Tỉ lệ cử tri người Mỹ gốc Việt tham gia bầu cử trong cuộc bầu cử vừa qua đã đạt tỉ lệ cao nhất từ trước đến nay, nhưng vẫn còn thấp hơn so với cử tri người Mỹ. Tại Orange County, tỉ lệ tham gia bầu cử của khối cử tri gốc Việt là 66% so với tỉ lệ 73% của tất cả các cử tri khác. So với các sắc dân thiểu số, đây là một thành quả rất đáng kính phục. Tuy nhiên, khối cử tri gốc Việt vẫn chưa vận dụng được gần 1/3 sức mạnh chính trị của mình. Đó là chưa kể đến một số lớn các cư dân Việt Nam khác, đặc biệt là giới trẻ, vẫn chưa ghi danh bầu cử.
Thành tích kỷ lục này đã theo sau một thành thích kỷ lục khác là Cộng Đồng Việt Nam đã ghi danh thêm gần 17,250 cử tri gốc Việt trên toàn Orange County để chuẩn bị tham gia bầu cử, nâng tổng số cử tri gốc Việt từ 67,000 từ hai năm trước lên đến 84,250 tính đến trước ngày bầu cử vừa qua. Tổng cộng, có khoảng gần 50,000 cử tri gốc Việt đã ghi danh lại, mới ghi danh hay làm đơn xin bầu khiếm diện để chuẩn bị tham gia bầu cử. Tất cả các ứng cử viên gốc Việt tại tất cả các đơn vị đều được hưởng những lợi điểm đáng kể từ những con số chung này.
Thành tích ghi danh và tham gia bầu cử này đã ảnh hưởng rất nhiều đến thành quả của các ứng cử viên gốc Việt nói riêng và sức mạnh chính trị của Cộng Đồng Người Mỹ Gốc Việt nói chung. Đây là những thành tích mà các vị dân cử trong vùng Orange County hay tiểu bang California sẽ phải cân nhắc khi thảo luận đến các chính sách có liên hệ hay ảnh hưởng đặc biệt đến khối cử tri gốc Việt.
Cử Tri Gốc Việt và Ứng Cử Viên Gốc Việt
Tại các đơn vị có ứng cử viên gốc Việt tranh cử, tỉ lệ cử tri gốc Việt tham gia bầu cử có phần cao hơn so với các nơi khác, trong khi tỉ lệ tham gia bầu cử của các cử tri Mỹ tại các đơn vị này có phần thấp hơn so với tỉ lệ trên tòan Orange County. Ví dụ như tại các đơn vị như Khu Dân Biểu 68, Học Khu Garden Grove và Thành Phố Garden Grove, tỉ lệ các cử tri gốc Việt tham gia bầu cử là vào khoảng 65% hay 66% trong khi tỉ lệ tham gia bầu cử của các cử tri khác chỉ vào khoảng 69% hay 68%. Sự khác biệt được thâu hẹp tại các đơn vị này đã tạo nên một lợi điểm quan trọng cho các ứng cử viên gốc Việt trong khu vực liên hệ.
Các tỉ lệ này khác hẳn tại Thành Phố Westminster nơi mà tỉ lệ cử tri người Mỹ tham gia bầu cử cao hơn so với các cử tri ngoài thành phố trong khi tỉ lệ cử tri gốc Việt tham gia bầu cử lại thấp hơn so với ngay cả các nơi khác trong vùng Little Saigon. Hai ứng cử viên gốc Việt trong khu vực này đều thất cử, đó là Nghị Viên Andy Quách tranh cử vào chức vự Thị Trưởng Westminster và ƯCV Peter Châu Nguyễn tranh cử vào chức vụ Ủy Viên Hội Ðồng Giáo Dục Học Khu Westminster.
Cử Tri Giới Trẻ Gốc Việt
Giới cử tri gốc Việt trẻ, tuổi từ 18 đến 30, có tham gia bầu cử đông hơn những năm trước, tăng từ khoảng 25% đến trên 55%, nhưng tỉ số giới trẻ Việt Nam vẫn thấp hơn giới trẻ người Mỹ đồng lứa. Trong những năm trước, mặc dầu giới trẻ Việt Nam tham gia bầu cử ở tỉ lệ thấp như 25%, nhưng những tỉ lệ đó vẫn cao hơn cử tri giới trẻ người Mỹ đồng lứa.
Tỉ lệ cử tri trẻ gốc Việt tham gia bầu cử đông đảo năm nay cũng không ảnh hưởng nhiều đến kết quả nhiều lắm vì tổng số cử tri trẻ gốc Việt vẫn còn thấp so với số cử tri gốc Việt lớn tuổi hơn. Trong tổng số khoảng 84,000 cử tri gốc Việt, chỉ có khoảng 5,000 cử tri tuổi từ 18 đến 22, tức tuổi đang theo học đại học, và 11,000 cử tri tuổi từ 23 đến 30.
Một điểm rất đặc biệt của cử tri giới trẻ gốc Việt là đa số các bạn trẻ đã bỏ phiếu khiếm diện thay vì bỏ phiếu tại phòng phiếu. Tỉ lệ cử tri người Mỹ đồng lứa bỏ phiếu khiếm diện chỉ vào khoảng 25%. Ðiều này cho thấy một số lớn các bạn trẻ đã bỏ phiếu cùng với phụ huynh hay được phụ khuynh khuyến khích và nhắc nhở.
