Bạn,
Theo tài liệu trong báo Tuổi Trẻ, tỉnh Gò Công thuở trước có 40 làng, thị xã Gò Công ngày nay khi đó có tên gọi là làng Thành Phố, gồm những khu phố chợ mua bán sầm uất. Nhà cửa bây giờ là những ngôi nhà lợp lá, đến đầu năm 1862 mới được xây dựng thành những ngôi nhà tường vững chắc, và năm 1862 cũng là năm làng Thành Phố trở thành tỉnh lỵ của tỉnh Gò Công. Báo TT dẫn lời một chuyên viên bảo tồn của tỉnh Tiền Giang cho biết: nhà cổ thị xã Gò Công có rất nhiều so với các huyện của tỉnh. Theo thời gian, những ngôi nhà cổ có từ 100 tuổi trở lên đang bị xuống cấp, nhiều nhà nằm trong khu vực sắp bị giải tỏa để xây khu phố mới.
Theo tài liệu trong báo Tuổi Trẻ, tỉnh Gò Công thuở trước có 40 làng, thị xã Gò Công ngày nay khi đó có tên gọi là làng Thành Phố, gồm những khu phố chợ mua bán sầm uất. Nhà cửa bây giờ là những ngôi nhà lợp lá, đến đầu năm 1862 mới được xây dựng thành những ngôi nhà tường vững chắc, và năm 1862 cũng là năm làng Thành Phố trở thành tỉnh lỵ của tỉnh Gò Công. Báo TT dẫn lời một chuyên viên bảo tồn của tỉnh Tiền Giang cho biết: nhà cổ thị xã Gò Công có rất nhiều so với các huyện của tỉnh. Theo thời gian, những ngôi nhà cổ có từ 100 tuổi trở lên đang bị xuống cấp, nhiều nhà nằm trong khu vực sắp bị giải tỏa để xây khu phố mới.
Báo TT cho biết: mới đây Tổ chức JICA của Nhật đến khảo sát 350 ngôi nhà ở Tiền Giang, có gần 2/3 số nhà là nhà cổ thị xã Gò Công. Nhà cổ ở Hồng Kông được xây dựng bằng ô dước trộn mặt kết dính với gạch (xưa chưa dùng xi măng), về kiến trúc có nét tương đồng với nhà cổ ở miền Trung. Nhà thường được thiết kế ba gian, hai chái, mái ngói âm dương. Do Gò Công ít có bão nên nhà nơi đây khác với nhà cổ miền Trung ở chỗ qui mô lớn, cao và cột kèo to.
Tài liệu báo Tuổi Trẻ cho biết thêm: Ngôi nhà của đốc phủ Nguyễn Văn Hải ở số 9 Hai Bà Trưng, thị xã Gò Công, được xây dựng từ năm 1860, trùng tu lần đầu vào năm 1860, sau năm 1975 đến nay trải qua nhiều lần trùng tu và hiện là “nhà truyền thống” của thị xã Gò Công vào loại đẹp nhất nhì ở đây với hàng trăm chi tiết chạm trổ tinh vi trong nội thất. Ngôi nhà cổ và bề thế có giá trị không kém gì nhà của đốc phủ Hải, và cũng được thiết kế xây dựng vào cuối thế kỷ 19 là của bà Lâm Vu Liên. Nhà nền cao, mái cong, lợp ngói âm dương, được kết cấu bằng gỗ mun, chạm trổ rất độc đáo. Trong nhà còn nhiều đồ cổ cần ốc xà cừ rất tinh xảo và hiện bị sử dụng làm trụ sở thị ủy CSVN Gò Công. Ngôi nhà lớn và bề thế nhất thị xã Gò Công là của ông Nguyễn Anh Tuấn ở số 49/2 Hai Bà Trưng, phường 1. Nhà được xây dựng năm 1885, kiến trúc phối hợp đông-tây với vòm cửa vòng cung, tường vôi, mái ngói âm dương. Theo lời của ông bà của ông Tuấn kể lại, ngôi nhà này do các thợ mộc ở miền Bắc và miền Trung vào xây dựng, dùng toàn gỗ mật, sao, tất cả đều chạm trổ hoa văn và phải mất ba năm mới hoàn thành. Cổ nhất thị xã Gò Công là nhà ông Nguyễn Văn Thành ở số 113 Nguyễn Huệ, phường 1. Nhà được xây dựng năm 1852 theo kiến trúc Trung bộ: thấp có vòm cửa cong. Theo thời gian, những ngôi nhà trăm, ngoài trăm tuổi ở Gò Công đang xuống cấp, nhà dột cột xiêu, tường vôi bong lở, rêu xanh phủ kín. Phần lớn nhà cổ ở đây đều to rộng như nhà của ông Nguyễn Anh Tuấn tọa lạc trên diện tích 913 m2. Diện tích rộng, tiền thuế sử dụng đất đô thị đã khiến nhiều chủ nhà đất phải cắt, sang bớt mặt bằng cho người khác. Nhiều nhà, phố cổ ở đường Phan Bội Châu nay gần như biến mất. Chủ nhân một số nhà cổ cũng đang băn khoăn vì trong quy hoạch thị xã Gò Công sắp tới sẽ giải tỏa tất cả những ngôi nhà cổ để xây thành khu phố hoặc chung cư lớn.
Bạn,
Cũng theo báo TT, kiến trúc cổ có tính tín ngưỡng mà nhiều cư dân ở thị xã Hồng Kông mong muốn nhà nước CSVN trả lại là đình Trung được xây dựng cuối thế kỷ 19. Đây là một ngôi đình làng lớn, đẹp, có diện tích xây dựng trên 1,000 mét vuông. Sắc thần ngôi đình đã được di tản và hiện ngôi đình được sử dụng làm kho hợp tác xã tiểu thủ công nghiệp!
Gửi ý kiến của bạn
