Thứ Bảy tuần này, 9 tháng 10, hơn 13 triệu cử tri Úc sẽ bỏ phiếu quyết định tương lai lãnh đạo nước Úc nằm trong tay đảng Lao Động hay đảng Tự Do. Thống kê chính thức cho biết, trong cuộc bầu cử liên bang năm nay, có tất cả 13,021,230 ghi danh, tăng 350,000 so với cuộc bầu cử liên bang lần trước, 2001. Thống kê cũng cho biết, số cử tri tuổi trên 60 đã gia tăng một cách đáng kể; và số cử tri nữ đông hơn cử tri nam gần nửa triệu.
Hiện tại, tổng số dân biểu tại Hạ Viện là 150, trong đó Liên Đảng Tự Do và Quốc Gia chiếm 82, đảng Lao Động chiếm 64, và 4 dân biểu thuộc các chính đảng khác. Như vậy, đảng nào giành được ít nhất 76 ghế, hoặc liên minh được với các chính đảng hay các dân biểu độc lập, hội đủ túc số trên, đảng đó sẽ đắc cử.
Căn cứ kết quả bầu cử liên bang 2001, ta thấy, triển vọng thắng cử của cả hai chính đảng đều rất bấp bênh, vì những vùng marginal seats của cả 2 chính đảng đều tương đương. Cụ thể, marginal của Liên Đảng là 25 (bao gồm 4 seats của đảng Quốc Gia), và của Lao Động là 24. Nếu chỉ riêng một vùng marginal seat cũng đã tạo nên sự bấp bênh cho cả 2 chính đảng, thì con số 49 vùng marginal seats chắc chắn sẽ khiến cuộc bầu cử liên bang năm nay gay go gấp bội.
Khoảng 2 tháng trước, khi Mark Latham công khai tuyên bố ý định triệt thoái lính Úc khỏi Iraq, nhiều người cho rằng, Mark Latham đã dại dột tạo một kẻ thù nguy hiểm là Hoa Kỳ trong giai đoạn tiền bầu cử. Trong những tuần lễ tiếp theo, báo chí truyền thanh tại Úc thi nhau khai thác những bê bối, lầm lỡ của Mark Latham trong quá khứ, khiến Mark Latham thêm bối rối, và nhiều người nghi ngờ khả năng lãnh tụ đảng của ông.
Nhưng buổi tối Chủ Nhật, 12-9, trong cuộc tranh luận tay đôi với John Howard được đài truyền hình số 9 phát hình trực tiếp, Mark Latham đã thực sự tạo nên một bước ngoặt quan trọng, giúp cử tri Úc nhìn rõ hơn khả năng, cá tính và bản lãnh của ông. Qua cuộc tranh luận, đông đảo người Úc đều thừa nhận, Mark Latham luôn có phong thái ung dung, lòng tự tin, khả năng lý luận sắc bén và sự hiểu biết cần thiết về các vấn đề được đề cập. Khác hẳn thái độ né tránh vấn đề, né tránh cả ánh mắt của đối phương của thủ tướng John Howard, Mark Latham mạnh dạn và thẳng thắn đi thẳng vào vấn đề cần tranh luận. Đặc biệt, khi đề cập đến quan điểm của đảng Lao Động đối với đồng minh Hoa Kỳ và sự hiện diện của quân đội Úc tại Iraq, Mark Latham đã phân tích rõ ràng và đầy thuyết phục, đảng Lao Động và bản thân ông trước sau như một coi Hoa Kỳ là đồng minh quan trọng nhất trên thế giới. Tuy nhiên, vấn đề đảng Lao Động và cá nhân ông không đồng ý là quyết định của riêng tổng thống Bush khi tấn công Iraq bất chấp sự phản đối của LHQ. Mark Latham cũng tin tưởng cho rằng, việc tấn công Iraq không quan trọng bằng việc chống khủng bố; và đối với Úc, việc chống khủng bố ở bất cứ đâu trên thế giới cũng không quan trọng bằng chống khủng bố tại Úc và các quốc gia lân bang trong vùng Á Châu, Thái Bình Dương. Xuất phát từ quan niệm như vậy, nên ông đã có ý định triệt thoái quân đội Úc khỏi Iraq để lo bảo vệ an ninh cho nước Úc.
