Thịt heo ế trong chợ Gò Vấp. (Photo VB)
SAIGON (Tổng Hợp) -- Từ hơn 10 năm qua, đối với ngành chăn nuôi, VN đã cấm sử dụng các chất kích thích thuộc nhóm beta agonits, như chất salbutamol, và ractobamine (có tác dụng kích thích gia súc ăn nhiều, ngủ ít, tạo nạc, giảm mỡ…). Gần đây, dư luận đại chúng đang “nóng” khi báo chí trong nước phát hiện những vụ chất clenbuterol tạo nạc đã bị dùng lén trong giới nuôi heo.
Trước hết, theo TS.BS Lê Minh Khôi (Đại học Y dược TP. Sài Gòn), đối với con người, chất clenbutarol có tác dụng kích thích giao cảm, làm giãn cơ trơn nên với liều chuẩn định cho phép, có thể làm thuốc giãn phế quản, chống sung huyết, giảm co bóp tử cung…, hay giúp tăng cường hoạt động thể lực, kích thích thần kinh trung ương, tăng huyết áp, tăng thân nhiệt và tăng vận chuyển ôxy trong máu. Clenbuterol còn có tác dụng đốt cháy mỡ trong cơ thể rất mạnh nên dù không thuộc nhóm steroid nhưng chất này lại được cho là có tác dụng tăng khối cơ của cơ thể.
Nhưng một khi người nuôi heo lạm dụng các chế phẩm có clenbuterol (nhập lậu tràn lan từ Trung Quốc, dễ dàng tìm thấy trên thị trường với giá rẻ) thì thức ăn làm từ thịt heo “siêu nạc” có chứa clenbuterol đặc biệt nguy hiểm đối với bệnh nhân tim mạch. Với các “nạn nhân” này, dù lượng clenbuterol tiêu thụ không nhiều để có thể gây nên những triệu chứng lâm sàng rõ rệt vẫn đủ để có tác hại không lường trước được trên hệ tim mạch, đặc biệt có thể gây rối loạn nhịp tim, thậm chí nhồi máu cơ tim đưa đến tử vong.
Theo sự thú nhận của một số người người nuôi heo, trại heo “lỡ” dùng chất cấm clenbutarol (thường được gọi là clen), khi trộn chất này vào thức ăn/nước uống cho heo, con heo sẽ tăng trọng khủng khiếp do chỉ nằm một chỗ mà ăn, để sau khi giết mổ, thịt heo thương phẩm sẽ rất ít mỡ, gần như da liền nạc, màu thịt đỏ sậm như thịt bò nên trông rất ngon lành, dễ bán tại các quầy thịt.
SAIGON (Tổng Hợp) -- Từ hơn 10 năm qua, đối với ngành chăn nuôi, VN đã cấm sử dụng các chất kích thích thuộc nhóm beta agonits, như chất salbutamol, và ractobamine (có tác dụng kích thích gia súc ăn nhiều, ngủ ít, tạo nạc, giảm mỡ…). Gần đây, dư luận đại chúng đang “nóng” khi báo chí trong nước phát hiện những vụ chất clenbuterol tạo nạc đã bị dùng lén trong giới nuôi heo.
Trước hết, theo TS.BS Lê Minh Khôi (Đại học Y dược TP. Sài Gòn), đối với con người, chất clenbutarol có tác dụng kích thích giao cảm, làm giãn cơ trơn nên với liều chuẩn định cho phép, có thể làm thuốc giãn phế quản, chống sung huyết, giảm co bóp tử cung…, hay giúp tăng cường hoạt động thể lực, kích thích thần kinh trung ương, tăng huyết áp, tăng thân nhiệt và tăng vận chuyển ôxy trong máu. Clenbuterol còn có tác dụng đốt cháy mỡ trong cơ thể rất mạnh nên dù không thuộc nhóm steroid nhưng chất này lại được cho là có tác dụng tăng khối cơ của cơ thể.
Nhưng một khi người nuôi heo lạm dụng các chế phẩm có clenbuterol (nhập lậu tràn lan từ Trung Quốc, dễ dàng tìm thấy trên thị trường với giá rẻ) thì thức ăn làm từ thịt heo “siêu nạc” có chứa clenbuterol đặc biệt nguy hiểm đối với bệnh nhân tim mạch. Với các “nạn nhân” này, dù lượng clenbuterol tiêu thụ không nhiều để có thể gây nên những triệu chứng lâm sàng rõ rệt vẫn đủ để có tác hại không lường trước được trên hệ tim mạch, đặc biệt có thể gây rối loạn nhịp tim, thậm chí nhồi máu cơ tim đưa đến tử vong.
Theo sự thú nhận của một số người người nuôi heo, trại heo “lỡ” dùng chất cấm clenbutarol (thường được gọi là clen), khi trộn chất này vào thức ăn/nước uống cho heo, con heo sẽ tăng trọng khủng khiếp do chỉ nằm một chỗ mà ăn, để sau khi giết mổ, thịt heo thương phẩm sẽ rất ít mỡ, gần như da liền nạc, màu thịt đỏ sậm như thịt bò nên trông rất ngon lành, dễ bán tại các quầy thịt.
