6, 5, 4, 3, --- Giờ G, ngày N Chiến tranh Iraq đang đếm ngược-- nhưng vẫn có thể ngưng. Vẫn còn có thể cứu vãn được, từ đây cho đến ngày 27 tháng 1, khi phái đoàn thanh tra tường trình cho Liên hiệp quốc LHQ hay vào tháng Hai khi Mỹ dàn trận ngoại giao và quân sự hoàn chỉnh.
Chánh quyền TT Bush đã minh thị tuyên bố Hussein vi phạm nghị quyết giải giới Iraq của LHQ. Lời tuyên bố bắt đầu việc đếm ngược ngày giờ hành quân đánh Iraq của Mỹ-- nhưng chiến tranh Iraq không phải không tránh được. Nhìn chung chiến tranh Iraq như sắp xảy ra. Các chuẩn bị ngoại giao và quân sự của Mỹ để đánh lật đổ Ô. Hussein hầu tịch thu vũ khí giết người hàng loạt của Ông ta, đang tập trung hướng về Trung Đông, theo nhận xét của các nhà theo dõi và phân tích bám sát tình hình cuộc chiến chống Hussein. Điều thường được nhắc đến, thời điểm hành quân Mỹ là tháng Hai. Đó là ân hạn chót Mỹ đưa ra để xoa dịu dư luận thế giới, mặt mũi các đồng minh của Mỹ, và cũng cho Ô. Hussein và chế độ của Ông ta nữa. Đó cũng là thời hạn cuối cùng để Hải Lục Không quân Mỹ triễn khai đầy đủ lực lượng, dàn trận tấn công Iraq theo kế hoạch hành quân TT Bush, nhơn danh Tư lịnh Tối cao Quân lực Mỹ đã phê duyệt.
Nhưng trên thực tế, theo nhiều chuyên gia, vẫn còn một ngỏ trống để Iraq tránh được chiến tranh, mặïc dù Mỹ đã có tối hậu thư qua lời tuyên bố và hành động dàn trận như đã nói trên. Người ta thường nói đến hai khả năng. Một, một cuộc đảo chánh, rứt Ô. Hussein ra khỏi quyền lực ở Iraq trước khi quân Mỹ tiến vào Baghdad. Hai, Ô. Hussein tự xưng tội, hành động như người hấp hối, chân thành hối hận, tự thú, trối trăn trên giường bịnh, rằng Ông ta có vũ khí giết người hàng loạt, và mong mỏi cộng tác với LHQ để đem ra giao nộp. Khả năng sau này ít nhứt buộc Mỹ phải xét lại suy nghĩ và hành động. Thực vậy suốt trong nhiều tuần lễ, Mỹ đã công bố chỉ cho Hussein một "cơ hội chót" để khai báo vũ khí nguyên tử và sinh hoá. Nhưng mới đây (vào Thứ Ba ngày 24 tháng 12), chánh quyền Bush đã mặc thị cho nhà cầm quyền Iraq cơ hội thứ hai. Đó là việc triễn hạn ngày chung quyết và công bố cuối cùng về kết quả nghiên cứu tài liệu Iraq giao nạp và giám sát của phái đoàn giám sát LHQ. Triễn hạn đến 27 tháng I, khi phái đòan giám sát báo cáo việc tuân thủ Nghị quyết của LHQ cho hội đồng Bảo An.
Một chuyên gia về Trung đông của Trung Tâm Nghiên cứu Chiến lựợc và Quốc tế vụ, là Ông Athony Cordesman, nói, "Sẽ không đúng nếu nói chiến tranh Iraq không thể tránh được. Nếu Iraq làm một điều gì thay đổi đột ngột trong lúc này, chánh quyền [TT Bush] sẽ phải đáp ứng."Ngay những nhân vật cứng rắn của Đảng Cộng Hoà từ lâu kêu gọi TT Bush phải giải giới Hussein bằng hành động quân sự, nhưng cũng không muốn Mỹ hành động đơn phương. Cá nhân TT Bush cũng không thể làm ngơ trước sự đổi ý của Ô. Hussein nếu xảy ra.
Nhưng theo Ô. Richard Perle, Chủ tịch Uûy Ban Xét duyệt chánh sách quốc phòng của Ngũ Giác Đàiviệc này có vẻ "xa vời" nếu không muốn nói là không thể có.