Kể từ khi tranh luận trên đài truyền hình đến nay, uy tín của ông Mark Latham và đảng Lao Động đã lên cao một cách đáng kể. Đặc biệt, trong buổi công bố chính sách của đảng tại Brisbane vào cuối tuần trước, Mark Latham đã có một quyết định táo bạo, lần đầu tiên trong lịch sử chính trị tại Úc, một lãnh tụ đảng chấp nhận để cho vợ, Janine Lacy, đứng ra giới thiệu trước quan khách. Sau đó, hình ảnh 3 người, Mark Latham cùng với thân mẫu là bà Lorraine, và vợ Janine, cùng vui vẻ vẫy chào mọi người, đã để lại một ấn tượng tốt đẹp đối với cử tọa cũng như đông đảo khán giả xem truyền hình.
Hiện tại, tổng số dân biểu tại Hạ Viện là 150, trong đó Liên Đảng Tự Do và Quốc Gia chiếm 82, đảng Lao Động chiếm 64, và 4 dân biểu thuộc các chính đảng khác. Như vậy, đảng nào giành được ít nhất 76 ghế, hoặc liên minh được với các chính đảng hay các dân biểu độc lập, hội đủ túc số trên, đảng đó sẽ đắc cử.
Căn cứ kết quả bầu cử liên bang 2001, ta thấy, triển vọng thắng cử của cả hai chính đảng đều rất bấp bênh, vì những vùng marginal seats của cả 2 chính đảng đều tương đương. Cụ thể, marginal của Liên Đảng là 25 (bao gồm 4 seats của đảng Quốc Gia), và của Lao Động là 24. Nếu chỉ riêng một vùng marginal seat cũng đã tạo nên sự bấp bênh cho cả 2 chính đảng, thì con số 49 vùng marginal seats chắc chắn sẽ khiến cuộc bầu cử liên bang năm nay gay go gấp bội.
NHỮNG ĐIỂM MẠNH VÀ YẾU CỦA JOHN HOWARD
Tính đến nay, thủ tướng John Howard đã cầm quyền được 8 năm rưỡi. Trong thời gian đó, ông và đảng Tự Do đã đạt được những thành tích quan trọng trong lĩnh vực kinh tế, nhân dụng và ngoại giao. Trong khi tỷ lệ thất nghiệp của Úc xuống tới mức 5.6%, thấp nhất trong suốt 23 năm qua, tỷ lệ tiền lời vẫn duy trì ở mức 7.2% trong suốt 8 năm, một tỷ lệ lý tưởng nếu so sánh với con số 12.75% dưới thời đảng Lao Động từ 1983 đến 1996. Đặc biệt, ngân sách quốc gia đã liên tục ở mức thặng dư trong suốt 7 năm qua, và sản lượng quốc gia tiếp tục gia tăng. Đảng Tự Do cũng đạt được thắng lợi quan trọng trong việc cách mạng mối quan hệ kỹ nghệ, giảm thiểu vai trò của nghiệp đoàn, tạo điều kiện thuận tiện trong mối quan hệ trực tiếp giữa chủ và thợ.
Trong lĩnh vực đối ngoại, thủ tướng John Howard và đảng Tự Do đã thành công trong việc tạo lập uy tín đối với 2 cường quốc của thế giới là Hoa Kỳ và Trung Quốc. Tổng thống Hoa Kỳ George Bush và chủ tịch Trung Hoa Giang Trạch Dân đã viếng thăm Úc, khiến uy tín của Úc được nâng cao trên chính trường quốc tế.
