Rất có thể định mạng đã an bài ngay từ lúc phi thuyền con thoi Columbia cất cánh ngày 16-1. Cuộc điều tra tiên khởi đã thấy một vài manh mối về vụ Columbia nổ tan trên không phận Texas chỉ 16 phút trước khi hạ cánh xuống Cape Canaveral ở Florida, làm thiệt mạng tất cả 7 phi hành gia. Câu hỏi đầu tiên là chuyến bay Columbia trên quỹ đạo đã diễn ra trong 16 ngày không trục trặc, tại sao vào mấy phút chót nó lâm nạn"
Bình thường chúng ta chỉ nhìn thấy trên TV một hỏa tiễn rất lớn đeo nó bay lên khỏi giàn phóng. Columbia nặng 90 tấn dài hơn 40 mét, vậy mà nó chỉ nhỏ bằng nửa bình nhiên liệu của hỏa tiễn. Người ta hồi hộp từ xa nhìn tất cả bay lên giữa khói và lửa như hỏa diệm sơn, nhưng nguy hiểm nhất không phải là lúc đó mà là lúc phi thuyền từ quỹ đạo trở về bầu khí quyển Trái đất. Không ai nhìn rõ lúc đó với mắt thường không dụng cụ, bởi vì mọi việc diễn ra ở trên cao đến 60 cây số. Lúc đó phi thuyền nằm trong một khối lửa. Bay trên quỹ đạo với tốc độ 17,600 dậm/giờ, tức là nhanh gấp 18 lần tốc độ của âm thanh, phi thuyền từ đó lao trở về vào bầu không khí, giống như một viên đạn đại bác bắn vào một bể nước. Sức ma sát của không khí làm nó tóe lửa. Đây là tình trạng chung của mọi vật từ không gian bay vào khí quyển, chúng ta thường thấy hiện tượng sao xẹt khi những tảng đá trời bay vào khí quyển và cháy tan không còn một mảnh vụn.
Sở dĩ có phi thuyền không gian là nhờ khoa học kỹ thuật đã chế được những tấm là chắn kỵ hỏa và cách nhiệt rất hiệu quả. Toàn thân và cánh Columbia được bao phủ bằng khoảng 24,000 tấm kỵ hỏa xếp khít nhau như ngói, gắn vào vỏ phi thuyền bằng chất dính silicone. Mỹ đã phóng đủ loại phi thuyền không gian, từ những phi thuyền Gemini và Apollo của 40 năm trước không có phi thuyền nào cháy khi trở về khí quyển. Nay đến các loại phi thuyền con thoi như Columbia, kỹ thuật chống nhiệt kỵ hỏa đã tinh điệu hiệu quả hơn trước nhiều. Phi thuyền Columbia đã bay 27 lần trong 21 năm qua an toàn, nay đến lần thứ 28 nó gặp nạn. Các chuyên gia chú ý ngay đến một sự cố nhỏ khi nó được phóng lên hơn hai tuần trước. Khoảng 1 phút sau khi bốc lên khỏi giàn phóng, một mảng của lần da cách ly bọc ngoài bình chứa nhiên liệu hỏa tiễn bị bể, rớt trúng cạnh của cánh bên trái phi thuyền. Có thể nó đã làm bể tấm lá chắn kỵ hỏa ở chỗ này.
Khi phi thuyền trở về, lúc nó bay ngang trên bầu trời California 6 phút trước khi bị nổ, máy móc trên phi thuyền đã ghi nhận một sự gia tăng nhiệt độ khác thường đến 30 độ ở nửa bên trái phi thuyền và ở bánh xe phía trái, 1 phút sau sức nóng vọt tăng lên 60 độ. Cùng lúc đó, cánh bên trái phi thuyền gặp sức cản của gió nhiều hơn ở cánh bên phải, nghĩa là phần bên phải bay nhanh hơn phần bên trái, thành ra phi thuyền bay lệch. Lập tức máy lái tự động của phi thuyền do computer điều khiển phải chỉnh lại. Có lẽ sự điều chỉnh này đã tạo ra một sức găng quá sức chịu đựng của phi thuyền khi nó đang lao xuống rất mau gấp nhiều lần tốc độ âm thanh, hoặc vì lúc đó bên ngoài phi thuyền lửa nóng đã lên đến 3,000 độ F (tức 1,649 độ C), hệ thống lá chắn kỵ hỏa ở cánh bên trái bị bể từ trước đã mất hết hiệu lực, lây lan đến toàn bộ phi thuyền. Kết quả là nó đã bị nổ tan khi bay đến gần không phận Dallas ở Texas.
