SAIGON -- Lâu nay, trên thị trường nước mắm - loại gia vị không thể thiếu trong mỗi bữa ăn của các gia đình người Việt - nước mắm công nghiệp ngày càng chiếm thị phẩn áp đảo. Loại nước chấm mà thành phần chính chỉ gồm nước, muối và hóa chất này đã và đang 'nhấn chìm' nước mắm truyền thống, theo Thanh Niên (TNO).
Theo Tổng cục Thống kê, người dân VN mỗi năm tiêu thụ hơn 200 triệu lít nước mắm với tổng doanh thu khoảng 7,200 – 7,500 tỉ đồng. Còn theo số liệu của Euromonitor, quy mô thị trường nước mắm năm 2015 lên đến 11,300 tỉ đồng, trong đó nước mắm công nghiệp chiếm 76% và nước mắm truyền thống chỉ đạt 24% thị phần. Nước mắm công nghiệp có mặt tại khắp ngang cùng ngõ hẻm, từ tiệm tạp hóa nhỏ lẻ đến các trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng tiện lợi…, với hàng trăm nhãn hàng khác nhau.
Theo TNO, điển hình như tại siêu thị Coop.Mart Cống Quỳnh (Q.1 Sài Gòn), đến dãy kệ bày mặt hàng nước chấm là rất nhiều người vô tư với tay lấy chai nước mắm Nam Ngư mà không cần xem chi tiết. Khi được hỏi sao không đọc thành phần ngoài nhãn hàng, một bà nội trợ tên là Hồng, đang bỏ hai chai nước mắm hiệu Nam Ngư và Hạnh Phúc vào xe đẩy, giải thích đơn giản: “Mấy loại này quen dùng lâu rồi, đọc làm chi nữa. Hàng này coi quảng cáo thấy nó trên ti vi cũng nhiều, ai cũng biết mà, đọc chữ nhỏ xíu không đọc được mà cũng chả hiểu gì đâu”. Theo chị Hồng, chai nhỏ 250 ml (49,000 đồng) nước mắm Hạnh Phúc dùng để ăn sống, còn Nam Ngư loại 1 lít (21,500 đồng) để nấu vì giá rẻ lợi hơn.
Còn trong bếp gia đình anh Linh ở thị xã Bến Cát (Bình Dương) có đến hai chai nước mắm hiệu Nam Ngư, một để ăn sống, một để nấu. Chủ nhà giải thích, ở đây không dùng loại này thì không biết mua nước mắm nào mà ăn. “Cả chợ hầu như chỉ có Nam Ngư bên cạnh vài nhãn hàng nữa nhưng chưa từng nghe tên nên không dám mua. Dù sao, thấy nước mắm này quảng cáo rần rần trên ti vi là yên tâm rồi”, Linh giải thích.
Ở miền Trung, cái nôi của sản phẩm nước mắm truyền thống (làm bằng cá tươi ủ với muối) trước đây, hiện nay nước mắm công nghiệp cũng đang thay thế hoàn toàn, TNO ghi nhận. Tại chợ quê Cầu Hai ( huyện Phú Lộc, Thừa Thiên-Huế), hỏi mua nước mắm, người bán lấy ra ngay chai nước chấm “Đệ Nhị” là “nước mắm để nấu”. Một phụ nữ đang mua nước mắm tại chợ này cho biết mấy năm trước chị hay dùng nước mắm truyền thống nhãn hiệu Mười Thu của Quy Nhơn, Bình Định hay Nam Ô của Đà Nẵng, nhưng mấy năm nay, ở chợ hầu như chỉ bán hàng của Nam Ngư, Đệ Nhị, cao cấp hơn chút có Chin Su hương cá hồi, nên ai ai cũng chuyển hướng mua các loại này.
TNO phân tích giá cả là một trong những “vũ khí” khiến nước mắm công nghiệp thắng thế so với nước mắm truyền thống. Ví dụ, nước mắm Hạnh Phúc gần 200,000 đồng/lít, nước mắm 584 Nha Trang khoảng 160,000 đồng/lít trong khi nước mắm Nam Ngư chỉ có 43,000 đồng/lít... Có điều là các loại nước mắm công nghiệp có độ đạm cao từ 30 độ đạm trở lên thì thường giá cũng khá cao.