Bên cạnh những thành công kể trên, thủ tướng John Howard và đảng Tự Do cũng đã gặp phải những thất bại nghiêm trọng trên phương diện đối nội cũng như đối ngoại. Thất bại lớn nhất, ảnh hưởng tai hại tới uy tín của Úc là những chính sách phi lý, thái độ hà khắc của thủ tướng Howard cũng như của đảng Tự Do đối với người tầm tỵ (assylum seekers) khi tới Úc; cũng như thái độ và những lời tuyên bố thụ động của thủ tướng Howard đã được coi là động lực khuyến khích quan điểm kỳ thị chủng tộc của Pauline Hanson tung hoành.
Đặc biệt, những quyết định vội vã của thủ tướng John Howard đối với những người tầm tỵ trên tàu Tampa, hoặc những lời tuyên bố sai lạc của ông về sự kiện "children over-board", đã tạo nên những phân hóa lớn lao trong dư luận Úc. Đáng tiếc hơn, khi mọi chuyện minh bạch, chứng tỏ những lời tuyên bố của ông Howard là sai lầm, ông vẫn từ chối không chịu đưa ra bất cứ lời xin lỗi nào. Điều này đã ảnh hưởng tai hại đến uy tín của ông, của đảng Tự Do, cũng như của quốc gia.
Trong lĩnh vực giáo dục, chính phủ của thủ tướng John Howard đã thường xuyên gia tăng ngân sách cho hệ thống trường tư, trong đó có những trường nổi tiếng của giới thượng lưu giầu có trong xã hội Úc. Ngoài ra, với chính sách để các trường đại học và chuyên nghiệp được tự do trong tài chánh, chính phủ Howard đã gián tiếp khiến học phí dành cho sinh viên đại học gia tăng.
Một trong những trở ngại lớn lao nhất đối với giáo dục là chính phủ John Howard đã không có những trợ cấp tương xứng cho giáo dục đệ tam cấp, cho nghiên cứu khoa học... Hậu quả, so với các quốc gia kỹ nghệ tây phương, khả năng theo học đại học, hoặc hậu đại học của sinh viên Úc ngày càng khó khăn, nhất là sinh viên nghèo.
Về đối ngoại, cuộc viếng thăm của tổng thống Bush và chủ tịch Giang Trạch Dân tuy tạo uy tín cho ông Howard và nước Úc, nhưng bên cạnh đó, qua cuộc viếng thăm, cũng đã hé mở cho dư luận Úc và thế giới thấy được chủ trương chính trị thực dụng, nương theo kẻ mạnh, bất chấp nguyên tắc tự do dân chủ, tôn trọng nhân quyền, của thủ tướng Howard.
Đối với vấn đề Iraq, thủ tướng Howard đã hậu thuẫn Hoa Kỳ vô điều kiện, và trở thành đồng minh đắc lực của Mỹ khi tấn công Iraq, bất chấp sự phản đối của Liên Hiệp Quốc. Điều này đã tạo nên một tiền lệ pháp lý nguy hiểm trong tương quan quyền lực quốc tế, đặt trật tự an ninh của thế giới, trong đó có Úc, trước nguy cơ "lẽ phải thuộc về kẻ mạnh".
Tiến sĩ Michael McKinley, giáo sư về bang giao quốc tế, đã nhận xét: Chính sách ngoại giao của John Howard đã phản ảnh quan điểm lỗi thời của [cựu thủ tướng Úc] Menzie về thế giới. Đặt trọng tâm vào mối quan hệ đồng minh với Hoa Kỳ; tích cực tái lập mối liên hệ Anh Úc; nhưng lại thờ ơ trong việc thắt chặt bang giao với các quốc gia trong vùng [Á Châu, Thái Bình Dương].
