LTS. Trong tinh thần tưởng niệm ngày 20 tháng 7 năm 1954, Việt Báo giới thiệu đến bạn đọc loạt bài chiến sữ "Vĩ tuyến 17, Hiệp định Genève, 50 năm nhìn lại", đăng vào số báo thứ Bảy hàng tuần. Loạt bài này được biên soạn dựa theo các tài liệu sau đây: Quân lực VNCH trong giai đoạn 1946-1955( Khối Quân sử/Phòng 5/Bộ Tổng Tham Mưu QLVNCH); Đông Dương Hấp Hối của cựu Đại tướng Quân đội Pháp Henri Navarre; hồi ký của các cựu Tướng lãnh VNCH: cựu Trung tướng Trần Văn Đôn, cựu Thiếu tướng Đỗ Mậu, cựu Đại tướng Cao Văn Viên; Việc từng ngày 1945-1964 của tác giả Đoàn Thêm; tài liệu riêng của VB.
*Tiến trình hình thành các Tiểu đoàn Khinh quân.
Theo thỏa ước giưã phái bộ viện trợ Quân sự Hoa Kỳ tại Việt Nam và Bộ Tư lệnh Lực lượng Liên Hiệp Pháp, trong năm 1953 và năm 1954, Hoa Kỳ yểm trợ cho Quân đội Quốc gia Việt Nam thành lập các Tiểu đoàn Khinh quân . Đây là một việc làm gấp rút để đối phó trước tình thế khẩn trương lúc bấy giờ: Việt hóa chiến tranh, nhằm giao cho các tiểu đoàn khinh quân công tác bình định lãnh thổ, để các đơn vị chủ lực Pháp đảm nhiệm phần tiêu diệt chủ lực đối phương.
Các tiểu đoàn khinh quân đều là tân lập nên từ cấp chỉ huy đến người lính hoàn toàn là Việt Nam. Sĩ quan phần lớn là những quân nhân tốt nghiệp các khóa sĩ quan trừ bị. Hạ sĩ quan là những quân nhân nguyên là hạ sĩ trong các tiểu đoàn Việt Nam ( BVN) và những thanh niên có trình độ học trung bình được tuyển chọn đưa đi huấn luyện thành cán bộ hạ sĩ quan tiểu đoàn Khinh quân VN.
Theo kế hoạch, Bộ Tổng tham mưu Quân đội Quốc gia Việt Nam dự trù thành lập 54 Tiểu đoàn Khinh quân và 14 đại đội trọng pháo với sự yểm trợ quân viện của Hoa Kỳ . Trong năm 1953, số Tiểu đoàn thực sự thành lập là 35 Tiểu đoàn. Đến cuối năm 1953, tuy có 35 Tiểu đoàn được thành lập nhưng chỉ có 24 Tiểu đoàn hành quân được.
Các Tiểu đoàn Khinh quân hình thành trong năm 1953 dự trù trở thành lượng lực chính cho các cuộc hành quân kể từ ngày 1-10-1953, tuy nhiên kế hoạch này đã không thể thực hiện được vì các Tiểu đoàn Khinh quân tới ngày trên vẫn chưa được bổ sung đầy đủ sĩ quan, hạ sĩ quan, trong khi đó, chương trình huấn luyện binh sĩ chưa được đúng mức cho lắm. Thời gian huấn luyện ấn định là hai tháng hoặc hơn hai tháng cho mỗi Tiểu đoàn đã tỏ ra quá ít, nên sau đó đã phải tăng lên 4 tháng.
* Các Tiểu đoàn Khinh quân tại 3 Quân khu trong năm 1953
Đợt thành lập các Tiểu đoàn Khinh quân đầu tiên đã sớm hơn dự liệu tại Bắc Việt (Đệ tam Quân khu) vì các Tiểu đoàn Khinh quân số 701, 702 và 703 thành lập tại Bùi Chu là gốc của các đơn vị phụ lực của Bắc Việt biến cải sang lực lượng Khinh quân. Kế đến, các Tiểu đoàn Khinh quân số 501, 502 và 503 tại Đệ nhất quân khu (Nam Việt) cũng được thành lập khá nhanh vì các Tiểu đoàn này thuộc thành phần các đơn vị phụ lực của Nam Việt chuyển sang.