Theo Thống Kê Toàn Quốc Năm 2000, thành phần giới trẻ gốc Việt đông hơn thành phần người Việt Nam lớn tuổi. Hơn nữa, thành phần giới trẻ này có nhiều lợi điểm hơn để tham gia bầu cử ví dụ như sinh đẻ ở Mỹ, có học tại Hoa Kỳ, thông thạo Anh Ngữ, và dễ thi vào quốc tịch hơn. Do đó, tổng số cử tri gốc Việt thuộc lới tuổi này đúng lý phải nhiều hơn so với các lớp tuổi lớn hơn.
Hy vọng trong những kỳ bầu cử tới, giới trẻ Việt Nam sẽ tham gia bầu cử một cách đông đảo và hăng hái hơn. Cũng hy vọng giới phụ huynh nhắc nhở con em trong nhà nhiều hơn trong những kỳ bầu cử tới.
Hình Thức Tham Gia Bầu Cử
Khác với cử tri người Mỹ, tuyệt đại đa số các cử tri gốc Việt tham gia bầu cử bằng cách bỏ phiếu khiếm diện, 62% tại Orange County so với 37% của cử tri người Mỹ bỏ phiếu khiếm diện. Ngược lại, tuyệt đại đa số cử tri người Mỹ bỏ phiếu tại phòng phiếu, 59% so với 33% của cử tri gốc Việt.
Sự khác biệt về hình thức bỏ phiếu này đã góp phần quan trọng để đưa đến thành quả của các ứng cử viên gốc Việt. Tại các đơn vị có ứng cử viên gốc Việt tranh cử như Khu Vực Dân Biểu 68, Học Khu Garden Grove, Thành Phố Garden Grove và Westminser, tỉ lệ cử tri gốc Việt bỏ phiếu khiếm diện có phần cao hơn tỉ lệ trên toàn Orange County và tỉ lệ bỏ phiếu tại phòng phiếu có phần thấp hơn. Tại các đơn vị này, tỉ lệ các cử tri gốc Việt xử dụng hình thức bỏ phiếu khiếm diện là từ 67% đến 69% và tỉ lệ bỏ phiếu tại phòng phiếu từ 26% đến 28%.
Sự khác biệt này phần lớn nhờ vào nỗ lực của một số ứng cử viên gốc Việt đã tập trung nhiều nỗ lực và chi phí vào việc vận động và giúp đỡ các cử tri gốc Việt ghi danh bầu cử bằng phiếu khiếm diện như liên danh của Luật Sư Trần Thái Văn, Luật Sư Nguyễn Quang Trung, Nghị Viên Andy Quách và Nghị Viên Janet Nguyễn. Trước ngày bầu cử, các ứng cử viên này đã gửi nhiều đợt phiếu ghi danh bầu khiếm diện đến tận nhà các cử tri trong vùng liên hệ. Trong suốt mùa tranh cử, các ứng cử viên này cũng đã tổ chức nhiều kế hoạch để giúp đồng hương không những làm đơn xin bầu khiếm diện, mà con ghi danh bầu cử và tham dự bầu cử một cách hữu hiệu. Các nỗ lực này đã giúp làm tăng thêm sức mạnh chính trị của khối cử tri người Mỹ gốc Việt nói chung và hỗ trợ tất cả các ứng cử viên gốc Việt nói riêng.
Tranh Cử Vào Chức Vụ Thị Trưởng Westminster
Một điểm rất đặc biệt trong các thống kê về tỉ số tham gia bầu cử là tại Thành Phố Westminster và Học Khu Westminster, tỉ lệ tham gia bầu cử của các cử tri gốc Việt rớt xuống 63 hoặc 64% trong khi tỉ lệ tham gia bầu cử của các cử tri khác lại tăng lên đến mức 71%. Tại hai đơn vị này, Ứng Cử Viên Andy Quách đã thất cử vào chức vụ Thị Trưởng Thành Phố Westminser và Ứng Cử Viên Peter Châu Nguyễn đã thất cử vào chức vụ Ủy Viên Hội Đồng Giáo Dục Học Khu Westminster. Những con số tỉ lệ tham gia bầu cử này cho thấy cử tri người Mỹ tại đây tham gia đi bầu rất đông trong khi khối cử tri gốc Việt không hăng hái tham gia đi bầu như tại các nơi khác trong Quận Cam. Thật khó có thể giải thích được hiện tượng này tại Westminster.
Trong cuộc tranh cử vào chức vụ Thị Trưởng Thành Phố Westminster, Đương Kim Thị Trưởng Margie Rice đã thắng Nghị Viên Andy Quách với tổng số phiếu 16,095 trên 11,484 số phiếu cho Nghị Viên Andy Quách. Có khoảng 9,150 cử tri gốc Việt trên tổng số 14,250 cử tri gốc Việt tại Thành Phố Westminser tham gia bỏ phiếu. Điều đó có nghĩa là có hơn 5,000 cử tri gốc Việt tại Thành Phố Westminster đã không tham gia bỏ phiếu trong kỳ bầu cử vừa qua.
Tổng số phiếu dành cho Nghị Viên Andy Quách cho thấy hoặc là tỉ số cử tri gốc Việt đã bỏ phiếu cho Nghị Viên Andy Quách rất cao hoặc là số cử tri người Mỹ bỏ phiếu cho Nghị Viên Andy Quách không phải là ít. Có khoảng 20,000 cử tri người Mỹ đã tham gia bỏ phiếu tại Thành Phố Westminster trong kỳ bầu cử vừa qua.
