VỊ TRÍ CHIẾN LƯỢC CỦA ĐẢO HÒN KHOAI
MỤC LỤC
|
-
TỔNG QUÁT
Ngày 20/8/2015, trên mạng Vietbao Online có đăng bài “Hòn Khoai Tới Kênh Kra”. Đây là một đề tài có tính cách chiến lược nên người viết nghiên cứu thêm về hai dự án này để có nhận xét và kết luận rõ ràng hơn.
-
CẢNG NƯỚC SÂU HÒN KHOAI
Hòn Khoai (tên cũ: Đảo Giáng Hương, Ile Independence, Poulo Obi) là tên một cụm đảo thuộc tỉnh Cà Mau. Đảo cách đất liền 14.6 km, nằm về phía tây nam thị trấn Năm Căn thuộc huyện Ngọc Hiển.
Quần đảo bao gồm 5 hòn đảo sát nhau: Hòn Khoai, Hòn Sao, Hòn Đồi Mồi, Hòn Đá Lẻ, Hòn Tương với tổng diện tích 4 km². Đảo cao nhất có độ cao 318 m. Hòn Khoai là đảo đá, đồi và rừng nguyên sinh còn gần như nguyên vẹn với nhiều loại gỗ quý, nhiều nhất là gỗ sao và một quần thể động thực vật phong phú, phong cảnh thiên nhiên hoang dã lôi cuốn du khách. Từ Cà Mau du khách đi đến làng đánh cá Trần Đế (làng cực Nam của tổ quốc trên đất liền), và đổi thuyền đi tiếp ra đảo Hòn Khoai. Trên đảo có một tháp hải đăng. Cư dân sinh sống chủ yếu bằng nghề đánh cá. Hiện đang có dự án du lịch sinh thái đảo Hòn Khoai, rộng 700 ha do nước ngoài tài trợ.
ĐỀ NGHỊ
Ngày 16-6-2015, UBND tỉnh Cà Mau đã có tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ về việc này, do Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, ông Phạm Thành Tươi ký. Tờ trình cho biết UBND tỉnh Cà Mau đã đề nghị Công ty International Bechtel Co Ltd (Mỹ) phối hợp với Công ty CP Phát triển Cảng trung chuyển container quốc tế Vân Phong lập báo cáo khả thi (FS) về dự án cảng biển tổng hợp Hòn Khoai làm cơ sở tổ chức lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức công - tư; dự kiến FS sẽ được hoàn thành trong năm 2016.
Tờ trình này cũng đề nghị Thủ tướng “chấp thuận chủ trương đầu tư và chỉ định nhà đầu tư là Công ty TNHH Xây dựng – Thương mại – Du lịch Công Lý thực hiện dự án Cảng biển tổng hợp Hòn Khoai”.
Lý do chọn đơn vị này, theo UBND tỉnh Cà Mau: “Ngày 20-4-2015, Công ty TNHH Xây dựng – Thương mại – Du lịch Công Lý có tờ trình xin chủ trương đầu tư xây dựng hệ thống cảng biển nước sâu Hòn Khoai, với nguồn vốn đầu tư được vay từ Ngân hàng Xuất nhập khẩu Hoa Kỳ”. Và “Công ty TNHH Công Lý là nhà đầu tư có năng lực, kinh nghiệm, đã đầu tư hoàn thành đưa vào hoạt động Nhà máy xử lý rác thải thành phố Cà Mau, Nhà máy Điện gió Bạc Liêu và đang chuẩn bị thực hiện đầu tư dự án Nhà máy Điện gió Khai Long, tỉnh Cà Mau”.
Theo Phó văn phòng UBND tỉnh Cà Mau Trần Hiếu Hùng, tờ trình của Công ty TNHH Công Lý, do Tổng giám đốc Tô Hoài Dân ký, đề nghị UBND tỉnh Cà Mau chấp thuận cho công ty đầu tư vào bốn lĩnh vực sau:
(i) Xây dựng hoàn chỉnh Cảng nước sâu Hòn Khoai với tính chất là cảng trung chuyển quốc tế khu vực ASEAN, công suất 1.5 triệu TUE/năm, đáp ứng tàu có trọng tải 250,000 DWT.
(ii) Xây dựng khu kinh tế tổng hợp rộng 70 hecta tại xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, bao gồm khu thương mại tổng hợp, khu công nghiệp, hệ thống kho bãi và khu cảng sông.
(iii) Xây dựng cầu dẫn nối liền cảng Hòn Khoai vào khu kinh tế tổng hợp này với bốn làn đường sắt dài 50 km.
