Kỳ 36:
LTS. Tiếp theo phần 1 của loạt bài " Vĩ tuyến 17, Hiệp định Genève, 50 năm nhìn lại", đăng vào số báo thứ Bảy hàng tuần, kể từ đầu tháng 9/2004, VB giới thiệu tiếp phần 2 về tình hình tại miền Nam từ sau Hiệp định Genève đến năm1955-1956. Loạt bài này được biên soạn dựa theo các tài liệu sau đây: Quân lực VNCH trong giai đoạn 1946-1955( Khối Quân sử/Phòng 5/Bộ Tổng Tham Mưu QLVNCH); Đông Dương Hấp Hối của cựu Đại tướng Quân đội Pháp Henri Navarre; hồi ký của các cựu Tướng lãnh VNCH: cựu Trung tướng Trần Văn Đôn, cựu Thiếu tướng Đỗ Mậu, cựu Đại tướng Cao Văn Viên; Việc từng ngày 1945-1964 của tác giả Đoàn Thêm; tài liệu riêng của VB.
* Lược trình về giai đoạn 1 của chiến dịch Nguyễn Huệ
Như đã trình bày, để ổn định tình hình miền Tây, Tổng thống Ngô Đình Diệm (chính thức trở thành Tổng thống VNCH ngày 26-10-1955), đã chỉ định Thiếu tướng Dương Văn Minh, nguyên tư lệnh Chiến dịch Hoàng Diệu, xuống miền Tây để chỉ huy chiến dịch Nguyễn Huệ.Chiến dịch Nguyễn Huệ khởi diễn ngày 1-1-1956 với 3 nhiệm vụ chính:Giải quyết vấn đề lực lượng của ông Ba Cụt và ông Trần Văn Soái.Giữ vững biên giới VN-Cao Miên không cho loạn quân chạy từ Hà Tiên đến sông Vàm Cỏ.Cắt đứt liên lạc loạn quân giữa hai khu chiến: Miền Tây và Đồng Tháp.
Ngoài những nhiệm vụ trên, chiến dịch Nguyễn Huệ còn có nhiệm vụ tiêu diệt những cơ cấu nằm vùng của Việt Cộng trong vùng hành quân, tái lập hành chánh, khai thác vùng Đồng Tháp Mười, mở mang đường sá, cầu cống và xây cất đồn bót.
Trước khi chiến dịch khai diễn, Bộ Tham mưu chiến dịch đã được thành lập từ ngày 29 tháng 12/1955 và đặt bản doanh tại Long Xuyên.Theo phân nhiệm, các lãnh thổ sau đây được đặt dưới quyền chỉ huy về quân sự và hành chính của Tư lệnh chiến dịch Nguyễn Huệ là Thiếu tướng Dương Văn Minh:Phân khu Mỹ Tho (Bến Tre, Gò Công, Tân An, Mỹ Tho).Phân khu Vĩnh Long (Trà Vinh, Vĩnh Long, Sa Đéc).Phân khu Cần Thơ (Cần Thơ, Long Xuyên, Châu Đốc, Hà Tiên). Phân khu Sóc Trăng (Sóc Trăng, Bạc Liêu và Rạch Giá).
Vì vùng hành quân quá rộng và mỗi nhóm quân địch đều có tích cánh khác nhau nên chiến dịch Nguyễn Huệ phân chia ra nhiều vùng hành quân và nhiều giai đoạn. Vùng hành quân được chia ra làm hai khu chiến và 1 trái độn:Khu chiến miền Tây Khu chiến Đồng Tháp Mười.Khu trái độn thuộc phân khu Vĩnh LongĐể tổng chỉ huy hoạt động hành quân và điều động lực lượng của hai khu chiến và khu trái độn, bộ tham mưu chiến dịch có danh xưng là Bộ Tư lệnh liên khu chiến miền Tây và Đồng Tháp.
*Lực lượng Lục quân, Hải quân, Không quân tham gia chiến dịch
Bộ Tổng Tham Mưu Quân Lực VNCH đã huy động vào chiến dịch 1 lực lượng hùng hậu gồm cả hải lục, không quân như sau.
1, Bộ binh:
4 Sư đoàn dã chiến và khinh chiến được phối trí như sau.
-Sư đoàn 4 dã chiến+ Sư đoàn 11 khinh chiến cho Khu chiến Miền Tây
-Sư đoàn 14 kinh chiến+ Sư đoàn 15 khinh chiến (điều động từ miền Trung và phân khu duyên hải) cho khu chiến Đồng Tháp.
