Bạo động tại Bình Dương và nhiều tỉnh thành cho thấy một nhu cầu quan trọng: cần có xã hội dân sự để tiếng nói người dân được đáp ứng ngay từ khi bất mãn mới chớm.
Cội nguồn bạo động ở Bình Dương -- trong đó có ít nhất 2 công dân Trung Quốc chết và 2 công dân Đài Loan bị thương, theo lời Bộ Ngoại Giao Đài Loan.
Thực tế, có thê sô ngừời chết nhiều hơn, nhưng chưa kiểm chứng chính xác được. Đặc biệt là trong vụ bạo động ở Vũng Áng, tỉnh Hà Tĩnh, có nhiều tấm hình cho thấy nhiều người Trung Quốc nằm sấp hay ngả nghiêng trên mặt đất, không rõ là chết hay bị thương.
Bạo động cần phải ngưng lại. Vì nguyên tắc hình thành xã hội dân sự là bất bạo động. Và thứ nữa, Việt Nam cần thiết lập môi trường tốt để mời gọi quôc tế đầu tư -- và chìa khóa tốt nhất để kinh doanh là sự hòa hài xã hội, nghĩa là yếu tố xã hội dân sự để đáp ứng tức khắc các bất công mà người công nhân gặp phải. Để khỏi phải dồn cả những bất mãn nhiều năm, rồi tới khi bộc phát là bạo động bùng nổ.
Bản tin Nhật Bản NHK cho biết Nhật Bản cũng thiệt hại:
“Hơn 100 doanh nghiệp Đài Loan và một số doanh nghiệp Nhật Bản đã bị thiệt hại sau khi các vụ biểu tình chống Trung Quốc ở miền Nam Việt Nam biến thành bạo động.
Trong hôm qua và hôm nay, 13 và 14/5, hơn 10.000 người biểu tình tại một khu công nghiệp ở tỉnh Bình Dương để phản đối Trung Quốc vì tranh chấp lãnh thổ với Việt Nam ở Biển Nam Trung Hoa (Việt Nam gọi là Biển Đông).
Lãnh sự quán Nhật Bản ở thành phố Hồ Chí Minh nói rằng một số người biểu tình đã có hành vi bạo lực, như phá cửa ra vào và làm vỡ cửa sổ của các doanh nghiệp Đài Loan, Hàn Quốc và Nhật Bản.
Các nhà chức trách Đài Loan nói rằng hơn 100 doanh nghiệp Đài Loan đã bị ảnh hưởng, một số doanh nghiệp bị đốt nhà xưởng và một người Đài Loan bị thương do bị đánh vào đầu...
Một hiệp hội của các doanh nghiệp Nhật Bản ở Việt Nam đang kêu gọi các doanh nghiệp Nhật treo quốc kỳ Nhật Bản tại nhà máy, để chứng tỏ họ là doanh nghiệp Nhật Bản.”(hết trích)
Trong khi đó, trên FaceBook Tin Không Lề cho biết, bạo động Vũng Áng, Hà Tĩnh, có 2 chết và hàng trăm người bị thường, trích:
“Một CTV gửi tin nhắn: "Tình hình Vũng Áng, Kỳ Anh, Hà Tĩnh đã và đang hết sức căng thẳng. Một số người quá khích đã kích động nhân dân, công nhân VN tấn công người TQ, ĐL tại khu CN Formusa, Vũng Áng.
