Trong số trước, chúng tôi đã lược trình về hoạt động phái bộ cố vấn và lực lượng đặc nhiệm Quân đội Úc tại Việt Nam từ năm 1962 đến năm 1967. Như đã trình bày, tháng 7/1962, một phái bộ cố vấn Úc gồm 30 sĩ quan, hạ sĩ quan Úc đã đến Việt Nam để cùng với các toán cố vấn Hoa Kỳ tham gia chương trình huấn luyện binh sĩ VNCH. Vài năm sau, phái bộ cố vấn này tăng lên 100 quân nhân. Đến năm 1965, hưởng ứng lời kêu gọi của Tổng thống Hoa Kỳ Johnson về kế hoạch yểm trợ quân đội VNCH bảo vệ lãnh thổ, ngăn chận làn sóng xâm nhập của quân CSBV, cùng với các nước Đại Hàn, Tân Tây Lan, chính phủ Úc Đại Lợi đã gửi quân sang Việt Nam. Đơn vị đầu tiên đến Việt Nam là tiểu đoàn 1 trung đoàn Hoàng Gia Úc với đơn vị yểm trợ.
Từ năm 1965 đến 1967, lần lượt có thêm hai đơn vị Lục quân tham chiến đó là Lực lượng đặc nhiệm 1 và Liên đoàn Yểm trợ Tiếp vận 1. Về Không quân, có 5 phi đoàn gồm 1 phi đoàn trực thăng Iroquois, hai phi đoàn chuyển vận Gercules, 1 phi đoàn oanh kích, 1 phi đoàn thám thính kiểm báo. Về hải quân có 1 pháo hạm HMAS hoạt động chung với Hạm đội 7 Hoa Kỳ.
* Lực lượng Úc từ 1967-1969:
Đến năm 1967, lực lượng Quân đội Úc tại Việt Nam vào khoảng 6,300 quân nhân, riêng Lục quân có 5,000, trong đó có 3 ngàn quân thuộc lực lượng đặc nhiệm. Các đơn vị chính của Quân đội Úc trong thời gian này là tiểu đoàn 2 và 7 R.A.R, phi đoàn 1 Dịch vụ đặc biệt, phi đoàn A, trung đoàn 3 Thiết kỵ, trung đoàn 4 Bộ binh, 1 đơn vị Pháo binh Hoàng gia Úc, phi đoàn 1 Địa không và đơn vị Công binh Hoàng gia Úc. Trong số quân nhân này, có khoảng 40% là hiện dịch, thành phần còn lại là quân nhân trừ bị, hoặc thuộc thành phần tình nguyện với thời hạn ngắn.
Đến tháng 10/1967, chính phủ Úc Đại Lợi tuyên bố sẽ tăng thêm quân để tổng số sẽ hơn 8000 quân nhân gồm đủ Hải, Lục, Không quân. Kế hoạch tăng quân được thực hiện trong 2 tháng 11 và 12. Trong đợt tăng quân này có các đơn vị Lục quân sau đây:
- Tiểu đoàn 3, trung đoàn Hoàng gia Úc, cùng với đơn vị yểm trợ tổng cộng 1,200 quân nhân.
- Chi đoàn chiến xa 50 tấn Centurion, với quân số 250 người.
- 125 quân nhân đủ cấp bậc làm việc trong bộ chỉ huy tùy theo nhu cầu.
Đến năm 1968, tiểu đoàn 2, 7, và 3 được thay thế bởi các tiểu đoàn 1,4 và 9. Sau khi hết nhiệm kỳ, các tiểu đoàn này được thay thế bằng các tiểu đoàn 5,6,8 trong năm 1969. Đến cuối năm 1969, tất cả 9 tiểu đoàn thuộc Trung đoàn Hoàng gia Úc-một trung đoàn đặc biệt có nhiều tiểu đoàn nhất so với các trung đoàn khác của Quân đội Úc- đều đã phục vụ tại Việt Nam, riêng các tiểu đoàn 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 đã phục vụ tại Việt Nam đến hai đợt luân phiên.
