(Bài được soạn lại từ các tài liệu TIA)
Thất vọng khi đi tìm nền viễn thông tại nước có dân số trên hai tỷ, Trung quốc liên lạc bằng cả hai loại có dây dẫn truyền và không dây dẫn truyền.
Nằm trong một khách sạn tối tân tại thành phố như Bắc Kinh hay Thượng Hải, người khách dễ bị nhầm lẫn về tình trạng viễn liên của Trung quốc. Máy phóng thư (fax) thường đặt ngay bàn giấy ngay cửa của khách sạn, bạn có thể gọi bất cứ nơi nào trên thế giới từ bàn giấy này. Nhưng nếu bạn dùng máy liên lạc trong địa phương nơi khách sạn bạn đang ở, bạn không được hy vọng mấy. Tại sao" Trong một thành phố lớn người Trung Hoa hiện nay sống, có vài khu phố nào đó có điện thoại. Cái quê nhất là khi gọi ra ngoại ô thì chẳng khác nào như bạn chơi xổ số Lotto.
Trung quốc có tiềm năng siêu lực về quân sự và kinh tế, nhưng nền thông tin cơ bản bị giới hạn hoặc giả không có riêng cho thời đại này, cũng chẳng chuẩn bị có vào thế kỷ tới. Với số dân hai tỷ rưỡi trong nước, chỉ có khoảng một máy điện thoại cho 25 người và khoảng một phóng thư (fax) cho 200 người, theo như Tân Hoa Xã cho biết. Cả nước có khoảng ba triệu máy vi tính cá nhân (cứ 400 người mới được một người có), những máy vi tính này có rất ít máy có “modem” (Máy biến tín hiệu gửi và giải tín hiệu nhận). Hầu hết 100 ngàn người nối máy vi tính vào mạng lưới Internet, cũng có người dự đoán con số này không tới và chỉ có khoảng 10 ngàn người được nối vào Internet. Đoản kỳ hệ thống liên lạc của Trung quốc cần phải có một bước dài để canh tân, hình như Trung quốc cũng đã biết nó phải như thế.
“Trung quốc đang nằm giữa giai đoạn chuyển từ xã hội nông thôn sang giai đoạn xã hội kỹ nghệ được thành thị hóa”, theo như sự nhận xét của Milton Mueller, giáo sư về thông tin liên lạc của đại học tổng hợp Rutgers tại New Brunswick, tiểu bang New Jersey của Hoa Kỳ và người cùng viết với giáo sư cuốn sách có đề ‘China in the Information Age: Telecommunications and Dilemma of Reform’ (Trung quốc trong thời đại tin học: Viễn liên và Lưỡng nan trong vấn đề Canh cải.). Vấn đề chuyển hoán nông thôn sang thành thị phải đi song đôi với việc tối tân hóa các hệ thống thông tin liên lạc.
Có nhiều cái cần phải hy sinh. Kinh tế của Trung quốc bị trói buộc vào chủ trương phát triển tiêu thụ cho dân chúng và tạo sự hấp dẫn vốn đầu tư từ nước ngoài và mở rộng nền mậu dịch. Các chức quyền Trung quốc đã phải xác nhận không thể nào tránh được chuyện bành trướng hệ thống thông tin liên lạc. Kết quả đồng tiền của Trung quốc đang đặt vào các mộng ước này. Trong kế hoạch ngũ niên, chính quyền Trung quốc cho biết có dự tính bỏ ra gần 60 tỷ Mỹ kim vào năm 2000 trong nền thông tin liên lạc, một số tiền khổng lồ so với các ngân khoản khác.
Các nước còn lại trên thế giới cũng phải theo đường hướng này. Các công ty điện thoại viễn liên như AT&T, British Telecom, Ericsson, IBM, Motorola, Nortel, và Sprint, tất cả cùng nhau đang thả câu để giành cho mình một khoảnh làm ăn trên lục địa Trung hoa. Các công ty này xô nhau lập xưởng nhà chế tạo máy vi tính hay các hãng lập chương phần mềm bằng tiếng Trung hoa theo đường hướng đa quốc (Multi-national). Đủ các loại kinh doanh, từ hãng sản xuất xe hơi cho tới các hãng nhập cảng quần ‘jean’ đều cần có một hệ thống liên lạc tối tân để mở những tiệm bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng tại Trung hoa lục địa. Nội cũng như ngoại dân Trung hoa đều mong có thể nói chuyện với nhau qua máy điện thoại, qua máy phóng thư (FAX) và máy vi tính. Việc liên lạc này thành hình ra sẽ sinh ra chuyện khác như là tăng cường những sự trao đổi tin tức cũng như tư tưởng vượt qua biên giới có thể làm nguyên chế độ cộng sản của Trung quốc bị sụp đổ.