Xung đột đẫm máu đã xảy ra, con số thương vong chưa được kiểm chứng nhưng ít nhất 2 công nhân TQ đã thiệt mạng, hàng trăm người (cả hai bên) bị thương, nhà cửa của CN TQ bị đốt phá. Hiện giờ (10h đêm) bệnh viện huyện KA quá tải, số bị thương đang được chuyển ra BVĐK tỉnh HT"...”(hết trích)
Trên mạng của nhà báo tự do Huỳnh Ngọc Chênh ghi về công ty Asama ở Bình Dương:
“Câu chuyện của anh Lâm Xuân Thi
Anh đã gọi điện cho tôi & kể câu chuyện này: "Tối qua công nhân BD đã đốt công ty Asama của nhà đầu tư Đài Loan, nơi gia công xe đạp Martin 107. Có 1000 chiếc xe đạp bị thiêu rụi, thiệt hại khoảng 4 tỷ đồng. Nhưng phía Asama thiệt hại khoảng hơn 400 tỷ. Một thiệt lại rất lớn. Nhưng điều đáng ghê sợ hơn là đêm qua, trong lúc đốt công ty Asama, những công nhân đã muốn thiêu sống luôn lãnh đạo của công ty này, dồn ép, bắt họ quỳ xuống lạy, không cho thoát ra ngoài... Có nhiều chi tiết mà tôi không tiện kể ra đây. Chỉ biết là, trong đám cháy hỗn loạn đó, những người Đài Loan đã tìm cách thoát thân ra ngoài, chạy lên Sài Gòn, chỉ với một bộ đồ trên người, có phụ nữ ẳm con nhỏ trên tay... Cho đến giờ này họ vẫn còn kinh hãi. Từ sáng tới giờ đã có mấy tốp người Đài Loan về nước"...”(hết trích)
Trên tờ Tuần Việt Nam của VietnamNet có bài viết tựa đề “VN thoát thế kẹt ở Biển Đông thế nào?” ghi lại cuộc phỏng vấn ông Lê Quang Bình, Viện trưởng Viện nghiên cứu Kinh tế, Xã hội và Môi trường (iSEE), trong đó nêu ý rằng pháp quyền và xã hội dân sự sẽ cứu VN khỏi ách TQ:
“...Rõ ràng Việt Nam cần tự thoát khỏi thế kìm kẹp này bằng cách tự đổi mới mình. Là nước nhỏ trong tranh chấp, Việt Nam nhận được sự cảm thông toàn cầu trước o ép từ phía Trung Quốc. Tuy nhiên, thế giới vẫn nhìn Việt Nam như là một đồng minh chia sẻ tư tưởng và ý thức hệ với Trung Quốc. Vì vậy, sự cảm thông với Việt Nam chưa vững chắc vì không dựa trên nền tảng giá trị chung. Việc Việt Nam cải tổ theo hướng thúc đẩy nhà nước pháp quyền, kinh tế thị trường tự do, và một xã hội dân sự phát triển chắc chắn sẽ kết nối Việt Nam với các nước Châu Âu, Úc, Hàn, Nhật và Mỹ. Khi đó, sự ủng hộ Việt Nam sẽ mạnh hơn nhiều, vì bên cạnh tính hợp pháp của chủ quyền Việt Nam có ở Biển Đông, lợi ích kinh tế, đầu tư, và tâm lý nghi ngờ và e ngại Trung Quốc, nền tảng giá trị sẽ là điểm tựa cho việc bênh vực Việt Nam.
Sự tự cải tổ này sẽ gây khó chịu cho Trung Quốc nhưng sẽ không là nguyên nhân để Trung Quốc gây chiến với Việt Nam. Ngược lại Trung Quốc sẽ mong Việt Nam tiếp tục duy trì vị thế "trung lập" vì Việt Nam đã là một phần của các giá trị toàn cầu. Khi đó, Việt Nam sẽ "thông lưu" với các nước về kinh tế, chính trị và xã hội nhưng vẫn có thể tiếp tục hữu hảo với Trung Quốc.
Trong vị thế của một nước độc lập và bình đẳng thực sự, việc duy trì hòa bình và chủ quyền ở Biển Đông có nhiều cơ hội thành công hơn.”
Đặc biệt, bài viết “Khúc Ngoặt Lịch Sử của GS Lê Xuân Khoa trên mạng?Basam.info nêu ra một hướng mới:
“...Lãnh đạo Việt Nam đã nhiều lần để lỡ thời cơ đem lại độc lập, tự do và hạnh phúc cho dân tộc. Lãnh đạo Việt Nam vẫn đề cao chủ trương “làm bạn với tất cả” nhưng thực tế Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam rất cô đơn vì không có bạn, cũng không có đồng minh. Ngay cả quan hệ “vừa là đồng chí vừa là anh em” đối với Trung Quốc cũng đã bị lãnh đạo Bắc Kinh đính chính “chỉ là đồng chí chứ không là đồng minh”. Cơ hội “thoát Trung” lần này cũng để quá trễ nhưng vẫn còn hi vọng nếu lãnh đạo Việt Nam thật sự thức tỉnh và quyết tâm đồng hành với nhân dân.
