầu người/năm trong dự thảo báo cáo Đại hội Đảng X lấy ở đâu "
Văn kiện tự khen có thành quả giữ toàn vẹn lãnh thổ của đất nước. Việc ký hiệp định biên giới với Trung Quốc, ký hiệp định lãnh hải với Trung Quốc, ta để thiệt bao nhiêu đất đai và hải phận, thì trả lời ra sao " Toàn vẹn ở chỗ nào "
Vụ Lý Tống ngang nhiên bay vào Sài Gòn rải truyền đơn rồi bay ra, thì nói sao về an ninh quốc phòng " về cảnh giác quốc phòng "
Văn kiện khẳng định kinh tế Nhà nước đóng vai trò chủ đạo. Trong khi thực tế những xí nghiệp quốc doanh đều làm ăn thua lỗ, nhiều xí nghiệp phá sản, nhiều xí nghiệp là gánh nặng cho Nhà nước phải bù lỗ. Lý luận đi từ thực tiễn ở chỗ nào "
Được biết có khá nhiều những lão thành cách mạng, những tướng lĩnh cựu chiến binh, những trí thức nhà khoa học, văn nghệ sĩ ... đều có những bài viết về tình hình đất nước, đề ra phương hướng giải quyết, gửi lãnh đạo Đảng và Nhà nước từ lâu, và cả những thời gian rất gần đây. Nhưng những bài viết ấy có lẽ bị đút vào ngăn kéo các nhà lãnh đạo, hoặc vứt vào sọt rác ở các tiểu ban văn kiện. Không thấy một mảy may bóng dáng của họ trong các văn kiện chuẩn bị đại hội. Những bài viết đều được viết bằng tâm huyết biết bao công sức của người viết. Xin đơn cử vài ví dụ gần đây:
Bài của tiến sĩ kinh tế Lê Đăng Doanh.
Bài của nhà khoa học Phan Đình Diệu.
Bài của giáo sư Trần Văn Hà.
Bài của ông Trần Quang Thuận, phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội...
Nhiều lắm, kể hết thì rất dài dòng.
Nếu ban văn kiện đại hội có đọc bài của tiến sĩ Lê Đăng Doanh, thì chắc cũng không dám huyênh hoang vỗ ngực những thành tựu đổi mới của mình. Chỉ một bài phát biểu theo yêu cầu nói thật do Ban Tổ chức Trung ương chủ trì trong chương trình khoa học KX 10, tiến sĩ Lê Đăng Doanh, nguyên viện trưởng Viện Kinh tế Trung ương, đã thành người phản biện văn kiện Đại hội Đảng X một cách thuyết phục. Hay nói một cách khác, nếu văn kiện Đại hội Đảng X biết tiếp thu những ý kiến phản biện của tiến sĩ Lê Đăng Doanh thì Đại hội Đảng X có cơ khá lên theo đường lối đổi mới thực sự, tức là phải đổi mới cả hệ thống chính trị hiện nay không còn phù hợp với sự phát triển kinh tế đất nước hiện thời (tài liệu Lê Đăng Doanh).
Rất tiếc trong dự thảo văn kiện không thấy những điều đổi mới ấy. Nó vẫn bộc lộ tính bảo thủ, cố chấp, trì trệ, lạc hậu so với thực tiễn khu vực và thực tiễn thế giới. Rất đáng tiếc !
5). Lối làm ăn lâu nay của các Đại hội Đảng là, lập ra một số tiểu ban chuẩn bị văn kiện theo ý kiến của một vài ông có quyền chức cao nhất, rồi đưa ra tranh thủ ý kiến tập thể, rồi ý kiến một số lão thành cách mạng, một số cơ quan như MTTQ làm sức ép, rồi đưa ra hội nghị trung ương cuối của mỗi khoá (thường là khoá thứ 12). Coi như văn kiện đã hoàn thành. Để rồi tới đại hội chính thức, thường là họp rất ít ngày, chỉ còn thời gian thông qua chứ không đủ thời gian bàn bạc tranh luận. Bầu nhân sự đại hội cũng thế. Đã dự kiến trước hết cả rồi. Cho nên tính dân chủ trong Đảng kém. Tính áp đặt, bè phái nhiều.
Ông Võ Văn Kiệt, nguyên ủy viên Bộ Chính trị, nguyên cựu thủ tướng, đã đề nghị đổi mới việc họp đại hội Đảng. Thời gian không nên hạn chế. Điều gì cần bàn thì bàn cho hết lẽ, dù phải kéo dài nhiều ngày. Dân chủ trong bầu cử đại hội. Một chức vụ có thể đề xuất vài ba người ứng cử, cho đại hội tự do chọn lựa.
Có dân chủ trong Đảng thì mới có thể có dân chủ ngoài xã hội. Theo cái lý Đảng ta là Đảng cầm quyền.
6). Vì vậy trước khi họp Đại hội Đảng X phải giải quyết vấn đề T4-Tổng cục 2. Thanh minh cho các cán bộ cao cấp bị Tổng cục 2 vu oan làm gián điệp; trừng trị những kẻ chủ mưu bất kỳ ở cương vị nào. Khôi phục lại tính dân chủ trong Đảng làm cơ sở cho Đại hội X đổi mới.
7). Đề nghị với Bộ Chính trị hiện nay, văn kiện Đại hội Đảng X cần được đưa ra bàn bạc nhiều, lấy ý kiến của nhiều ngành nhiều cấp, cần được đổi mới nhiều. Nên mở những cuộc hội thảo trong Đảng và ngoài Đảng. Lắng nghe ý kiến của nhau một cách thực tâm.
Vài lời suy nghĩ thành tâm và thẳng thắn của một lão thành tiền khởi nghĩa. Cho tôi xin phép được ký bút danh, vì cũng sợ sự trả thù của những cán bộ cấp cao bảo thủ, đố kỵ. Không phải sợ trả thù cá nhân tôi, mà sợ trả thù đối với con cháu tôi, nếu họ biết. ở đây cái quan trọng là nội dung góp ý, còn tên tuổi không thành vấn đề. Âu cũng là một khuyết tật tất yếu ở một cơ thể xã hội thiếu dân chủ như nước chúng ta. Còn nếu xây dựng được một thể chế dân chủ, luật pháp được tôn trọng, quyền dân được tôn trọng, thì không ai muốn giấu tên mình đi làm gì. Mong được thông cảm và lượng thứ.
Hà Nội. Tháng 6 năm 2005.
Hồng Lạc
Cán bộ tiền khởi nghĩa. TWMTTQVN.
Nơi gửi:
- Ông tổng bí thư và các ủy viên BCT.
- Ban văn kiện Đại hội Đảng X.
- Ban Tư tưởng Văn hoá
- Đoàn chủ tịch TWMTTQVN.
- Các cơ quan thông tấn, báo chí.
- Và tất cả những ai quan tâm đến tình hình đất nước
(Câu Lạc Bộ Dân Chủ Việt Nam Điện Thư - Số 48)
Gửi ý kiến của bạn