-Các trung đoàn địa phương, các đơn vị cảnh sát lưu động trong các vùng hành quân.
2, Hải quân:
-4 hải đoàn xung phong số 21, 22 , 23, 24 và 2 tàu LSIL, 1 LSSI, 3 LCU, riêng Khu chiến Đồng Tháp được phân chia 3 hải đoàn, 1 LCU và 20 xuồng M 2
3, Không quân:
-1 phân đội của Phi đội 2 quan sát (Sóc Trăng+ Long Xuyên)
-3 phi cơ oanh tạc Marcel Dassault (Sóc Trăng).
4, Thiết giáp:
-6 chi đoàn thám thính xa
5, Pháo binh:
-Các Tiểu đoàn 21, 22, 24, 3 và 4 Pháo binh (Tiểu đoàn 3và 4 Pháo binh được phân chia cho khu chiến Đồng Tháp.
6, Lực lượng trừ bị:
-1 Tiểu đoàn nhảy dù ứng chiến tại Sa Đéc
Ngoài những đơn vị tác chiến nói trên, một số đơn vị yểm trợ và chuyên môn được đặt dưới quyền điều động của Tư lệnh Chiến dịch Nguyễn Huệ.
*Tình hình dân chúng tại Hậu Giang trước khi chiến dịch khai diễn.
Nhận định về tình hình dân chúng tại Hậu Giang, Phòng 2 của Bộ Tư lệnh chiến dịch Nguyễn Huệ đã phân tích như sau.
-Khối dân chúng thiên về chính phủ đều tập trung ở các thị trấn, các vùng phụ cận, các thôn xã đã được chính quyền và Quân đội VNCH kiểm soát và bảo đảm an ninh cho đời sống của dân chúng thoát khỏi những hăm dọa hay khủng bố trực tiếp hay gián tiếp của các lực lượng giáo phái chống đối chính phủ, ngoài ra, còn có khối người nạn nhân của các đơn vị giáo phái ly khai, hay Việt Cộng.
-Khối dân chúng thiên về đối phương phần đông là những tín đồ Phật giáo Hòa Hảo, những người thuộc các vùng xa xôi mà chính quyền cũng như Quân đội VNCH chưa kiểm soát chặt chẽ, và những khối dân chúng losợ trước áp lực hăm dọa phá hoại mùa màng của các lực lượng ly khai.
-Khối dân chúng thiên về Việt Cộng, phần đông là những người bị tiêm nhiễm ảnh hưởng cộng sản từ lâu ở các vùng Cà Mau, U Minh cùng Đồng Tháp, và những người có con em tập kết ra Bắc.
Những tín đồ Hòa Hảo, vẫn tiếp tục giúp cho lực lượng ly khai về mọi mặt, nhất là vấn đề lương thực, thuốc men. Khối dân chúng này chiếm gầ nửa nhân số dân chúng miền Tây, phần đông thuộc các vùng Châu Đốc, Long Xuyên, Sa Đéc.
Đoàn thể võ trang Nguyễn Trung Trực của Thiếu tướng Nguyễn Giác Ngộ, tuy tách khỏi ảnh hưởng tranh chấp với chính quyền, vẫn không dứt được tình đồng đạo. Bề ngoài vẫn tuyên bố oán ghét nhưng vẫn âm thầm giúp đỡ cho đối phương về thuốc men và lương thực. Sự ủng hộ của đoàn thể này kéo dài sự chống trả của lực lượng ly khai đối với chính quyền và làm hoang mang dân chúng. Lực lượng của Tướng Lâm Thành Nguyên tuy đã quy thuận, nhưng vẫn giúp đỡ các đơn vị ly khai.
Cũng do vấn đề dân chúng, các quan sát viên ghi nhận rằng, với chiến thuật vũ bảo của chiến dịch Đinh Tiên Hoàng, tuy đem lại vài kết quả khả quan về quân sự như: làm tan rã lực lượng của đối phương, phá huỷ các cơ sở. Nhưng cũng vì chiến thuật có tính cách cứng rắn này mà đã làm mất thiện cảm ít nhiều của dân chúng, vì dân cho rằng chính quyền đang ra tay tận diệt các lực lượng giáo phái.Nhận thức và rút được những kinh nghiệm từ chiến dịch trước, Bộ Tư lệnh chiến dịch Nguyễn Huệ sau này đã có những biện pháp nặng về tâm lý và chính trị nhiều hơn.
Kỳ sau: Cuộc hành quân tấn công lực lượng của ông Trần Văn Soái.