Về phía trí thức và nhân dân, các nhóm công dân của xã hội dân sự mà hiện nay đã lên tới trên 20 tổ chức, cần cử ra những đại diện ngồi lại với nhau để thành lập một hình thức hợp tác tạm gọi tên là Liên minh Cứu nguy Tổ quốc hay một danh xưng khác thích hợp hơn. Các nhóm trong Liên minh này đều độc lập và bình đẳng, hợp tác với nhau trên cơ sở mẫu số chung, đại đồng tiểu dị. Đại diện các nhóm sẽ bầu ra một Hội đồng Điều hành của Liên minh theo lề lối dân chủ, căn cứ trên những điều kiện thích hợp, như hiểu biết, kinh nghiệm, khả năng tổ chức, giao thiệp, v.v. Cũng cần có một bản nội quy ấn định rõ sứ mệnh và cấu trúc của Liên minh, vai trò và trách nhiệm của các nhóm thành viên, nhất lả thể thức lảm việc cho có hiệu quả và ngăn ngừa được sự lạm dụng quyền lực của một cá nhân hay phe nhóm nào.
Liên minh cần công bố một bản nhận định thật bình tĩnh và sáng suốt về tình hình căng thẳng với Trung Quốc và đưa ra những nguyên tắc cơ bản cho việc giải quyết một cách thực tế và thích hợp. Bản nhận định và đề nghị sẽ kêu gọi chính quyền đồng hành với nhân dân thông qua đối thoại, tham khảo và hợp tác trong việc hoạch định và thực thi những chính sách mới về đối nội và đối ngoại, đáp ứng được nguyện vọng của nhân dân và được sự ủng hộ của bạn bè quốc tế. Trước tiên là chính quyền cần thả ngay những người đã bị bắt và kết án chỉ vì bày tỏ lòng yêu nước. Lời kêu gọi cũng được hướng đến các cấp trong hệ thống hành chính, quân đội, công an trên toàn quốc,với mục đích đoàn kết toàn dân. Như vậy dân tộc mới có đủ sức mạnh bào vệ độc lập và chủ quyền đât nước đồng thời hậu thuẫn cho sự chuyển đổi thể chế từ độc tài toàn trị sang dân chủ đa nguyên đa đảng một cách trật tự, ôn hoà.
Tất nhiên, các tổ chức Xã hội Dân sự vẫn phải cảnh giác và chuẩn bị ứng phó với những diễn biến phức tạp bất ngờ có thể dẫn đến rối loạn hay bạo động do nhân dân tự phát hay do những phần tử phá hoại khích động, hay do lực lượng an ninh đàn áp.
Việt Nam đang đứng trước một khúc ngoặt khó khăn, một tình trạng oái oăm chưa từng thấy trong lịch sử vì chính quyền có thể thuận theo ý nguyện của nhân dân hay ngoan cố duy trì chế độ độc tài tàn bạo dù có phải cúi đẩu tuân phục quân xâm lược. Nhưng nhân dân đã đứng lên với khí thế không có lực lượng phản động nào ngăn cản nổi. Cầu mong cho những đầu óc u mê hãy bừng tỉnh để tránh khỏi kết cục bi thảm và muôn đời bị lịch sử và nhân dân nguyền rủa.”(hết trích)
Đúng thế. Đây là cơ hội lơ1ớn để phóng ra ngoaì vòng kềm tỏa của Trung Quôc. Để lỡ cơ hội này là một tội lớn với dân tộc. Đây là lúc để chuyển hướng mạnh mẽ sang dân chủ, tự do, và mời gọi một xã hội dân sự hình thành.