NHỮNG ĐIỂM MẠNH YẾU CỦA MARK LATHAM
Sau thời gian dài khủng hoảng lãnh tụ, cuối cùng, đảng Lao Động đã đi đến một quyết định táo bạo nhưng hợp tình hợp lý: chọn Mark Latham làm lãnh tụ đảng! Lúc đó là tháng 12 năm 2003, Mark Latham mới 42 tuổi, và được coi là lãnh tụ trẻ tuổi nhất trong lịch sử hơn một thế kỷ của đảng Lao Động. Từ đó đến nay, trong thời gian ngắn ngủi 10 tháng, Mark Latham đã thành công trong việc thống nhất tất cả các phe phái trong đảng, và càng ngày càng tỏ ra xứng đáng là một lãnh tụ có bản lãnh.
Khoảng 2 tháng trước, khi Mark Latham công khai tuyên bố ý định triệt thoái lính Úc khỏi Iraq, nhiều người cho rằng, Mark Latham đã dại dột tạo một kẻ thù nguy hiểm là Hoa Kỳ trong giai đoạn tiền bầu cử. Trong những tuần lễ tiếp theo, báo chí truyền thanh tại Úc thi nhau khai thác những bê bối, lầm lỡ của Mark Latham trong quá khứ, khiến Mark Latham thêm bối rối, và nhiều người nghi ngờ khả năng lãnh tụ đảng của ông.
Nhưng buổi tối Chủ Nhật, 12-9, trong cuộc tranh luận tay đôi với John Howard được đài truyền hình số 9 phát hình trực tiếp, Mark Latham đã thực sự tạo nên một bước ngoặt quan trọng, giúp cử tri Úc nhìn rõ hơn khả năng, cá tính và bản lãnh của ông. Qua cuộc tranh luận, đông đảo người Úc đều thừa nhận, Mark Latham luôn có phong thái ung dung, lòng tự tin, khả năng lý luận sắc bén và sự hiểu biết cần thiết về các vấn đề được đề cập. Khác hẳn thái độ né tránh vấn đề, né tránh cả ánh mắt của đối phương của thủ tướng John Howard, Mark Latham mạnh dạn và thẳng thắn đi thẳng vào vấn đề cần tranh luận. Đặc biệt, khi đề cập đến quan điểm của đảng Lao Động đối với đồng minh Hoa Kỳ và sự hiện diện của quân đội Úc tại Iraq, Mark Latham đã phân tích rõ ràng và đầy thuyết phục, đảng Lao Động và bản thân ông trước sau như một coi Hoa Kỳ là đồng minh quan trọng nhất trên thế giới. Tuy nhiên, vấn đề đảng Lao Động và cá nhân ông không đồng ý là quyết định của riêng tổng thống Bush khi tấn công Iraq bất chấp sự phản đối của LHQ. Mark Latham cũng tin tưởng cho rằng, việc tấn công Iraq không quan trọng bằng việc chống khủng bố; và đối với Úc, việc chống khủng bố ở bất cứ đâu trên thế giới cũng không quan trọng bằng chống khủng bố tại Úc và các quốc gia lân bang trong vùng Á Châu, Thái Bình Dương. Xuất phát từ quan niệm như vậy, nên ông đã có ý định triệt thoái quân đội Úc khỏi Iraq để lo bảo vệ an ninh cho nước Úc.
Kể từ khi tranh luận trên đài truyền hình đến nay, uy tín của ông Mark Latham và đảng Lao Động đã lên cao một cách đáng kể. Đặc biệt, trong buổi công bố chính sách của đảng tại Brisbane vào cuối tuần trước, Mark Latham đã có một quyết định táo bạo, lần đầu tiên trong lịch sử chính trị tại Úc, một lãnh tụ đảng chấp nhận để cho vợ, Janine Lacy, đứng ra giới thiệu trước quan khách. Sau đó, hình ảnh 3 người, Mark Latham cùng với thân mẫu là bà Lorraine, và vợ Janine, cùng vui vẻ vẫy chào mọi người, đã để lại một ấn tượng tốt đẹp đối với cử tọa cũng như đông đảo khán giả xem truyền hình.