Tại miền Trung, việc thành lập các Tiểu đoàn Khinh quân rất trì chậm, không những thiếu cán bộ mà còn thiếu binh sĩ không tuyển mộ được. Cũng cần ghi nhận rằng số binh sĩ để thành lập các tiểu đoàn Khinh quân hầu hết là thành phần động viên. Lệnh động viên được ban hành từ giữa năm 1951, các thanh niên được lệnh nhập ngũ hàng binh sĩ chỉ tham dự huấn luyện quân sự có 2 tháng, rồi trở về nhà, đến khi thành lập các Tiểu đoàn Khinh quân mới được gọi lại. Số thanh niên được tham dự các khóa huấn luyện chiến binh thì nhiều nhưng khi gọi lại thì trình diện không đủ.
Đến tháng 8/1953, do thành lập xong trước kỳ hạn, 6 Tiểu đoàn Khinh quân được gửi ngay tới miền Bùi Chu để hành quân bình định. Trong 6 Tiểu đoàn có đến 3 Tiểu đoàn gồm toàn binh sĩ địa phương, mà tinh thần chống Việt Minh rất cao.
Nắm được yếu tố nói trên, lần đầu tiên Pháp chuyển giao thẩm quyền trách nhiệm lãnh thổ Bùi Chu cho Quân đội Quốc gia Việt Nam. Khi được chuyển giao, chi khu Bùi Chu cải danh thành phân khu Bùi Chu, được đặt dưới quyền chỉ huy của sĩ quan cấp tá Việt Nam là Trung tá Phạm Văn Đỗng, và được nới rộng trách nhiệm lãnh thổ tới cả huyện Hải Hậu, một huyện từ lâu vẫn thuộc quyền kiểm soát của Việt Minh.
Khởi đầu, một cuộc hành quân được mệnh danh là cuộc hành quân Tarentaise, do 1 liên đoàn Việt Nam đảm trách được mở vào vùng Hải Hậu, nhằm đẩy lùi lực lượng Việt Minh ra ngoài, để các tiểu đoàn Khinh quân vào bình định.
*Tiến trình hình thành các Tiểu đoàn Khinh quân.
Theo thỏa ước giưã phái bộ viện trợ Quân sự Hoa Kỳ tại Việt Nam và Bộ Tư lệnh Lực lượng Liên Hiệp Pháp, trong năm 1953 và năm 1954, Hoa Kỳ yểm trợ cho Quân đội Quốc gia Việt Nam thành lập các Tiểu đoàn Khinh quân . Đây là một việc làm gấp rút để đối phó trước tình thế khẩn trương lúc bấy giờ: Việt hóa chiến tranh, nhằm giao cho các tiểu đoàn khinh quân công tác bình định lãnh thổ, để các đơn vị chủ lực Pháp đảm nhiệm phần tiêu diệt chủ lực đối phương.
Các tiểu đoàn khinh quân đều là tân lập nên từ cấp chỉ huy đến người lính hoàn toàn là Việt Nam. Sĩ quan phần lớn là những quân nhân tốt nghiệp các khóa sĩ quan trừ bị. Hạ sĩ quan là những quân nhân nguyên là hạ sĩ trong các tiểu đoàn Việt Nam ( BVN) và những thanh niên có trình độ học trung bình được tuyển chọn đưa đi huấn luyện thành cán bộ hạ sĩ quan tiểu đoàn Khinh quân VN.
Theo kế hoạch, Bộ Tổng tham mưu Quân đội Quốc gia Việt Nam dự trù thành lập 54 Tiểu đoàn Khinh quân và 14 đại đội trọng pháo với sự yểm trợ quân viện của Hoa Kỳ . Trong năm 1953, số Tiểu đoàn thực sự thành lập là 35 Tiểu đoàn. Đến cuối năm 1953, tuy có 35 Tiểu đoàn được thành lập nhưng chỉ có 24 Tiểu đoàn hành quân được.