Một số nhà phân tích khác đưa ra một khả năng khác thực tế hơn. Ọ. Hussein là người có tiền tích dấu đút và phá bĩnh việc giám sát vũ khí của LHQ từ 1991 sau Chiến tranh Vùng Vịnh đến giờ. Ông luôn thành công để tránh né áp lực của LHQ. Kỳ giám sát này Ông cũng sẽ áp dụng xảo thuật cũ. Ông giao nạp không đủ, xin giao nạp thêm, rồi xin làm sáng tỏû vấn đề dài dài. Và thực tế Ông còn nhiều tuần lễ từ đây cho đến 27 tháng 1 và cũng có thể đến tháng Hai, là thời điểm hành quân của Mỹ, để thoả mãn đòi hỏi của Mỹ.
Trong nhiều tuần lễ, Mỹ nói ngày 24 tháng 12 là "cơ hội chót" để Iraq báo cáo về vũ khí, chiếu Nghị quyết số 1441 của LHQ. Và TT Bush cũng từng nói với báo chí, "Chúng ta không tha thứ cho bất cứ một lừa gạt, phủ nhận, hay lừa dối nào. Chấm hết."
Nhưng như đã nói thứ Ba vừa rồi, các viên chức chánh quyền Mỹ nhắc đến "ân hạn chót" đó như là một "trình tự" hơn là một ngày cố định. "Giải giới Iraq là việc còn tùy quyết định của Iraq muốn xảy ra như thế nào, " là lời tuyên bố của Ngoại Trưởng Colin Powell với báo chí. Lời này trong ngôn ngữ ngoại giao hàm xúc ý nghĩa Baghdad còn có thể chọn lựa việc giao nop vũ khí một cách hoà bình.
Trong khi chừa một lối thoát khỏi chiến tranh cho Ô. Hussein, chánh quyền Bush tăng cường nỗ lực liên minh quốc tế đối với các nước ở xa Mỹ và xa nhau, như Anh, Thổ Nhĩ Ky, Kuwait, Qatar. Không có sự yễm trợ của những nước ấy, cuộc chuyển quân và tiếp liệu của quân lực Mỹ sẽ vô cùng phức tạp. Theo nhận định của chuyên gia chiến lược Cordesman, " Tổng thống đã chuẩn bị sẵn sành tinh thần cho cuộc chiến tranh Iraq, nhưng các biến cố luôn luôn xen vào… Nếu Mỹ không kết họp được các đồng minh, Mỹ vì chỉ còn có cách" là phải xét lại kế hoạch của mình.
Các đồng minh của Mỹ trong đó có Anh gần đây ngưng không còn nói Iraq vi phạm rõ rệt Nghị quyết LHQ. Vi phạm là bước đầu để Mỹ dùng biện pháp quân sự với Iraq. Các đồng minh Liên Aâu của Mỹ lại đòi hỏi nhiều thêm lên, đòi hỏi phải có bằng cớ tín lực cao về vi phạm của Iraq, chớ không phải bằng cớ sơ hốt, không làm của Iraq. Đầu tuần qua, Javier Solan, chủ tịch ngoại giao của Liên Aâu nói rõ đó là "những bằng cớ sờ mó được và đó rất cần thiết."
Daalder, chuyên gia về ngoại giao của Viện Brookings, nói, "Khả năng yểm trợ của quốc tế đối với Mỹ để tiến đến chiến tranh ngày càng bớt nếu Iraq hợp tác với LHQ trong việc giao nộp vũ khí giết người hành loạt. Tổng thống [Bush] từ lâu đã tìm sự yễm trơ quốc tế, bây giờ rất khó cho Ông để quay lưng, tách ra khỏiø con đường chung. Việc đóù có thế làm mất luôn cảø Anh nữa." Còn ông Martin Indyk, cựu thứ trưởng ngoại giao dặc trách Trung đang sự vụ nói, "Washington đang tiến dần đến chiến tranh nhưng bị ngăn trở bởi sự đổi ý sau cùng vào phút chót của Ô. Hussein." Cũng theo Ông này, thử thách lớn chánh quyền Bush phải đối phó là phải tỏ ra hợp lý để giữ gìn sự ủng hộ của công luận của nhân dân Mỹ và đặc biệt là Liên Aâu đối với chiến tranh Iraq.
Vì "trò chơi của Hussein thấy rất rõ" theo Ô. Indyk . "Ông ta [Hussein] muốn dấu và làm hoang mang, bối rối để hy vọng công luận quay lại chống chiến tranh, và ông ta có thể vặn đồng hồ lại làm cho Mỹ mắc vào cái bẫy giám sát vũõ khí. Tôi không tin Ông ta giao nộp vũ khí. Thế là chúng ta tiến dần đến chiến tranh, sớm hay muộn thôi."
