Tự do tôn giáo là cái gì vậy" Đấu tranh cho tự do tôn giáo không phải dễ. Tôi không muốn nói đến những thế lực càn quét dã man hay những hy sinh xương máu những người đấu tranh phải chịu đựng. Tranh đấu cho tự do tôn giáo khó là vì trước hết phải hiểu thế nào là tự do tôn giáo.
Cũng như mọi thứ tự do khác, tự do tôn giáo có một giới hạn rất úy kị là anh không được dùng tự do của anh xâm phạm đến tự do của người khác. Ý niệm tự do tôn giáo đã có từ lâu, nhưng mãi đến cuối thế kỷ thứ 18 nó mới được hệ thống hóa thành một đạo luật viết thành văn. Năm 1786, viện lập pháp Virgina chấp thuận một đạo luật do Thomas Jefferson viết, xác nhận tự do tôn giáo là môt trong “những quyền tự nhiên của nhân loại” và cam kết sẽ không có ai “chịu đau khổ về quan niệm hay đức tin tôn giáo của mình”. Nhìn nhận tầm quan trọng cơ bản của quyền này đối với phẩm cách con người, những người cha sáng lập ra nước Mỹ sau đó đã soạn thành Đệ nhất Tu chính án Hiến pháp rập khuôn theo đạo luật Virginia, đặt tự do và khoan dung tôn giáo thành những giá trị nồng cốt của nền dân chủ Mỹ. Hơn một thế kỷ rưỡi sau đó, bà Eleanor Roosevelt, với tư cách Chủ tịch Ủy hội Nhân quyền LHQ đã đưa ý niệm tự do tôn giáo phổ biến đi khắp thế giới qua sự đóng góp tích cực của bà về bản Tuyên ngôn Nhân quyền LHQ.
Cũng như mọi thứ tự do khác, tự do tôn giáo có một giới hạn rất úy kị là anh không được dùng tự do của anh xâm phạm đến tự do của người khác. Ý niệm tự do tôn giáo đã có từ lâu, nhưng mãi đến cuối thế kỷ thứ 18 nó mới được hệ thống hóa thành một đạo luật viết thành văn. Năm 1786, viện lập pháp Virgina chấp thuận một đạo luật do Thomas Jefferson viết, xác nhận tự do tôn giáo là môt trong “những quyền tự nhiên của nhân loại” và cam kết sẽ không có ai “chịu đau khổ về quan niệm hay đức tin tôn giáo của mình”. Nhìn nhận tầm quan trọng cơ bản của quyền này đối với phẩm cách con người, những người cha sáng lập ra nước Mỹ sau đó đã soạn thành Đệ nhất Tu chính án Hiến pháp rập khuôn theo đạo luật Virginia, đặt tự do và khoan dung tôn giáo thành những giá trị nồng cốt của nền dân chủ Mỹ. Hơn một thế kỷ rưỡi sau đó, bà Eleanor Roosevelt, với tư cách Chủ tịch Ủy hội Nhân quyền LHQ đã đưa ý niệm tự do tôn giáo phổ biến đi khắp thế giới qua sự đóng góp tích cực của bà về bản Tuyên ngôn Nhân quyền LHQ.
Sau cuộc chiến tranh Việt Nam, năm 1977 Tổng Thống Jimmy Carter lên cầm quyền, chính sách đối ngoại của Mỹ bắt đầu đặt nặng việc tranh đấu cho nhân quyền trong sách lược bao vây và đắp đê ngăn chặn làn sóng đỏ hăm dọa tràn ngập thế giới. Sau nhiệm kỳ 8 năm của Tổng Thống Reagan, khối Cộng sản đã sụp đổ dưới thời Tổng Thống Bush, chiến tranh lạnh chấm dứt. Năm 1990 khi còn ở Việt Nam tôi được lén đọc cuốn khảo luận có tựa đề “The End of History” của một học giả Mỹ gốc Nhật, ý nói dân chủ đã thắng cộng sản, như vậy nhân loại đã tìm được một chế độ siêu việt chấm dứt lịch sử đấu tranh ý thức hệ. Lúc đó trong một cuộc mạn đàm với những người bạn thân nhất của tôi vừa thoát khỏi cảnh tù đầy cộng sản, tôi có nói “lịch sử chưa chấm dứt”, cuộc xung đột giữa hai khối cộng sản và tự do có thể kết thúc, nhưng thế giới còn gập nhiều nạn khác mà tệ hại nhất là những vấn đề sắc tộc và tôn giáo thời hậu chiến tranh lạnh. Bởi vì những tư tưởng cực đoan về sắc tộc, mầu da và tín ngưỡng cũng nguy hiểm chẳng kém gì sự cuồng tín về ý thức hệ.
