SAIGON- Đề mục trên được đăng bằng Anh ngữ trên báo Saigon Times và tác giả của mục báo này là Trọng Dy.
Trọng Dy viết, giải World Cup của Liên minh Bóng đá Quốc tế là một cơ hội bằng vàng cho các doanh nhân tại Việt Nam làm ăn, trong đó có báo giới. Vì thế không có gì để ngạc nhiên khi đa số người trong báo giới đã hối hả sằn sàng lăn xả để làm ăn vào dịp này.
Vài tuần trước khi có cuộc đấu banh đầu tiên được tung ra, một tờ báo tại thành phố đã ký kết với Thông tấn Reuters một giao kèo để đuợc phép lấy tin trên mạng lưới của hãng thông tấn này cập nhật từng phút.
Chủ biên của tờ báo tại thành phố đã cho biết:
"Chúng tôi muốn cung cấp cho độc giả những tin tức mới nhất của hãng thông tấn có uy tín nhất trên thế giới."
Giao kèo với thông tấn Reuters và việc một tờ báo quốc doanh quan tâm tới ... độc giả đúng là chuyện lạ. Trong lịch sử 300 năm của Saigon, thành phố này nghiệp vụ báo giới Saigon đã có mặt trong nửa thời gian của lịch sử thành phố này.
Tờ báo xuất bản bằng tiếng Việt đầu tiên là tờ báo Gia-Định, thoát thân từ Công báo của Thống sứ Viễn Chinh Pháp tại Nam kỳ ra năm 1861.
Tờ Gia Định lúc đầu tiên do ông Tây đội cà lồ (calot) E. Potteau làm chủ nhiệm. Sau đó được trao cho Pétrus Trương Vĩnh Ký làm chủ nhiệm để xuất bản hàng tháng với mục đích làm dễ đang cho công cuộc cai trị của thực dân Pháp tại đất Nam kỳ.
Sau khi cộng sản chiếm Saigon năm 1975, toàn thể báo giới của miền Nam tiêu tùng, ngay báo chí của cộng sản cũng phải nín thở.
Đi theo với việc cải tổ về xã hội kinh tế, báo giới hay giới truyền thông loại báo giấy, loại TV và loại đài phát sóng đã men dần từ chế độ bao cấp của nhà nước để chuyển sang tự túc để đi theo nền kinh tế thị trường.
Một trong những khuynh huớng mới là con đường cho báo giới được phép bao dàn các tin tức và những chuyện vụn vặt. Trước đây báo giới tại Việt Nam chỉ giữ bổn phận làm loa phóng thanh cho chỉ thị của các cơ quan nhà nước tựa như tờ công báo của thống xứ viễn chính Pháp năm 1861.
Báo chí Việt Nam trong chế độ cộng sản phải chịu sự chi phối của kẻ cấm quyền từ cấp trên cho tới cấp dưới, chỉ đuợc quyền phổ biến và giải thích các chỉ thị của đảng Cộng sản và ca tụng các chính sách cầm quyền của đảng này.
Có nhiều trường hợp báo giới Việt Nam đã phải ca tụng kẻ cầm quyền như những anh hùng cách mạng gương mẫu, mặc dầu thực tế không có hay không đúng với sự thực đã làm. Các vụ tham nhũng và ỷ quyền liên quan tới Năm Cam đã chứng tỏ cho dân chúng thấy sự thực này.
Trong số những nhà báo thì cứ chín người, có năm người là công bộc của nhà nước cộng sản, những công bộc này sẵn sàng về hùa với nhau để ghè đối lập trước công chúng không khác gì đấu tố.
Nhờ vào việc đổi mới, hàng loạt báo giới đã khởi sự bao tin theo đường lối mới.
Vấn đề bao cấp báo giới trước đây xem ra đã lỗi thời, báo giới tại Saigon đã mạo hiểm vào những lãnh vực mà trước đây nhà nước cộng sản cấm đoán trong thời kỳ kinh tế tập trung. Thí dụ như hiện nay, báo giới đã mạnh dạn phanh phui trước công chúng các cán bộ quan liêu, tham nhũng hay chỉ trích những đường lối không thích hợp với người dân và các trở ngại hay ùn tắc xã hội trên những bước đầu để đi theo nền kinh tế thị trường.