Chánh quyền TT Bush đã minh thị tuyên bố Hussein vi phạm nghị quyết giải giới Iraq của LHQ. Lời tuyên bố bắt đầu việc đếm ngược ngày giờ hành quân đánh Iraq của Mỹ-- nhưng chiến tranh Iraq không phải không tránh được. Nhìn chung chiến tranh Iraq như sắp xảy ra. Các chuẩn bị ngoại giao và quân sự của Mỹ để đánh lật đổ Ô. Hussein hầu tịch thu vũ khí giết người hàng loạt của Ông ta, đang tập trung hướng về Trung Đông, theo nhận xét của các nhà theo dõi và phân tích bám sát tình hình cuộc chiến chống Hussein. Điều thường được nhắc đến, thời điểm hành quân Mỹ là tháng Hai. Đó là ân hạn chót Mỹ đưa ra để xoa dịu dư luận thế giới, mặt mũi các đồng minh của Mỹ, và cũng cho Ô. Hussein và chế độ của Ông ta nữa. Đó cũng là thời hạn cuối cùng để Hải Lục Không quân Mỹ triễn khai đầy đủ lực lượng, dàn trận tấn công Iraq theo kế hoạch hành quân TT Bush, nhơn danh Tư lịnh Tối cao Quân lực Mỹ đã phê duyệt.
Nhưng trên thực tế, theo nhiều chuyên gia, vẫn còn một ngỏ trống để Iraq tránh được chiến tranh, mặïc dù Mỹ đã có tối hậu thư qua lời tuyên bố và hành động dàn trận như đã nói trên. Người ta thường nói đến hai khả năng. Một, một cuộc đảo chánh, rứt Ô. Hussein ra khỏi quyền lực ở Iraq trước khi quân Mỹ tiến vào Baghdad. Hai, Ô. Hussein tự xưng tội, hành động như người hấp hối, chân thành hối hận, tự thú, trối trăn trên giường bịnh, rằng Ông ta có vũ khí giết người hàng loạt, và mong mỏi cộng tác với LHQ để đem ra giao nộp. Khả năng sau này ít nhứt buộc Mỹ phải xét lại suy nghĩ và hành động. Thực vậy suốt trong nhiều tuần lễ, Mỹ đã công bố chỉ cho Hussein một "cơ hội chót" để khai báo vũ khí nguyên tử và sinh hoá. Nhưng mới đây (vào Thứ Ba ngày 24 tháng 12), chánh quyền Bush đã mặc thị cho nhà cầm quyền Iraq cơ hội thứ hai. Đó là việc triễn hạn ngày chung quyết và công bố cuối cùng về kết quả nghiên cứu tài liệu Iraq giao nạp và giám sát của phái đoàn giám sát LHQ. Triễn hạn đến 27 tháng I, khi phái đòan giám sát báo cáo việc tuân thủ Nghị quyết của LHQ cho hội đồng Bảo An.
Một chuyên gia về Trung đông của Trung Tâm Nghiên cứu Chiến lựợc và Quốc tế vụ, là Ông Athony Cordesman, nói, "Sẽ không đúng nếu nói chiến tranh Iraq không thể tránh được. Nếu Iraq làm một điều gì thay đổi đột ngột trong lúc này, chánh quyền [TT Bush] sẽ phải đáp ứng."Ngay những nhân vật cứng rắn của Đảng Cộng Hoà từ lâu kêu gọi TT Bush phải giải giới Hussein bằng hành động quân sự, nhưng cũng không muốn Mỹ hành động đơn phương. Cá nhân TT Bush cũng không thể làm ngơ trước sự đổi ý của Ô. Hussein nếu xảy ra.
Nhưng theo Ô. Richard Perle, Chủ tịch Uûy Ban Xét duyệt chánh sách quốc phòng của Ngũ Giác Đàiviệc này có vẻ "xa vời" nếu không muốn nói là không thể có.