Chúng ta đã chứng kiến những sự chém giết sắc tộc ở Rwanda, nạn rũ sạch chủng tộc ở Bosnia, cuộc chiến ở Trung Đông giữa Do Thái và Ả Rập điểm thêm một mầu sắc tôn giáo, cuộc xung đột giữa Ấn Độ và Hồi quốc còn nặng về tôn giáo hơn chủng tộc, sự chém giết giữa những nguời Hồi giáo và Công giáo ở Nam Dương. Những vấn đề xung đột tôn giáo và chủng tộc chắc chắn sẽ còn nhiều. Đức tin tôn giáo là một sức mạnh vô biên và niềm tự ái chủng tộc có một sức thúc đẩy phi thường, nhưng cần phải biết sử dụng những sức mạnh đó một cách khôn ngoan. Tôi đã viết vào đầu thế kỷ 21, tự do tôn giáo là một mũi nhọn sắc bén nhất để tấn công các chế độ độc tài cộng sản còn tồn tại. Nhưng bất cứ thứ vũ khí nào cũng có những kẽ hở của nó. Vũ khí càng sắc bén, kẻ hở càng lớn. Kẽ hở đó là xung đột có thể xẩy ra giữa tôn giáo này và tôn giáo khác, ngay cả xung đột trong chính một tôn giáo. Các chế độ cộng sản không có cách nào trực diện đối đầu với mũi nhọn đó, họ chỉ còn cách dùng những thủ đoạn ám muội nhất để lợi dụng và khai thác những kẽ hở.
Trung Quốc đang khổ sở trước những hiện tượng cho thấy dân chúng có khuynh hướng đi tìm những điểm tựa của tâm linh sau khi đã chán ngấy thiên đường ảo tưởng của chủ nghĩa duy vật. Những cuốn sách đỏ của Mao Trạch Đông hiện nằm trơ bụi bám đầy, trong khi những cổ thư, những kinh dịch, sách bói toán, sách luyện trí tập thiền được lén lút truyền tay. Các tổ chức như Pháp luân công, các giáo phái mọc ra như nấm bất chấp sự đàn áp của chính quyền. Không dám trực diện với xu thế đó, Bắc Kinh đã tìm cách khác. Việc sắc phong cho một cậu bé Tây Tạng lên 2 tuổi làm Lạt Ma Tái sinh Reting là một đòn tối độc để chia rẽ Phật giáo Tây Tạng. Ở Việt Nam cũng có hình ảnh tương tự, chế độ Hà Nội đã lập ra những “tôn giáo quốc doanh” để phá vỡ tôn giáo. Bắt chước đàn anh, rất có thể Hà Nội sẽ đưa ra những đòn mới phá vỡ thế đoàn kết tôn giáo, không chỉ nhằm làm tôn giáo này xung đột với tôn giáo kia mà còn khiến người trong cùng một tôn giáo đánh lẫn nhau. Hiểm họa xung đột này có thật và có ở khắp nơi trên thế giới. Ở Mỹ, nơi xuất phát đạo luật đầu tiên về tự do tôn giáo, thỉnh thoảng vẫn còn những vụ nhà thờ của người da đen còn bị đốt cháy. Chúa đâu có phải của riêng một mầu da nào" Sự cuồng tín vẫn là miếng mồi ngon cho các thế lực tà độc khai thác.
Nhưng tôi tin mọi âm mưu chia rẽ tôn giáo đều thất bại. Trong đức tin tôn giáo đã có sẵn một ý niệm căn bản là sự tự do thờ phượng. Khi loài người biết nhìn lên vòm trời cao để tin tưởng ở một đấng vạn năng, họ đã có đức tin tôn giáo. Đấng chí tôn có thể được hình dung một cách khác nhau, nhưng Thượng đế chỉ có một và là chung của tất cả chớ không phải riêng của một tôn giáo hay một dân tộc nào nào, dù là trắng, vàng, đen hay đỏ. Thượng đế chỉ có một và Thượng đế không có mầu da.
Tạo hóa đã ban cho loài người một khả năng vô cùng quý giá là lấy đức tin tôn giáo làm điểm tựa cho tâm linh. Tôi nghĩ trước những thử thách cam go không thể lường trước vào đầu thế kỷ 21, chúng ta cần điểm tựa đó hơn bao giờ hết.
Gửi ý kiến của bạn