Phân tích tổng quát các con số phiếu bầu, tỉ lệ cử tri Mỹ và Việt theo từng khu vực cử tri (precinct) và tiến trình đếm phiếu bầu khiếm diện sau ngày bầu cử cho thấy đa số các cử tri gốc Việt đã bỏ phiếu cho Nghị Viên Andy Quách. Tuy nhiên, tỉ lệ này vẫn chưa cao đủ để chống lại tỉ lệ cử tri người Mỹ tham gia đi bầu cao hơn để hỗ trợ cho Thị Trưởng Margie Rice và chống lại các ứng cử viên gốc Việt Nam.
Cuộc Tranh Cử Vào Hội Đồng Giáo Dục Westminster
Cuộc tranh cử của ỨCV Peter Châu Nguyễn vào chức vụ Ủy Viên Hội Đồng Giáo Dục Học Khu Westminster cũng gặp cùng một trở ngại giống như Nghị Viên Andy Quách trong Thành Phố Westminster, đó là tỉ lệ tham gia bầu cử của khối cử tri gốc Việt chỉ vào khoảng 63% so với tỉ lệ 71% của cử tri người Mỹ. Học Khu Westminster nằm gọn trong một phần của Thành Phố Westminster.
Có khoảng 6,500 cử tri trong tổng số 10,300 cử tri gốc Việt tại Học Khu Westminter tham gia bỏ phiếu. Có khoảng 19,500 cử tri người Mỹ tham gia bỏ phiếu trong cuộc tranh cử này.
UCV Peter Châu Nguyễn đã về hạng 3 với số phiếu 7,481 phiếu. UCV Sergio Contreras đã về nhì và đắc cử với số phiếu 8,578 phiếu. Một số lớn phiếu dành cho UCV Sergio Contreras cũng đến từ khối cử tri gốc Việt.
Phân tích các con số phiếu của UCV Peter Châu trong ngày bầu cử, tiến trình đếm phiếu bầu khiếm diện và tỉ lệ cử tri trong từng khu vực cử tri (precinct) cho thấy UCV Peter Châu Nguyễn đã nhận được sự hỗ trợ của khối cử tri gốc Việt nhưng không được cao lắm. Thêm vào đó, UCV Peter Châu Nguyễn đã không được sự hỗ trợ của cử tri người Mỹ. Sự hỗ trợ của cử tri gốc Việt dành cho UCV Sergio Contreras đã tạo sự khác biệt về thành quả cho hai UCV trong cùng cuộc tranh cử này.
Tuy nhiên, số phiếu của UCV Peter Châu Nguyễn cũng đã vượt qua số phiếu của hai UCV kỳ cựu khác, đó là Đương Kim Ủy Viên Helena Rutkowski và Cựu Ủy Viên Michael Verrengia. Ðó là một thành quả rất đặc biệt cho một UCV gốc Việt tranh cử lần đầu tiên trong chức vụ này. UCV Segio Contreras đã tranh cử lần thứ ba cho cùng chức vụ này trong cuộc bầu cử vừa qua.
Tranh cử vào chức vụ Dân Biểu Tiểu Bang, Khu Vực 68
Trong cuộc tranh cử vào chức vụ này, Dân Biểu Trần Thái Văn đã đắc cử với số phiếu 78,606 trên số phiếu 50,453 dành cho đối thủ là UCV Al Snook. Trong đơn vị 68, chỉ có khoảng 27,000 cử tri trên tổng số 40,500 cử tri gốc Việt tham gia bầu cử, với tỉ lệ 66%.
Một điểm đặc biệt trong các con số này cho thấy nếu lấy số phiếu của cử tri gốc Việt ra hoặc chia đôi số cử tri gốc Việt cho cả hai UCV, UCV Trần Thái Văn vẫn có thể thắng đối thủ Al Snook, mặc dầu là rất khít khao. Ðây là một thành tích rất đặc biệt của một UCV gốc Á Châu tại Orange County. Các con số này cũng cho thấy là khoảng 13,500 cử tri gốc Việt trong khu 68 đã không tham gia bỏ phiếu trong kỳ bầu cử vừa qua.
Tranh cử vào chức vụ Ủy Viên Hội Đồng Giáo Dục Học Khu Garden Grove
Trong cuộc tranh cử này, cả hai UCV gốc Việt là Luật Sư Nguyễn Quang Trung và Tiến Sĩ Nguyễn Lâm Kim Oanh đều được đắc cử vào chức vụ Ủy Viên Hội Ðồng Giáo Dục Học Khu Garden Grove và đã tạo nên một khối đa số thành viên gốc Việt đầu tiên trong một cơ quan lập pháp có tầm vóc này. Tiến sĩ Kim Oanh và Luật Sư Trung đã đắc cử với số phiếu 31,019 và 27,901, theo thứ tự hạng nhì và hạng ba. Ðây là số phiếu rất cao so với số phiếu của UCV kế tiếp là 20,639 dành cho UCV Jesse James. Có khoảng 22,400 cử tri gốc Việt trong khu vực học khu đã tham gia bỏ phiếu trong kỳ bầu cử vừa qua.
Các cử tri gốc Việt trong Học Khu Garden Grove đã tham gia bầu cử với tỉ lệ 65% so với 68% tỉ lệ cho cử tri người Mỹ, một tỉ lệ rất cao và khít khao giữa hai khối cử tri Mỹ và Việt. Tuy vậy, vẫn có khoảng 12,000 cử tri trên tổng số 34,500 cử tri gốc Việt trong khu vực của Học Khu Garden Grove đã không tham gia đi bầu.
