Đại hội La Vang đã diễn ra tốt đẹp cuối tuần qua, kết thúc một năm cầu nguyện và tưởng niệm Đức Mẹ hiện lên 200 năm trước đây ở rừng hoang tỉnh Quảng Trị miền đất khó, trong một giai đoạn lịch sử khi Thiên chúa giáo còn bị vua quan thời đó đàn áp. Năm ngoái cũng vào thời điểm này, tôi đã viết bài nói về ngày mở hội đầy xúc cảm và đức tin mãnh liệt của người Công giáo Việt Nam.
Năm nay tình cờ tôi thấy tựa đề một ký sự của Thông tấn AP “Ngày Hội Tôn Giáo OK ở Việt Nam”, tôi thấy vui vui nên cũng dùng tựa đề đó cho bài viết này. Chúng ta đều biết trong Anh ngữ dùng ở Mỹ chữ OK quá quen thuộc ở đầu luỡi mọi người, nó có nghĩa đại khái là: Tốt, được, đồng ý, tán thành, không sao cả... Ngày hội bế mạc diễn ra tốt đẹp, nhưng tại sao lại có hàm ý được thôi, không sao cả"
Trước hết phải nói rằng năm nay ban tổ chức giáo dân đã làm việc chu đáo hơn năm trước. Nhưng một yếu tố thứ hai còn quan trọng hơn là nhà nước cộng sản đã dồn hết nỗ lực để lo làm sao không có chuyện gì đáng tiếc xẩy ra, bởi vì lúc này hơn bao giờ hết họ không muốn có chuyện gì lộn xộn, gây tai tiếng lan rộng trên giới. Nhưng điều đó không có nghĩa là họ buông lỏng sự kiểm soát, khi có ít nhất cũng hơn 100,000 người chẩy hội La Vang. Tất cả các ngả đường đều có những cặp mắt chìm nổi kín đáo theo dõi. Trong ba ngày hội cuối tuần, trong mọi cuộc lễ công khai, đều có Công an mặc thường phục quay phim chụp hình.
Và cũng phải nói thêm có 6 nhà báo ngoại quốc được cho phép đến chứng kiến ngày hội tôn giáo hiếm có này, nhưng “phái đoàn” báo chí ngoại quốc được kèm theo mấy “ông nhà nước” hướng dẫn để họ khỏi lạc đường. Ý này thật tốt, chỉ có phiền là khi có mấy ông công an chìm đi kèm như vậy, người dân thường được phỏng vấn đều không dám nói lên ý nghĩ thực sự của họ.
Một bài báo ngoại quốc mô tả ở trung tâm hành lễ có bức tượng rất lớn của Đức Mẹ Đồng Trinh và Chúa hài đồng. Cố nhiên khi chế độ không có cách nào ngăn chặn đức tin tôn giáo của người dân, họ cũng không thể nào che giấu được một biểu tượng tối thiêng liêng của sự tích Đức Mẹ hiện lên. Nhưng các ông cộng sản đâu có chịu thua, ngồi thụ động" Du khách đến đây còn được các ông nhà nước chỉ cho xem một biểu tượng kỷ niệm khác do chế độ cố ý đặt ở khu vực ngày hội này. Đó là sự trưng bày một viên gạch bể vì đạn đại bác lấy từ một nhà thờ ở Quảng Trị năm 1972 khi vùng này còn là một bãi chiến trường.
Người ta hiểu dụng ý láu cá của mấy ông cộng sản, muốn cho thấy chiến tranh - mà theo Hà Nội là do Mỹ xâm lược gây ra - đã phá hoại cả nơi thờ phượng thiêng liêng của giáo dân. Thế nhưng đạn đó do ai bắn thì không thấy mấy ông nói tới. Trong thời chiến, Quảng Trị là một vùng bị chiến tranh tàn phá, nhưng lịch sử cuộc chiến cũng cho thấy một sự thật: Sở dĩ nhà thờ, chùa chiền, miếu mạo có khi bị hứng bom rơi đạn lạc là vì những kẻ đánh du kích đã lẩn trốn vào những nơi này để bắn xẻ, đánh úp những đoàn quân chính quy.
Dù sao Đại hội La Vang cũng có một ý nghĩa đặc biệt. Từ ngày khai sáng chế độ cộng sản ở Việt Nam, đây là một cuộc tập họp dân chúng đông đảo nhất không phải do đảng Cộng sản tổ chức và trong một ngày hội lớn như vậy mà không có cờ đỏ sao vàng tung bay hay hình tượng Hồ Chí Minh được trưng bầy la liệt. Những vật đó đã biến mất ở La Vang như có phép lạ.
