Ngày 30 tháng 4 năm 1975 chính quyền miền Nam sụp đổ, hai hôm sau, thứ Sáu ngày 2 tháng 5, một tờ báo dành cho người tị nạn ra đời tại đảo Guam. Hòn đảo này của Hoa Kỳ nằm trong Thái Bình Dương là nơi đón tiếp người Việt được di tản bằng máy bay trong tháng Tư 1975 và những người đã rời Việt Nam trong nhiều tuần lễ sau đó bằng thuyền bè.
Tờ Chân Trời Mới số đầu tiên chỉ có 2 trang, in trên giấy trắng khổ 28 cm và 43 cm, gồm tiếng Việt và tiếng Anh.
Dưới tiêu đề "Về số báo đầu tiên" viết bởi Đại Úy Lục Quân E.G. Brock, trưởng phòng thông tin trại, và được dịch ra tiếng Việt, thì tờ báo ra đời là do nỗ lực của ông Bob Muller, một nhân viên Cơ quan Thông tin Hoa Kỳ và bốn người Việt làm việc tình nguyện. Tên báo do ông Phan Thụy Nghi đề nghị, họa sĩ Nguyễn Văn Sử trình bày, ông Vương Hoài Đức phiên dịch Anh ngữ ra Việt ngữ và ông Phạm Kim Khánh lo cai quản tổng quát.
Trên đầu trang nhất có hình và tin về phó đề đốc George S. Morrison làm tư lệnh phụ trách Chương Trình Đời Sống Mới, một kế hoạch do chính phủ Hoa Kỳ lập ra để tiếp nhận và lo định cư người tị nạn đến từ các nước Đông Dương. Tin chính của số bào đầu tiên là việc Hoa Kỳ loan báo mở cửa một số trại binh trong lục địa để đón tiếp người tị nạn, đó là Camp Pendleton ở California, Fort Chaffee ở Arkansas và Eglin Air Force Base ở Florida.
Cũng nơi trang nhất, phần tin giờ chót có 6 tin ngắn. Tin nghe đài trong nước do ban kiểm thính của sứ quán Mỹ ở Vọng Các, Thái Lan ghi lại, cho hay 8 tỉnh phía nam và phía tây Sài-Gòn chưa được giải phóng và đài của chính quyền mới kêu gọi các tỉnh đó hãy "nhanh chóng qui phục". Một tin khác nói ngoại trưởng Henry Kissinger cho biết chính phủ sẽ sớm yêu cầu quốc hội dành ngân khoản để chăm sóc cho người tị nạn Đông Dương và theo một giới chức ngoại giao, ông Philip Habib, thì sẽ cần 500 triệu đô la để định cư khoảng 70 nghìn người tị nạn trong năm đầu tiên.
Chiếm trọn gần cả trang 2 là bản kiến nghị yêu cầu Hoa Kỳ tiếp tục di tản thành phần trí thức ra khỏi Việt Nam. Nguyên văn:
KIẾN NGHỊ
Kính Gửi Chính Phủ và Nhân Dân Hiệp Chúng Quốc Hoa Kỳ
Chúng tôi ký tên dưới đây là những nhà trí thức đã được di tản tới Đảo Guam, nhìn nhận những nỗ lực lớn lao của Chính Phủ Hoa Kỳ, của vị Thống Đốc và Nhân Dân Đảo Guam trong việc bảo đảm an toàn cho chúng tôi.
Tuy nhiên, còn phần đông những chuyên viên ưu tú còn bị mắc kẹt tại Việt Nam. Vì vậy chúng tôi khẩn thiết thỉnh cầu Chính Phủ và Nhân Dân Hoa Kỳ tiếp tục nỗ lực đưa họ về vùng Tự Do. Chúng tôi - những người có may mắn được di tản tới đây trước - sẵn sàng chia xẻ nơi ăn chốn ở mà chúng tôi có thể có được ngõ hầu cứu vớt được càng nhiều đồng bào của chúng tôi chừng nào tốt chừng ấy.
Đảo Guam ngày 28 tháng Tư năm 1975.
