Theo những năm gần đây, nhiều cơn bão biển đã tàn phá vùng duyên hải Việt Nam. Những cơn bão này đã mang theo những trận mưa lớn gây nên những trận lũ lụt trầm trọng làm tổn thất đến nhiều nhân mạng cũng như nhà cửa và mùa màng. Những tỉnh miền Nam đã bị thiệt hại nặng nề bởi trận lụt năm 2000. Những trận mưa lớn chưa từng thấy đã gây nên những trận lụt lớn nhất thế kỷ ở miền Trung vào cuối năm 1999, làm cả ngàn người bị thiệt mạng. Vào tháng 11 năm 1997, hơn 2000 người mất tích khi trận bão Linda tràn qua vùng Cà Mau. Để đề phòng bão biển và nạn lũ lụt cần phải có những dự báo thời tiết chính xác và kịp thời, ít nhất một hay hai ngày trước khi thiên tai xảy ra.
Kể từ tháng 7 năm 2001, các dự báo thời tiết được cung cấp miễn phí qua mạng lưới Internet. Những nhân viên về khí tượng và thông tin học của hãng Applied Modeling Inc (AMI) đã dàn dựng một trang Web lấy tên là www.vnbaolut.com để cung cấp các dự báo. Hãng Applied Modeling Inc là một công ty tư vấn về ô nhiễm môi trường và đã hoạt động tại vùng Los Angeles, California, Hoa Kỳ từ năm 1980. Theo ông Trần Tiễn Khanh, chủ tịch công ty, một mô hình khí tượng tối tân và chính xác nhất hiện nay, mô hình MM 5, đang được áp dụng để làm các dự báo. Mô hình MM 5 đã được thành hình bởi Trung Tâm Nghiên Cứu Khí Tượng Hoa Kỳ (National Center for Atmospheric Reseach) và đang được nhiều cơ quan chính phủ (như là Nha Khí Tượng Hoa Kỳ và NASA) cũng như nhiều đại học danh tiếng ở Hoa Kỳ và các quốc gia khác trên thế giới như tại Aâu Châu, Hồng Kông và Đài Loan dùng để làm dự báo thời tiết. Mô hình MM 5 thường đòi hỏi phải sử dụng máy vi tính cao cấp và đắc tiền như máy siêu vi tính Cray hoặc máy chạy Unix. Gần đây những chuyên viên của hãng Applied Modeling Inc đã thành công trong việc gài toàn bộ nhu liệu của mô hình MM 5 vào máy vi tính cá nhân Intel PC chạy Linux.
Hàng ngày trang Web www.vnbaolut.com cung cấp bốn dự báo trước 48 giờ bắt đầu từ 1 giờ sáng, 7 giờ sáng, 1 giờ trưa và 7 giờ tối giờ VN. Dự báo MM 5 cho biết thời tiết tại 50 địa điểm trên toàn lãnh thổ Việt Nam, từ những thành phố lớn như Hà Nội, Hải Phòng, Huế, Đà Nẵng, Đà Lạt, Saigon và Cần Thơ đến nhiều thị trấn nhỏ dọc bờ biền từ Cẩm Phả gần biên giới Hoa- Việt đến Hà Tiên gần biên giới Việt- Miên. Để làm các dự báo này, mô hình MM 5 được áp dụng cho toàn vùng Đông Nam Á, từ miền nam Trung Hoa ở phía bắc cho đến bắc đảo Borneo ở phía Nam, từ Thái Lan ở phía tây cho đến Phi Luật Tân ở phía Đông. Điều kiện đầu tiên và biên phòng cho mô hình MM 5 được lấy từ dự báo toàn cầu của Nha Khí Tượng Hoa Kỳ. Các dự báo được cập nhật hóa với những dữ kiện và tin tức khí tượng mới nhất từ vệ tinh, radars, báo cáo từ các đài khí tượng, phi trường và thương thuyền trong vùng. Với một khoảng cách nhỏ (24km) dự báo MM 5 được chính xác hơn các dự báo Internet khác, như là CNN và Yahoo, vì các dự báo này dựa vào mô hình toàn cầu với một khoảng cách lớn hơn 100km. Ngoài ra, dự báo MM 5 còn đặc biệt cho biết lượng nước mưa và tốc độ gió để dễ đề phòng nạn lũ lụt hơn. Các dự báo có thể được cung cấp tự động và miễn phí qua E-mail mỗi khi có bão. Chỉ cần cho địa chỉ Email và đăng ký ở trang www.vnbaolut.com. Ngoài các dự báo MM 5, trang Web còn cung cấp các tin tức mới nhất và những dữ kiện liên hệ như là thông báo bão biển của Hải quân Hoa Kỳ, ảnh vệ tinh vùng Đông Nam Á, lộ trình bão biển vùng Á Châu- Thái Bình Dương. Trang Web còn trình bày những áp dụng của mô hình MM 5 vào bão biển gần đây, những câu hỏi thông thường về bão biển và một nghiên cứu của Liên Hiệp Quốc. Theo nghiên cứu này, trung bình mỗi năm có từ bốn đến sáu bão biển đến Việt nam. Ba tháng (9, 10 và 11) là những tháng có nhiều bão nhất. Ngoài ra còn có kết quả của cuộc so sánh và khảo sát dự báo MM 5 với những tin tức và dữ kiện về thời tiết của những trận bão xảy ra ở Việt Nam. Kết quả cho thấy dự báo MM 5 đả dự đoán chính xác diễn biến và lượng nước mưa của những cơn mưa lũ do bão Durian gây nên vào đầu tháng 7 năm 2001.