Một mặt báo giới làm gạch nối cho nhà nước với các độc giả, mặt khác, phần nào đưa ra những nội dung theo nhu cầu khẩn thiết hàng ngày của độc giả và khán thính giả với cácï đóng góp đáng kể để làm cho Việt Nam được dân chủ hơn nữa.
Trong việc loan tin quan trọng mới nhất trên thế giới về mọi lãnh vực như khoa học , chính trị và xã hội, các tổng biên tập đã gửi các phóng viên ra ngoài biên giới để lấy những tin tức nóng hổi như trong cuộc chiến tranh khủng bố tại A Phú Hãn. Tất cả có bẩy phóng viên của Việt Nam đã đuợc gửi tới tận nơi để thu lượm các tin tức tại vùng đất xa xôi này.
Hai phóng viên đi đầu tiên là của báo An ninh Thế giới, xuất bản tại Hanoi một tháng hai kỳ, tiếp theo là hai phóng viên của báo Tuổi trẻ. Tờ báo Lao động hiện cũng đang lăm le muốn gửi phóng viên ra nước ngoài để thu thập tin tức nóng bỏng của thế giới.
Cuộc tranh giải World Cup đang diễn ra tại Nam Hàn và Nhật bản, có vài phóng viên của Việt Nam thu thập tin và viết các mục bóng đá theo thị hiếu của các độc giả tại Việt Nam.
Ngọc Thịnh là phóng viên của báo Thanh niên, anh đã trổ tài nhà báo để phỏng vấn cầu thủ bóng đá quốc tế hay nhất là George Weah. Trung Nghĩa là phóng viên của báo Tuổi trẻ, anh đã gửi về nước một số bài viết về bóng đá khá hấp dẫn.
Về truyền hình, đài VTV3 làm cách mạng tiên phong trong việc trình chiếu các mục như giải trí, văn hóa, các tin tức như thể thao và kinh tế cũng như các quảng cáo.
Theo cuộc thăm dò của Taylor Nelson Sofre hồi tháng hai 2002, dân chúng tại thành phố Saigon, Cần thơ và Đà nẵng đã bỏ ra mỗi ngày 3 tiếng rưỡi đồng hồ để coi trình chiếu trên màn hình TV (không có cuộc thăm dò nào được mở ra tại Hanoi ")
Lấy lý lẽ nêu ra của đảng cộng sản về sự thiếu sót và khuyết điểm của báo giới, cựu tổng biên tập báo Nhân Dân, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản và hiện nay là phó chủ tịch của Ban Tư tuởng Trung uơng; viên phó chủ tịch này đã có lời phê bình trong năm về báo giới tại Saigon như sau:
"Một bộ phận báo chí, xuất bản bị khuynh hướng thương mại và cơ chế thị trường chi phối, đã chạy theo thị hiếu tầm thường, đăng tải những chuyện giật gân bôi nhọ trung uơng và các cơ quan an ninh của nhà nước … Một số báo chí và tạp chí bị ảnh hưởng quan niệm sai lầm về tự do ngôn luận, đã xa rời tôn chỉ của đảng, mục đích của nhà nước và đối tượng được đảng đưa ra… "
Hiện nay có 486 cơ sở nhà báo với trên 600 nhà in. Có khoảng 550 triệu tờ báo in ra xuất bản hàng năm. Trong số 486 cơ sở báo chí thì có 100 cơ sở có doanh thu và chi tiêu cân bằng và 40 cơ sở sinh ra được các lợi nhuận. Riêng báo Nhân Dân của đảng CSVN là tờ báo có số xuất bản cao nhất và cho phân phối đi khắp Việt Nam.
Trên 11 ngàn nhà báo được bộ Văn hóa và Thông tin cấp thẻ hành nghề nhà báo với chín ngàn hội viên của Hiệp hội Báo chí Việt Nam.
Hồng Vinh cũng đã nhắc một cách khẩn thiết về khung luật pháp cho báo giới và các nhà xuất bản tại Việt Nam.
Khung luật pháp này nằm trong Luật báo chí theo sắc lệnh nhà nước số 51/2002/ND-CP ra ngày 26 Tháng tư 2002 được bổ sung. Sắc luật mới này cấm báo giới đi theo khuynh hướng thương mại trong một giới hạn nào đó.
Gửi ý kiến của bạn