Cội nguồn bạo động ở Bình Dương -- trong đó có ít nhất 2 công dân Trung Quốc chết và 2 công dân Đài Loan bị thương, theo lời Bộ Ngoại Giao Đài Loan.
Thực tế, có thê sô ngừời chết nhiều hơn, nhưng chưa kiểm chứng chính xác được. Đặc biệt là trong vụ bạo động ở Vũng Áng, tỉnh Hà Tĩnh, có nhiều tấm hình cho thấy nhiều người Trung Quốc nằm sấp hay ngả nghiêng trên mặt đất, không rõ là chết hay bị thương.
Bạo động cần phải ngưng lại. Vì nguyên tắc hình thành xã hội dân sự là bất bạo động. Và thứ nữa, Việt Nam cần thiết lập môi trường tốt để mời gọi quôc tế đầu tư -- và chìa khóa tốt nhất để kinh doanh là sự hòa hài xã hội, nghĩa là yếu tố xã hội dân sự để đáp ứng tức khắc các bất công mà người công nhân gặp phải. Để khỏi phải dồn cả những bất mãn nhiều năm, rồi tới khi bộc phát là bạo động bùng nổ.
Bản tin Nhật Bản NHK cho biết Nhật Bản cũng thiệt hại:
“Hơn 100 doanh nghiệp Đài Loan và một số doanh nghiệp Nhật Bản đã bị thiệt hại sau khi các vụ biểu tình chống Trung Quốc ở miền Nam Việt Nam biến thành bạo động.
Trong hôm qua và hôm nay, 13 và 14/5, hơn 10.000 người biểu tình tại một khu công nghiệp ở tỉnh Bình Dương để phản đối Trung Quốc vì tranh chấp lãnh thổ với Việt Nam ở Biển Nam Trung Hoa (Việt Nam gọi là Biển Đông).
Lãnh sự quán Nhật Bản ở thành phố Hồ Chí Minh nói rằng một số người biểu tình đã có hành vi bạo lực, như phá cửa ra vào và làm vỡ cửa sổ của các doanh nghiệp Đài Loan, Hàn Quốc và Nhật Bản.
Các nhà chức trách Đài Loan nói rằng hơn 100 doanh nghiệp Đài Loan đã bị ảnh hưởng, một số doanh nghiệp bị đốt nhà xưởng và một người Đài Loan bị thương do bị đánh vào đầu...
Một hiệp hội của các doanh nghiệp Nhật Bản ở Việt Nam đang kêu gọi các doanh nghiệp Nhật treo quốc kỳ Nhật Bản tại nhà máy, để chứng tỏ họ là doanh nghiệp Nhật Bản.”(hết trích)
Trong khi đó, trên FaceBook Tin Không Lề cho biết, bạo động Vũng Áng, Hà Tĩnh, có 2 chết và hàng trăm người bị thường, trích:
“Một CTV gửi tin nhắn: "Tình hình Vũng Áng, Kỳ Anh, Hà Tĩnh đã và đang hết sức căng thẳng. Một số người quá khích đã kích động nhân dân, công nhân VN tấn công người TQ, ĐL tại khu CN Formusa, Vũng Áng.