“Dân chúng Trung hoa nhận thức được sự thông tin rất quan trọng trong việc phát triển kinh tế và hệ thống liên lạc là then chốt trong vấn đề thông tin”, theo như giáo sư Xing Li của đại học tổng hợp Tshingua tại Bắc Kinh cho biết. Giáo sư Xing Li còn là phó giám đốc của mạng lưới điện toán CERnet (Giáo dục và Nghiên cứu), một mạng lưới bách khoa điện toán của cả nước Trung hoa. Giáo sư nói: “Một hệ thống thông tin tốt có thể giúp cho kinh tế Trung hoa phát triển và cho nước Trung hoa mở rộng để đón cộng đồng toàn cầu.”
Câu tục ngữ Trung hoa “Cuộc hành trình dài nhất bao giờ cũng bắt đầu từ bước sơ khởi” như đang nằm trong cuộc thử thách này. Trung quốc đang đi vào thời đại tin học viễn liên bằng cách nhẩy vọt theo nhiều hướng hơn là đắn đo đi từng bước một. Các công việc mở màn là phải khởi sự một cuộc vận động khổng lồ trong việc thiết lập liên lạc thông tin trên toàn quốc. Bộ Bưu điện và Viễn thông của Trung quốc cho biết, bộ dự định tăng gấp đôi khả năng điện thoại loại phân phối bằng ngắt phiên với tốc độ cao (switching), từ 71 triệu đường dây của năm 1995 lên đến 150 triệu đường dây vào năm 2000, cải tiến rộng lớn điện thoại trong các địa phương cũng như điện thoại viễn liên. Kết quả thực tiễn là các hộ trong thủ đô Bắc Kinh đều được mắc điện thoại, Thượng Hải cũng được làm như thế. Hai thành phố này mới đây đã dùng loại điện thoại gọi bằng tám số vì nhu cầu đã tăng tiến. Cuối cùng cứ 10 người dân Trung quốc, một người có điện thoại.
Sự phát triển này không khác gì một công ty điện thoại Bell được khai trương mỗi năm và kết quả số điện thoại của Trung quốc có ngang bằng như số điện thoại Hoa Kỳ có hiện nay. Nhưng với dân số khổng lồ như Trung quốc, hệ thống liên lạc tối tân hiện nay không tài nào thỏa mãn cho từng nhà trong mỗi tỉnh đều được gắn điện thoại. Ví thế Trung quốc đang đi theo hướng điện thoại không dây (wireless), áp dụng kỹ thuật như điện thoại di động loại tổ ong (cellular telephones) và loại máy báo có điện thoại gọi (paging machines) để bắc nhịp các đoạn đường liên lạc xa và hà tiện các đường dây điện thoại quá ư tốn kém mà dự án thiết trí không thể làm nổi. Theo ông Bill Frenza, một nhà tư vấn cho những khách hàng và những công ty điện thoại không dây, ông nói: “Trung quốc không có khả năng đặt dây điện thoại ngầm dưới đất. Chỉ có điện thoại không dây là thích hợp với nhu cầu tăng tiến cho dịch vụ cung cấp thông tin liên lạc cơ bản.” Như hiện nay, Canada có trên sáu triệu người dùng điện thoại không dây di chuyển cầm tay, số người dùng hiện gia tăng với số lượng phi mã vì giá phí hạ thấp trước đà tăng tiến kỹ thuật của đại công ty Qualcom và Nortel.