* Chiến tích đầu tiên của một đại đội Úc Đại Lợi:
Trong thời gian tham chiến tại Việt Nam, các đơn vị đặc nhiệm của Úc được phối trí hoạt động tại Miền Đông Nam phần, địa bàn trọng điểm là tỉnh Phước Tuy. Theo tài liệu của bộ Quốc phòng Úc, tất cả các tiểu đoàn đều đã lập chiến tích. Đơn vị đầu tiên ghi chiến tích là đại đội D, tiểu đoàn 6 trong phiên nhiệm đầu tiên. Chiến công của đại đội này được ghi nhận như sau:
- Ngày 8 tháng 8/1966, lực lượng Úc mở cuộc hành quân Holswirthy tại tỉnh Phước Tuy, trong những ngày đầu chỉ có những cuộc chạm súng lẻ tẻ, đến ngày 18/8/1966, trong khi khai triển đội hình để tảo thanh và truy kích CQ ở khu rừng cao su, đại đội D tiểu đoàn 6 đã đụng độ với 1 trung đoàn CSBV. Mặc dù bị áp đảo về quân số đông gấp 10 lần, nhưng toàn quân sĩ đại đội đã tử chiến để giữ vững trận tuyến cho đến khi các đại đội bạn đến tiếp cứu bằng thiết vận xa. Đối phương buộc phải rút lui, để lại trận địa 245 xác CQ, phía đại đội D có 17 binh sĩ tử trận, 21 bị thương, về phía đơn vị tiếp ứng có 1 binh sĩ thuộc chi đội 3/1 Thiết quân vận tử trận.
Trận đánh này diễn ra trong thời gian đại tướng Westmoreland giữ chức tư lệnh Lực lượng Hoa kỳ kiêm tư lệnh Lực lượng Đồng Minh tại Việt Nam. Đại tướng Westmoreland đã ghi lại cuộc chiến đấu của đại đội D như sau: Mùa hè 1966, quân Úc đụng trận lớn với địch. Lúc ấy một đại đội đang lục soát trong rừng cao su thì chạm trán với một lực lượng địch ước chừng 1,500 quân (quân số của 1 trung đoàn CSBV). Trong ba giờ đồng hồ, dưới cơn mưa tầm tã nên không thể nhờ đến phi cơ yểm trợ. Lúc quân Úc gần hết đạn dược, trực thăng Úc bất chấp đạn địch bắn lên đã nhào xuống tiếp tế thêm đạn. Rất may nhờ mưa lớn và tiếng súng rền vang nên hai đại đội Thiết giáp tiến sát đến bên hông mà địch không phát giác kịp. Bị phản công mãnh liệt, địch buộc lòng phải tháo chạy, bỏ lại 265 xác chết (tài liệu của Úc nêu ở phần trên ghi là 245), bên Úc có 17 binh sĩ bị thiệt mạng, trong đó có 6 người tử trận ngay trong loạt đạn đầu của cuộc giao tranh.
* Lực lượng Úc và các trận đánh trong hai năm 1967, 1968:
Mùa hè 1967, ngày 13/6, lực lượng Lục quân Úc đã mở cuộc hành quân mang tên là Broken Hill để truy lùng CQ ở Phước Tuy, trong hơn 10 ngày của cuộc hành quân không có các trận giao tranh lớn, chỉ có những cuộc chạm súng nhỏ, tuy nhiên các đơn vị Úc đã tảo thanh một vùng rộng lớn trong vùng hoạt động, nhờ thế, CQ đã không tiến hành các cuộc pháo kích quấy rối các căn cứ Úc.
Cũng trong năm 1967, trong kế hoạch hành quân bình định, lực lượng Úc đã có nhiều cuộc hành quân phối hợp với các đơn vị của Sư đoàn 18 Bộ binh- sư đoàn trách nhiệm khu chiến thuật gồm các tỉnh: Phước Tuy, Bình Tuy, Long Khánh và Biên Hòa.
Trong Tết Mậu Thân 1968, vào cuối tháng Giêng, một thành phần chủ lực của Lực lượng đặc nhiệm Úc được lệnh hành quân trong địa phận tỉnh Biên Hòa để chận đường tiếp tế của CQ vào khu vực Long Bình, Biên Hòa và Sài Gòn. Trong vòng 5 tuần lễ, lực lượng Úc đã loại ra ngoài vòng chiến 220 CQ. Cũng trong thời gian này, trong địa phận tỉnh Phước Tuy, một đại đội thuộc tiểu đoàn 3 được thiết vận xa yểm trợ đã được điều động nhanh chóng để phối hợp với một đơn vị bộ chiến VNCH giải tỏa áp lực của CQ tại thị xã Bà Rịa.