Xung đột đẫm máu đã xảy ra, con số thương vong chưa được kiểm chứng nhưng ít nhất 2 công nhân TQ đã thiệt mạng, hàng trăm người (cả hai bên) bị thương, nhà cửa của CN TQ bị đốt phá. Hiện giờ (10h đêm) bệnh viện huyện KA quá tải, số bị thương đang được chuyển ra BVĐK tỉnh HT"...”(hết trích)
Trên mạng của nhà báo tự do Huỳnh Ngọc Chênh ghi về công ty Asama ở Bình Dương:
“Câu chuyện của anh Lâm Xuân Thi
Anh đã gọi điện cho tôi & kể câu chuyện này: "Tối qua công nhân BD đã đốt công ty Asama của nhà đầu tư Đài Loan, nơi gia công xe đạp Martin 107. Có 1000 chiếc xe đạp bị thiêu rụi, thiệt hại khoảng 4 tỷ đồng. Nhưng phía Asama thiệt hại khoảng hơn 400 tỷ. Một thiệt lại rất lớn. Nhưng điều đáng ghê sợ hơn là đêm qua, trong lúc đốt công ty Asama, những công nhân đã muốn thiêu sống luôn lãnh đạo của công ty này, dồn ép, bắt họ quỳ xuống lạy, không cho thoát ra ngoài... Có nhiều chi tiết mà tôi không tiện kể ra đây. Chỉ biết là, trong đám cháy hỗn loạn đó, những người Đài Loan đã tìm cách thoát thân ra ngoài, chạy lên Sài Gòn, chỉ với một bộ đồ trên người, có phụ nữ ẳm con nhỏ trên tay... Cho đến giờ này họ vẫn còn kinh hãi. Từ sáng tới giờ đã có mấy tốp người Đài Loan về nước"...”(hết trích)
Trên tờ Tuần Việt Nam của VietnamNet có bài viết tựa đề “VN thoát thế kẹt ở Biển Đông thế nào?” ghi lại cuộc phỏng vấn ông Lê Quang Bình, Viện trưởng Viện nghiên cứu Kinh tế, Xã hội và Môi trường (iSEE), trong đó nêu ý rằng pháp quyền và xã hội dân sự sẽ cứu VN khỏi ách TQ:
“...Rõ ràng Việt Nam cần tự thoát khỏi thế kìm kẹp này bằng cách tự đổi mới mình. Là nước nhỏ trong tranh chấp, Việt Nam nhận được sự cảm thông toàn cầu trước o ép từ phía Trung Quốc. Tuy nhiên, thế giới vẫn nhìn Việt Nam như là một đồng minh chia sẻ tư tưởng và ý thức hệ với Trung Quốc. Vì vậy, sự cảm thông với Việt Nam chưa vững chắc vì không dựa trên nền tảng giá trị chung. Việc Việt Nam cải tổ theo hướng thúc đẩy nhà nước pháp quyền, kinh tế thị trường tự do, và một xã hội dân sự phát triển chắc chắn sẽ kết nối Việt Nam với các nước Châu Âu, Úc, Hàn, Nhật và Mỹ. Khi đó, sự ủng hộ Việt Nam sẽ mạnh hơn nhiều, vì bên cạnh tính hợp pháp của chủ quyền Việt Nam có ở Biển Đông, lợi ích kinh tế, đầu tư, và tâm lý nghi ngờ và e ngại Trung Quốc, nền tảng giá trị sẽ là điểm tựa cho việc bênh vực Việt Nam.
Sự tự cải tổ này sẽ gây khó chịu cho Trung Quốc nhưng sẽ không là nguyên nhân để Trung Quốc gây chiến với Việt Nam. Ngược lại Trung Quốc sẽ mong Việt Nam tiếp tục duy trì vị thế "trung lập" vì Việt Nam đã là một phần của các giá trị toàn cầu. Khi đó, Việt Nam sẽ "thông lưu" với các nước về kinh tế, chính trị và xã hội nhưng vẫn có thể tiếp tục hữu hảo với Trung Quốc.
Trong vị thế của một nước độc lập và bình đẳng thực sự, việc duy trì hòa bình và chủ quyền ở Biển Đông có nhiều cơ hội thành công hơn.”
Đặc biệt, bài viết “Khúc Ngoặt Lịch Sử của GS Lê Xuân Khoa trên mạng?Basam.info nêu ra một hướng mới:
“...Lãnh đạo Việt Nam đã nhiều lần để lỡ thời cơ đem lại độc lập, tự do và hạnh phúc cho dân tộc. Lãnh đạo Việt Nam vẫn đề cao chủ trương “làm bạn với tất cả” nhưng thực tế Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam rất cô đơn vì không có bạn, cũng không có đồng minh. Ngay cả quan hệ “vừa là đồng chí vừa là anh em” đối với Trung Quốc cũng đã bị lãnh đạo Bắc Kinh đính chính “chỉ là đồng chí chứ không là đồng minh”. Cơ hội “thoát Trung” lần này cũng để quá trễ nhưng vẫn còn hi vọng nếu lãnh đạo Việt Nam thật sự thức tỉnh và quyết tâm đồng hành với nhân dân.