Đúng như thế, nhiều kỹ thuật điện thoại không dây (Wireless Technologies) cầm tay tiện nghi tại Bắc Mỹ và các nước Tây phương đang đóng vai trò căn bản để lập hệ thống liên lạc cho dân Trung quốc. Giống như các nước đang phát triển khác, Trung quốc dùng phương tiện radio thiết lập theo kiểu mạng điện thoại mạng tổ ong và điện thoại báo buông thả (loose). Hệ thống radio này được biết như là hệ thống điện thoại vòng liên lạc không dây địa phương (wireless local loops systems) thiết kế cho những vị trí cố định hay giới hạn vùng hoạt động để thay cho các đường dây điện thoại hơn là cho những người dùng điện thoại di động từ vùng này qua vùng khác (roammers).
Điện thoại vòng liên lạc không dây có thể được thiết lập lẹ hơn và bao chùm trong cùng một lãnh thổ, hơn nữa nhờ kỹ thuật phát triển của loại điện thoại này, nên giá phí đã hạ xuống nhiều. Năm 1995 phí tổn điện thoại vòng loại không dây lần đầu tiên đã sụt thấp hơn giá phí của loại diện thoại truyền đi bằng dây, theo như Hiệp hội Herschel Shostek về nghiên cứu thị trường cho biết.
Trung quốc đang bỏ rất nhiều tiền để thành lập hệ thống điện thoại không dây. Hãng Motorola và Ericsson mới hoàn tất xong nhiều mạng điện thoại tổ ong loại định lượng (analog) và loại số (digital) trải rộng khắp 26 tỉnh của Trung hoa lục địa. Trung quốc là nuớc có mạng điện thoại tổ ong lớn nhất thế giới hiện nay. Hệ thống điện thoại của Trung quốc hiện nay có khả năng tự động chuyển vùng lan khắp nước. Mới chỉ có chưa đầy 30 triệu người dùng máy điện thoại nên mạng chưa khai thác hết khả năng, nhưng điện thoại tổ ong lại gia tăng mau lẹ. Váo khoảng chục năm nữa, số người dùng điện thoại tại Trung quốc có thể lên tới 13 triệu.
Hệ thống điện thoại báo (pagers) vẫn còn nhiều triển vọng phát triển, bởi vì điện thoại báo hiện lên tin báo (messages) giá rất rẻ và còn có thể liên lạc được cả hai chiều (người gửi tin gọi đi và người nhận tin gọi lại cùng một lúc và trên một kênh). Bộ Bưu điện và Viễn thông Trung quốc mới đây đã chọn hệ thống High Speed Flex của Motorola như là loại mạng điện thoại báo có đặc trưng mẫu cho Trung quốc từ nay.
Nhiều người dân Trung quốc hiện nay không chờ được gắn máy điện thoại như thường thấy. Khoảng 30 triệu dân Trung hoa đã dùng điện thoại báo (pagers) với số hiện (numerical displays) và chế biến các mã tín hiệu để liên lạc với nhau, chẳng hạn như mã 88 tuợng trưng cho hai cái miệng kề nhau như có ý là “Ngộ ối nị” (Tôi yêu em). Hiện nay lối liên lạc này rất phổ thông có cả hàng triệu gia đình, thanh niên và các tiểu thương dùng liên lạc với nhau. Hoặc mã số 125 có nghĩa là mong anh mua cơm ngoài chợ mang về nhà cho em. Và mã có con số dài hơn để chỉ địa điểm đến để lấy hàng về bán. Tới năm 2000, số người xử dụng điện thoại báo (pagers) có thể lên tới 70 triệu.
Lợi tức trung bình của công nhân Trung hoa tại thành thị đã tăng 104% khoảng năm 1990 và 1994, lợi tức của nông dân Trung hoa tăng khoảng 62% theo như nghiên cứu thị trường của Euro monitor. Số máy bán vi tính tăng gấp đôi dùng cho điện thư và các trang web quảng cáo, mặc dầu chính quyền Trung quốc giới hạn người xử dụng máy vi tính. Hiện nay chính quyền Trung quốc Đang dùng các máy vi tính theo rõi sự lưu động của công nhân, kiểm soát các vựa lúa và dùng trong các dịch vụ thuộc bưu điện.
Sự phát triển kinh tế đi liền với sự phát triển thông tin liên lạc, chẳng bao lâu người dân Trung hoa có thể đàm thoại tự do với những người ngoài biên giới Trung quốc.