Ông Trần Tiễn Khanh cho biết công việc làm các dự báo hoàn toàn thiện nguyện và vô vị lợi, chỉ nhầm bảo vệ an toàn của đồng bào. Ông cũng bày tỏ niềm hy vọng các dự báo sẽ được phổ biến rộng rải, nhất là những miền thường hay có bão lụt. Các dự báo có ích lợi cho việc đề phòng nạn lũ lụt, như là báo động hay quyết định tản cư, để tổn thất nhân mạng cũng như thiệt hại tài sản của đồng bào được giảm thiểu tối đa.
Địa chỉ liên lạc: Ông Trần Tiễn Khanh, Applied Modeling Inc. 21395 Castillo St, Woodland Hills, CA 91364, USA Tel: (818) 716-5347*** Fax: (818) 716-6930 E-mail: kttran@amiace.com
KHẢO SÁT DỰ BÁO MM 5
MM 5 Forecast Evaluation
Khảo sát dự báo thời tiết rất quan trọng vì các dự báo có ảnh hưởng đến sinh mạng cũng như tài sản của hàng ngàn đồng bào. Mức độ chính xác của dự báo cần phải được đánh giá để tạo niềm tin tưởng. Sau đây là thành quả của các so sánh dự báo MM 5 của VNBAOLUT.COM với các tin tức thời tiết từ các báo chí trong và ngoài nước.
1.Bản tin của Reuters ngày thứ ba 3/7/2001 (“Weekend Typhoon Durian Brings Rain To VietNam” loan tin sẽ mưa lớn ở những địa điểm gần biên giới như Móng Cái và Cẩm Phả thuộc tỉnh Quảng Ninh và gần bờ biển như Hải Phòng vào ngày thứ ba 3/7 khi bão Durian đến sát biên giới Hoa- Việt. Bản tin được so sánh với dự báo MM 5 lúc 19 giờ ngày thứ hai 2/7/2001. Kết quả cho thấy MM 5 đã được dự báo đúng như bản tin Reuters, như Móng Cái (mưa giông với 90mm nước vào ngày thứ ba và 75mm nước mưa vào đêm thứ ba) Cẩm Phả (mưa giông với 27mm nước mưa ngày thứ ba và 37mm nước mưa đêm thứ ba) Cao Bằng (4mm ngày thứ ba và 46mm đêm thứ ba) và Lạng Sơn (4mm ngày thứ ba và 26mm đêm thứ ba). Cẩm Phả và Móng cái thuộc tỉnh Quãng Ninh gần bờ biển nên có mưa to hơn Cao Bằng và Lạng Sơn. Đặc biệt MM 5 đã được dự đoán sẽ mưa to ở Hải Phòng (18mm ngày thứ ba và mưa giông với 10mm đêm thứ ba).
2. Bài “Thời Tiết Diễn Biến Xấu” (báo SGGP ngày 4 /7/2001) đăng tin mưa giông rất to đêm 3/7 ở Hà Nội với lượng nước mưa lên đến 84mm. Dự báo MM 5 lúa 19 giờ ngày 3/7 cho biết sẽ có mưa giông to tại Hà Nội với 73mm nước mưa. Đây là một thành quả rất khả quan, vì dự báo lượng nước mưa rất khó khăn. Vì vậy các dự báo khí tượng khác (ví dụ của CNN) chỉ cho biết có mưa hay không, chứ không cho biết lượng nước mưa như dự báo MM 5.
3. Bản tin “Northern Vietnam Worst Floods for Years Kill 33” Của Reuters ngày 6/7/2001 đã loan tin sáu tỉnh phía bắc đã bị ngập lụt bởi những trận mưa lũ do bão Durian gây nên. Ở tỉnh Thái Nguyên, cách Hà Nội 80km, có 23 người bị thiệt mạng và hơn 5000 căn nhà bị hư hại. Dự báo MM 5 lúc 19 giờ ngày thứ ba 3/7 cho biết có mưa giông to ở Thái Nguyên đêm thứ ba 3/7 với lượng nước mưa lên đến 118mm.
Gửi ý kiến của bạn
