Đại hội IX của đảng Cộng sản Việt Nam vẫn hô hào “tiếp tục đổi mới”, liệu họ có làm được hay không" Chìa khóa cho mọi sự cải cách thành công là một điều kiện tiên quyết: có can đảm nhìn nhận những lỗi lầm của quá khứ mới có quyết tâm cải cách thực sự và có cải cách thực sự mới có thành công. Đối với đảng CSVN người ta chưa thấy họ có can đảm đó. Họ đã phạm vào nhiều lỗi lầm trong quá khứ vào thời chiến cũng như thời bình, nhưng vẫn không dám nhìn nhận những sai lầm đó. Một bằng chứng điển hình ngay trong lúc này là họ vẫn nói đến “đổi mới” thay vì cải cách hay cải tổ và họ còn muốn quốc tế hóa từ ngữ đặc biệt này. “Đổi mới” hay cải cách có gì khác nhau"
Ngụ ý của các nhà tư tưởng Cộng sản Việt Nam 10 năm trước đây khi đầu óc họ còn sơ cứng vì ý thức hệ, là muốn nói họ chỉ “đổi mới” chủ nghĩa xã hội chớ không từ bỏ nó. Đổi mới cho nó tốt hơn, để nó thích hợp với hoàn cảnh mới. Nếu vậy đổi mới có khác gì cải cách hay cải tổ, vậy tại sao họ chỉ thích nói “đổi mới”" Họ muốn ám chỉ chủ nghĩa xã hội của họ vẫn còn đó chớ không mất, họ chỉ “đổi” nó thành “mới” mà thôi. Làm như vậy mà vẫn không chịu nhìn nhận là cải cách cải tổ thì quả có đầu óc mơ tưởng hơi xa. Thực tế đã cho thấy những hậu quả của trò chơi chữ này. Sau mấy năm làm cái “đổi mới” đó họ thấy sợ, bởi vậy kỳ đại hội đảng VIII năm 1996, phe bảo thủ đã lấn luớt để nối vào hai chữ đổi mới một cái đuôi là “định hướng xã hội chủ nghĩa” cho chắc ăn. Chính cái duôi này đã làm nền kinh tế đang phát triển ngon trớn bị khựng lại rồi bắt đầu xuống dốc.
Đến đại hội kỳ IX năm nay, cái gọi là “định hướng xã hội chủ nghĩa” bỗng biến mất, để thay thế bằng câu nói mập mờ và lỏng lẻo “đi theo còn đường xã hội chủ nghĩa”. Họ muốn dứt bỏ cái từ ngữ “định hướng” đã làm họ khổ sở. Nhưng “đi theo” có khác gì “định hướng”" Nó cũng khôi hài như tin rằng “đổi mới” không phải cải cách. Tại sao họ vẫn tiếp tục chơi chữ như vậy" Lý do chỉ có một. Họ thích mập mờ vì sợ phải nhìn nhận họ đã sai lầm khi đi theo kinh tế tập trung quan liêu bao cấp của chủ nghĩa xã hội. Nói cách khác, họ sợ nhìn nhận một sự thật đã rõ như ban ngày: con đường xã hội chủ nghĩa là sai, nó chỉ đưa đến chỗ tàn phá nền kinh tế quốc dân, đưa cả nước đến chỗ phá sản và nghèo khổ. Và sở dĩ họ không dám nói lên sự thật là vì khi đã nhìn nhận xã hội chủ nghĩa là sai, cái tên đảng Cộng sản và cả quốc hiệu Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam sẽ không còn lý do tồn tại.
Chủ nghĩa Xã hội chỉ là một từ ngữ. Đúng hơn, đó chỉ là một lý tưởng. Dù đúng dù sai, nó cũng chỉ nằm ở trong óc hay để nói ra ngoài mồm. Chính những người cộng sản tiên phong trên thế giới từ đầu thế kỷ trước đã nhìn nhận như vậy nên họ hô hào “muốn có xã hội chủ nghĩa, phải có con người xã hội chủ nghĩa”. Để làm gì vậy" Để xây dựng thành chế độ cai trị xã hội chủ nghĩa trên thực tế. Vậy ngày nay những người lãnh đạo Cộng sản Việt Nam đang làm gì" Họ chỉ nói bằng mồm hết “định hướng” lại đến “đi theo”, nhưng bằng việc làm họ không xây dựng con người xã hội chủ nghĩa mà xây dựng những người thực hiện kinh tế thị trường trái ngược hẳn với mô hình kinh tế xã hội chủ nghĩa. Họ vẫn có ảo vọng cho rằng chỉ cần thay đổi cấu trúc kinh tế và xã hội mà vẫn giữ nguyên được cấu trúc chính trị và hình thức chế độ cai trị của họ.
Người ta đã đặt nhiều kỳ vọng vào ban lãnh đạo mới dưới quyền của Nông Đức Mạnh để đưa nền kinh tế Việt Nam tiến lên thích ứng với những đòi hỏi bức thiết của thời đại. Người ta nói “đổi mới” có nhiều giai đoạn, Việt Nam sẽ gặp nhiều thử thách và chỉ có thời gian mới có thể trả lời họ có thành công hay không. Nhưng nếu những người lãnh đạo vẫn chưa dám nhìn nhận những lỗi lầm của quá khứ, mọi sự đợi chờ cũng vô ích.