Thất vọng khi đi tìm nền viễn thông tại nước có dân số trên hai tỷ, Trung quốc liên lạc bằng cả hai loại có dây dẫn truyền và không dây dẫn truyền.
Nằm trong một khách sạn tối tân tại thành phố như Bắc Kinh hay Thượng Hải, người khách dễ bị nhầm lẫn về tình trạng viễn liên của Trung quốc. Máy phóng thư (fax) thường đặt ngay bàn giấy ngay cửa của khách sạn, bạn có thể gọi bất cứ nơi nào trên thế giới từ bàn giấy này. Nhưng nếu bạn dùng máy liên lạc trong địa phương nơi khách sạn bạn đang ở, bạn không được hy vọng mấy. Tại sao" Trong một thành phố lớn người Trung Hoa hiện nay sống, có vài khu phố nào đó có điện thoại. Cái quê nhất là khi gọi ra ngoại ô thì chẳng khác nào như bạn chơi xổ số Lotto.
Trung quốc có tiềm năng siêu lực về quân sự và kinh tế, nhưng nền thông tin cơ bản bị giới hạn hoặc giả không có riêng cho thời đại này, cũng chẳng chuẩn bị có vào thế kỷ tới. Với số dân hai tỷ rưỡi trong nước, chỉ có khoảng một máy điện thoại cho 25 người và khoảng một phóng thư (fax) cho 200 người, theo như Tân Hoa Xã cho biết. Cả nước có khoảng ba triệu máy vi tính cá nhân (cứ 400 người mới được một người có), những máy vi tính này có rất ít máy có “modem” (Máy biến tín hiệu gửi và giải tín hiệu nhận). Hầu hết 100 ngàn người nối máy vi tính vào mạng lưới Internet, cũng có người dự đoán con số này không tới và chỉ có khoảng 10 ngàn người được nối vào Internet. Đoản kỳ hệ thống liên lạc của Trung quốc cần phải có một bước dài để canh tân, hình như Trung quốc cũng đã biết nó phải như thế.
“Trung quốc đang nằm giữa giai đoạn chuyển từ xã hội nông thôn sang giai đoạn xã hội kỹ nghệ được thành thị hóa”, theo như sự nhận xét của Milton Mueller, giáo sư về thông tin liên lạc của đại học tổng hợp Rutgers tại New Brunswick, tiểu bang New Jersey của Hoa Kỳ và người cùng viết với giáo sư cuốn sách có đề ‘China in the Information Age: Telecommunications and Dilemma of Reform’ (Trung quốc trong thời đại tin học: Viễn liên và Lưỡng nan trong vấn đề Canh cải.). Vấn đề chuyển hoán nông thôn sang thành thị phải đi song đôi với việc tối tân hóa các hệ thống thông tin liên lạc.
Có nhiều cái cần phải hy sinh. Kinh tế của Trung quốc bị trói buộc vào chủ trương phát triển tiêu thụ cho dân chúng và tạo sự hấp dẫn vốn đầu tư từ nước ngoài và mở rộng nền mậu dịch. Các chức quyền Trung quốc đã phải xác nhận không thể nào tránh được chuyện bành trướng hệ thống thông tin liên lạc. Kết quả đồng tiền của Trung quốc đang đặt vào các mộng ước này. Trong kế hoạch ngũ niên, chính quyền Trung quốc cho biết có dự tính bỏ ra gần 60 tỷ Mỹ kim vào năm 2000 trong nền thông tin liên lạc, một số tiền khổng lồ so với các ngân khoản khác.
Các nước còn lại trên thế giới cũng phải theo đường hướng này. Các công ty điện thoại viễn liên như AT&T, British Telecom, Ericsson, IBM, Motorola, Nortel, và Sprint, tất cả cùng nhau đang thả câu để giành cho mình một khoảnh làm ăn trên lục địa Trung hoa. Các công ty này xô nhau lập xưởng nhà chế tạo máy vi tính hay các hãng lập chương phần mềm bằng tiếng Trung hoa theo đường hướng đa quốc (Multi-national). Đủ các loại kinh doanh, từ hãng sản xuất xe hơi cho tới các hãng nhập cảng quần ‘jean’ đều cần có một hệ thống liên lạc tối tân để mở những tiệm bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng tại Trung hoa lục địa. Nội cũng như ngoại dân Trung hoa đều mong có thể nói chuyện với nhau qua máy điện thoại, qua máy phóng thư (FAX) và máy vi tính. Việc liên lạc này thành hình ra sẽ sinh ra chuyện khác như là tăng cường những sự trao đổi tin tức cũng như tư tưởng vượt qua biên giới có thể làm nguyên chế độ cộng sản của Trung quốc bị sụp đổ.
