Ocean Vương sinh năm 1988 ở Sàigòn, đến Mỹ năm 1990, vì có vấn đề y khoa nên 11 tuổi mới đi học.
Là một thi sĩ và văn sĩ, sống ở New York City
Trong số nhiều giải thưởng nhận được, năm 2016, Ocean Vương thắng giải Stanley Kunitz Prize dành cho Thi sĩ Trẻ.
Tập thơ nổi tiếng của anh có tên: “ Night Sky with Exit Wounds.”
Năm 2019, Vương cho ra đời tác phẩm “On Earth We’re Briefly Gorgeous” được trao Giải của Genius Grant của McArthur Foudation.
& & &
Đây phần của bài thơ:
Trên chuyến xe lửa vội vã. Một người đàn ông mù
loạng chọang bước tới trước, cây gậy của ông ta đập đập nhè nhẹ
dò dẫm hết lối đi. Ông ta dựa vào cánh cữa tàu,
Đưa cái đàn violin lên cằm, và nói tôi xin lỗi
làm phiền ông bà anh chị. Nhưng xin làm ơn. Chỉ xin lắng nghe.
và tôi chết trong lòng vì tiếng xin lỗi đó. Và giống như một cái gì đó đồng dạng với âm nhạc
nên được thứ tha. Ông áp má vào gổ cây đàn như vào người mình yêu
hít một hơi sâu và, và ngay đầu cái kéo dâu chậm, tiếng đàn vút lên cao
thấm vào da của chúng tôinhư nưưc ấm, chúng tôi
những người không có gì trừ điểm đến, những người mơ về ánh sáng
nhưng rơi xuống vào miệng của những đường hầm, tìm kiếm.
Những hột mồ hôi rơi từ lông mày của ông ta, tạo thành những bông hồng màu đen xẩm trên cây đàn. Cái đầu của ông ta rung động theo từng âm giai
thoát ra qua lỗ trống của thân cây đàn. Người đàn bà bên cạnh tôi
để quyển sách đọc xuống, nhắm mắt mình lại, đứa bé
ngưng khóc, người cảnh sát ngồi xuống ghế, và tôi biết
chiếc xe lửa này quá nhanh cho giấc mơ, cái hàm sắt này
sẽ luôn mở rộng ra để nuốt chửng nụ cười đã bị mất.
Ký ức này thiếu ...ra sao khi thất bại trước cái chết.
Sẽ nghe những nốt nhạc này ra sao khi con tàu lướt đi
Vào sân ga, khi đèn sáng lên, và bài nhạc
còn vương vấn trong hơi thở dâng lên từ chỗ ghế trống?
Tôi biết mình quá phàm tục để ca ngợi những gì đang phai mờ đi.
Nhưng ngay bây giờ đây, tôi chỉ muốn lắng nghe khi con tàu chứa đầy
hoàn toàn với nứơc ấm, và tất cả chúng ta
lội bơi chậm chạp hướng đến người đàn ông với tiếng nhạc của Mozart
tuôn chảy ra từ bàn tay mình. Tôi không muốn gì
ngoài việc cho ngón tay của mình vào miệng của ông ta,
để lời cầu nguyện ngân nga qua đường gân máu của mình.
***
Bây giờ, xin mời các bạn đọc lời bình phẩm, trong đó có tập thơ “Night Sky With Exit Wounds” của Ocean Vuong do MICHIKO KAKUTAMI viết – May 09, 2016 - Books of The Times.
Một trong những bài thơ gây xúc động mạnh trong tập thơ xuất xắc mới viết này, Ocean Vuong đặt kề bên hình ảnh náo loạn của Sàgòn ngày 30 tháng Tư, 1975 với lời bài nhạc của Irving Berlin trong “White Christmas” – bài ca này đã được Đài Quân Đôi Mỹ phát đi ngày đó, báo hiệu cho cuộc di tản ra khỏi VN bắt đầu:
“Ngọn cây lấp lánh và trẻ con lắng nghe, viên cảnh sát trưởng/gục mặt xuống một vũng Coca-Cola.( ý chỉ vũng máu khô quánh lại – ttt) /Một tấm hình cỡ bằng bàn tay ướt sũng/nằm bên cạnh lỗ tai trái của mình.”
Trong khi Bing Crosby ngâm nga lời cầu chúc lành trong bài ca, “Chúc mọi Ngày Giáng Sinh của bạn toàn tuyết trắng,” thì bầu trời Saìgòn bị xé vụn bởi lửa đạn, “Một chiếc quân xa chay nhanh qua ngã tư, trẻ con/la hét bên trong xe./Một chiếc xe đạp phóng tới/ xuyên qua cữa một căn tiệm” và “ tiếng chân chạy đầy công viên như đá/ rớt từ trên trời xuống.”
