Theo trang web Rau rừng Việt Nam, dây sương sâm (Tiliacora triandr, còn gọi là sương sâm trơn) được phân bố từ Việt Nam, Lào, Campuchia đến vùng Đông Bắc Thái Lan và thường thấy chúng mọc trong rừng, trên núi đá vôi. Ở Việt Nam loài dây leo này mọc hoang hoặc được trồng ở khắp từ Nam ra Bắc. Do dễ trồng và chế biến lá tươi dùng ngay nên được trồng và sử dụng ở khắp mọi vùng nông thôn, nhất là ở Nam Bộ.
Cần lưu ý là còn có một loài dây leo có tên khoa học là Cyclea barbata (Wall.) được gọi là sương sâm rừng hay sương xâm lông, có lá hình quả tim, cũng có tác dụng làm thức uống và làm thuốc như cây sương sâm trơn. Loài này phân bố rộng hơn loài xương sâm trơn.
Khi muốn chế biến ra món thạch giải khát, người ta ưa chuộng giống sương sâm lông hơn vì loại lá này cho ra thạch thật dai, ngon hơn hẳn so với thạch làm từ lá sương sâm trơn.
Cách làm cũng đơn giản là dùng lá sương sâm (kể cả non và già) vò nát. Cần vò đến khi lá sâm nát nhừ ra hết chất xanh, còn nước thì lềnh lềnh, sệt sệt (càng vò kỹ, nước ra càng đậm đặc thì sâm càng dai và ngon) thì dùng rổ lọc lọc lại nước sâm và vắt sạch lá sâm đã nát, cho nước sâm đã lọc sạch vào các hộp nhựa, cho vào một ít nước hòa bột nang mực giã nhuyễn (chỉ lấy phần nước trong ở trên) giúp tạo độ dai cho món thạch. Nên nhớ là phải để bàn tay luôn luôn chìm trong nước mà vò, nếu không sẽ nổi bọt, sâm không mịn và không dai. Khi thấy sâm bắt đầu đặc thì đem cất vào tủ lạnh, để khoảng 1 tiếng hơn thì sâm đặc lại.
Cắt khối thạch sâm đã đặc cho vào ly, để một ít đường và 2 giọt tinh dầu chuối vào để tạo vị, cho đá đập lên thì được ly sương sâm (nếu thích thì cho thêm nước cốt dừa, ăn rất ngon).
Trang web Rau rừng Việt Nam ghi nhận, từ khi dây sương sâm được trồng rộ lên (từ 10 năm nay), điển hình như ở Bến Tre, thì chưa khi nào bị “ế”. Các thương lái ở địa phương và Sài Gòn xuống đặt mua hết với giá 100,000 đồng/kg sâm lông, 30,000 – 40,000 đồng/kg lá sâm trơn. Theo chị Cao Thị Yến Linh (xã Long Mỹ, huyện Giồng Trôm, Bến Tre), mỗi ngày gia đình chị thu nhập từ 500,000 đến 1 triệu đồng từ 5.000m2 cây sương sâm.
Gửi ý kiến của bạn