(iiii) Xây dựng hoàn chỉnh Khu du lịch Mũi Cà Mau rộng 1,000 hecta thành khu du lịch cấp quốc gia trên nền tảng kết hợp các khu du lịch sinh thái Hòn Khoai, Khai Long và Mũi Cà Mau.
Tổng vốn đầu tư ghi trong tờ trình cho bốn dự án này là 3.5 tỉ đô la Mỹ, không thấy tách riêng vốn cho từng dự án. Nguồn vốn, “10% vốn doanh nghiệp, 90% vốn vay Ngân hàng Xuất nhập khẩu Hoa Kỳ”.
Trong công văn do Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải ký ngày 15-7-2015, Thủ tướng yêu cầu “UBND tỉnh Cà Mau thực hiện các thủ tục liên quan đến chuẩn bị thực hiện dự án đầu tư theo ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư” và “Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn UBND tỉnh Cà Mau thực hiện việc thẩm định, phê duyệt đề xuất dự án và triển khai các bước tiếp theo của dự án theo quy định tại Nghị định số 15/2015/NĐ-CP ngày 14-2-2015 về đầu tư theo hình thức đối tác công - tư”.
.
QUY HOẠCH
Thời gian tới, khi VN phải nhập than để phục vụ nhà máy nhiệt điện, thị trường vận tải biển thế giới sau suy thoái sẽ có bước phát triển kỳ lạ trong cuộc cách mạng quản lý theo mô hình logistics với mỗi quốc gia nằm trong mắt xích phân phối toàn cầu. Thấy được yêu cầu của thị trường thế giới, thấy được lỗ hổng của hệ thống cảng biển VN, N&M Commodities, doanh nghiệp kinh doanh than của Úc muốn bán than cho VN đã tìm được địa điểm xây dựng cảng tổng hợp ở thuộc vùng nước phía Đông Nam ở khu vực gần đảo Hòn Khoai, Cà Mau, cách bờ biển khoảng 17 km, cách trung tâm thị trấn Năm Căn khoảng 42 km. Với hình thức đầu tư: đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Tổng vốn đầu tư (cho hạng mục cảng, tuyến cầu dẫn, khu liên hợp, khu cảng sông): dự kiến ít nhất khoảng 3.5 tỷ USD Mỹ (không bao gồm chi phí cho thiết bị). Nhà đầu tư là N&M Commodities Pty Ltd (NMC), Úc. JSC đóng vai trò là đối tác tại Việt Nam của Nhà đầu tư.
Về quy mô:
- Khu bến chính: Nạo vét để phun tạo bãi, tạo vũng quay trở, luồng vào, xây đê chắn sóng; Xây dựng 12 bến cho loại tàu 250,000 DWT (Capesize), trong đó có 2 bến cho nhập than, 2 bến cho hàng lỏng (sản phẩm xăng dầu và khí hóa lỏng), 2 bến hàng rời, 5 bến cho hàng tổng hợp/container, 01 bến cho tàu RO-RO/container; 12 bến tiếp chuyển, có thể đáp ứng cỡ tàu từ 5,000 DWT đến 100,000 DWT (Panamax, Handymax, Handy size,…); 23 bến tàu dịch vụ (hoa tiêu, lai dắt, cứu hộ, biên phòng, an ninh…);
- Khu kinh tế tổng hợp trong đất liền với diện tích khoảng 64 km², bao gồm 6 khu chức năng chính: khu chuyển tải dầu, khu lọc hóa dầu, khu công nghiệp, khu thương mại, khu liên hợp (Intermodal), Khu cảng sông.
- Tuyến cầu dẫn từ cảng vào khu kinh tế tổng hợp có dạng 4 làn đường sắt đôi hình ống OOOO--OOOO) từ cảng vào khu kinh tế tổng hợp (tổng chiều dài khoảng 45.5 km) để tạo thành một hệ thống đồng bộ. Tất cả các hàng hóa xuất nhập qua cảng sẽ được vận chuyển trong hệ thống container đặc biệt, được vận hành tự động trên tuyến cầu dẫn với tốc độ cao (80 km/giờ).
Về quản lý và khai thác cảng:
- Quản lý Nhà nước: Chính quyền cảng (Hon Khoai Port Authority - HKPA) sẽ được thiết lập, nhằm quản lý và báo cáo với các cơ quan chức năng, quản lý về biên phòng, an ninh, hải quan xuất nhập cảnh…; nguồn thu của Chính quyền cảng là từ phí và lệ phí. Điều lệ hoạt động của Chính quyền cảng sẽ được công bố sau.
