Trên bãi Đá Xu Bi thuộc cụm Thị Tứ của quần đảo Trường Sa, TC đã xây dựng một tòa nhà bốn tầng, hai trại lính, một vòm radar, một ngọn hải đăng tại đây. Còn Đá Vành Khăn thuộc cụm Bình Nguyên, bị Trung Quốc kiểm soát từ năm 1995 sau khi trục xuất các ngư dân Philippines.
Giới chức thẩm quyền quốc phòng Mỹ nói «Đây sẽ là một hoạt động thường xuyên, chứ không phải là một sự kiện làm một lần rồi thôi... Đây không phải là một điều nhằm riêng vào Trung Quốc». Ông nhấn mạnh cuộc tuần tra này chỉ là cuộc tuần tra đầu tiên của chiến dịch gồm hằng loạt tuần tra «vì quyền tự do hàng hải» của Hải quân Mỹ. Và trong những tuần lễ sắp tới nhiều cuộc tuần tra khác sẽ được thực hiện và cũng có thể được tiến hành quanh các tính năng Việt Nam và Philippines đã xây dựng trong vùng quần đảo Trường Sa.
Đồng minh và đối tác của Mỹ hoan hô, TC tức bực. Bắc Kinh tố cáo đây là hành động «đe dọa chủ quyền» của Trung Quốc. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng (Lu Kang) lên tiếng giận dữ tuyên bố, chiến hạm Mỹ đã «tiến vào một cách bất hợp pháp, không được phép của Trung Quốc”, Trung Quốc sẽ «kiên quyết đáp trả tất cả mọi hành động khiêu khích», «sử dụng mọi biện pháp cần thiết trong trường hợp phải cần đến».
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (Wang Yi) dịu giọng hơn, «Chúng tôi khuyến cáo phía Mỹ nên cân nhắc kỹ trước khi hành động, không nên có những hành vi liều lĩnh, thiếu suy nghĩ, không gây rối loạn vô cớ».
Còn đồng minh Mỹ, Tổng thống Philippines Benigno Aquino tuyên bố trước báo chí: «Tôi nghĩ rằng mọi người đều hoan nghênh một sự thăng bằng quyền lực.”
Bộ Quốc phòng Úc ra thông cáo ủng hộ tự do hàng hải tại Biển Đông. «Điều quan trọng cần phải thừa nhận là theo luật pháp quốc tế, mọi quốc gia đều có quyền tự do hàng hải và hàng không, kể cả tại Biển Đông. Úc mạnh mẽ ủng hộ các quyền này».«Úc sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Hoa Kỳ và các đối tác khác trong khu vực về an ninh hàng hải».
Hiện nay chưa thấy CSVN có phản ứng chính thức về hành động này của Mỹ liên quan đến biển đảo của VN bị TC đánh chiếm. Được biết Bãi Đá Xu Bi thuộc cụm Thị Tứ của quần đảo Trường Sa của VN bị Trung Quốc đánh chiếm từ năm 1988, mấy chục bộ đội CSVN hy sinh.
Các nhà phân tích về Biển Đông bình luận, hành động của Mỹ được cho là kiên quyết, nhưng thận trọng và chuyên nghiệp. Hành động này cho thấy Mỹ không phải là cọp giấy, không phải đánh võ mồm như TC tuyên truyền. Trái lại nó nói lên bản chất và truyền thống tham chiến của Mỹ là hết sức cẩn trọng trong quyết định quân sự. Tính toán kỹ, suy nghĩ lâu, nên tham gia chậm, nhưng khi đã tham gia thì kiên quyết lù lù tiến tới. Như trong Đại Chiến Thế Giới Thứ Nhứt và Thứ Hai, Mỹ tham gia chậm nhưng kiên trì cho đến chiến thắng sau cùng.
Mỹ dùng một khu trục hạm có hỏa tiễn dẫn đường, thủy thủ đoàn quen thuộc với địa hình, và hải quân VN, giàu kinh nghiệm cọ sát với tàu Trung Quốc, là khu trục hạm USS Lassen. Đó là một thông điệp rõ ràng gởi cho TC. “Mỹ đang gửi đi một thông điệp mạnh mẽ» cho TC, theo nhân xét của chiến lược gia Storey.
