SAIGON (VB) -- Theo báo Tuổi Trẻ đưa tin, trong cuộc hội thảo “Văn hóa đọc và ngày đọc sách ở VN” được Bộ Thông tin và Truyền thông cùng Hội Xuất bản VN tổ chức vào ngày 8-10-2012, đáng quan tâm nhất là tình trạng văn hóa đọc xuống cấp. Các diễn giả, nhà nghiên cứu, nhà làm sách nói thẳng vào một thực trạng còn nhức nhối hơn: những người được mặc định cần đọc sách nhất trong xã hội cũng ít đọc sách.
“Tôi chứng kiến sự ra đời của hàng trăm cuốn sách mỗi tuần, hình thức cực đẹp, nội dung vô cùng sâu sắc! Thế nhưng người dân vẫn cứ mỗi ngày đọc một ít đi. Ai cũng xông ra viết nhưng chẳng ai muốn đọc”. PGS.TS Phan Trọng Thưởng, phó chủ tịch Hội đồng lý luận phê bình văn học – nghệ thuật trung ương, dẫn lời như thế của một biên tập viên danh tiếng của tờ báo chuyên về sách của Mỹ - tờ Danh Mục - nói về thực trạng viết và đọc ở một nước có công nghiệp xuất bản cực kỳ phát triển để minh họa cho câu chuyện văn hóa đọc đang “xuống cấp”, hay nói một cách nhẹ nhàng là “nhiều người đang lười đọc, ngại đọc ở VN”.
Biên tập viên Nguyễn Hoài Nam của ban văn nghệ Đài truyền hình VN thì chỉ đích danh một bộ phận không nhỏ khác lẽ ra phải đọc rất nhiều cũng đang rơi vào tình trạng “sợ đọc”: công chức văn hóa. Bằng vào trải nghiệm cá nhân và qua công việc hằng ngày, anh khẳng định: “Ngay ở một cơ quan báo chí cỡ bự, trực thuộc trung ương, bàn chuyện văn hóa đọc là bàn tới một cái gì đó khá... xa xỉ. Có lẽ đa số (tôi không dám nói là tất cả) các nhà báo ở đây phải làm việc quần quật cả ngày nên tối về họ mệt đến mức không lật nổi một trang sách. Câu hỏi đặt ra với các nhà báo đó không nên là: “Một tháng các anh/chị đọc được bao nhiêu cuốn sách?”, mà phải là “Trong một năm liệu các anh/chị có đọc được trọn vẹn một cuốn sách hay không?”
“Tôi chứng kiến sự ra đời của hàng trăm cuốn sách mỗi tuần, hình thức cực đẹp, nội dung vô cùng sâu sắc! Thế nhưng người dân vẫn cứ mỗi ngày đọc một ít đi. Ai cũng xông ra viết nhưng chẳng ai muốn đọc”. PGS.TS Phan Trọng Thưởng, phó chủ tịch Hội đồng lý luận phê bình văn học – nghệ thuật trung ương, dẫn lời như thế của một biên tập viên danh tiếng của tờ báo chuyên về sách của Mỹ - tờ Danh Mục - nói về thực trạng viết và đọc ở một nước có công nghiệp xuất bản cực kỳ phát triển để minh họa cho câu chuyện văn hóa đọc đang “xuống cấp”, hay nói một cách nhẹ nhàng là “nhiều người đang lười đọc, ngại đọc ở VN”.
Một du khách Tây hiếu kỳ trước những tạp chí tiếng Việt.(Photo VB)
TS Lê Hồng Lý - Viện Nghiên cứu văn hóa - đưa ra một con số về số lượt các nghiên cứu viên mượn tài liệu ở thư viện của viện mình giảm dần đều: “năm 2008: 278 lượt, 2009: 233 lượt, 2010: 175 lượt, 2011: 120 lượt và chín tháng đầu năm 2012 chỉ còn 56 lượt. Vậy mà mỗi năm viện tuyển tới 30 học viên cao học và tám nghiên cứu sinh tiến sĩ”. Như vậy nếu chia lượt ra, 5 năm trước học viên mượn tài liệu đọc không quá 3 lượt/người/năm. Còn năm 2012 mỗi người chưa được một lượt (!?).Biên tập viên Nguyễn Hoài Nam của ban văn nghệ Đài truyền hình VN thì chỉ đích danh một bộ phận không nhỏ khác lẽ ra phải đọc rất nhiều cũng đang rơi vào tình trạng “sợ đọc”: công chức văn hóa. Bằng vào trải nghiệm cá nhân và qua công việc hằng ngày, anh khẳng định: “Ngay ở một cơ quan báo chí cỡ bự, trực thuộc trung ương, bàn chuyện văn hóa đọc là bàn tới một cái gì đó khá... xa xỉ. Có lẽ đa số (tôi không dám nói là tất cả) các nhà báo ở đây phải làm việc quần quật cả ngày nên tối về họ mệt đến mức không lật nổi một trang sách. Câu hỏi đặt ra với các nhà báo đó không nên là: “Một tháng các anh/chị đọc được bao nhiêu cuốn sách?”, mà phải là “Trong một năm liệu các anh/chị có đọc được trọn vẹn một cuốn sách hay không?”
Kệ sách trong Hội chợ khuyến mãi 2012. Chú ý: hình ông Hồ trên cao, đặt ngang hàng ảnh Phật, Chúa. Không ai dám để thấp hơn. (Photo VB)
Bài báo ghi nhận thêm là tuy có rất nhiều giải pháp được các diễn giả nêu ra trong hội thảo: tăng cường hệ thống thư viện nhà trường và tủ sách dòng họ; lập các câu lạc bộ đọc sách cho trẻ em; đào tạo bổ sung đội ngũ biên tập viên lành nghề; thành lập phố sách ở Hà Nội và Sài Gòn, tổ chức ngày đọc sách ở VN..., thì câu hỏi của anh Nguyễn Hoài Nam - một nhà phê bình trẻ có hơn 10 năm làm công việc giới thiệu sách trên truyền hình - tự nó đã là một câu trả lời: “Khi mà những công chức văn hóa - những người lẽ ra phải đọc sách một cách ráo riết nhất - không hoặc lười đọc sách, thì việc văn hóa đọc của toàn xã hội xuống cấp có đáng để chúng ta phải xem như một việc quá đỗi nghiêm trọng và bất bình không?”.Gửi ý kiến của bạn