Các Tiểu đoàn Khinh quân hình thành trong năm 1953 dự trù trở thành lượng lực chính cho các cuộc hành quân kể từ ngày 1-10-1953, tuy nhiên kế hoạch này đã không thể thực hiện được vì các Tiểu đoàn Khinh quân tới ngày trên vẫn chưa được bổ sung đầy đủ sĩ quan, hạ sĩ quan, trong khi đó, chương trình huấn luyện binh sĩ chưa được đúng mức cho lắm. Thời gian huấn luyện ấn định là hai tháng hoặc hơn hai tháng cho mỗi Tiểu đoàn đã tỏ ra quá ít, nên sau đó đã phải tăng lên 4 tháng.
* Các Tiểu đoàn Khinh quân tại 3 Quân khu trong năm 1953
Đợt thành lập các Tiểu đoàn Khinh quân đầu tiên đã sớm hơn dự liệu tại Bắc Việt (Đệ tam Quân khu) vì các Tiểu đoàn Khinh quân số 701, 702 và 703 thành lập tại Bùi Chu là gốc của các đơn vị phụ lực của Bắc Việt biến cải sang lực lượng Khinh quân. Kế đến, các Tiểu đoàn Khinh quân số 501, 502 và 503 tại Đệ nhất quân khu (Nam Việt) cũng được thành lập khá nhanh vì các Tiểu đoàn này thuộc thành phần các đơn vị phụ lực của Nam Việt chuyển sang.
Tại miền Trung, việc thành lập các Tiểu đoàn Khinh quân rất trì chậm, không những thiếu cán bộ mà còn thiếu binh sĩ không tuyển mộ được. Cũng cần ghi nhận rằng số binh sĩ để thành lập các tiểu đoàn Khinh quân hầu hết là thành phần động viên. Lệnh động viên được ban hành từ giữa năm 1951, các thanh niên được lệnh nhập ngũ hàng binh sĩ chỉ tham dự huấn luyện quân sự có 2 tháng, rồi trở về nhà, đến khi thành lập các Tiểu đoàn Khinh quân mới được gọi lại. Số thanh niên được tham dự các khóa huấn luyện chiến binh thì nhiều nhưng khi gọi lại thì trình diện không đủ.
Đến tháng 8/1953, do thành lập xong trước kỳ hạn, 6 Tiểu đoàn Khinh quân được gửi ngay tới miền Bùi Chu để hành quân bình định. Trong 6 Tiểu đoàn có đến 3 Tiểu đoàn gồm toàn binh sĩ địa phương, mà tinh thần chống Việt Minh rất cao.
Nắm được yếu tố nói trên, lần đầu tiên Pháp chuyển giao thẩm quyền trách nhiệm lãnh thổ Bùi Chu cho Quân đội Quốc gia Việt Nam. Khi được chuyển giao, chi khu Bùi Chu cải danh thành phân khu Bùi Chu, được đặt dưới quyền chỉ huy của sĩ quan cấp tá Việt Nam là Trung tá Phạm Văn Đỗng, và được nới rộng trách nhiệm lãnh thổ tới cả huyện Hải Hậu, một huyện từ lâu vẫn thuộc quyền kiểm soát của Việt Minh.
Khởi đầu, một cuộc hành quân được mệnh danh là cuộc hành quân Tarentaise, do 1 liên đoàn Việt Nam đảm trách được mở vào vùng Hải Hậu, nhằm đẩy lùi lực lượng Việt Minh ra ngoài, để các tiểu đoàn Khinh quân vào bình định.
Sau khi chiếm đóng những nơi then chốt, vào mùa thu 1953, một cuộc hành quân khác được đặt tên là cuộc hành quân Lê Lợi (tháng 10/1953) được mở kế tiếp, để các Tiểu đoàn Khinh quân ở những nơi đóng quân như Quần Phương Hạ, Ninh Cường, Văn Lý và Bùi Chu xuất phát các cuộc hành quân vào làng mạc xung quanh.
Các Tiểu đoàn khinh quân còn mới mẻ, lại không có hỏa lực mạnh mẽ của Pháo binh và Không quân yểm trợ, nên đã bị tổn thất nặng trong các trận giao tranh với các đơn vị chủ lực quân của Việt Minh xâm nhập từ Thanh Hóa tràn đến. Tiểu đoàn khinh quân 703 bị tổn thất ở mức cao, cuộc hành quân phải tạm ngưng, các tiểu đoàn Khinh quân phải rút về cố thủ tại các căn cứ cũ.
