Lời Bạt Hồi Ký "Trung Kiên với Lý Tưởng: Cuộc Phiêu Lưu Saigon-Kabul"

  
LỜI BẠT
 

Đinh Xuân Quân, người bạn

Phạm Phú Minh

Cuốn sách của anh Đinh Xuân Quân làm tôi cảm động hồi tưởng đến quãng thời gian 25 năm qua tôi quen biết với anh. Tình bạn giữa anh Quân và tôi dựa trên nhiều yếu tố, vừa tình cảnh gia đình của hai người có những điểm giống nhau, vừa là công việc với tờ tạp chí Thế Kỷ 21, nơi tôi giúp việc cho tòa soạn, và anh là người đóng góp bài vở về kinh tế chính trị khá thường xuyên.
 
Đinh Xuân Quân là một người có học vấn cao, đã tốt nghiệp Đại học Sorbonne Paris, Đại học Temple ở Philadelphia Hoa Kỳ và tại Viện Đào Tạo của Ngân Hàng Dresdner Bank, Frankfort am Main, Đức Quốc. Khi anh ghé Tòa soạn báo Thế Kỷ 21 để đưa bài và làm quen với tôi vào khoảng năm 1993 thì anh đã đi làm việc tại khá nhiều quốc gia rồi, đã đem tài “kinh bang tế thế” của một kinh tế gia có nền học vấn uyên thâm cộng với tinh thần dấn thân đến giúp những quốc gia nghèo tại Phi châu, Á châu. Các bài anh viết cho báo chí vì thế là những bình luận, phân tích từ những hoàn cảnh rất cụ thể chứ không quá nặng về lý thuyết.

Tại tòa soạn Thế Kỷ 21 tôi là người có trách nhiệm đọc, chọn (và sửa chữa nếu cần) các bài viết của các tác giả cộng tác, sao cho sáng sủa gãy gọn, trở nên dễ hiểu hơn đối với độc giả của mình. Ngoài việc hiểu nhau qua những bài viết, tôi và anh còn trở thành bạn thân của nhau, luôn luôn góp ý cho nhau về những vấn đề trong đời sống. Đặc biệt Quân là nhà tài trợ hào phóng cho những bạn bè gặp khó khăn, và riêng với những dự án in ấn tốn kém của tôi như về hội họa hoặc các kỷ yếu văn học, anh đã giúp một tay rất đáng kể để vượt qua các khó khăn về tài chánh. Anh là một người xởi lởi vui vẻ - đồng thời có nguyên tắc sống rất cao. Anh luôn luôn giữ gìn truyền thống tốt đẹp của gia đình cộng với tinh thần của một Hướng Đạo Sinh từ thời niên thiếu, luôn luôn sẵn sàng giúp đời, giúp người.
 
Sau khoảng 10 năm “lăn lộn” với các quốc gia nghèo ở châu Phi để đem lại sự trù phú cho họ, vào khoảng giữa thập niên 1990 bạn Đinh Xuân Quân bắt đầu nhận công tác tại Việt Nam. Cũng thật oái oăm, vào năm 1975, phe thắng trận tại Việt Nam bắt kinh tế gia Đinh Xuân Quân tống vào trại “cải tạo” để lo việc cuốc đất gánh phân, hai mươi năm sau họ lại đón chào cũng kinh tế gia này do Liên Hiệp Quốc gửi đến để cải tạo nền kinh tế Việt Nam sao cho phù hợp với cách làm ăn thịnh vượng của thế giới văn minh. Chính quyền cộng sản tại Việt Nam đã nhìn thấy đổi mới là con đường bắt buộc phải theo để đất nước trở nên khá hơn sau những năm dài tăm tối theo phương thức sản xuất kỳ quặc xã hội chủ nghĩa, nhưng đổi như thế nào, mới như thế nào chính là nhờ những bàn tay giàu kinh nghiệm cộng với kiến thức phong phú của những chuyên gia như Đinh Xuân Quân. Ngoài tư cách là chuyên gia kinh tế đã đến và giúp rất nhiều nước kém phát triển trên thế giới thoát cảnh nghèo đói, Đinh Xuân Quân còn đến Việt Nam với tư cách là một người Việt Nam rất yêu thương đất nước và dân tộc của mình. Dù nhiều khi phải *đối diện với guồng máy quái lạ của một nước quen với hệ thống độc tài đảng trị, anh vẫn kiên nhẫn mang hết tâm tình và năng lực của mình để sửa đổi một nếp sản xuất chỉ đem lại sự nghèo đói và bất công.
 
Những chuyến đi và về giữa Mỹ và Việt Nam của Quân trong giai đoạn này đối với tôi thật là thú vị, vì chúng tôi cùng nhau xếp đặt một số “missions impossibles”. Dạo ấy tên tuổi của nhà văn Bùi Ngọc Tấn bắt đầu được biết đến tại hải ngoại, sau khi ông đã trải qua một thời gian nhiều năm bị chế độ cộng sản giam cầm, và chỉ được cho phép cầm bút lại kể từ 1990. Báo Người Việt đã nhận được và xuất bản một số truyện của ông gửi chui ra nước ngoài. Việc nhà xuất bản trả tiền nhuận bút cho tác giả Bùi Ngọc Tấn đang sống tại Hải Phòng trong thập niên 1990 là một việc khó khăn, nhà cầm quyền nếu biết được có thể quy nó thành tội. Nhưng qua những chuyến đi Hà Nội của mình, Quân đã sắp xếp giúp giải quyết việc này một cách kín đáo và nhẹ nhàng, nhờ sự quen biết anh Kiều Duy Vĩnh tại Hà Nội. Chị Kiều Duy Vĩnh thường có việc đi Hải Phòng, chị đã cầm số tiền ấy xuống Hải Phòng gặp riêng và trao chị chị Bùi Ngọc Tấn, thế là xong.