- Quản lý cảng: Công ty quản lý cảng (Project Strata Plan Management Corporation -PSPMC) sẽ được thành lập từ các Nhà sáng lập dự án (gồm có Nhà đầu tư N&M Commodities Pty Ltd và VIP., JSC) để quản lý và điều phối tất cả mọi hoạt động và công việc liên quan trong quá trình phát triển Dự án từ bước làm Nghiên cứu khả thi cho đến tài chính, thiết kế và xây dựng, quản lý Dự án, xây dựng và chuyển giao cho Chủ sở hữu thực của cảng (Owners Corporation) và quản lý tổng thể. Điều lệ của Công ty quản lý cảng sẽ được công bố sau.
- Khai thác cảng: Công ty khai thác cảng (Hon Khoai Port Owner Corporation- HKPOC) do các Chủ sở hữu thực và những người thuê cầu bến thành lập để khai thác các khu bến than, dầu khí, hàng rời, bến RO-RO và bến container. Điều lệ của Công ty khai thác cảng sẽ được công bố sau.
VAI TRÒ CỦA CÔNG TY BECHTEL (HOA KỲ) VÀ TẬP ĐOÀN N&M COMMODITIES (ÚC)
Trong buổi làm việc với Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) ngày 12/1/2015, tại Hà Nội, Công ty Bechtel (Mỹ) đã ngỏ ý muốn đầu tư vào dự án về dự án cảng Hòn Khoai của tỉnh Cà Mau.
Theo thông tin từ Bộ GTVT, trong buổi làm việc với Bộ GTVT, ông Mark Argar, Quản lý dự án của Công ty Bechtel (Mỹ), cho biết Công ty Bechtel mong muốn đầu tư vào cảng Hòn Khoai là cảng cửa ngõ để đưa than đá vào phục vụ cho các nhà máy nhiệt điện ở ĐBSCL …
Ông Mark Argar cho biết, Công ty Bechtel đã ký kết hợp đồng với Công ty Vân Phong và mong muốn có thể sớm thực hiện nghiên cứu khả thi dự án.
Về phía Bộ GTVT, Bộ trưởng Đinh La Thăng cho rằng phía công ty cần xem xét thị trường khu vực này khi quyết định đầu tư. Theo ông Thăng, đối với cảng than thì khu vực này đã có cảng Duyên Hải; còn cảng trung chuyển quốc tế thì đã có cụm Cảng Cái Mép - Thị Vải. Hiện nay, Bộ GTVT đang triển khai dự án đầu tư xây dựng công trình luồng cho tàu biển trọng tải lớn vào sông Hậu nên cảng chính của khu vực lại là cảng Cần Thơ.
Bên cạnh đó, việc kết nối giao thông đường bộ giữa cảng với khu vực ĐBSCL quy hoạch trước năm 2020 chưa có đường cao tốc. Theo nhu cầu trước năm 2020 chỉ đầu tư đường cao tốc từ TP.HCM đến Cần Thơ. Còn từ Cần Thơ đến Cà Mau sau năm 2020 mới đầu tư. Ông Thăng đặt câu hỏi: nếu hàng hóa nhập khẩu về thì vận chuyển lên phía trên bằng gì?
Trang thông tin điện tử của Bộ GTVT dẫn lời ông Thăng rằng: “Nếu công ty Bechtel làm được thì sẽ giúp cho cả vùng cực Nam của Việt Nam phát triển. Nhưng chúng tôi cũng không mong muốn nhà đầu tư đầu tư xong lại không hiệu quả.”
Ông Thăng đề nghị phía Công ty Bechtel cần tính toán kỹ về thị trường, hạ tầng giao thông kết nối, khu logistics … trước khi đầu tư dự án.
Trước đó vào tháng 9-2013, Cục Hàng hải Việt Nam và Tập đoàn N&M Commodities (Úc) đã thảo luận về việc đầu tư dự án cảng Hòn Khoai của tập đoàn này.
Khi đó, Tập đoàn N&M Commodities đề xuất xây dựng 24 cầu cảng, trong đó có 12 cầu cảng có thể tiếp nhận tàu đến 250,000 tấn phục vụ cho việc nhập khẩu than cho các nhà máy nhiệt điện, 12 cầu cảng khác phục vụ cho mục đích chuyển tải hàng hóa khác.
Theo tính toán của tập đoàn này, dự án có tổng mức đầu tư 3.5 tỉ đô la Mỹ, thời gian xây dựng dự kiến từ 2014-2016 và cuối năm 2017 có thể đưa vào khai thác.