“Dân chúng Trung hoa nhận thức được sự thông tin rất quan trọng trong việc phát triển kinh tế và hệ thống liên lạc là then chốt trong vấn đề thông tin”, theo như giáo sư Xing Li của đại học tổng hợp Tshingua tại Bắc Kinh cho biết. Giáo sư Xing Li còn là phó giám đốc của mạng lưới điện toán CERnet (Giáo dục và Nghiên cứu), một mạng lưới bách khoa điện toán của cả nước Trung hoa. Giáo sư nói: “Một hệ thống thông tin tốt có thể giúp cho kinh tế Trung hoa phát triển và cho nước Trung hoa mở rộng để đón cộng đồng toàn cầu.”
Câu tục ngữ Trung hoa “Cuộc hành trình dài nhất bao giờ cũng bắt đầu từ bước sơ khởi” như đang nằm trong cuộc thử thách này. Trung quốc đang đi vào thời đại tin học viễn liên bằng cách nhẩy vọt theo nhiều hướng hơn là đắn đo đi từng bước một. Các công việc mở màn là phải khởi sự một cuộc vận động khổng lồ trong việc thiết lập liên lạc thông tin trên toàn quốc. Bộ Bưu điện và Viễn thông của Trung quốc cho biết, bộ dự định tăng gấp đôi khả năng điện thoại loại phân phối bằng ngắt phiên với tốc độ cao (switching), từ 71 triệu đường dây của năm 1995 lên đến 150 triệu đường dây vào năm 2000, cải tiến rộng lớn điện thoại trong các địa phương cũng như điện thoại viễn liên. Kết quả thực tiễn là các hộ trong thủ đô Bắc Kinh đều được mắc điện thoại, Thượng Hải cũng được làm như thế. Hai thành phố này mới đây đã dùng loại điện thoại gọi bằng tám số vì nhu cầu đã tăng tiến. Cuối cùng cứ 10 người dân Trung quốc, một người có điện thoại.
Sự phát triển này không khác gì một công ty điện thoại Bell được khai trương mỗi năm và kết quả số điện thoại của Trung quốc có ngang bằng như số điện thoại Hoa Kỳ có hiện nay. Nhưng với dân số khổng lồ như Trung quốc, hệ thống liên lạc tối tân hiện nay không tài nào thỏa mãn cho từng nhà trong mỗi tỉnh đều được gắn điện thoại. Ví thế Trung quốc đang đi theo hướng điện thoại không dây (wireless), áp dụng kỹ thuật như điện thoại di động loại tổ ong (cellular telephones) và loại máy báo có điện thoại gọi (paging machines) để bắc nhịp các đoạn đường liên lạc xa và hà tiện các đường dây điện thoại quá ư tốn kém mà dự án thiết trí không thể làm nổi. Theo ông Bill Frenza, một nhà tư vấn cho những khách hàng và những công ty điện thoại không dây, ông nói: “Trung quốc không có khả năng đặt dây điện thoại ngầm dưới đất. Chỉ có điện thoại không dây là thích hợp với nhu cầu tăng tiến cho dịch vụ cung cấp thông tin liên lạc cơ bản.” Như hiện nay, Canada có trên sáu triệu người dùng điện thoại không dây di chuyển cầm tay, số người dùng hiện gia tăng với số lượng phi mã vì giá phí hạ thấp trước đà tăng tiến kỹ thuật của đại công ty Qualcom và Nortel.