Bài thơ “Aubade With Burning City” dưạ vào ký ức của cụ bà của Vuong , bà nhớ lại lại khi Sàigòn “sụp đổ trong khi bài ca về tuyết còn vang.” Bà lấy một người lính Mỹ, và trong một bài thơ khác, Vương trầm ngâm về cái mỉa mai của chiến tranh: Nếu mà ông và bà của anh không bao giờ gặp nhau thì anh và má của anh sẽ không có mặt trên đời: “Như vậy thì không có bom = không có gia đình = không có tôi.”
Sinh ra ở vùng đồng ruộng ngọai ô Sàigòn năm 1988, Vương, người thắng Giải thơ Whiting Award for Poetry. Đến Mỹ lúc hai tuổi , sau hơn một năm trong trại tỵ nạn ở Phi. Anh là người đầu tiên trong gia đình học đọc chữ. Nhưng khi nhỏ thường được nghe bà của mình kể chuyện cổ tích dân gian. Và thơ của anh lấy âm điệu nhạc tính từ lối văn kể truyền miệng đó và phối hợp một cách tuyệt khéo với tiếng Anh mà mình yêu mến.
Những bài thơ trong tập thơ mới đây của anh, tập “Night Sky With Exit Wounds” (Trời Đêm với những Vết Thương Trổ Ra) - và hai tập trước đó (“No” và Burnings”) - chứa trong đó hồi ức chính xác trải dài thi phẩm của nữ thi sĩ Emily Dickinson, kết hợp với sự cam khích về âm thanh và tiết nhịp của từ ngữ giống như của Gerard Manley Hopkins. Vương có thể tạo nên những hình ảnh đáng cho ta kinh ngạc như: “cây đàn piano màu đen trong đồng cỏ, tượng nhỏ cặp vợ chồng cắm trên bánh cưới cất dưới mặt kiếng, một người chăn cừu bước ra từ tranh của Caravaggio” và anh tạo những yên lặng hay tạo những “biến ngữ” có tác dụng nói lên sức mạnh mẻ cho lời nói cũng như cho từ ngữ của mình.
Có một xúc động mạnh như sóng dập mạnh vào bờ trong những bài thơ này thoát ra từ sự thành thật và trung thực của Vương. Và từ khả năng của anh bắt được những giây phút thời gian, sự trong sáng như nhiếp ảnh, và một cảm giác hoài niệm về tất cả những hiện hữu ở cõi phàm trần.
Vương viết với tính cách của một di dân, và của một người đồng tính. Thơ của anh bắt được cái ý nghĩa của một “kẻ đứng bên ngòai” (một “con thú bị ruồng bỏ/ khỏi chiếc thuyền chở chúng sanh”) và cái lịch sử hung tợn đầy thành kiến của Mỹ quốc, nơi mà “cây cối biết/ sức nặng của lịch sử.” Anh viết về những chuyến hải hành trên biển cuồng phong mà người đi phải chịu khi tìm đường tới Mỹ. Những chuyến hải hành đem lại trong trí hình ảnh của những cuộc hành trình tìm sống mang đầy hy vọng và đoạn đường trung gian phải chịu đựng của những nô lệ. - và anh mô tả traị tỵ nạn như là : “ ngạt thở vì khói thuốc & những bài thánh ca/ đựơc hát nữa chừng.”
Nhiều nhân vật trong tác phẩm của anh bị ám ảnh bởi những ký ức (hay do nghe người khác kể lại) về cuộc chiến tranh Việt Nam mà gia đình anh phải chịu... Trong thơ của Vương, những hình thành của cuộc sống hằng ngày, ở Việt Nam cũng như ở Mỹ, bị liên tục xé rời bởi những xâm nhập thô bạo của bạo lực. Do từ trên trời xuống bởi trực thăng đổ quân ‘Hey’ hay bởi hoả tiển Tomahawk; hay từ họng súng của AK-47 hay từ khẩu Colt.45; hay từ cái tát tai của người đàn ông vào mặt người vợ...
Tiếng súng như Vương viết trong một bài thơ: “chỉ là âm thanh của người ta/ cố kéo dài sự sống hơn chút nữa/ không được.”...
Vương tên thật là Vinh Quốc Vương. Nhưng má của anh đặt tên lại cho anh là Ocean sau khi tới Mỹ. Và trong những bài thơ này, ‘biển cả’ trở thành một ẩn dụ cho sự tái sanh và biến đổi con người. Có một vài ám chỉ đến tác phẩm “Tempest” của đại văn hào Shakepseare trong những trang viết về sự khả hữu của một “thay đổi như biển”, và khả năng mê hoặc của phù thủy Prospero.
Tập thơ này là một chứng minh tuyệt vời cho khả năng của Vương trong việc dùng ma thuật của ngôn ngữ để triệu hồi và duy trì quá khứ, làm cho “xương cốt trở thành thơ ”. Và bằng cách đè ngòi viết lên giấy, anh đã chạm và khơi dậy gia đình của mình “ trở lại từ miền tuyệt chủng.”
Lacey
Gửi ý kiến của bạn