Trong đợt 2 cuộc tổng công kích của CQ trong năm Mậu Thân 1968 diễn ra vào tháng 5, tiểu đoàn 1 và tiểu đoàn 3 Úc được lệnh truy lùng CQ quanh hai căn cứ hỏa lực Coral và Balmoral thuộc tỉnh Biên Hòa. Hai tiểu đoàn này được sự yểm trợ của các đơn vị thuộc trung đoàn 12 Bộ binh và 1 chi đoàn thuộc trung đoàn 3 Thiết kỵ. Ngày 13 tháng 5, trong những giờ phút đầu tiên, căn cứ hỏa lực Coral bị CQ pháo kích bằng súng cối và hỏa tiễn, sau đó bị tấn công bằng bộ binh thuộc hai trung đoàn 141, 165 CSBV. Mục tiêu chính mà CQ nhắm đến là các khẩu đại bác trong căn cứ và vị trí đặt súng cối của tiểu đoàn 1. Trong trận pháo kích này, 1 đại bác và 2 súng cối bị hư hại, ngay sau đó lực lượng Úc đã phản ứng kịp nhanh chóng, loại ngoài vòng chiến 58 CQ, bắt sống 3 tù binh.
Ngày 16 tháng 5, CQ mổ trận tấn công thứ hai vào căn cứ Coral. Mở đầu trận đánh, đối phương đã pháo kích dữ dội sau đó tấn công bằng 1 tiểu đoàn bộ binh. Quân trú phòng đã quyết chiến, chận đứng được các đợt xung phong của địch ngay tại hàng rào phòng thủ, CQ để lại trận địa 34 xác chết cùng 1 tù binh. Từ ngày 17 đến 22 tháng 5, hai tiểu đoàn 1 và 3 Úc bắn hạ thêm 18 CQ trong các trận đụng độ nhỏ.
Ngày 28 tháng 5, căn cứ Balmoral bị tấn công. Được sự yểm trợ hỏa lực của Pháo binh và trực thăng võ trang Gunship, quân trú phòng đã đẩy lùi được cuộc tấn công của địch, hạ tại trận 46 CQ, bắt sống 7 tù binh. Ngày 30/5, một đại đội của tiểu đoàn 1 tuần tiễu ngoài căn cứ CQ tấn công. Đối phương từ các vị trí giao thông hào với công sự kiên cố, đã tập trung hỏa lực bắn xối xả vào đội hình của đại đội. Chiến xa và thiết vận xa đã tiếp ứng kịp thời, đẩy lùi được cuộc tấn công của địch, hạ tại trận 29 CQ.
Đến ngày 5,6 tháng 6, các đơn vị thuộc Lực lượng đặc nhiệm Úc trở lại căn cứ chính ở Núi Đất. Trong suốt cuộc hành quân này, lực lượng Úc có 26 quân nhân tử trận và 110 người bị thương.
Từ thượng tuần 12/1968 đến 9/2/1969, Lực lượng Đặc nhiệm Úc Đại Lợi đã mở cuộc hành quân mang tên là Goodwood trong vùng ranh giới Phước Tuy, Biên Hòa và Long Khánh. Sau 9 tuần lễ hành quân, các đơn vị Úc đã loại ngoài vòng chiến 235 CQ, tịch thu 138 súng cá nhân, 31 súng cộng đồng, 73,000 đạn đủ loại, 490 lựu đạn, 220 kg thuốc nổ, 10 tấn gạo, 400 kg muối, phá hủy hơn 2 ngàn hầm hố của CQ. (Biên soạn dựa theo bản tin chiến sự hàng ngày của Tổng cục Chiến tranh Chính trị QL.VNCH, hồi ký của đại tướng Westmoreland và tài liệu của tạp chí KBC).
Kỳ sau: Lực lượng Úc và Sư đoàn 18 Bộ binh VNCH trên chiến trường Phước Tuy (1969-1971).
Gửi ý kiến của bạn