Đáng nói là các chuyên gia thực phẩm từng báo động về chất lượng của nước mắm công nghiệp. Như Nam Ngư, được coi như “đại diện” của dòng thực phẩm lỏng này, nổi tiếng ngon mà rẻ thì có đến 17 hóa chất (ngoài nước, muối, đường và tinh cốt cá cơm) như: chất điều vị, chất bảo quản, hương cá hồi tổng hợp, chất tạo ngọt tổng hợp, màu tự nhiên chiết xuất từ trái dành dành, chất điều chỉnh độ a xít, chất làm dày, màu tự nhiên…
TNO dẫn lời bác sĩ Trần Văn Ký, thuộc văn phòng phía Nam của Hội Khoa học kỹ thuật an toàn thực phẩm phía VN, nhận xét các phụ gia về màu, mùi, vị… tất nhiên được phép sử dụng trong sản xuất thực phẩm. Tuy nhiên, một chai nước mắm 0.5 lít mà có đến 17 hóa chất là quá nhiều bởi đây là loại thực phẩm dùng hằng ngày.
“Về lâu dài, sức khỏe người tiêu dùng sẽ bị ảnh hưởng nếu cứ nạp liên tục mỗi ngày một lượng hóa chất như trên vào người, cho dù là hóa chất được phép dùng trong thực phẩm. Nó không có tác hại ngay lập tức, nhưng tích tụ dần sẽ gây nên chứng chóng mặt, đau đầu, suy giảm trí nhớ... Tôi nói thật, những sản phẩm nước mắm gần cả hai chục loại hóa chất thế này, chỉ có bán cho dân mình ăn, xuất khẩu các nước không chịu đâu, trừ khi bán cho các thị trường thấp hơn thị trường VN”, bác sĩ Trần Văn Ký cho biết.
Theo Tổng cục Thống kê, người dân VN mỗi năm tiêu thụ hơn 200 triệu lít nước mắm với tổng doanh thu khoảng 7,200 – 7,500 tỉ đồng. Còn theo số liệu của Euromonitor, quy mô thị trường nước mắm năm 2015 lên đến 11,300 tỉ đồng, trong đó nước mắm công nghiệp chiếm 76% và nước mắm truyền thống chỉ đạt 24% thị phần. Nước mắm công nghiệp có mặt tại khắp ngang cùng ngõ hẻm, từ tiệm tạp hóa nhỏ lẻ đến các trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng tiện lợi…, với hàng trăm nhãn hàng khác nhau.
Theo TNO, điển hình như tại siêu thị Coop.Mart Cống Quỳnh (Q.1 Sài Gòn), đến dãy kệ bày mặt hàng nước chấm là rất nhiều người vô tư với tay lấy chai nước mắm Nam Ngư mà không cần xem chi tiết. Khi được hỏi sao không đọc thành phần ngoài nhãn hàng, một bà nội trợ tên là Hồng, đang bỏ hai chai nước mắm hiệu Nam Ngư và Hạnh Phúc vào xe đẩy, giải thích đơn giản: “Mấy loại này quen dùng lâu rồi, đọc làm chi nữa. Hàng này coi quảng cáo thấy nó trên ti vi cũng nhiều, ai cũng biết mà, đọc chữ nhỏ xíu không đọc được mà cũng chả hiểu gì đâu”. Theo chị Hồng, chai nhỏ 250 ml (49,000 đồng) nước mắm Hạnh Phúc dùng để ăn sống, còn Nam Ngư loại 1 lít (21,500 đồng) để nấu vì giá rẻ lợi hơn.