Trong danh sách 55 chữ ký với đa số bác sĩ, như Hồ Thị Loan, Lê-Hoàng-Dziêu, Dương Minh Châu, Trần Tiễn Sum; một số dược và nha sĩ như Dư Thị Mỹ Lang, Phan Thị Tuyết Nhung, Bùi Khắc Nghiệp; giáo sư đại học có Nguyễn Thế Anh, Lê Xuân Khoa, Phạm Cao Dương, Đỗ Phan Hạnh; văn nghệ sĩ chỉ có Phạm duy Cẩn tức Phạm Duy. (1)
Chân Trời Mới mỗi số in từ 5 đến 10 nghìn bản, tùy theo dân số tị nạn trong trại, phát hành 5 lần một tuần, từ ngày 1 tháng 5, 1975 cho đến khi trại đóng cửa vào cuối tháng 10 năm 1975.
Theo thống kê ghi nhận trên Chân Trời Mới số 58 (ngày 15 tháng 7, 1975) thì tính đến 8 giờ sáng ngày 15 tháng 7 năm 1975 số người tị nạn ở Guam là 7.128 người. Cũng tính đến thời gian đó đã có 113.947 người đến Guam và hầu hết đã được đưa vào các trại tị nạn trong nội địa Hoa Kỳ, ngoài ba trại ở những tiểu bang California, Arkansas và Florida được mở cửa đầu tiên, sau vì số người rời Việt Nam đông hơn dự trù nên Hoa Kỳ đã mở thêm một trại ở Indiannatown Gap, bang Pennsylvania. Khi các trại tị nạn đóng cửa cuối năm 1975, số người Việt được định cư là khoảng 132 nghìn, gần gấp đôi con số 70 nghìn mà Hoa Kỳ dự tính di tản khỏi Việt Nam.
Cũng trong Chân Trời Mới số 58, nơi trang nhất có bản tin về buổi lễ tiễn chỉ huy trưởng trại là Đại tá McCain, hình đi kèm bài có ông Lâm Quang, quản đốc trại, đang phát hiểu lời cám ơn. Ông Lâm Quang năm 1992 được bầu làm đại biểu hội đồng thành phố Westminster, thủ phủ của người Việt ở Nam California và là vị dân cử người Mỹ gốc Việt đầu tiên ở Hoa Kỳ.
Trong số báo này cũng có bài về nhà văn Phan Lạc Tiếp kể lại những chuyện đã xảy ra ở Hải Quân Công Xưởng, bến Bạch Đằng, đêm 28 tháng 4 và chuyến ra đi của ông và gia đình. Một bài viết khoảng 600 chữ kèm với hình thật to của bốn bố con nhà văn quân đội này.
Qua những số báo Chân Trời Mới nhiều gia đình bị ly tán khi rời Việt Nam đã nhắn tin tìm nhau. Như Phạm Đức Dũng thuộc Sư Đoàn 6 Không Quân, Lê Hùng thuộc Đại Đội Tài Chánh Sư Đoàn Dù di tản bằng tàu đến được Hồng Kông. Hay Đại Úy Vũ Văn Thành, Phạm Thị Thu Vân, sinh viên cao học Quốc Gia Hành Chánh Trần Đình Hoành cũng đến được Hồng Kông và đang tìm thân nhân.
Với những biến động sau cùng của cuộc chiến đưa hơn một trăm nghìn người rời Việt Nam trong hốt hoảng và chia lìa, Chân Trời Mới đã là sợi dây giúp người tị nạn liên lạc với nhau, là nhịp cầu thông tin với thế giới bên ngoài và là món ăn tinh thần qúi giá, làm bớt đi những căng thẳng, lo âu trên bước đường tha hương.
--
(1) Danh sách 55 tên và chữ ký, ghi lại theo bản chính cùng nghề nghiệp, hầu hết không có dấu tiếng Việt, theo thứ tự trước sau:
Tờ Chân Trời Mới số đầu tiên chỉ có 2 trang, in trên giấy trắng khổ 28 cm và 43 cm, gồm tiếng Việt và tiếng Anh.
Dưới tiêu đề "Về số báo đầu tiên" viết bởi Đại Úy Lục Quân E.G. Brock, trưởng phòng thông tin trại, và được dịch ra tiếng Việt, thì tờ báo ra đời là do nỗ lực của ông Bob Muller, một nhân viên Cơ quan Thông tin Hoa Kỳ và bốn người Việt làm việc tình nguyện. Tên báo do ông Phan Thụy Nghi đề nghị, họa sĩ Nguyễn Văn Sử trình bày, ông Vương Hoài Đức phiên dịch Anh ngữ ra Việt ngữ và ông Phạm Kim Khánh lo cai quản tổng quát.