Giáo điều Cộng sản coi tôn giáo như “một thứ thuốc phiện” mê hoặc quần chúng cần phải bài trừ. Họ đã từng quy tội “mê tín dị đoan” để đàn áp các tôn giáo. Nhưng ngày nay tình thế đã đổi khác. Thông tấn AP thuật lại một mẩu chuyện nhỏ: một phụ nữ, bà Hồ Thị Hương, 66 tuổi, đi từ Saigon đến chẩy hội La Vang, cùng với một đoàn giáo dân 54 người trong khu phố. Bà nói đã chứng kiến một phép lạ: Một cậu bé bị câm từ 10 năm nay, khi được dẫn đến trước tượng Đức Mẹ và Chúa Hài đồng, cậu bé đã nói lên được vài tiếng.
Bà Hương nói: “Tôi cảm thấy an lành ở đây. Tôi nghĩ đức tin của tôi càng mãnh liệt hơn trước. Tôi rất sung sướng được sống giữa đám đông người Công giáo như thế này và rất mừng khi thấy số người càng lúc càng nhiều”. Các ông Công an đi cùng với nhà báo ngoại quốc không làm trở ngại cuộc phỏng vấn, vì nó làm lợi cho điều chế độ muốn quảng cáo là dân chúng được tự do đến dự hội. Nhưng đồng thời các ông cũng không cấm cản được câu chuyện về phép lạ đến với cậu bé. Chẳng có ông Cộng sản nào dám nói đến “mê tín dị đoan” ở chỗ này.
Có lẽ ý nghĩa nhất là lời tuyên bố của Đức Hồng Y Phan Đình Tụng trước đám đông: “Ngày nay có sự ác xã hội ở khắp nơi. Nguyên nhân là thiếu sự cầu nguyện. Đức Mẹ Đồng Trinh sẽ cứu giúp những người nào cầu nguyện”.
Mối quan hệ giữa Hà Nội và Vatican còn phức tạp, vì chế độ Cộng sản vẫn đòi kiểm soát mọi sự sắc phong của Tòa Thánh. Trong khi đối với các tôn giáo khác sự đàn áp vẫn trắng trợn và sự vi phạm nhân quyền còn tiếp tục. Nhưng tôi nghĩ bất luận đàn áp hay vuốt ve giả tạo, “chuyện OK” ngày Hội La Vang rút cuộc chỉ làm cho đức tin tôn giáo mãnh liệt thêm.
Năm nay tình cờ tôi thấy tựa đề một ký sự của Thông tấn AP “Ngày Hội Tôn Giáo OK ở Việt Nam”, tôi thấy vui vui nên cũng dùng tựa đề đó cho bài viết này. Chúng ta đều biết trong Anh ngữ dùng ở Mỹ chữ OK quá quen thuộc ở đầu luỡi mọi người, nó có nghĩa đại khái là: Tốt, được, đồng ý, tán thành, không sao cả... Ngày hội bế mạc diễn ra tốt đẹp, nhưng tại sao lại có hàm ý được thôi, không sao cả"
Trước hết phải nói rằng năm nay ban tổ chức giáo dân đã làm việc chu đáo hơn năm trước. Nhưng một yếu tố thứ hai còn quan trọng hơn là nhà nước cộng sản đã dồn hết nỗ lực để lo làm sao không có chuyện gì đáng tiếc xẩy ra, bởi vì lúc này hơn bao giờ hết họ không muốn có chuyện gì lộn xộn, gây tai tiếng lan rộng trên giới. Nhưng điều đó không có nghĩa là họ buông lỏng sự kiểm soát, khi có ít nhất cũng hơn 100,000 người chẩy hội La Vang. Tất cả các ngả đường đều có những cặp mắt chìm nổi kín đáo theo dõi. Trong ba ngày hội cuối tuần, trong mọi cuộc lễ công khai, đều có Công an mặc thường phục quay phim chụp hình.
Và cũng phải nói thêm có 6 nhà báo ngoại quốc được cho phép đến chứng kiến ngày hội tôn giáo hiếm có này, nhưng “phái đoàn” báo chí ngoại quốc được kèm theo mấy “ông nhà nước” hướng dẫn để họ khỏi lạc đường. Ý này thật tốt, chỉ có phiền là khi có mấy ông công an chìm đi kèm như vậy, người dân thường được phỏng vấn đều không dám nói lên ý nghĩ thực sự của họ.
