Trong một bài trước, chúng tôi có nói đến tên một loại Hồng-Ngọc nhân tạo được chế tạo trong phòng thí nghiệm bằng phương pháp đặc biệt rất giống Hồng-Ngọc thiên nhiên có tên là Ruby Douros do Hy-Lạp sản xuất. Loại đá nhân tạo này đã làm đau đầu các nhà Ngọc học khắp nơi trên thế giới. Nó cũng đã và sẽ còn làm cho nhiều người cười ra nước mắt. Tại Việt Nam rất nhiều tay chuyên môn thiếu thông tin và cảnh giác cao đã bị lầm lẫn đáng tiếc, thiệt hại nặng nề về tiền của và cả uy tín nữa!
Trước khi nói đôi điều cần biết về Hồng-Ngọc Douros, chúng tôi xin kể một câu chuyện đã xảy ra trong giới kinh doanh Đá Quý tại Saigon trong năm 1997, tức cách đây 3 năm, có liên quan đến loại Ngọc nhân tạo này.
Tại một Công ty chuyên mua bán Vàng bạc và Đá Quý quốc doanh, một chuyên viên đã không nhận diện được một viên Hồng-Ngọc Douros có trọng lượng là 3,85 carats, nên đã ngã giá đến 7.800 đô la. Anh này cho rằng mua như thế là chắc chắn có lời vài ba ngàn như trở bàn tay. Nào ngờ viên Hồng Ngọc này là Ruby Douros. Giá trị của nó không quá vài trăm (hiện nay loại Đá nhân tạo này không có giá cả ổn định,nhưng thấp xa so với Đá thật).
Sau khi phát hiện viên Đá không thật do một vài chuyên gia giàu kinh nghiệm về Hồng Ngọc đến từ nước ngoài, anh chuyên viên phải bồi thường cho Công ty một số tiền mà anh không thể tưởng tượng nổi. . . Hơn thế, anh còn bị cho nghỉ việc vì sự sơ xuất hay thiếu kiến thức của mình.
Đọc đến đây nhứt định độc giả sẽ thắc mắc: Ruby Douros là gì" Vì sao mà cả chuyên viên Đá Quý mà cũng lầm lẫån" Sau đây là đôi điều cần biết qua về Ruby Douros.
Vì Ruby là loại Đá Quý có màu đỏ rất đẹp lại quá hiếm hoi, nên rất nhiều loại Ruby nhân tạo đã ra đời. Mỗi loại Ruby nhân tạo lại có những đặc điểm riêng. Nhưng càng lúc các nhà chế tạo càng làm mất dần những khác biệt để sự phân biệt trở nên khó khăn. Ruby nhân tạo có nhiều thứ: Ruby Verneuil do Pháp chế tạo,Geneva Ruby, Ramaura Ruby. . . Rồi Ruby Verneuil được nấu lại tại Thái-Lan. . . Nhưng Ruby Douros mới ra đời giống Ruby thật nhứt. Loại Hồng-Ngọc được chế tạo bằng phương pháp nuôi tinh thể, tức là tinh thể Ruby được kết tinh y như tiến trình thiên nhiên. Ông Douros, cha đẻ củaloại Ruby nhân tạo mang tên. Ông đã dùng chì để hướng dẫn tiến trình kết tinh nên nó được định hình thành từng tinh thể 12 mặt. Cũng có nhiều tinh thể phiến bảng ghép đôi rất giống thiên nhiên. Mắt thường không thể phân biệt được. Về màu sắc cũng y hệt thiên nhiên. Còn về hình tượng bên trong thân viên Đá thì cũng vô cùng đa dạng và phong phú như Đá thiên nhiên. . . Vì thế một chuyên viên chưa được dịp nghiên cứu, nhứt định phải lầm mà thôi!
Tất nhiên, tiến trình kết tinh nhân tạo với thời gian hạn chế đưa đến một số khác biệt trong cấu tạo hóa học. Ví dụ người ta tìm thấy trong Ruby Douros có chứa Ti,Fe,Cr, Ga và cả Pb nữa. Nhưng làm sao để nhận diện được những chất này trong thân viên Đá đã kết tinh hoàn chỉnh"
Để nhận diện Ruby Douros, các nhà Ngọc học phải so sánh các phản ứng phát quang dưới tia cực tím và so sánh hình tượng bằng cách phóng đại qua kính hiển vi chuyên môn.
Trong một bài tới, chúng tôi sẽ đề cặp đến một vài yếu tố để nhận diện và phân biệt Hồng- Ngọc thiên nhiên và nhân tạo.
Phạm văn Chính
Gửi ý kiến của bạn