* Phát triển lực lượng Liên đoàn Khinh quân, Tiểu đoàn Khinh quân trong năm 1954.
Đầu năm 1954, sau tổn thất tại cuộc hành quân nói trên, một số Tiểu đoàn Khinh quân tại miền Bắc đã được tập hợp thành các Liên đoàn Khinh quân.
Liên đoàn Khinh quân số 1 thành lập ngày 1-2-1954.
Liên đoàn Khinh quân số 2, cùng thành lập ngày 1-2-1954. Mỗi liên đoàn Khinh quân có 3 Tiểu đoàn và do 1 sĩ quan cấp tá chỉ huy. Liên đoàn không có bộ chỉ huy. Liên đoàn trưởng thường ở chung với 1 Tiểu đoàn cơ hữu của liên đoàn, dùng ngay bộ chỉ huy của Tiểu đoàn này làm ban tham mưu phối hợp chỉ huy cả liên đoàn.
Về tác chiến, tới cuối năm 1953, tại miền Bắc có 12 Tiểu đoàn Khinh quân có đủ khả năng tham dự các cuộc hành quân.
Tại Nam Việt, các Tiểu đoàn Khinh quân đầu tiên cũng được điều động trong các cuộc hành quân bình định. Tính đến cuối tháng 10/1953, tại Nam Việt có 8 Tiểu đoàn Khinh quân thành lập được điều động hành quân trong các khu vực Cái Bè, Mỹ Tho, và ngoại vi khu Đồng Tháp.
Tại miền Trung, trong năm 1953, có 4 Tiểu đoàn Khinh quân được thành lập, gồm 2 Tiểu đoàn tại Bắc Trung Việt được điều động đến hành quân bình định tại Truồi (Thừa Thiên), và 2 Tiểu đoàn tại Nam Trung Việt trách nhiệm hành quân tại Phan Rang. Các Tiểu đoàn này đã hoạt động thành công.
Năm 1954, số Tiểu đoàn Khinh quân được thành lập là 46. Cộng với 35 Tiểu đoàn được thành lập trước đó. Ngay từ đầu năm 1954, một đợt các Tiểu đoàn Khinh quân được thành lập, tại miền Bắc có các Tiểu đoàn Khinh quân 713, 714, 715, 716, 717, 718 (lưu động), 719 (Bùi Chu), 720 (Hưng Yên).
Tại miền Nam, có các Tiểu đoàn Khinh quân 509, 510, 511 (Sóc Trăng), 512 (Bạc Liêu), 513 (Long Xuyên), 514, 515, 516, 517, 517, 518, 519 (Quán Tre), 520 (An Khê), 521 (Bạc Liêu), 522 (Long Xuyên), 523, 524, 525, 526 (Thốt Nốt), 527 (Trà Ôn)
Tại miền Trung, Tiểu đoàn Khinh quân 610, 611 (Mang Cá), 612 (Phan Rang), 613 (Phan Rí).
Do tình hình chiến trường, từ mùa hè 1954, hầu hết các Tiểu đoàn Khinh quân tại Miền Bắc được tập hợp để tổ chức thành các liên đoàn lưu động, các liên đoàn Khinh quân bị bãi bỏ. Trong khi đó, tại miền Trung , vào mùa Xuân 1954, lực lượng Khinh quân gồm 14 tiểu đoàn của các miền Nam, Trung, Bắc được điều động tham gia chiến dịch Atlante khai diễn ngày 20-1-1954. Đây là một chiến dịch nhằm bình định các tỉnh thuộc khu 5 của Việt Minh gồm Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên. Khu vực hành quân rộng chừng 26 ngàn cây số vuông thoai thoải 1 chiều dài 370 cây số và chiều ngang 70 cây số. Vùng hành quân này là 1 căn cứ chiến lược của Việt Minh được xây dựng từ năm 1946. (Kỳ sau: Các liên đoàn chiến thuật đầu tiên của Quân đội Quốc gia Việt Nam)
Gửi ý kiến của bạn