Trên đầu trang nhất có hình và tin về phó đề đốc George S. Morrison làm tư lệnh phụ trách Chương Trình Đời Sống Mới, một kế hoạch do chính phủ Hoa Kỳ lập ra để tiếp nhận và lo định cư người tị nạn đến từ các nước Đông Dương. Tin chính của số bào đầu tiên là việc Hoa Kỳ loan báo mở cửa một số trại binh trong lục địa để đón tiếp người tị nạn, đó là Camp Pendleton ở California, Fort Chaffee ở Arkansas và Eglin Air Force Base ở Florida.
Cũng nơi trang nhất, phần tin giờ chót có 6 tin ngắn. Tin nghe đài trong nước do ban kiểm thính của sứ quán Mỹ ở Vọng Các, Thái Lan ghi lại, cho hay 8 tỉnh phía nam và phía tây Sài-Gòn chưa được giải phóng và đài của chính quyền mới kêu gọi các tỉnh đó hãy "nhanh chóng qui phục". Một tin khác nói ngoại trưởng Henry Kissinger cho biết chính phủ sẽ sớm yêu cầu quốc hội dành ngân khoản để chăm sóc cho người tị nạn Đông Dương và theo một giới chức ngoại giao, ông Philip Habib, thì sẽ cần 500 triệu đô la để định cư khoảng 70 nghìn người tị nạn trong năm đầu tiên.
Chiếm trọn gần cả trang 2 là bản kiến nghị yêu cầu Hoa Kỳ tiếp tục di tản thành phần trí thức ra khỏi Việt Nam. Nguyên văn:
KIẾN NGHỊ
Kính Gửi Chính Phủ và Nhân Dân Hiệp Chúng Quốc Hoa Kỳ
Chúng tôi ký tên dưới đây là những nhà trí thức đã được di tản tới Đảo Guam, nhìn nhận những nỗ lực lớn lao của Chính Phủ Hoa Kỳ, của vị Thống Đốc và Nhân Dân Đảo Guam trong việc bảo đảm an toàn cho chúng tôi.
Tuy nhiên, còn phần đông những chuyên viên ưu tú còn bị mắc kẹt tại Việt Nam. Vì vậy chúng tôi khẩn thiết thỉnh cầu Chính Phủ và Nhân Dân Hoa Kỳ tiếp tục nỗ lực đưa họ về vùng Tự Do. Chúng tôi - những người có may mắn được di tản tới đây trước - sẵn sàng chia xẻ nơi ăn chốn ở mà chúng tôi có thể có được ngõ hầu cứu vớt được càng nhiều đồng bào của chúng tôi chừng nào tốt chừng ấy.
Đảo Guam ngày 28 tháng Tư năm 1975.
Trong danh sách 55 chữ ký với đa số bác sĩ, như Hồ Thị Loan, Lê-Hoàng-Dziêu, Dương Minh Châu, Trần Tiễn Sum; một số dược và nha sĩ như Dư Thị Mỹ Lang, Phan Thị Tuyết Nhung, Bùi Khắc Nghiệp; giáo sư đại học có Nguyễn Thế Anh, Lê Xuân Khoa, Phạm Cao Dương, Đỗ Phan Hạnh; văn nghệ sĩ chỉ có Phạm duy Cẩn tức Phạm Duy. (1)
Chân Trời Mới mỗi số in từ 5 đến 10 nghìn bản, tùy theo dân số tị nạn trong trại, phát hành 5 lần một tuần, từ ngày 1 tháng 5, 1975 cho đến khi trại đóng cửa vào cuối tháng 10 năm 1975.
Theo thống kê ghi nhận trên Chân Trời Mới số 58 (ngày 15 tháng 7, 1975) thì tính đến 8 giờ sáng ngày 15 tháng 7 năm 1975 số người tị nạn ở Guam là 7.128 người. Cũng tính đến thời gian đó đã có 113.947 người đến Guam và hầu hết đã được đưa vào các trại tị nạn trong nội địa Hoa Kỳ, ngoài ba trại ở những tiểu bang California, Arkansas và Florida được mở cửa đầu tiên, sau vì số người rời Việt Nam đông hơn dự trù nên Hoa Kỳ đã mở thêm một trại ở Indiannatown Gap, bang Pennsylvania. Khi các trại tị nạn đóng cửa cuối năm 1975, số người Việt được định cư là khoảng 132 nghìn, gần gấp đôi con số 70 nghìn mà Hoa Kỳ dự tính di tản khỏi Việt Nam.