Một bài báo ngoại quốc mô tả ở trung tâm hành lễ có bức tượng rất lớn của Đức Mẹ Đồng Trinh và Chúa hài đồng. Cố nhiên khi chế độ không có cách nào ngăn chặn đức tin tôn giáo của người dân, họ cũng không thể nào che giấu được một biểu tượng tối thiêng liêng của sự tích Đức Mẹ hiện lên. Nhưng các ông cộng sản đâu có chịu thua, ngồi thụ động" Du khách đến đây còn được các ông nhà nước chỉ cho xem một biểu tượng kỷ niệm khác do chế độ cố ý đặt ở khu vực ngày hội này. Đó là sự trưng bày một viên gạch bể vì đạn đại bác lấy từ một nhà thờ ở Quảng Trị năm 1972 khi vùng này còn là một bãi chiến trường.
Người ta hiểu dụng ý láu cá của mấy ông cộng sản, muốn cho thấy chiến tranh - mà theo Hà Nội là do Mỹ xâm lược gây ra - đã phá hoại cả nơi thờ phượng thiêng liêng của giáo dân. Thế nhưng đạn đó do ai bắn thì không thấy mấy ông nói tới. Trong thời chiến, Quảng Trị là một vùng bị chiến tranh tàn phá, nhưng lịch sử cuộc chiến cũng cho thấy một sự thật: Sở dĩ nhà thờ, chùa chiền, miếu mạo có khi bị hứng bom rơi đạn lạc là vì những kẻ đánh du kích đã lẩn trốn vào những nơi này để bắn xẻ, đánh úp những đoàn quân chính quy.
Dù sao Đại hội La Vang cũng có một ý nghĩa đặc biệt. Từ ngày khai sáng chế độ cộng sản ở Việt Nam, đây là một cuộc tập họp dân chúng đông đảo nhất không phải do đảng Cộng sản tổ chức và trong một ngày hội lớn như vậy mà không có cờ đỏ sao vàng tung bay hay hình tượng Hồ Chí Minh được trưng bầy la liệt. Những vật đó đã biến mất ở La Vang như có phép lạ.
Giáo điều Cộng sản coi tôn giáo như “một thứ thuốc phiện” mê hoặc quần chúng cần phải bài trừ. Họ đã từng quy tội “mê tín dị đoan” để đàn áp các tôn giáo. Nhưng ngày nay tình thế đã đổi khác. Thông tấn AP thuật lại một mẩu chuyện nhỏ: một phụ nữ, bà Hồ Thị Hương, 66 tuổi, đi từ Saigon đến chẩy hội La Vang, cùng với một đoàn giáo dân 54 người trong khu phố. Bà nói đã chứng kiến một phép lạ: Một cậu bé bị câm từ 10 năm nay, khi được dẫn đến trước tượng Đức Mẹ và Chúa Hài đồng, cậu bé đã nói lên được vài tiếng.
Bà Hương nói: “Tôi cảm thấy an lành ở đây. Tôi nghĩ đức tin của tôi càng mãnh liệt hơn trước. Tôi rất sung sướng được sống giữa đám đông người Công giáo như thế này và rất mừng khi thấy số người càng lúc càng nhiều”. Các ông Công an đi cùng với nhà báo ngoại quốc không làm trở ngại cuộc phỏng vấn, vì nó làm lợi cho điều chế độ muốn quảng cáo là dân chúng được tự do đến dự hội. Nhưng đồng thời các ông cũng không cấm cản được câu chuyện về phép lạ đến với cậu bé. Chẳng có ông Cộng sản nào dám nói đến “mê tín dị đoan” ở chỗ này.
Có lẽ ý nghĩa nhất là lời tuyên bố của Đức Hồng Y Phan Đình Tụng trước đám đông: “Ngày nay có sự ác xã hội ở khắp nơi. Nguyên nhân là thiếu sự cầu nguyện. Đức Mẹ Đồng Trinh sẽ cứu giúp những người nào cầu nguyện”.
Mối quan hệ giữa Hà Nội và Vatican còn phức tạp, vì chế độ Cộng sản vẫn đòi kiểm soát mọi sự sắc phong của Tòa Thánh. Trong khi đối với các tôn giáo khác sự đàn áp vẫn trắng trợn và sự vi phạm nhân quyền còn tiếp tục. Nhưng tôi nghĩ bất luận đàn áp hay vuốt ve giả tạo, “chuyện OK” ngày Hội La Vang rút cuộc chỉ làm cho đức tin tôn giáo mãnh liệt thêm.
Gửi ý kiến của bạn
