Nhà thờ Đức Bà (thời điểm chưa trùng tu) và Bưu điện trung tâm TP, hai trong những kiến trúc biểu trưng cho thành phố Sài Gòn
Vừa qua, Hội đồng nhân dân TP., Sở Văn hóa –thông tin và Viện Nghiên cứu phát triển TP. Sài Gòn đã cùng tổ chức hội thảo “ chậm còn hơn không” là về vấn đề bảo tồn di sản và cảnh quan kiến trúc đô thị trên địa bàn thành phố, theo Thanh Niên online (TNO).
Mở đầu, nhà nghiên cứu Trần Hữu Phúc Tiến (Hội Quy hoạch phát triển đô thị TP.) lên tiếng ngay rằng có nhiều kiến trúc và cảnh quan từng là biểu tượng của Sài Gòn đã biến dạng hoặc mất đi, như: công viên Chi Lăng và tòa nhà Sở Học chính Nam kỳ, khu thương xá Eden, công viên Lam Sơn và hàng cây cổ thụ xung quanh Nhà hát lớn TP, thương xá Tax, tượng đài Trần Nguyên Hãn trước chợ Bến Thành, hàng cổ thụ đại lộ Tôn Đức Thắng...; hay một số công trình lớn từng bị đe dọa phá bỏ, như: dinh Thượng Thơ, khu nhà thờ và tu viện Mến Thánh Giá Thủ Thiêm, khu biệt thự Hui Bon Hoa (góc Lý Thái Tổ - Hùng Vương)...
TNO dẫn tiếp lời ông Phúc Tiến, chia sẻ: “Nhìn ra xung quanh thử xem? Singapore khi thấy tốc độ xây dựng làm nhiều kiến trúc xưa bị phá bỏ, khiến lượng du khách giảm sút thì chính phủ đề ra ngay các biện pháp khẩn cấp cứu giữ di sản, như: Luật bảo tồn các biểu tượng lịch sử quy định rõ thế nào là các biểu tượng của Singapore, chế độ giữ gìn và phạt nặng việc xâm hại di tích; Luật quy hoạch chính thức đưa các khu vực bảo tồn vào quy hoạch đất đai và xây dựng, đồng thời hướng dẫn cách thức xây - sửa lại các khu này. Hội đồng di sản quốc gia của họ còn cho làm ở các tòa nhà hay góc phố hàng loạt tấm bia giới thiệu các địa điểm từng tồn tại trong quá khứ mà nay đã có thể biến đổi ít nhiều”.
Ông Phúc Tiến nói tiếp: “Úc còn có nguyên Bộ Môi trường phụ trách công tác di sản. Coi di sản là một phần tất yếu của môi trường sống, họ có luật cấm không được xây, sửa nhà nếu dẫn đến khả năng xâm phạm các di tích kiến trúc là công trình cổ hay đã được xếp hạng. Còn ở Pháp, từ năm 1819 đã có ngân sách riêng cho tượng đài lịch sử. Năm 2004, Chính phủ Pháp ban hành bộ quy phạm di sản. Nhờ vậy mà các đô thị di sản được UNESCO công nhận (như Paris, Lyon) và nhiều bảo tàng, di tích khác đã thu hút hàng chục triệu khách tham quan mỗi năm...”.
TNO dẫn lời KTS Ngô Viết Nam Sơn, cho biết luật Di sản văn hóa của VN vẫn còn nhiều bất cấp. “Cơ sở pháp lý về bảo tồn di sản còn thiếu sót khá nhiều. Việc quản lý chủ yếu dựa vào luật mà luật này chỉ tập trung vào lĩnh vực bảo tồn di tích, xem nhẹ việc xây dựng pháp lý cho các giải pháp cải tạo di sản, dẫn đến hệ lụy là nhiều công trình có giá trị, vì chưa kịp hoặc chưa được xếp hạng di tích thì không được bảo vệ, có nguy cơ bị phá bỏ để làm dự án”, ông Ngô Viết Nam Sơn dẫn giải.
Được biết tính đến năm 2019, TP. Sài Gòn có 172 di tích đã được xếp hạng, trong đó có 2 di tích quốc gia đặc biệt, 56 di tích quốc gia, 114 di tích cấp TP. Tuy nhiên, hiện cho đến nay, UBND. TP vẫn chưa ban hành được quy định phân cấp quản lý di tích và danh lam thắng cảnh. Và bởi việc lập hồ sơ đề nghị xếp hạng còn chậm, nhiều di tích xuống cấp đang không có kinh phí trùng tu.
Gửi ý kiến của bạn
