Những bộ xương cá voi thờ trong dinh Vạn Thủy Tú, Phan Thiết.
Dinh Vạn Thủy Tú là một điểm du lịch nổi tiếng ở Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận. Đến đây du khách có thể tìm hiểu về tục thờ cá ông (cá voi), một nét văn hóa - tín ngưỡng độc đáo của ngư dân vùng biển Nam Trung Bộ, theo Báo Ảnh Việt Nam.
Dinh Vạn Thủy Tú nằm trên đường Ngư Ông, phường Đức Thắng, TP Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận. Đây là một công trình kiến trúc nghệ thuật cổ gắn liền với lịch sử và văn hóa của nghề đi biển, đặc biệt là tục thờ thần Nam Hải (cá voi) của ngư dân tỉnh Bình Thuận nói chung và miền Trung nói riêng.
Theo Báo Ảnh VN, theo tin tưởng của cư ngư dân vùng biển Trung Bộ nói riêng và của người Việt nói chung, cá ông chính là vị thủy thần thường hiện lên cứu giúp họ mỗi khi gặp phải bão tố, tai nạn trên biển, nên người đi biển rất sùng kính cá ông, coi như thần hộ mệnh. Vì thế, khi gặp cá ông chết và xác trôi vào bờ, tục gọi là “Ông lụy”, người dân làm lễ chôn cất và thờ cúng rất thành kính mà dinh Vạn Thủy Tú là một điển hình về cơ sở thờ tự giành cho “Ông” – cá voi hiển thần.
Theo tài liệu cổ, dinh này được tạo lập vào năm Nhâm Ngọ (1762), lúc đầu chỉ là một gian nhà gỗ lợp mái lá, sau đó được tôn tạo dần dần thành một ngôi miếu (dinh) rộng khoảng hơn 500m2, với tường gạch, mái lợp ngói âm dương. Đã trải qua hơn 250 năm mưa nắng nhưng công trình kiến trúc cổ này vẫn giữ được khá nguyên vẹn.
Báo Ảnh VN cho biết hương án chính giữa dinh Vạn Thủy Tú giàn để thờ Nam Hải Cự tộc Ngọc lân Tôn thần (tức Ông Nam Hải), bên trái thờ Hy hoàng Thái hiệu Tiên sư Tôn thần (ông tổ nghề nông ngư nghiệp), bện phải thờ Thủy long Thánh phi Nương nương Tôn thần (nữ thần nước). Nói tóm lại là thờ những vị thần liên quan đến biển và nghề biển.
Ngoài ra, tại dinh Vạn Thủy Tú còn có nhiều di sản văn hóa Hán - Nôm liên quan đến nghề biển, thể hiện ở các khám thờ, tượng thờ, hoành phi, câu đối, hoa văn khắc trên đại hồng chung... Nơi đây cũng là một trong những di tích cổ có nhiều bản sắc phong của các vua nhà Nguyễn. Hiện trong dinh có 24 đạo sắc phong của các vua: Thiệu Trị, Tự Đức, Đồng Khánh, Duy Tân, Khải Định. Riêng vua Thiệu Trị ban tặng 10 sắc Thần, đây là điều hiếm thấy so với các di tích khác.
Trong khuôn viên dinh còn có một khu đất rộng gọi là “Ngọc Lân thánh địa”, nơi chôn những cá ông chết và dạt từ biển vào. Theo tập tục, ngư dân nào trông thấy “Ông” lụy đầu tiên thì được làm “con trưởng” của “Ông”, người này có nhiệm vụ lo làm đám tang chu đáo và để tang 3 năm.
Đặc biệt, trong dinh hiện đang lưu giữ và thờ một số bộ xương cá ông, trong đó có bộ xương của một con cá voi lưng xám, dài và lớn nhất Việt Nam (cả Đông Nam Á), với chiều dài và trọng lượng lúc “Ông” còn sống khoảng 22m và 65 tấn, được bảo quản hầu như không mất một phần xương nào. Bộ xương này có niên đại đã hơn 100 năm.
Báo Ảnh VN dẫn lời anh Trần Văn Sơn, du khách đến từ Quảng Nam cho biết: “Quê tôi cũng có tục thờ cá ông và tôi cũng được gặp nhiều bộ xương cá ông nhưng không thấy ở đâu mà Ông lại to lớn như thế này... Dinh Vạn Thủy Tú thật sự là nơi linh thiêng, mang lại nhiều phước lành cho bà con vùng biển Phan Thiết”.
Gửi ý kiến của bạn