Về phía trí thức và nhân dân, các nhóm công dân của xã hội dân sự mà hiện nay đã lên tới trên 20 tổ chức, cần cử ra những đại diện ngồi lại với nhau để thành lập một hình thức hợp tác tạm gọi tên là Liên minh Cứu nguy Tổ quốc hay một danh xưng khác thích hợp hơn. Các nhóm trong Liên minh này đều độc lập và bình đẳng, hợp tác với nhau trên cơ sở mẫu số chung, đại đồng tiểu dị. Đại diện các nhóm sẽ bầu ra một Hội đồng Điều hành của Liên minh theo lề lối dân chủ, căn cứ trên những điều kiện thích hợp, như hiểu biết, kinh nghiệm, khả năng tổ chức, giao thiệp, v.v. Cũng cần có một bản nội quy ấn định rõ sứ mệnh và cấu trúc của Liên minh, vai trò và trách nhiệm của các nhóm thành viên, nhất lả thể thức lảm việc cho có hiệu quả và ngăn ngừa được sự lạm dụng quyền lực của một cá nhân hay phe nhóm nào.
Liên minh cần công bố một bản nhận định thật bình tĩnh và sáng suốt về tình hình căng thẳng với Trung Quốc và đưa ra những nguyên tắc cơ bản cho việc giải quyết một cách thực tế và thích hợp. Bản nhận định và đề nghị sẽ kêu gọi chính quyền đồng hành với nhân dân thông qua đối thoại, tham khảo và hợp tác trong việc hoạch định và thực thi những chính sách mới về đối nội và đối ngoại, đáp ứng được nguyện vọng của nhân dân và được sự ủng hộ của bạn bè quốc tế. Trước tiên là chính quyền cần thả ngay những người đã bị bắt và kết án chỉ vì bày tỏ lòng yêu nước. Lời kêu gọi cũng được hướng đến các cấp trong hệ thống hành chính, quân đội, công an trên toàn quốc,với mục đích đoàn kết toàn dân. Như vậy dân tộc mới có đủ sức mạnh bào vệ độc lập và chủ quyền đât nước đồng thời hậu thuẫn cho sự chuyển đổi thể chế từ độc tài toàn trị sang dân chủ đa nguyên đa đảng một cách trật tự, ôn hoà.
Tất nhiên, các tổ chức Xã hội Dân sự vẫn phải cảnh giác và chuẩn bị ứng phó với những diễn biến phức tạp bất ngờ có thể dẫn đến rối loạn hay bạo động do nhân dân tự phát hay do những phần tử phá hoại khích động, hay do lực lượng an ninh đàn áp.
Việt Nam đang đứng trước một khúc ngoặt khó khăn, một tình trạng oái oăm chưa từng thấy trong lịch sử vì chính quyền có thể thuận theo ý nguyện của nhân dân hay ngoan cố duy trì chế độ độc tài tàn bạo dù có phải cúi đẩu tuân phục quân xâm lược. Nhưng nhân dân đã đứng lên với khí thế không có lực lượng phản động nào ngăn cản nổi. Cầu mong cho những đầu óc u mê hãy bừng tỉnh để tránh khỏi kết cục bi thảm và muôn đời bị lịch sử và nhân dân nguyền rủa.”(hết trích)
Đúng thế. Đây là cơ hội lơ1ớn để phóng ra ngoaì vòng kềm tỏa của Trung Quôc. Để lỡ cơ hội này là một tội lớn với dân tộc. Đây là lúc để chuyển hướng mạnh mẽ sang dân chủ, tự do, và mời gọi một xã hội dân sự hình thành.
- Từ khóa :
- Bình Dương
- ,
- Nhật Bản
- ,
- Biển Đông
- ,
- Việt Nam
- ,
- Trung Quốc
- ,
- Đài Loan
- ,
- Vũng Áng
- ,
- Hà Tĩnh
- ,
- VietnamNet
Gửi ý kiến của bạn