Nếu tất cả diễn biến tai nạn chỉ có như vậy, câu hỏi tất nhiên đặt ra là tại sao khi phi thuyền bay lên, các chuyên gia NASA đã thấy một mảng cách ly bình nhiên liệu bể, nhưng lại cho rằng không có gì gây nguy hiểm đến sự an toàn của phi thuyền" Hỏa tiễn đưa phi thuyền lên quỹ đạo là một hỏa tiễn khổng lồ, có hình như ba ngón tay ghép lại, chế biến từ kiểu hỏa tiễn liên lục địa Atlas của Mỹ. Nằm giữa là bình nhiên liệu lớn, cặp hai bên là hai rốc-kết cũng lớn. Khi hỏa tiễn lên cao gần đến quỹ đạo, nó cháy hết nhiên liệu và toàn bộ 3 thành phần hỏa tiễn sẽ tự động tách rời phi thuyền để rớt trở lại khí quyển, còn phi thuyền tự bay vào quỹ đạo. Nếu các chuyên gia thấy một mảng da cách ly của bình nhiên liệu bị bể ra và đập vào phi thuyền mà không thấy quan ngại, đó là vì sự cố này đã từng xẩy ra trước đây, khi một mảng da như vậy đập vào bên hông phi thuyền con thoi Atlantis mà không hề hấn gì.
Nhưng dù ngay lúc đầu nếu có sự quan ngại, thử hỏi các kỹ sư NASA có thể làm gì được" Khi phi thuyền đã bay lên, không có cách nào bảo nó dừng lại nửa đường. Khi nó đã vào quỹ đạo thì dù trở về ngay, nó cũng gặp đúng hoàn cảnh như khi trở về 16 ngày sau. Ở trên quỹ đạo ngoài bầu khí quyển không phải là ở độ cao hàng trăm dậm như trạm không gian, nên các phi hành gia không thể nào "đi bộ" ra ngoài để xem xét cánh phi thuyền. Nó cũng không đem theo cánh tay dài tự động để thò ra ngoài xem xét nơi bị đụng. Có người hỏi tại sao không cho một phi thuyền khác lên cứu các phi hành gia ngay từ ngày đầu, hoặc ra lệnh cho phi thuyền Columbia vọt lên cao nữa, đậu vào trạm không gian để chờ cứu nguy" Lời hỏi thật dễ đối với những người bên ngoài không biết rõ những phức tạp của các chuyến bay không gian. Nhưng tình cảm đối với 7 phi hành gia tử nạn thật dễ hiểu. Không ai không đau lòng trước tai nạn đã xẩy ra.
Chúng tôi nghĩ các phi hành gia là những người anh hùng. Các chuyến bay không gian dù có bảo đảm an toàn đến 99.9% vẫn còn một số nguy hiểm bất ngờ có thể làm họ chết trong nháy mắt. Biết vậy, họ vẫn can đảm ra đi với sứ mạng tìm đến những biên cương mới của hiểu biết và trí tuệ con người. Những chuyến bay không gian cần phải được tiếp tục. Nếu nhân loại lùi trước hiểm nguy của chân trời mới, chúng ta chẳng thể nào có ngày nay.
Bình thường chúng ta chỉ nhìn thấy trên TV một hỏa tiễn rất lớn đeo nó bay lên khỏi giàn phóng. Columbia nặng 90 tấn dài hơn 40 mét, vậy mà nó chỉ nhỏ bằng nửa bình nhiên liệu của hỏa tiễn. Người ta hồi hộp từ xa nhìn tất cả bay lên giữa khói và lửa như hỏa diệm sơn, nhưng nguy hiểm nhất không phải là lúc đó mà là lúc phi thuyền từ quỹ đạo trở về bầu khí quyển Trái đất. Không ai nhìn rõ lúc đó với mắt thường không dụng cụ, bởi vì mọi việc diễn ra ở trên cao đến 60 cây số. Lúc đó phi thuyền nằm trong một khối lửa. Bay trên quỹ đạo với tốc độ 17,600 dậm/giờ, tức là nhanh gấp 18 lần tốc độ của âm thanh, phi thuyền từ đó lao trở về vào bầu không khí, giống như một viên đạn đại bác bắn vào một bể nước. Sức ma sát của không khí làm nó tóe lửa. Đây là tình trạng chung của mọi vật từ không gian bay vào khí quyển, chúng ta thường thấy hiện tượng sao xẹt khi những tảng đá trời bay vào khí quyển và cháy tan không còn một mảnh vụn.
Sở dĩ có phi thuyền không gian là nhờ khoa học kỹ thuật đã chế được những tấm là chắn kỵ hỏa và cách nhiệt rất hiệu quả. Toàn thân và cánh Columbia được bao phủ bằng khoảng 24,000 tấm kỵ hỏa xếp khít nhau như ngói, gắn vào vỏ phi thuyền bằng chất dính silicone. Mỹ đã phóng đủ loại phi thuyền không gian, từ những phi thuyền Gemini và Apollo của 40 năm trước không có phi thuyền nào cháy khi trở về khí quyển. Nay đến các loại phi thuyền con thoi như Columbia, kỹ thuật chống nhiệt kỵ hỏa đã tinh điệu hiệu quả hơn trước nhiều. Phi thuyền Columbia đã bay 27 lần trong 21 năm qua an toàn, nay đến lần thứ 28 nó gặp nạn. Các chuyên gia chú ý ngay đến một sự cố nhỏ khi nó được phóng lên hơn hai tuần trước. Khoảng 1 phút sau khi bốc lên khỏi giàn phóng, một mảng của lần da cách ly bọc ngoài bình chứa nhiên liệu hỏa tiễn bị bể, rớt trúng cạnh của cánh bên trái phi thuyền. Có thể nó đã làm bể tấm lá chắn kỵ hỏa ở chỗ này.
