Ngôi mộ cổ của ông Tạ Dương Minh sau đợt trùng tu năm 2016.
Theo một số công trình nghiên cứu về lăng mộ ở Việt Nam, kiến trúc mộ hình trâu nằm ngủ - hay voi phục, từ Hán Việt là ‘ngưu miên’ - đều gắn liền với các tộc người Việt gốc Hoa. Điều này được minh chứng bằng hàng loạt các khu lăng mộ ở Sài Gòn, Cù Lao Phố (Biên Hòa), Hà Tiên… Riêng ở vùng ven Sài Gòn, dân gian thường nhắc đến một ngôi mộ cổ kiểu này ở gần chợ Thủ Đức, theo Vnexpress.net.
Nằm sâu trong con hẻm thuộc đường số 10, phường Linh Chiểu, quận Thủ Đức, khu mộ đá nói trên rộng hơn 110 m2 , là một trong ba cổ mộ ở Sài Gòn được công nhận ‘Di tích cấp thành phố’.
Theo Vnexpress Ngôi mộ bằng đá hơn 120 tuổi này là của ông Tạ Dương Minh, có tên húy là Huy, tên hiệu là Thủ Đức, người thôn Linh Chiểu Đông, thường được gọi là “Ông Thủ Đức” do có công lập chợ Thủ Đức, được người dân địa phương suy tôn là tiền hiền, khai sinh vùng đất phía Đông Sài Gòn.
Vnexpress cho biết ông Tạ Dương Minh mất ngày 19/6 (chưa rõ năm), mộ bị thất lạc một thời gian, đến năm Canh Dần (1890) mới tìm lại được. Ông vốn là người Hoa thuộc phong trào “phản Thanh phục Minh”, bị truy đuổi phải chạy sang Việt Nam rồi thần phục nhà Nguyễn, được phân đi vùng Linh Chiểu Đông xưa để khai khẩn đất hoang, chiêu dân lập ấp.
Sách “Nam kỳ phong tục Nhơn vật diễn ca” của Nguyễn Liên Phong (được nhà in Phát Toán xuất bản năm 1909 tại Sài Gòn) viết về ông Tạ Dương Minh như sau:
“Thuở xưa ông Tạ Dương Minh
Lập chợ Thủ Đức tại Linh Chiểu rày
Mả người cải táng mới đây
Bởi làng xin bạc đổi thay mộ phần
Quan trên niệm nghĩa thi ân
Cho ba trăm rưỡi trùng tân giai thành
Hương chất ở rất hậu tình
Mỗi năm ngày kỵ xanh quanh tới đều”
Theo Vnexpress, trước đây bên hông chợ Thủ Đức còn có ngôi nhà từ đường thờ ông Tạ Dương Minh. Sau năm 1975, khánh thờ được dời vào đình Linh Đông. Trải qua hơn trăm năm nắng mưa, mộ của ‘Ông Thủ Đức’ xuống cấp trầm trọng. Tuy người dân quanh vùng vẫn đều đặn hương khói nhưng không được phép tu sửa vì là di tích.
Giữa năm 2016, chính quyền địa phương đã tổ chức quyên góp được gần 120 triệu đồng để trùng tu ngôi mộ ‘Ông Thủ Đức’. Toàn bộ nguyên vật liệu đều sử dụng hợp chất (mật mía, vôi, cát và một số phụ gia thay thế) theo mẫu vật đã được phân tích qua các cuộc khai quật lăng mộ ở Nam bộ. Ngôi mộ được khánh thành vào ngày 22/7/2016.
Gửi ý kiến của bạn