LTS. Tiếp theo phần 1 của loạt bài " Vĩ tuyến 17, Hiệp định Genève, 50 năm nhìn lại", đăng vào số báo thứ Bảy hàng tuần, kể từ đầu tháng 9/2004, VB giới thiệu tiếp phần 2 về tình hình tại miền Nam từ sau Hiệp định Genève đến năm1955-1956. Loạt bài này được biên soạn dựa theo các tài liệu sau đây: Quân lực VNCH trong giai đoạn 1946-1955( Khối Quân sử/Phòng 5/Bộ Tổng Tham Mưu QLVNCH); Đông Dương Hấp Hối của cựu Đại tướng Quân đội Pháp Henri Navarre; hồi ký của các cựu Tướng lãnh VNCH: cựu Trung tướng Trần Văn Đôn, cựu Thiếu tướng Đỗ Mậu, cựu Đại tướng Cao Văn Viên; Việc từng ngày 1945-1964 của tác giả Đoàn Thêm; tài liệu riêng của VB.
* Lược trình về giai đoạn 1 của chiến dịch Nguyễn Huệ
Như đã trình bày, để ổn định tình hình miền Tây, Tổng thống Ngô Đình Diệm (chính thức trở thành Tổng thống VNCH ngày 26-10-1955), đã chỉ định Thiếu tướng Dương Văn Minh, nguyên tư lệnh Chiến dịch Hoàng Diệu, xuống miền Tây để chỉ huy chiến dịch Nguyễn Huệ.Chiến dịch Nguyễn Huệ khởi diễn ngày 1-1-1956 với 3 nhiệm vụ chính:Giải quyết vấn đề lực lượng của ông Ba Cụt và ông Trần Văn Soái.Giữ vững biên giới VN-Cao Miên không cho loạn quân chạy từ Hà Tiên đến sông Vàm Cỏ.Cắt đứt liên lạc loạn quân giữa hai khu chiến: Miền Tây và Đồng Tháp.
Ngoài những nhiệm vụ trên, chiến dịch Nguyễn Huệ còn có nhiệm vụ tiêu diệt những cơ cấu nằm vùng của Việt Cộng trong vùng hành quân, tái lập hành chánh, khai thác vùng Đồng Tháp Mười, mở mang đường sá, cầu cống và xây cất đồn bót.
Trước khi chiến dịch khai diễn, Bộ Tham mưu chiến dịch đã được thành lập từ ngày 29 tháng 12/1955 và đặt bản doanh tại Long Xuyên.Theo phân nhiệm, các lãnh thổ sau đây được đặt dưới quyền chỉ huy về quân sự và hành chính của Tư lệnh chiến dịch Nguyễn Huệ là Thiếu tướng Dương Văn Minh:Phân khu Mỹ Tho (Bến Tre, Gò Công, Tân An, Mỹ Tho).Phân khu Vĩnh Long (Trà Vinh, Vĩnh Long, Sa Đéc).Phân khu Cần Thơ (Cần Thơ, Long Xuyên, Châu Đốc, Hà Tiên). Phân khu Sóc Trăng (Sóc Trăng, Bạc Liêu và Rạch Giá).
Vì vùng hành quân quá rộng và mỗi nhóm quân địch đều có tích cánh khác nhau nên chiến dịch Nguyễn Huệ phân chia ra nhiều vùng hành quân và nhiều giai đoạn. Vùng hành quân được chia ra làm hai khu chiến và 1 trái độn:Khu chiến miền Tây Khu chiến Đồng Tháp Mười.Khu trái độn thuộc phân khu Vĩnh LongĐể tổng chỉ huy hoạt động hành quân và điều động lực lượng của hai khu chiến và khu trái độn, bộ tham mưu chiến dịch có danh xưng là Bộ Tư lệnh liên khu chiến miền Tây và Đồng Tháp.
*Lực lượng Lục quân, Hải quân, Không quân tham gia chiến dịch
Bộ Tổng Tham Mưu Quân Lực VNCH đã huy động vào chiến dịch 1 lực lượng hùng hậu gồm cả hải lục, không quân như sau.
1, Bộ binh:
4 Sư đoàn dã chiến và khinh chiến được phối trí như sau.
-Sư đoàn 4 dã chiến+ Sư đoàn 11 khinh chiến cho Khu chiến Miền Tây
-Sư đoàn 14 kinh chiến+ Sư đoàn 15 khinh chiến (điều động từ miền Trung và phân khu duyên hải) cho khu chiến Đồng Tháp.