-
KÊNH KRA
ĐỊA LÝ
Eo đất Kra là một dải đất hẹp chạy dài theo hướng Bắc-Nam, nối bán đảo Malay với lục địa châu Á. Phần phía Đông của eo đất Kra thuộc Thái Lan và trông ra vịnh Thái Lan. Phần phía Tây thuộc Myanma (vùng Tanintharyi) và trông ra biển Andaman. Về mặt địa chất, eo đất Kra có thể xem là đoạn trũng của một dãy núi chạy từ Hymalaya xuống bán đảo Malay. Phía Bắc đoạn trũng là dãy Phuket, còn ở phía Nam là dãy Titiwangsa. Chỗ hẹp nhất của eo đất này, tại nơi giữa vùng cửa sông Kra và vịnh Sawi, là 44 km và điểm cao nhất tại nơi này là 75 m so với mặt biển.
Thời cổ, eo đất có tiếng là nơi khai quặng thiếc. Về mặt địa hình đây cũng tiện làm tuyến giao thương Đông-Tây giữa vịnh Thái Lan và biển Andaman. Năm 1677, người Pháp đã đưa ra ý kiến đào con kênh tại nơi hẹp nhất của eo đất này để thông hai biển Andaman và vịnh Thái Lan. Tuy nhiên, với kỹ thuật đương thời thì ý tưởng đó không thực hiện được. Năm 1773, để tăng cường khả năng phòng thủ đất nước từ phía biển Andaman, vua Rama I của Thái Lan đã sai em trai nghiên cứu kế hoạch đào một con kênh, song kế hoạch này cũng không thành hiện thực. Đầu thế kỷ 18, công ty Đông Ấn Anh cũng có dự định đào một con kênh, song không tiến hành thực hiện. Năm 1882, Ferdinand de Lesseps, Tử tước xứ Lesseps, người đã chỉ huy đào kênh Suez, tới thăm eo đất Kra và hứa sẽ giúp đào kênh này. Tuy nhiên, vào năm 1897, Anh không muốn cảng Singapore bị mất ưu thế, nên đã cùng với Thái Lan ký một hiệp ước quyết định không đào kênh qua eo đất Kra.
Sang thế kỷ 20 năm 1973, Mỹ, Pháp, Nhật Bản và Thái Lan thỏa thuận sẽ dùng bom nguyên tử để đào kênh qua đây, nhưng kế hoạch cũng bị hủy bỏ, không thực hiện. Năm 2005 thì Trung Quốc ngỏ ý muốn hợp tác với Thái Lan tiến hành dự án đào kênh qua eo đất Kra với chi phí 20 tỷ đôla Mỹ.
TIN TỨC TỪ PHÍA TRUNG QUỐC
Về phía Trung Quốc chỉ có một nguồn tin của Channel News Asia, phiên bản điện tử tiếng Anh của kênh Asian TV News (Singapore)
Link: http://www.wantchinatimes.com/news-s...00069&cid=1101
China and Thailand recently agreed in Guangzhou on a canal project through the Kra Isthmus, the narrowest part of the Malay peninsula in southern Thailand, which means the project, in the pipeline for years, may start construction soon, according to the website of Hong Kong-based Oriental Daily. |
TIN TỨC TỪ PHÍA THÁI LAN
Quan chức Thái Lan phủ nhận thông tin Bangkok đã ký một thỏa thuận với Bắc Kinh để xây dựng kênh đào tại Kra Isthmus, cho phép tàu biển không phải qua eo biển Malacca.
Những tin tức từ phía Trung Quốc cho thấy chính phủ Thái Lan và Trung Quốc đã ký kết biên bản ghi nhớ (MoU) tại Quảng Châu, cho phép Trung Quốc xây dựng kênh đào ở điểm hẹp nhất của bán đảo Malay ở phía Nam Thái Lan. Nếu được xây dựng, công trình này sẽ cho phép tàu từ Ấn Độ Dương tiến vào vịnh Thái Lan và ra Thái Bình Dương, qua đó không phải đi qua eo biển Malacca.
Theo một số thông tin, dự án Kênh đào Kra sẽ mất khoảng 10 năm để hoàn thành và sẽ tiêu tốn chi phí 28 tỉ USD. Thời gian xây dựng kênh có thể rút ngắn xuống còn 7 năm, nhưng phí tổn sẽ tăng lên 36 tỉ USD. Tuy nhiên, một quan chức của Bộ Giao thông Thái Lan cho biết dự án này vẫn chưa được chính phủ xem xét.