Còn trong bếp gia đình anh Linh ở thị xã Bến Cát (Bình Dương) có đến hai chai nước mắm hiệu Nam Ngư, một để ăn sống, một để nấu. Chủ nhà giải thích, ở đây không dùng loại này thì không biết mua nước mắm nào mà ăn. “Cả chợ hầu như chỉ có Nam Ngư bên cạnh vài nhãn hàng nữa nhưng chưa từng nghe tên nên không dám mua. Dù sao, thấy nước mắm này quảng cáo rần rần trên ti vi là yên tâm rồi”, Linh giải thích.
Ở miền Trung, cái nôi của sản phẩm nước mắm truyền thống (làm bằng cá tươi ủ với muối) trước đây, hiện nay nước mắm công nghiệp cũng đang thay thế hoàn toàn, TNO ghi nhận. Tại chợ quê Cầu Hai ( huyện Phú Lộc, Thừa Thiên-Huế), hỏi mua nước mắm, người bán lấy ra ngay chai nước chấm “Đệ Nhị” là “nước mắm để nấu”. Một phụ nữ đang mua nước mắm tại chợ này cho biết mấy năm trước chị hay dùng nước mắm truyền thống nhãn hiệu Mười Thu của Quy Nhơn, Bình Định hay Nam Ô của Đà Nẵng, nhưng mấy năm nay, ở chợ hầu như chỉ bán hàng của Nam Ngư, Đệ Nhị, cao cấp hơn chút có Chin Su hương cá hồi, nên ai ai cũng chuyển hướng mua các loại này.
TNO phân tích giá cả là một trong những “vũ khí” khiến nước mắm công nghiệp thắng thế so với nước mắm truyền thống. Ví dụ, nước mắm Hạnh Phúc gần 200,000 đồng/lít, nước mắm 584 Nha Trang khoảng 160,000 đồng/lít trong khi nước mắm Nam Ngư chỉ có 43,000 đồng/lít... Có điều là các loại nước mắm công nghiệp có độ đạm cao từ 30 độ đạm trở lên thì thường giá cũng khá cao.
Đáng nói là các chuyên gia thực phẩm từng báo động về chất lượng của nước mắm công nghiệp. Như Nam Ngư, được coi như “đại diện” của dòng thực phẩm lỏng này, nổi tiếng ngon mà rẻ thì có đến 17 hóa chất (ngoài nước, muối, đường và tinh cốt cá cơm) như: chất điều vị, chất bảo quản, hương cá hồi tổng hợp, chất tạo ngọt tổng hợp, màu tự nhiên chiết xuất từ trái dành dành, chất điều chỉnh độ a xít, chất làm dày, màu tự nhiên…
TNO dẫn lời bác sĩ Trần Văn Ký, thuộc văn phòng phía Nam của Hội Khoa học kỹ thuật an toàn thực phẩm phía VN, nhận xét các phụ gia về màu, mùi, vị… tất nhiên được phép sử dụng trong sản xuất thực phẩm. Tuy nhiên, một chai nước mắm 0.5 lít mà có đến 17 hóa chất là quá nhiều bởi đây là loại thực phẩm dùng hằng ngày.
“Về lâu dài, sức khỏe người tiêu dùng sẽ bị ảnh hưởng nếu cứ nạp liên tục mỗi ngày một lượng hóa chất như trên vào người, cho dù là hóa chất được phép dùng trong thực phẩm. Nó không có tác hại ngay lập tức, nhưng tích tụ dần sẽ gây nên chứng chóng mặt, đau đầu, suy giảm trí nhớ... Tôi nói thật, những sản phẩm nước mắm gần cả hai chục loại hóa chất thế này, chỉ có bán cho dân mình ăn, xuất khẩu các nước không chịu đâu, trừ khi bán cho các thị trường thấp hơn thị trường VN”, bác sĩ Trần Văn Ký cho biết.
Ý kiến bạn đọc
23/10/201622:38:27
ANH DANH
Khách
CÙNG NHAU TA TẨY CHAI DÙNG NƯỚC MẮM CÔNG NGHIỆP ( THỰC CHẤT LÀ NƯỚC MẮM ĐỂU ). NẾU THÍCH THÌ CÙNG LIKE !