Phân tích số phiếu đạt được, tỉ lệ cử tri theo từng khu cử tri (precinct) và tiến trình đếm phiếu khiếm diện cho thấy cả hai UCV gốc Việt này đã được sự hậu thuẫn rất cao và đồng đều từ khối cử tri gốc Việt. Cả hai cũng đã nhận được rất nhiều phiếu bầu từ cử tri người Mỹ. Ðây là một hiện tượng rất khác biệt so với các cử tri người Mỹ trong khu vực Thành Phố Westminster.
Tranh Cử Vào Chức Vụ Nghị Viên Thành Phố Garden Grove
Sự đắc cử của Nghị Viên Janet Nguyễn vào Hội Ðồng Thành Phố Garden Grove đã tạo nên một lúc hai lịch sử cho thành phố, đó là một nghị viên phụ nữ thứ hai và là nghị viên trẻ tuổi nhất trong lịch sử thành phố Garden Grove. Những thành tích lịch sử này không chỉ là một sự ngẫu nhiên để ghi vào sổ sách, mà còn là một phản ảnh một thành tích đặc biệt của Nghị Viên Janet Nguyễn với sự hỗ trợ của khối cử tri gốc Việt. Là một người nữ, ứng cử viên nào cũng gặp trở ngại đối với đa số các cử tri, đặc biệt là các cử tri nam và có khuynh hướng bảo thủ như tại Orange County. Là một người trẻ, Nghị Viên Janet Nguyễn đã phải đương đầu với những nghi vấn như là kinh nghiệm, sự quen quyết, hay sự biểu biết về nhu cầu của cư dân trong vùng. Là một ứng cử viên gốc thiểu số, những khó khăn này lại càng được phóng lớn hơn. Tuy nhiên, Nghị Viên Janet Nguyễn đã thắng cử một cách rất vẻ vang.
Với số phiếu 17,548, là số phiếu cao nhất trong tất cả 9 ứng cử viên tranh cử vào chức vụ này, cao cả hơn Nghị Viên Đương Nhiệm Mark Rosen về nhì với số phiếu 17,177, vị tân dân cử gốc Việt này suýt nữa đã làm nên một lịch sử khác là ứng cử viên được số phiếu cao nhất trong lịch sử thành phố, chỉ sau thành tích của Luật Sư Trần Thái Văn khi được đắc cử vào chức vụ này năm 2000.
Thành quả này của Nghị Viên Janet Nguyễn như là một trái pháo thứ hai nhằm nhắc nhở với các giới chức tại Thành Phố Garden Grove cũng như các vị dân cử khác trong khu vực Little Saigon về sức mạnh chính trị của khối cử tri gốc Việt. Ảnh hưởng của thành quả này đã được nhấn mạnh rõ nét hơn trong thành quả đắc cử của cả hai ứng cử viên gốc Việt vào chức vụ Ủy Viên Hội Đồng Giáo Dục Học Khu Garden Grove, một đơn vị bao trọn gần hết Thành Phố Garden Grove, và tạo nên một khối đa số gốc Việt đầu tiên tại bất cứ nơi nào trên thế giới ngoài Việt Nam.
Kết Luận
Những thành quả của khối cử tri và ứng cử viên gốc Việt trong kỳ bầu cử vừa qua đã đánh dấu một bước tiến khá dài và sự trưởng thành về ý thức chính trị của toàn thể Cộng Đồng Việt Nam, kể cả những người không có quốc tịch hoặc không thể tham gia bầu cử. Những thành quả này sẽ có ảnh hưởng trực tiếp đến sự cân nhắc của các giới chức có thẩm quyền tại Orange County cũng như trên toàn tiểu bang California đối với các chính sách có liên hệ hay ảnh hưởng quan trọng đối với Cộng Đồng Việt Nam.
Trong hân hoan đón nhận những thành quả khả quan này, chúng ta không thể làm ngơ được rằng gần 1/3, hay 30,000, cử tri gốc Việt trên toàn Orange County đã không tham gia bỏ phiếu trong kỳ bầu cử vừa qua. Bên cạnh đó, một số lớn cư dân Việt Nam, đặc biệt là các bạn trẻ, cũng đã chưa ghi danh đi bầu.
Là một cộng đồng tương đối còn bé nhỏ và mới mẻ trong sinh hoạt chính trị dòng chính, ngay cả tại Orange County, Cộng Đồng Người Mỹ Gốc Việt cần phải nâng cao mức độ ghi danh bầu cử và tham gia bầu cử, không những bằng tỉ lệ của tất cả các cử tri khác, mà phải hơn như vậy nữa thì mới mong tạo ra được một ảnh hưởng về chính trị một cách lâu bền và cụ thể. Ðây là trách nhiệm của tất cả mọi người Việt Nam, có quốc tịch hay không có quốc tịch, lớn tuổi hay nhỏ tuổi, từ tất cả mọi thành phần quan điểm chính trị.