Khi phi thuyền trở về, lúc nó bay ngang trên bầu trời California 6 phút trước khi bị nổ, máy móc trên phi thuyền đã ghi nhận một sự gia tăng nhiệt độ khác thường đến 30 độ ở nửa bên trái phi thuyền và ở bánh xe phía trái, 1 phút sau sức nóng vọt tăng lên 60 độ. Cùng lúc đó, cánh bên trái phi thuyền gặp sức cản của gió nhiều hơn ở cánh bên phải, nghĩa là phần bên phải bay nhanh hơn phần bên trái, thành ra phi thuyền bay lệch. Lập tức máy lái tự động của phi thuyền do computer điều khiển phải chỉnh lại. Có lẽ sự điều chỉnh này đã tạo ra một sức găng quá sức chịu đựng của phi thuyền khi nó đang lao xuống rất mau gấp nhiều lần tốc độ âm thanh, hoặc vì lúc đó bên ngoài phi thuyền lửa nóng đã lên đến 3,000 độ F (tức 1,649 độ C), hệ thống lá chắn kỵ hỏa ở cánh bên trái bị bể từ trước đã mất hết hiệu lực, lây lan đến toàn bộ phi thuyền. Kết quả là nó đã bị nổ tan khi bay đến gần không phận Dallas ở Texas.
Nếu tất cả diễn biến tai nạn chỉ có như vậy, câu hỏi tất nhiên đặt ra là tại sao khi phi thuyền bay lên, các chuyên gia NASA đã thấy một mảng cách ly bình nhiên liệu bể, nhưng lại cho rằng không có gì gây nguy hiểm đến sự an toàn của phi thuyền" Hỏa tiễn đưa phi thuyền lên quỹ đạo là một hỏa tiễn khổng lồ, có hình như ba ngón tay ghép lại, chế biến từ kiểu hỏa tiễn liên lục địa Atlas của Mỹ. Nằm giữa là bình nhiên liệu lớn, cặp hai bên là hai rốc-kết cũng lớn. Khi hỏa tiễn lên cao gần đến quỹ đạo, nó cháy hết nhiên liệu và toàn bộ 3 thành phần hỏa tiễn sẽ tự động tách rời phi thuyền để rớt trở lại khí quyển, còn phi thuyền tự bay vào quỹ đạo. Nếu các chuyên gia thấy một mảng da cách ly của bình nhiên liệu bị bể ra và đập vào phi thuyền mà không thấy quan ngại, đó là vì sự cố này đã từng xẩy ra trước đây, khi một mảng da như vậy đập vào bên hông phi thuyền con thoi Atlantis mà không hề hấn gì.
Nhưng dù ngay lúc đầu nếu có sự quan ngại, thử hỏi các kỹ sư NASA có thể làm gì được" Khi phi thuyền đã bay lên, không có cách nào bảo nó dừng lại nửa đường. Khi nó đã vào quỹ đạo thì dù trở về ngay, nó cũng gặp đúng hoàn cảnh như khi trở về 16 ngày sau. Ở trên quỹ đạo ngoài bầu khí quyển không phải là ở độ cao hàng trăm dậm như trạm không gian, nên các phi hành gia không thể nào "đi bộ" ra ngoài để xem xét cánh phi thuyền. Nó cũng không đem theo cánh tay dài tự động để thò ra ngoài xem xét nơi bị đụng. Có người hỏi tại sao không cho một phi thuyền khác lên cứu các phi hành gia ngay từ ngày đầu, hoặc ra lệnh cho phi thuyền Columbia vọt lên cao nữa, đậu vào trạm không gian để chờ cứu nguy" Lời hỏi thật dễ đối với những người bên ngoài không biết rõ những phức tạp của các chuyến bay không gian. Nhưng tình cảm đối với 7 phi hành gia tử nạn thật dễ hiểu. Không ai không đau lòng trước tai nạn đã xẩy ra.
Chúng tôi nghĩ các phi hành gia là những người anh hùng. Các chuyến bay không gian dù có bảo đảm an toàn đến 99.9% vẫn còn một số nguy hiểm bất ngờ có thể làm họ chết trong nháy mắt. Biết vậy, họ vẫn can đảm ra đi với sứ mạng tìm đến những biên cương mới của hiểu biết và trí tuệ con người. Những chuyến bay không gian cần phải được tiếp tục. Nếu nhân loại lùi trước hiểm nguy của chân trời mới, chúng ta chẳng thể nào có ngày nay.
Gửi ý kiến của bạn
