Trong khi đó theo tin Reuters, bộc lộ motä dấu hiệu về sự thay đổi thái độ đối với Hoa Kỳ, hàng ngàn thanh niên VN mong ước được du học tại quốc gia từng là kẻ thù của thế hệ cha anh mình. Tại một cuộc triển lãm về cơ hội du học tại trường đại học Hawaii do đại sứ Pete Peterson khai mạc ở Hà Nội gần đây, sinh viên học sinh VN chen chuc nối đuôi xếp hàng vào xem, và điển đơn vào các mẫu giấy tham khảo thông tin về nền đại học Hoa Kỳ.
Theo tờ Thời Báo Kinh Tế, dẫn ra con số mà Công ty tư vấn du học Quốc Anh (IEC) công bố đầu tháng 11 là có tới 85% sinh viên VN bị Mỹ từ chối visa.
Theo ông Jack Sbailey, cố vấn giáo dục của IIE, có 3 vấn đề lớn mà cơ quan lãnh sự Mỹ quan tâm khi xét cấp visa: 1/ Tại sao lại chọn trường này" (những yếu tố để chứng minh: Thư của nhà trường, kết quả kiểm tra qua Internet...) 2/ Tài chính có đảm bảo cho việc du học ở Mỹ" 3/ Sau khi hoàn thành khoá học, người xin visa có thực sự muốn trở lại VN" Đa phần sinh viên bị từ chối visa vì ngay khi phỏng vấn đã chưa chứng tỏ có thể thoả mãn được những yếu tố này.
Trong số 1,600 sinh viên VN đang du học tại Mỹ, có tới 74% là học đại học, 20% sau đại học và khoảng 6% theo học những chương trình không có bằng cấp. Ngoài ra còn có khoảng 250 sinh viên đang học các chương trình tiếng Anh chuyên sâu và 120 sinh viên đang làm nghiên cứu sau chương trình tiến sĩ, đang tham gia giảng dạy hay các chương trình nghiên cứu khác tại Mỹ.
Những trở ngại đó vẫn không làm ngăn cản ước mơ của tuổi trẻ Việt. Hãng tin Reuters ghi lời Học Sinh Nguyễn Quyên Mỹ, 15 tuổi, rằng Hoa Kỳ có nền kinh tế lớn nhất, cậu muốn tìm hiểu để gia tăng kiến thức và để biết VN có sai lầm gì để cải tiến hầu làm giảm các bất lợi, và khai thác các lợi thế.
Cũng theo Reuters, cậu Nguyễn Luân Lâm, 17 tuổi, nói : "Chúng tôi chưa quên, nhưngnên tha thứ người Mỹ. Chúng tôi muốn bắt tay người Mỹ để 2 nước cùng phát triển". Sinh viên Nguyễn Thế Cường nói : "Theo học hậu đại học ở ngoại quốc là tốt nhất, tôi muốn lắm, nhưng không rõ gia đình có thể chu cấp hay không. Tôi nghĩ rằng đi du học thì trau giồi được khả năng ngoại ngữ".
Để giúp những sinh viên quan tâm đến chương trình du học Mỹ, phóng viên của báo trên đã có cuộc trao đổi với ông Jack Sbailey, tư vấn giáo dục của IIE. Ông Jack cho biết: Năm 1999, lượng sinh viên VN đến Mỹ đã tăng 31% so với năm trước. Năm 2000, tỷ lệ tăng cũng sẽ ở mức tương tự. Tuy nhiên, sinh viên VN chủ yếu sang Mỹ để học đại học chứ không phải các chương trình cao học hoặc tiến sĩ. Đây là điểm rất khác so với các nước khác. Hệ thống giáo dục Mỹ dựa trên nền tảng là sinh viên phải tự lo về tài chính (kể cả sinh viên Mỹ), vì thế, lượng sinh viên được nhận học bổng rất thấp (chỉ khoảng 18% sinh viên nước ngoài được nhận học bổng từ nhiều nguồn khác nhau). Những nguồn tài trợ chủ yếu: Các quỹ tư nhân, các trường, quỹ học bổng của Chính phủ Mỹ. Nhưng chương trình học bổng của Chính phủ Mỹ (như Chương trình Fullbright) lại chỉ dành học bổng cho một số đối tượng đặc biệt. Sinh viên VN, nếu muốn tìm sự trợ giúp tài chính để tới Mỹ du học, phải tự mình liên hệ với những nguồn tài trợ này. Giáo dục Mỹ rất đắt, ngay cả đối với người Mỹ, vì thế sinh viên VN sẽ rất khó có thể học tập lâu dài ở Mỹ, nếu không có nguồn trợ giúp tài chính.
Theo ông Jack Sbailey, học bổng sau đại học sẽ dễ tìm hơn là học bổng đại học hay trung học và các ngành khoa học kỹ thuật cũng dễ tìm học bổng hơn những lĩnh vực khác. Theo báo này, nếu không có học bổng, du học sinh phải cần trung bình khoảng 22,000 đô/năm để bảo đảm cho việc học tập và sinh hoạt tối thiểu cho những năm tháng du học tại Mỹ.