Thành tích kỷ lục này đã theo sau một thành thích kỷ lục khác là Cộng Đồng Việt Nam đã ghi danh thêm gần 17,250 cử tri gốc Việt trên toàn Orange County để chuẩn bị tham gia bầu cử, nâng tổng số cử tri gốc Việt từ 67,000 từ hai năm trước lên đến 84,250 tính đến trước ngày bầu cử vừa qua. Tổng cộng, có khoảng gần 50,000 cử tri gốc Việt đã ghi danh lại, mới ghi danh hay làm đơn xin bầu khiếm diện để chuẩn bị tham gia bầu cử. Tất cả các ứng cử viên gốc Việt tại tất cả các đơn vị đều được hưởng những lợi điểm đáng kể từ những con số chung này.
Thành tích ghi danh và tham gia bầu cử này đã ảnh hưởng rất nhiều đến thành quả của các ứng cử viên gốc Việt nói riêng và sức mạnh chính trị của Cộng Đồng Người Mỹ Gốc Việt nói chung. Đây là những thành tích mà các vị dân cử trong vùng Orange County hay tiểu bang California sẽ phải cân nhắc khi thảo luận đến các chính sách có liên hệ hay ảnh hưởng đặc biệt đến khối cử tri gốc Việt.
Cử Tri Gốc Việt và Ứng Cử Viên Gốc Việt
Tại các đơn vị có ứng cử viên gốc Việt tranh cử, tỉ lệ cử tri gốc Việt tham gia bầu cử có phần cao hơn so với các nơi khác, trong khi tỉ lệ tham gia bầu cử của các cử tri Mỹ tại các đơn vị này có phần thấp hơn so với tỉ lệ trên tòan Orange County. Ví dụ như tại các đơn vị như Khu Dân Biểu 68, Học Khu Garden Grove và Thành Phố Garden Grove, tỉ lệ các cử tri gốc Việt tham gia bầu cử là vào khoảng 65% hay 66% trong khi tỉ lệ tham gia bầu cử của các cử tri khác chỉ vào khoảng 69% hay 68%. Sự khác biệt được thâu hẹp tại các đơn vị này đã tạo nên một lợi điểm quan trọng cho các ứng cử viên gốc Việt trong khu vực liên hệ.
Các tỉ lệ này khác hẳn tại Thành Phố Westminster nơi mà tỉ lệ cử tri người Mỹ tham gia bầu cử cao hơn so với các cử tri ngoài thành phố trong khi tỉ lệ cử tri gốc Việt tham gia bầu cử lại thấp hơn so với ngay cả các nơi khác trong vùng Little Saigon. Hai ứng cử viên gốc Việt trong khu vực này đều thất cử, đó là Nghị Viên Andy Quách tranh cử vào chức vự Thị Trưởng Westminster và ƯCV Peter Châu Nguyễn tranh cử vào chức vụ Ủy Viên Hội Ðồng Giáo Dục Học Khu Westminster.
Cử Tri Giới Trẻ Gốc Việt
Giới cử tri gốc Việt trẻ, tuổi từ 18 đến 30, có tham gia bầu cử đông hơn những năm trước, tăng từ khoảng 25% đến trên 55%, nhưng tỉ số giới trẻ Việt Nam vẫn thấp hơn giới trẻ người Mỹ đồng lứa. Trong những năm trước, mặc dầu giới trẻ Việt Nam tham gia bầu cử ở tỉ lệ thấp như 25%, nhưng những tỉ lệ đó vẫn cao hơn cử tri giới trẻ người Mỹ đồng lứa.
Tỉ lệ cử tri trẻ gốc Việt tham gia bầu cử đông đảo năm nay cũng không ảnh hưởng nhiều đến kết quả nhiều lắm vì tổng số cử tri trẻ gốc Việt vẫn còn thấp so với số cử tri gốc Việt lớn tuổi hơn. Trong tổng số khoảng 84,000 cử tri gốc Việt, chỉ có khoảng 5,000 cử tri tuổi từ 18 đến 22, tức tuổi đang theo học đại học, và 11,000 cử tri tuổi từ 23 đến 30.
Một điểm rất đặc biệt của cử tri giới trẻ gốc Việt là đa số các bạn trẻ đã bỏ phiếu khiếm diện thay vì bỏ phiếu tại phòng phiếu. Tỉ lệ cử tri người Mỹ đồng lứa bỏ phiếu khiếm diện chỉ vào khoảng 25%. Ðiều này cho thấy một số lớn các bạn trẻ đã bỏ phiếu cùng với phụ huynh hay được phụ khuynh khuyến khích và nhắc nhở.
Theo Thống Kê Toàn Quốc Năm 2000, thành phần giới trẻ gốc Việt đông hơn thành phần người Việt Nam lớn tuổi. Hơn nữa, thành phần giới trẻ này có nhiều lợi điểm hơn để tham gia bầu cử ví dụ như sinh đẻ ở Mỹ, có học tại Hoa Kỳ, thông thạo Anh Ngữ, và dễ thi vào quốc tịch hơn. Do đó, tổng số cử tri gốc Việt thuộc lới tuổi này đúng lý phải nhiều hơn so với các lớp tuổi lớn hơn.
Hy vọng trong những kỳ bầu cử tới, giới trẻ Việt Nam sẽ tham gia bầu cử một cách đông đảo và hăng hái hơn. Cũng hy vọng giới phụ huynh nhắc nhở con em trong nhà nhiều hơn trong những kỳ bầu cử tới.
Hình Thức Tham Gia Bầu Cử
Khác với cử tri người Mỹ, tuyệt đại đa số các cử tri gốc Việt tham gia bầu cử bằng cách bỏ phiếu khiếm diện, 62% tại Orange County so với 37% của cử tri người Mỹ bỏ phiếu khiếm diện. Ngược lại, tuyệt đại đa số cử tri người Mỹ bỏ phiếu tại phòng phiếu, 59% so với 33% của cử tri gốc Việt.