Đúng như thế, nhiều kỹ thuật điện thoại không dây (Wireless Technologies) cầm tay tiện nghi tại Bắc Mỹ và các nước Tây phương đang đóng vai trò căn bản để lập hệ thống liên lạc cho dân Trung quốc. Giống như các nước đang phát triển khác, Trung quốc dùng phương tiện radio thiết lập theo kiểu mạng điện thoại mạng tổ ong và điện thoại báo buông thả (loose). Hệ thống radio này được biết như là hệ thống điện thoại vòng liên lạc không dây địa phương (wireless local loops systems) thiết kế cho những vị trí cố định hay giới hạn vùng hoạt động để thay cho các đường dây điện thoại hơn là cho những người dùng điện thoại di động từ vùng này qua vùng khác (roammers).
Điện thoại vòng liên lạc không dây có thể được thiết lập lẹ hơn và bao chùm trong cùng một lãnh thổ, hơn nữa nhờ kỹ thuật phát triển của loại điện thoại này, nên giá phí đã hạ xuống nhiều. Năm 1995 phí tổn điện thoại vòng loại không dây lần đầu tiên đã sụt thấp hơn giá phí của loại diện thoại truyền đi bằng dây, theo như Hiệp hội Herschel Shostek về nghiên cứu thị trường cho biết.
Trung quốc đang bỏ rất nhiều tiền để thành lập hệ thống điện thoại không dây. Hãng Motorola và Ericsson mới hoàn tất xong nhiều mạng điện thoại tổ ong loại định lượng (analog) và loại số (digital) trải rộng khắp 26 tỉnh của Trung hoa lục địa. Trung quốc là nuớc có mạng điện thoại tổ ong lớn nhất thế giới hiện nay. Hệ thống điện thoại của Trung quốc hiện nay có khả năng tự động chuyển vùng lan khắp nước. Mới chỉ có chưa đầy 30 triệu người dùng máy điện thoại nên mạng chưa khai thác hết khả năng, nhưng điện thoại tổ ong lại gia tăng mau lẹ. Váo khoảng chục năm nữa, số người dùng điện thoại tại Trung quốc có thể lên tới 13 triệu.
Hệ thống điện thoại báo (pagers) vẫn còn nhiều triển vọng phát triển, bởi vì điện thoại báo hiện lên tin báo (messages) giá rất rẻ và còn có thể liên lạc được cả hai chiều (người gửi tin gọi đi và người nhận tin gọi lại cùng một lúc và trên một kênh). Bộ Bưu điện và Viễn thông Trung quốc mới đây đã chọn hệ thống High Speed Flex của Motorola như là loại mạng điện thoại báo có đặc trưng mẫu cho Trung quốc từ nay.
Nhiều người dân Trung quốc hiện nay không chờ được gắn máy điện thoại như thường thấy. Khoảng 30 triệu dân Trung hoa đã dùng điện thoại báo (pagers) với số hiện (numerical displays) và chế biến các mã tín hiệu để liên lạc với nhau, chẳng hạn như mã 88 tuợng trưng cho hai cái miệng kề nhau như có ý là “Ngộ ối nị” (Tôi yêu em). Hiện nay lối liên lạc này rất phổ thông có cả hàng triệu gia đình, thanh niên và các tiểu thương dùng liên lạc với nhau. Hoặc mã số 125 có nghĩa là mong anh mua cơm ngoài chợ mang về nhà cho em. Và mã có con số dài hơn để chỉ địa điểm đến để lấy hàng về bán. Tới năm 2000, số người xử dụng điện thoại báo (pagers) có thể lên tới 70 triệu.
Lợi tức trung bình của công nhân Trung hoa tại thành thị đã tăng 104% khoảng năm 1990 và 1994, lợi tức của nông dân Trung hoa tăng khoảng 62% theo như nghiên cứu thị trường của Euro monitor. Số máy bán vi tính tăng gấp đôi dùng cho điện thư và các trang web quảng cáo, mặc dầu chính quyền Trung quốc giới hạn người xử dụng máy vi tính. Hiện nay chính quyền Trung quốc Đang dùng các máy vi tính theo rõi sự lưu động của công nhân, kiểm soát các vựa lúa và dùng trong các dịch vụ thuộc bưu điện.
Sự phát triển kinh tế đi liền với sự phát triển thông tin liên lạc, chẳng bao lâu người dân Trung hoa có thể đàm thoại tự do với những người ngoài biên giới Trung quốc.
Gửi ý kiến của bạn