-Các trung đoàn địa phương, các đơn vị cảnh sát lưu động trong các vùng hành quân.
2, Hải quân:
-4 hải đoàn xung phong số 21, 22 , 23, 24 và 2 tàu LSIL, 1 LSSI, 3 LCU, riêng Khu chiến Đồng Tháp được phân chia 3 hải đoàn, 1 LCU và 20 xuồng M 2
3, Không quân:
-1 phân đội của Phi đội 2 quan sát (Sóc Trăng+ Long Xuyên)
-3 phi cơ oanh tạc Marcel Dassault (Sóc Trăng).
4, Thiết giáp:
-6 chi đoàn thám thính xa
5, Pháo binh:
-Các Tiểu đoàn 21, 22, 24, 3 và 4 Pháo binh (Tiểu đoàn 3và 4 Pháo binh được phân chia cho khu chiến Đồng Tháp.
6, Lực lượng trừ bị:
-1 Tiểu đoàn nhảy dù ứng chiến tại Sa Đéc
Ngoài những đơn vị tác chiến nói trên, một số đơn vị yểm trợ và chuyên môn được đặt dưới quyền điều động của Tư lệnh Chiến dịch Nguyễn Huệ.
*Tình hình dân chúng tại Hậu Giang trước khi chiến dịch khai diễn.
Nhận định về tình hình dân chúng tại Hậu Giang, Phòng 2 của Bộ Tư lệnh chiến dịch Nguyễn Huệ đã phân tích như sau.
-Khối dân chúng thiên về chính phủ đều tập trung ở các thị trấn, các vùng phụ cận, các thôn xã đã được chính quyền và Quân đội VNCH kiểm soát và bảo đảm an ninh cho đời sống của dân chúng thoát khỏi những hăm dọa hay khủng bố trực tiếp hay gián tiếp của các lực lượng giáo phái chống đối chính phủ, ngoài ra, còn có khối người nạn nhân của các đơn vị giáo phái ly khai, hay Việt Cộng.
-Khối dân chúng thiên về đối phương phần đông là những tín đồ Phật giáo Hòa Hảo, những người thuộc các vùng xa xôi mà chính quyền cũng như Quân đội VNCH chưa kiểm soát chặt chẽ, và những khối dân chúng losợ trước áp lực hăm dọa phá hoại mùa màng của các lực lượng ly khai.
-Khối dân chúng thiên về Việt Cộng, phần đông là những người bị tiêm nhiễm ảnh hưởng cộng sản từ lâu ở các vùng Cà Mau, U Minh cùng Đồng Tháp, và những người có con em tập kết ra Bắc.
Những tín đồ Hòa Hảo, vẫn tiếp tục giúp cho lực lượng ly khai về mọi mặt, nhất là vấn đề lương thực, thuốc men. Khối dân chúng này chiếm gầ nửa nhân số dân chúng miền Tây, phần đông thuộc các vùng Châu Đốc, Long Xuyên, Sa Đéc.
Đoàn thể võ trang Nguyễn Trung Trực của Thiếu tướng Nguyễn Giác Ngộ, tuy tách khỏi ảnh hưởng tranh chấp với chính quyền, vẫn không dứt được tình đồng đạo. Bề ngoài vẫn tuyên bố oán ghét nhưng vẫn âm thầm giúp đỡ cho đối phương về thuốc men và lương thực. Sự ủng hộ của đoàn thể này kéo dài sự chống trả của lực lượng ly khai đối với chính quyền và làm hoang mang dân chúng. Lực lượng của Tướng Lâm Thành Nguyên tuy đã quy thuận, nhưng vẫn giúp đỡ các đơn vị ly khai.
Cũng do vấn đề dân chúng, các quan sát viên ghi nhận rằng, với chiến thuật vũ bảo của chiến dịch Đinh Tiên Hoàng, tuy đem lại vài kết quả khả quan về quân sự như: làm tan rã lực lượng của đối phương, phá huỷ các cơ sở. Nhưng cũng vì chiến thuật có tính cách cứng rắn này mà đã làm mất thiện cảm ít nhiều của dân chúng, vì dân cho rằng chính quyền đang ra tay tận diệt các lực lượng giáo phái.Nhận thức và rút được những kinh nghiệm từ chiến dịch trước, Bộ Tư lệnh chiến dịch Nguyễn Huệ sau này đã có những biện pháp nặng về tâm lý và chính trị nhiều hơn.
Kỳ sau: Cuộc hành quân tấn công lực lượng của ông Trần Văn Soái.
Gửi ý kiến của bạn