Sự khác biệt về hình thức bỏ phiếu này đã góp phần quan trọng để đưa đến thành quả của các ứng cử viên gốc Việt. Tại các đơn vị có ứng cử viên gốc Việt tranh cử như Khu Vực Dân Biểu 68, Học Khu Garden Grove, Thành Phố Garden Grove và Westminser, tỉ lệ cử tri gốc Việt bỏ phiếu khiếm diện có phần cao hơn tỉ lệ trên toàn Orange County và tỉ lệ bỏ phiếu tại phòng phiếu có phần thấp hơn. Tại các đơn vị này, tỉ lệ các cử tri gốc Việt xử dụng hình thức bỏ phiếu khiếm diện là từ 67% đến 69% và tỉ lệ bỏ phiếu tại phòng phiếu từ 26% đến 28%.
Sự khác biệt này phần lớn nhờ vào nỗ lực của một số ứng cử viên gốc Việt đã tập trung nhiều nỗ lực và chi phí vào việc vận động và giúp đỡ các cử tri gốc Việt ghi danh bầu cử bằng phiếu khiếm diện như liên danh của Luật Sư Trần Thái Văn, Luật Sư Nguyễn Quang Trung, Nghị Viên Andy Quách và Nghị Viên Janet Nguyễn. Trước ngày bầu cử, các ứng cử viên này đã gửi nhiều đợt phiếu ghi danh bầu khiếm diện đến tận nhà các cử tri trong vùng liên hệ. Trong suốt mùa tranh cử, các ứng cử viên này cũng đã tổ chức nhiều kế hoạch để giúp đồng hương không những làm đơn xin bầu khiếm diện, mà con ghi danh bầu cử và tham dự bầu cử một cách hữu hiệu. Các nỗ lực này đã giúp làm tăng thêm sức mạnh chính trị của khối cử tri người Mỹ gốc Việt nói chung và hỗ trợ tất cả các ứng cử viên gốc Việt nói riêng.
Tranh Cử Vào Chức Vụ Thị Trưởng Westminster
Một điểm rất đặc biệt trong các thống kê về tỉ số tham gia bầu cử là tại Thành Phố Westminster và Học Khu Westminster, tỉ lệ tham gia bầu cử của các cử tri gốc Việt rớt xuống 63 hoặc 64% trong khi tỉ lệ tham gia bầu cử của các cử tri khác lại tăng lên đến mức 71%. Tại hai đơn vị này, Ứng Cử Viên Andy Quách đã thất cử vào chức vụ Thị Trưởng Thành Phố Westminser và Ứng Cử Viên Peter Châu Nguyễn đã thất cử vào chức vụ Ủy Viên Hội Đồng Giáo Dục Học Khu Westminster. Những con số tỉ lệ tham gia bầu cử này cho thấy cử tri người Mỹ tại đây tham gia đi bầu rất đông trong khi khối cử tri gốc Việt không hăng hái tham gia đi bầu như tại các nơi khác trong Quận Cam. Thật khó có thể giải thích được hiện tượng này tại Westminster.
Trong cuộc tranh cử vào chức vụ Thị Trưởng Thành Phố Westminster, Đương Kim Thị Trưởng Margie Rice đã thắng Nghị Viên Andy Quách với tổng số phiếu 16,095 trên 11,484 số phiếu cho Nghị Viên Andy Quách. Có khoảng 9,150 cử tri gốc Việt trên tổng số 14,250 cử tri gốc Việt tại Thành Phố Westminser tham gia bỏ phiếu. Điều đó có nghĩa là có hơn 5,000 cử tri gốc Việt tại Thành Phố Westminster đã không tham gia bỏ phiếu trong kỳ bầu cử vừa qua.
Tổng số phiếu dành cho Nghị Viên Andy Quách cho thấy hoặc là tỉ số cử tri gốc Việt đã bỏ phiếu cho Nghị Viên Andy Quách rất cao hoặc là số cử tri người Mỹ bỏ phiếu cho Nghị Viên Andy Quách không phải là ít. Có khoảng 20,000 cử tri người Mỹ đã tham gia bỏ phiếu tại Thành Phố Westminster trong kỳ bầu cử vừa qua.
Phân tích tổng quát các con số phiếu bầu, tỉ lệ cử tri Mỹ và Việt theo từng khu vực cử tri (precinct) và tiến trình đếm phiếu bầu khiếm diện sau ngày bầu cử cho thấy đa số các cử tri gốc Việt đã bỏ phiếu cho Nghị Viên Andy Quách. Tuy nhiên, tỉ lệ này vẫn chưa cao đủ để chống lại tỉ lệ cử tri người Mỹ tham gia đi bầu cao hơn để hỗ trợ cho Thị Trưởng Margie Rice và chống lại các ứng cử viên gốc Việt Nam.
Cuộc Tranh Cử Vào Hội Đồng Giáo Dục Westminster
Cuộc tranh cử của ỨCV Peter Châu Nguyễn vào chức vụ Ủy Viên Hội Đồng Giáo Dục Học Khu Westminster cũng gặp cùng một trở ngại giống như Nghị Viên Andy Quách trong Thành Phố Westminster, đó là tỉ lệ tham gia bầu cử của khối cử tri gốc Việt chỉ vào khoảng 63% so với tỉ lệ 71% của cử tri người Mỹ. Học Khu Westminster nằm gọn trong một phần của Thành Phố Westminster.