Cũng trong Chân Trời Mới số 58, nơi trang nhất có bản tin về buổi lễ tiễn chỉ huy trưởng trại là Đại tá McCain, hình đi kèm bài có ông Lâm Quang, quản đốc trại, đang phát hiểu lời cám ơn. Ông Lâm Quang năm 1992 được bầu làm đại biểu hội đồng thành phố Westminster, thủ phủ của người Việt ở Nam California và là vị dân cử người Mỹ gốc Việt đầu tiên ở Hoa Kỳ.
Trong số báo này cũng có bài về nhà văn Phan Lạc Tiếp kể lại những chuyện đã xảy ra ở Hải Quân Công Xưởng, bến Bạch Đằng, đêm 28 tháng 4 và chuyến ra đi của ông và gia đình. Một bài viết khoảng 600 chữ kèm với hình thật to của bốn bố con nhà văn quân đội này.
Qua những số báo Chân Trời Mới nhiều gia đình bị ly tán khi rời Việt Nam đã nhắn tin tìm nhau. Như Phạm Đức Dũng thuộc Sư Đoàn 6 Không Quân, Lê Hùng thuộc Đại Đội Tài Chánh Sư Đoàn Dù di tản bằng tàu đến được Hồng Kông. Hay Đại Úy Vũ Văn Thành, Phạm Thị Thu Vân, sinh viên cao học Quốc Gia Hành Chánh Trần Đình Hoành cũng đến được Hồng Kông và đang tìm thân nhân.
Với những biến động sau cùng của cuộc chiến đưa hơn một trăm nghìn người rời Việt Nam trong hốt hoảng và chia lìa, Chân Trời Mới đã là sợi dây giúp người tị nạn liên lạc với nhau, là nhịp cầu thông tin với thế giới bên ngoài và là món ăn tinh thần qúi giá, làm bớt đi những căng thẳng, lo âu trên bước đường tha hương.
--
(1) Danh sách 55 tên và chữ ký, ghi lại theo bản chính cùng nghề nghiệp, hầu hết không có dấu tiếng Việt, theo thứ tự trước sau:
Le-Quoc-Hanh M.D., Nguyên Lôc M.D., Tu Thi My M.D., Do Ngoc Thu M.D., Phan Thi Kim Doanh M.D., Ho Thi Loan M.D., Lê-Hoang-Dziêu M.D., Nguyen Tran Chuyen, Nguyen Van Thieu M.D., Trinh Dinh Thien, economist; Nguyễn Lê Hiếu M.D., Nguyễn Quốc Ân, Phạm duy Cẩn tức Phạm Duy, Nguyễn-Bich Hue, Administor General; Le Xuan Khoa, Director VAA; Mrs Pham Thi Mong Thu, Docteur ès Sciences; Nguyen Ngoc Ky M.D., Mrs Ha Thi Phan, Pharmacist; Mrs Nguyen Tuyet Bich, Pharmacist; Mr Le Trung Lap, Professor; Mr. Nguyen Van Dinh, Professor; Tran Tien Huyen M.D., Tran Tien Sum M.D., Dao Duc Hoanh M.D., Le Van Diem M.D., Nguyen The Anh, Doctor in History; Dư Thi Mỹ Lang, Nha Y Sĩ; Trịnh Đình Hiếu, Dentist; Nguyen Tien Dung M.D., Trịnh Ngoc Toan, Civil Engineer; Đỗ Phan Hanh, Doctor in History; Tô Thị Diễn, M.A., Vu-Huu-Bao M.D., Pham Thi Luu Phuong M.D., Nguyen Thanh Tri M.D., Vinh Huyen, Past Chairman of Vietnamese American Association; Nguyen Van Vinh M.D., Tran Quoc Trinh, Marine Surveyor & Sea Master; Pham Cao Duong, Doctor of History; Nghiêm-Xuân-Tuân M.D., Nguyen Phuc Buu Tap, M.S., Le Thi Mong Lan, Pharmacist; Pham Ky, Ltc retired; Chau Thanh Thuy, Ph.D. Univ. of North Carolina; Pham doan Duong, engineer; Phan thi Tuyet Nhung, Pharmacist; Phạm thị Lạc Nhân, Professor; Duong Minh Chau M.D., Ng Van Trương, Pilot; Tu Uyen M.D., Bui Khac Nghiep, Pharmacist; Duong Quang Hien, Pharmacist; Nguyen-Huu-Nguon, Nguyễn Hải Bình, Ph.D.; Nguyen Van Thanh M.D.
Gửi ý kiến của bạn