NGƯỜI VIỆT NÊN BỎ CHO AI"
Tính đến nay, số người Việt tại Úc khoảng trên 400 ngàn, bao gồm cả người sinh ở Việt Nam lẫn sinh ở Úc. Trong số đó, khoảng trên 200 ngàn người được quyền đi bầu. Như vậy, người Úc gốc Việt là một động lực quan trọng khiến các chính đảng quan tâm. Tuy nhiên, do người Việt thường sinh sống tập trung vào những vùng được coi là an toàn của một chính đảng (cụ thể là đảng Lao Động), cộng vớ khynh hướng mạnh ai nấy bỏ, nên lá phiếu của chúng ta thường không đóng vai trò quyết định trong các cuộc bầu cử Hạ Viện ở cấp tiểu bang cũng như liên bang. Đối với các cuộc bầu cử thượng viện, nếu cộng đồng Úc gốc Việt thực sự đoàn kết và có được những vị lãnh đạo cộng đồng có uy tín, biết hướng dẫn sức mạnh của cộng đồng cho mục tiêu bảo vệ lập trường tỵ nạn và đấu tranh cho tự do dân chủ tại quê nhà, chắc chắn cộng đồng chúng ta sẽ đóng một vai trò quan trọng, nếu không nói là quyết định, trong các cuộc bầu cử thượng viện của tiểu bang, liên bang.
Nhưng đó là tương lai 5, 10 năm nữa. Trước mắt, trong cuộc bầu cử liên bang kỳ này, người Việt chúng ta nên gạt bỏ mọi quyền lợi riêng tư, mọi quan điểm về đảng phái, để cùng dồn phiếu cho những ứng cử viên đã tích cực giúp đỡ cộng đồng trong cuộc tranh đấu chống VTV-4 vừa qua. Những vị đó là ân nhân của cộng đồng chúng ta, và cũng là những người đại diện xứng đáng cho tự do dân chủ, cũng như chính nghĩa của cộng đồng người Việt yêu tự do tại Úc.
Những vị ân nhân đó là bà Julia Irwin (ứng cử viên hạ viện vùng Fowler), ông Michael Hatton (ứng cử viên hạ viện vùng Blaxland), ông Lindsay Tanner (ứng cử viên hạ viện vùng Melbourne), ông Gary Hardgrave (ứng cử viên hạ viện vùng Moreton). Ngoài ra, một số vị thượng nghị sĩ cũng đã tích cực ủng hộ cộng đồng chúng ta chống lại VTV-4, trong đó có những vị ra tranh cử kỳ này như TNS Conroy, TNS Tchen ở Victoria. Có điều, TNS Conroy thuộc đảng Lao Động, trong khi TNS Tchen lại thuộc đảng Tự Do, nên việc chọn lựa không có dễ dàng.
Riêng tại QLD, TNS Santoro (LP), TNS Bartlett (AD); và tại tiểu bang TAS, TNS Mackay (ALP) đều là những người đã tích cực chống VTV-4. Nhưng nhiệm kỳ của các vị này đều mãi đến 30 tháng 6 năm 2008 mới hết. Tuy nhiên, qúy vị cử tri có thể quyết định bỏ phiếu ủng hộ chính đảng của những vị TNS đó.
Nói tóm lại, sau 30 năm, cộng đồng người Việt tại Úc đã lớn mạnh trên nhiều phương diện, trong đó có hội nhập chính trị. Biết sử dụng sức mạnh qua lá phiếu dân chủ, và cho các vị dân cử thấy được khả năng và thiện chí dấn thân của mình trong tiến trình dân chủ, là điều vô cùng quan trọng giúp chúng ta hội nhập thành công, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho mọi cuộc đấu tranh duy trì chính nghĩa của cộng đồng người Việt tại Úc, và vận động hậu thuẫn các cuộc đấu tranh cho tự do dân chủ, tự do tôn giáo của đồng bào tại quê nhà.
Gửi ý kiến của bạn