Có khoảng 6,500 cử tri trong tổng số 10,300 cử tri gốc Việt tại Học Khu Westminter tham gia bỏ phiếu. Có khoảng 19,500 cử tri người Mỹ tham gia bỏ phiếu trong cuộc tranh cử này.
UCV Peter Châu Nguyễn đã về hạng 3 với số phiếu 7,481 phiếu. UCV Sergio Contreras đã về nhì và đắc cử với số phiếu 8,578 phiếu. Một số lớn phiếu dành cho UCV Sergio Contreras cũng đến từ khối cử tri gốc Việt.
Phân tích các con số phiếu của UCV Peter Châu trong ngày bầu cử, tiến trình đếm phiếu bầu khiếm diện và tỉ lệ cử tri trong từng khu vực cử tri (precinct) cho thấy UCV Peter Châu Nguyễn đã nhận được sự hỗ trợ của khối cử tri gốc Việt nhưng không được cao lắm. Thêm vào đó, UCV Peter Châu Nguyễn đã không được sự hỗ trợ của cử tri người Mỹ. Sự hỗ trợ của cử tri gốc Việt dành cho UCV Sergio Contreras đã tạo sự khác biệt về thành quả cho hai UCV trong cùng cuộc tranh cử này.
Tuy nhiên, số phiếu của UCV Peter Châu Nguyễn cũng đã vượt qua số phiếu của hai UCV kỳ cựu khác, đó là Đương Kim Ủy Viên Helena Rutkowski và Cựu Ủy Viên Michael Verrengia. Ðó là một thành quả rất đặc biệt cho một UCV gốc Việt tranh cử lần đầu tiên trong chức vụ này. UCV Segio Contreras đã tranh cử lần thứ ba cho cùng chức vụ này trong cuộc bầu cử vừa qua.
Tranh cử vào chức vụ Dân Biểu Tiểu Bang, Khu Vực 68
Trong cuộc tranh cử vào chức vụ này, Dân Biểu Trần Thái Văn đã đắc cử với số phiếu 78,606 trên số phiếu 50,453 dành cho đối thủ là UCV Al Snook. Trong đơn vị 68, chỉ có khoảng 27,000 cử tri trên tổng số 40,500 cử tri gốc Việt tham gia bầu cử, với tỉ lệ 66%.
Một điểm đặc biệt trong các con số này cho thấy nếu lấy số phiếu của cử tri gốc Việt ra hoặc chia đôi số cử tri gốc Việt cho cả hai UCV, UCV Trần Thái Văn vẫn có thể thắng đối thủ Al Snook, mặc dầu là rất khít khao. Ðây là một thành tích rất đặc biệt của một UCV gốc Á Châu tại Orange County. Các con số này cũng cho thấy là khoảng 13,500 cử tri gốc Việt trong khu 68 đã không tham gia bỏ phiếu trong kỳ bầu cử vừa qua.
Tranh cử vào chức vụ Ủy Viên Hội Đồng Giáo Dục Học Khu Garden Grove
Trong cuộc tranh cử này, cả hai UCV gốc Việt là Luật Sư Nguyễn Quang Trung và Tiến Sĩ Nguyễn Lâm Kim Oanh đều được đắc cử vào chức vụ Ủy Viên Hội Ðồng Giáo Dục Học Khu Garden Grove và đã tạo nên một khối đa số thành viên gốc Việt đầu tiên trong một cơ quan lập pháp có tầm vóc này. Tiến sĩ Kim Oanh và Luật Sư Trung đã đắc cử với số phiếu 31,019 và 27,901, theo thứ tự hạng nhì và hạng ba. Ðây là số phiếu rất cao so với số phiếu của UCV kế tiếp là 20,639 dành cho UCV Jesse James. Có khoảng 22,400 cử tri gốc Việt trong khu vực học khu đã tham gia bỏ phiếu trong kỳ bầu cử vừa qua.
Các cử tri gốc Việt trong Học Khu Garden Grove đã tham gia bầu cử với tỉ lệ 65% so với 68% tỉ lệ cho cử tri người Mỹ, một tỉ lệ rất cao và khít khao giữa hai khối cử tri Mỹ và Việt. Tuy vậy, vẫn có khoảng 12,000 cử tri trên tổng số 34,500 cử tri gốc Việt trong khu vực của Học Khu Garden Grove đã không tham gia đi bầu.
Phân tích số phiếu đạt được, tỉ lệ cử tri theo từng khu cử tri (precinct) và tiến trình đếm phiếu khiếm diện cho thấy cả hai UCV gốc Việt này đã được sự hậu thuẫn rất cao và đồng đều từ khối cử tri gốc Việt. Cả hai cũng đã nhận được rất nhiều phiếu bầu từ cử tri người Mỹ. Ðây là một hiện tượng rất khác biệt so với các cử tri người Mỹ trong khu vực Thành Phố Westminster.