Mỹ chọn vào vùng quanh đảo Đá Xu Bi và Đá Vành Khăn, hai bãi đá thuộc loai nửa chìm nửa nổi trước lúc được Trung Quốc biến thành đảo, cho nên không thể được xem là có hải phận 12 hải lý. Đảo nhân tạo cũng không được quyền đòi có lãnh hải, do vậy Trung Quốc không thể nào cấm tàu Mỹ di chuyển trong vùng 12 hải lý quanh các đảo này.
Nhưng chiến dịch tuần tra của Mỹ sẽ không cản được Trung Quốc trong việc củng cố cơ sở hạ tầng trên các đảo nhân tạo của nó. Trung Quốc hoàn toàn có thời gian để quân sự hóa các đảo nhân tạo khi điều đó phù hợp với mục tiêu họ đề ra.
Trở lại VN, các cơ quan truyền thông quốc tế cho biết, chưa thấy nhà cầm quyền CSVN có ý kiến chánh thức gì về việc tuần tra của Mỹ. Chỉ trên BBC tiếng Việt, có ghi nhận ý kiến của Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Trường, chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Phát triển Quan hệ quốc tế (CSSD), một trung tâm nghiên cứu chiến lược dân lập đầu tiên ở Việt Nam và Tiến sĩ Trần Công Trục, cựu trưởng Ban Biên giới của Chính phủ Việt Nam, trong một cuộc phỏng vấn được cô lại thành tựa: “Mỹ hành động 'đúng luật pháp quốc tế'.
Cốt lõi của cuộc tuần tra người ta thấy Mỹ hành động để phủ nhận chủ quyền của TC trên những bãi đá bồi lắp trái luật pháp quốc tế, xâm phạm quyền tự do hàng hải quốc tế. Chớ Mỹ không hề cản trở hay chống đối việc TC chiếm cứ những bãi đá và đảo này, tức là không đặt vấn đề chủ quyền của VN bị TC xâm lấn. Coi như CSVN vãn tiếp tục bị loại ra ngoài.
Thêm một tin CSVN bị ra rìa trong tương quan tam giác Mỹ, TQ, và VN về Biển Đông. Trước đây Chủ Tịch Nước Trương tấn Sang rồi Tổng bí Thư Nguyễn phú Trọng khi công du Mỹ có ngõ lời mời TT Obama viếng VN. TT Obama có hứa nhưng không hẹn. Gần đây Ông có hẹn vào khoảng cuối năm nay sẽ viếng VN khi đi dự hội nghi APEC. Nhưng bây giờ trong chương trình công du Á châu vào tháng 11 này, theo loan báo của Toà Bạch Ốc ngày 26/10/2015 được Reuters trich dẫn người ta thấy điểm đến của TT Obama là Thổ Nhĩ Kỳ dự thượng đỉnh G20, sau đó đến Philippines và Malaysia để dự hai hội nghị thượng đỉnh khác trong tháng 11. Người ta thấy trong chương trình công du từ 14 đến 22/11 không thấy ông Obama ghé Việt Nam như dự trù trước đây. Theo ông Josh Earnest, «chuyến đi của Tổng thống đến Philippines và Malaysia chứng tỏ sự ủng hộ của Hoa Kỳ đối với các định chế khu vực của châu Á». Các định chế này giúp tăng cường «an ninh và thịnh vượng trong lúc vẫn đẩy nhanh chiến lược tái cân bằng của Mỹ hướng về châu Á-Thái Bình Dương».
Còn Tập Cận Bình được cho là sẽ đến Việt Nam trong tháng 11. Phải chăng rừng không hai cọp, có mặt TC thì không có Hoa kỳ. Sợi dây đu của Hà nội giữa Mỹ và TC đã đứt hay quá chùn./.(Vi Anh)
- Từ khóa :
- Vi Anh
- ,
- Biển Đông
- ,
- Mỹ
- ,
- Việt Nam
- ,
- Malaysia
- ,
- Barack Obama
- ,
- Trung Quốc
- ,
- Philippines
- ,
- Trường Sa
Gửi ý kiến của bạn