Tuần trước, một nguồn tin giấu tên tiết lộ rằng Trung Quốc sẽ tiếp tục đàm phán để có thể thực hiện dự án xây dựng kênh đào Kra, mặc dù tên gọi của công trình sẽ được thay bằng tên khác. Tuy nhiên, “Hiện tại Thái Lan nhiều khả năng sẽ không đồng ý thực hiện dự án, do chúng tôi lo ngại nó sẽ ảnh hưởng đến an ninh quốc gia”. Mặc dù người này không loại trừ khả năng dự án sẽ được giao cho các công ty tư nhân, nhưng “dự án Kênh đào Kra sẽ chưa thể trở thành hiện thực trong tương lai gần”. Bộ Ngoại giao Thái Lan cũng khẳng định rằng chính phủ Thái Lan và Trung Quốc vẫn chưa có thỏa thuận chính thức về vấn đề này. Theo tiến sĩ Panitan Wattanayagorn, cố vấn an ninh của Phó Thủ tướng Prawit Wongsuwan, tin tức từ phía Trung Quốc có thể là do nhầm lẫn.
Hội đồng Kênh đào Kra tại Thái Lan gồm những doanh nhân và các cựu quan chức, chuyên thực hiện khảo sát để đánh giá tính khả thi của việc xây dựng. Tuy nhiên, chính phủ Thái Lan và Trung Quốc chưa hề chính thức công bố bắt đầu dự án. Mặc dù rất nhiều lãnh đạo của Thái Lan kể từ thế kỷ 17 đã coi dự án Kênh đào Kra là một tuyến đường hàng hải thay thế eo biển Malacca, kết nối Ấn Độ Dương và vịnh Thái Lan, dự án chưa bao giờ được thực hiện do chi phí quá cao và có thể gây hại đối với cộng đồng người dân cũng như môi trường sinh thái ở miền Nam Thái Lan.
.
KẾT LUẬN
Cho đến bây giờ, chưa có một thông tin rõ ràng nào về dự án kinh đào Kra. Hai yếu tố phải suy nghĩ đến về dự án này:
-
Vị thế chiến lược của Singapore: Dù rằng chỉ là một đảo quốc với 7 triệu dân, GDP của Singapore là 308 tỷ USD, 0.5 phần trăm nền kinh tế thế giới. Hải cảng Singapore là yết hầu từ Ấn Độ Dương qua Thái Bình Dương. Hoa Kỳ và các cường quốc trên thế giới đã đầu tư rất nhiều vào đảo quốc này. Nếu có kinh đào Kra thì tàu bè cũng sẽ miễn qua các hải cảng Singapore như trước giờ -- tiết kiệm vô số chi phí. Nhưng cũng là một kênh đào chiến lược quân sự, vì khi chiến tranh, tuyến đường xuyên từ Ấn Độ Dương tới Biển Đông sẽ ngắn rất nhiều. Sự hình thành của kênh đào Kra sẽ giảm đi vị thế chiến lược của Singapore hiện do Hoa Kỳ nắm phần chính.
-
Các nước chịu ảnh hưởng sẽ không để Thái Lan thương thuyết riêng với Trung Quốc về dự án này. Nếu khả thi thì dự án này cũng giống như dự án kinh đào Panama, phải do một công ty đa quốc gia do Hoa Kỳ chủ chốt ký với Thái Lan một hợp đồng 99 năm để khai thác kênh đào này. Trung Quốc có thể đóng góp vào dự án nhưng không thể chủ động một mình.
Về dự án cảng nước sâu Hòn Khoai, dự án này có thể triển khai dù có hay không dự án kênh đào Kra. Điều quan trọng nhất là vị trí chiến lược của đảo Hòn Khoai. Nếu cảng nước sâu Hòn Khoai có thể mở rộng cho một Căn cứ Hải quân và 1 đài kiểm báo tầm xa khoảng 200 hải lý thì Việt Nam có thể kiểm soát các lộ trình huyết mạch từ Singapore, kinh đào Kra, một phần vịnh Thái Lan, thềm lục địa Đông Nam Việt Nam. Vấn đề quan trọng nhất là xem xét tính cách khả thi của dự án nhất là vấn đề tài chánh để có sự đồng bộ với những dự án phát triển đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.
THAM KHẢO
-
Các Websites tiếng Anh và tiếng Việt.
-
Mạng Wantchinatimes.com
Hồ sơ: NMT-093015-VN-Vi tri chien luoc cua dao Hon Khoai.doc
.
.