Tranh Cử Vào Chức Vụ Nghị Viên Thành Phố Garden Grove
Sự đắc cử của Nghị Viên Janet Nguyễn vào Hội Ðồng Thành Phố Garden Grove đã tạo nên một lúc hai lịch sử cho thành phố, đó là một nghị viên phụ nữ thứ hai và là nghị viên trẻ tuổi nhất trong lịch sử thành phố Garden Grove. Những thành tích lịch sử này không chỉ là một sự ngẫu nhiên để ghi vào sổ sách, mà còn là một phản ảnh một thành tích đặc biệt của Nghị Viên Janet Nguyễn với sự hỗ trợ của khối cử tri gốc Việt. Là một người nữ, ứng cử viên nào cũng gặp trở ngại đối với đa số các cử tri, đặc biệt là các cử tri nam và có khuynh hướng bảo thủ như tại Orange County. Là một người trẻ, Nghị Viên Janet Nguyễn đã phải đương đầu với những nghi vấn như là kinh nghiệm, sự quen quyết, hay sự biểu biết về nhu cầu của cư dân trong vùng. Là một ứng cử viên gốc thiểu số, những khó khăn này lại càng được phóng lớn hơn. Tuy nhiên, Nghị Viên Janet Nguyễn đã thắng cử một cách rất vẻ vang.
Với số phiếu 17,548, là số phiếu cao nhất trong tất cả 9 ứng cử viên tranh cử vào chức vụ này, cao cả hơn Nghị Viên Đương Nhiệm Mark Rosen về nhì với số phiếu 17,177, vị tân dân cử gốc Việt này suýt nữa đã làm nên một lịch sử khác là ứng cử viên được số phiếu cao nhất trong lịch sử thành phố, chỉ sau thành tích của Luật Sư Trần Thái Văn khi được đắc cử vào chức vụ này năm 2000.
Thành quả này của Nghị Viên Janet Nguyễn như là một trái pháo thứ hai nhằm nhắc nhở với các giới chức tại Thành Phố Garden Grove cũng như các vị dân cử khác trong khu vực Little Saigon về sức mạnh chính trị của khối cử tri gốc Việt. Ảnh hưởng của thành quả này đã được nhấn mạnh rõ nét hơn trong thành quả đắc cử của cả hai ứng cử viên gốc Việt vào chức vụ Ủy Viên Hội Đồng Giáo Dục Học Khu Garden Grove, một đơn vị bao trọn gần hết Thành Phố Garden Grove, và tạo nên một khối đa số gốc Việt đầu tiên tại bất cứ nơi nào trên thế giới ngoài Việt Nam.
Kết Luận
Những thành quả của khối cử tri và ứng cử viên gốc Việt trong kỳ bầu cử vừa qua đã đánh dấu một bước tiến khá dài và sự trưởng thành về ý thức chính trị của toàn thể Cộng Đồng Việt Nam, kể cả những người không có quốc tịch hoặc không thể tham gia bầu cử. Những thành quả này sẽ có ảnh hưởng trực tiếp đến sự cân nhắc của các giới chức có thẩm quyền tại Orange County cũng như trên toàn tiểu bang California đối với các chính sách có liên hệ hay ảnh hưởng quan trọng đối với Cộng Đồng Việt Nam.
Trong hân hoan đón nhận những thành quả khả quan này, chúng ta không thể làm ngơ được rằng gần 1/3, hay 30,000, cử tri gốc Việt trên toàn Orange County đã không tham gia bỏ phiếu trong kỳ bầu cử vừa qua. Bên cạnh đó, một số lớn cư dân Việt Nam, đặc biệt là các bạn trẻ, cũng đã chưa ghi danh đi bầu.
Là một cộng đồng tương đối còn bé nhỏ và mới mẻ trong sinh hoạt chính trị dòng chính, ngay cả tại Orange County, Cộng Đồng Người Mỹ Gốc Việt cần phải nâng cao mức độ ghi danh bầu cử và tham gia bầu cử, không những bằng tỉ lệ của tất cả các cử tri khác, mà phải hơn như vậy nữa thì mới mong tạo ra được một ảnh hưởng về chính trị một cách lâu bền và cụ thể. Ðây là trách nhiệm của tất cả mọi người Việt Nam, có quốc tịch hay không có quốc tịch, lớn tuổi hay nhỏ tuổi, từ tất cả mọi thành phần quan điểm chính trị.
Tỉ Lệ Cử Tri Gốc Việt Tham Gia Bầu Cử Vào Tháng 11 Năm 2004
Ứng Cử Viên Tổng Số Ghi Danh Tham Gia Bầu Cử Phiếu Bầu
T.Cộng Mỹ Việt Mỹ (%) Việt (%)
Trần Thái Văn(68th Assembly) 204,500 163,700 40,600 113,400 (69%) 26,850 (66%) 78,606
N.L. Kim Oanh(GGUSD) 116,700 82,300 34,400 56,100 (68%) 22,500 (65%) 31,019
Nguyễn Q Trung “ “ “ “ “ 27,901
Janet Nguyen(Garden Grove) 71,850 52,450 19,400 35,950 (69%) 12,700 (66%) 17,548
Paul Trần “ “ “ “ “ 8,421
Andy QuáchWestminster 42,150 27,950 14,200 19,900 (71%) 9,150 (64%) 11,484
Hà Mạch “ “ “ “ “ 1,016
Peter C. NguyễnWest. Sch Dist. 37,950 27,650 10,300 19,500 (71%) 6,500 (63%) 7,481
Ghi Chú: Tổng số được làm trịn để dễ đọc. “ nghĩa là cùng số như ở trên.
[Người viết chân thành cám ơn Kỹ Sư Trần Minh Trung đã âm thầm phân tích những dữ kiện bầu cử trong suốt nhiều năm qua.]
Gửi ý kiến của bạn