Một số nhà phân tích khác đưa ra một khả năng khác thực tế hơn. Ọ. Hussein là người có tiền tích dấu đút và phá bĩnh việc giám sát vũ khí của LHQ từ 1991 sau Chiến tranh Vùng Vịnh đến giờ. Ông luôn thành công để tránh né áp lực của LHQ. Kỳ giám sát này Ông cũng sẽ áp dụng xảo thuật cũ. Ông giao nạp không đủ, xin giao nạp thêm, rồi xin làm sáng tỏû vấn đề dài dài. Và thực tế Ông còn nhiều tuần lễ từ đây cho đến 27 tháng 1 và cũng có thể đến tháng Hai, là thời điểm hành quân của Mỹ, để thoả mãn đòi hỏi của Mỹ.
Trong nhiều tuần lễ, Mỹ nói ngày 24 tháng 12 là "cơ hội chót" để Iraq báo cáo về vũ khí, chiếu Nghị quyết số 1441 của LHQ. Và TT Bush cũng từng nói với báo chí, "Chúng ta không tha thứ cho bất cứ một lừa gạt, phủ nhận, hay lừa dối nào. Chấm hết."
Nhưng như đã nói thứ Ba vừa rồi, các viên chức chánh quyền Mỹ nhắc đến "ân hạn chót" đó như là một "trình tự" hơn là một ngày cố định. "Giải giới Iraq là việc còn tùy quyết định của Iraq muốn xảy ra như thế nào, " là lời tuyên bố của Ngoại Trưởng Colin Powell với báo chí. Lời này trong ngôn ngữ ngoại giao hàm xúc ý nghĩa Baghdad còn có thể chọn lựa việc giao nop vũ khí một cách hoà bình.
Trong khi chừa một lối thoát khỏi chiến tranh cho Ô. Hussein, chánh quyền Bush tăng cường nỗ lực liên minh quốc tế đối với các nước ở xa Mỹ và xa nhau, như Anh, Thổ Nhĩ Ky, Kuwait, Qatar. Không có sự yễm trợ của những nước ấy, cuộc chuyển quân và tiếp liệu của quân lực Mỹ sẽ vô cùng phức tạp. Theo nhận định của chuyên gia chiến lược Cordesman, " Tổng thống đã chuẩn bị sẵn sành tinh thần cho cuộc chiến tranh Iraq, nhưng các biến cố luôn luôn xen vào… Nếu Mỹ không kết họp được các đồng minh, Mỹ vì chỉ còn có cách" là phải xét lại kế hoạch của mình.
Các đồng minh của Mỹ trong đó có Anh gần đây ngưng không còn nói Iraq vi phạm rõ rệt Nghị quyết LHQ. Vi phạm là bước đầu để Mỹ dùng biện pháp quân sự với Iraq. Các đồng minh Liên Aâu của Mỹ lại đòi hỏi nhiều thêm lên, đòi hỏi phải có bằng cớ tín lực cao về vi phạm của Iraq, chớ không phải bằng cớ sơ hốt, không làm của Iraq. Đầu tuần qua, Javier Solan, chủ tịch ngoại giao của Liên Aâu nói rõ đó là "những bằng cớ sờ mó được và đó rất cần thiết."
Daalder, chuyên gia về ngoại giao của Viện Brookings, nói, "Khả năng yểm trợ của quốc tế đối với Mỹ để tiến đến chiến tranh ngày càng bớt nếu Iraq hợp tác với LHQ trong việc giao nộp vũ khí giết người hành loạt. Tổng thống [Bush] từ lâu đã tìm sự yễm trơ quốc tế, bây giờ rất khó cho Ông để quay lưng, tách ra khỏiø con đường chung. Việc đóù có thế làm mất luôn cảø Anh nữa." Còn ông Martin Indyk, cựu thứ trưởng ngoại giao dặc trách Trung đang sự vụ nói, "Washington đang tiến dần đến chiến tranh nhưng bị ngăn trở bởi sự đổi ý sau cùng vào phút chót của Ô. Hussein." Cũng theo Ông này, thử thách lớn chánh quyền Bush phải đối phó là phải tỏ ra hợp lý để giữ gìn sự ủng hộ của công luận của nhân dân Mỹ và đặc biệt là Liên Aâu đối với chiến tranh Iraq.
Vì "trò chơi của Hussein thấy rất rõ" theo Ô. Indyk . "Ông ta [Hussein] muốn dấu và làm hoang mang, bối rối để hy vọng công luận quay lại chống chiến tranh, và ông ta có thể vặn đồng hồ lại làm cho Mỹ mắc vào cái bẫy giám sát vũõ khí. Tôi không tin Ông ta giao nộp vũ khí. Thế là chúng ta tiến dần đến chiến tranh, sớm hay muộn thôi."
Gửi ý kiến của bạn