Thịt heo ế trong chợ Gò Vấp. (Photo VB)
Trước câu hỏi của PV báo Tuổi Trẻ là: “Ngay cả tại thời điểm giá heo ở mức cao, chăn nuôi heo có lợi nhuận lớn, tại sao nhiều người nuôi heo vẫn sử dụng chất tạo nạc, gây hại cho sức khỏe người tiêu thụ?”, ông Phạm Đức Bình (phó chủ tịch Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi VN) đã xin thanh minh: “Tôi có thể khẳng định việc sử dụng chất cấm này không phải là do người nuôi heo chạy theo lợi nhuận mà nằm trong thế bị ép phải làm. Theo tôi được biết, hầu hết lái heo hiện nay đều ép người nuôi heo phải sử dụng loại chất cấm này mới mua heo. Chẳng hạn khi xem heo, các thương lái chê heo nhiều mỡ và yêu cầu mua loại thuốc này để tạo nạc, đồng thời cam kết sẽ quay lại trong vòng 10-15 ngày nữa để mua. Bán thuốc và mua lại heo đã sử dụng thuốc, chính các lái heo đã đẩy nhiều người nuôi heo vào thế phải phạm pháp. Cũng phải nói thêm là chính người tiêu dùng cũng có một phần lỗi, đó là thích loại thịt heo có nhiều nạc, ít mỡ. Điều này đã kích thích các lái heo, cơ sở giết mổ lậu chạy theo đáp ứng”.
Về câu hỏi: “Phần lớn thịt heo bán ra thị trường đều có dấu của thú y, vì sao vẫn để lọt loại thịt heo chứa chất cấm?”, ông Phạm Đức Bình trả lời: “Lực lượng thú y hiện nay chỉ... bán giấy lấy tiền, chứ chưa làm tròn trách nhiệm kiểm soát chất lượng thịt heo trên thị trường. Bất cứ người có kinh nghiệm nào chỉ cần nhìn qua con heo, chứ chưa nói đến thịt, cũng có thể biết heo có sử dụng chất cấm hay không. Nhưng lực lượng thú y hiện cũng có cái khó của họ. Nếu muốn xác định heo có sử dụng chất cấm hay không, họ phải lấy mẫu test nước tiểu, sau đó test mẫu máu..., làm gì đủ lực lượng. Hơn nữa, theo quy định hiện nay, nếu phát hiện heo có sử dụng chất cấm, cơ quan thú y không được phép cho hủy mà chỉ yêu cầu không được xuất bán trong vòng một thời gian nào đó để heo loại thải hết chất cấm này. Nhưng ai giám sát, ai kiểm tra đàn heo này sau đó có bị đưa lén ra thị trường hay không?”.
Cũng trên báo TT (ngày 14-3), ông Hoàng Kim Giao, cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn) cho rằng việc phát hiện số lượng lớn chất cấm ở một tỉnh phía Nam vừa qua cũng như việc lấy mẫu (máu, nước tiểu) ở một số cơ sở chăn nuôi chỉ có tính chất địa phương, phạm vi hẹp nên chưa thể kết luận bao nhiêu phần trăm thịt bán ra thị trường có chất kích thích tăng nạc, giảm mỡ. Theo ông Giao, để có kết luận chính xác, Cục Chăn nuôi cùng cơ quan chức năng các địa phương đang tiếp tục kiểm tra, lấy mẫu phân tích để sớm có kết luận công khai về tỉ lệ thịt heo trên thị trường nhiễm chất độc hại ra sao cho người tiêu dùng biết.
Trong khi chờ đợi “kết luận công khai” của Cục chăn nuôi thì do lo sợ ảnh hưởng tới sức khỏe nên nhiều người dân đã hạn chế sử dụng thịt heo, khiến giá heo giảm mạnh. Theo ông Nguyễn Trí Công, chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai, những ngày gần đây giá heo hơi liên tục giảm mạnh. Ngày 14-3, giá heo hơi tại Đồng Nai chỉ còn 42,000 đồng/kg, giảm 10,000 đồng/kg so với cách đây khoảng nửa tháng. “Với giá heo như hiện tại, người nuôi heo đang bị lỗ nặng vì giá thành đang ở mức 48.000 đồng/kg” - ông Công nói.
Về câu hỏi: “Phần lớn thịt heo bán ra thị trường đều có dấu của thú y, vì sao vẫn để lọt loại thịt heo chứa chất cấm?”, ông Phạm Đức Bình trả lời: “Lực lượng thú y hiện nay chỉ... bán giấy lấy tiền, chứ chưa làm tròn trách nhiệm kiểm soát chất lượng thịt heo trên thị trường. Bất cứ người có kinh nghiệm nào chỉ cần nhìn qua con heo, chứ chưa nói đến thịt, cũng có thể biết heo có sử dụng chất cấm hay không. Nhưng lực lượng thú y hiện cũng có cái khó của họ. Nếu muốn xác định heo có sử dụng chất cấm hay không, họ phải lấy mẫu test nước tiểu, sau đó test mẫu máu..., làm gì đủ lực lượng. Hơn nữa, theo quy định hiện nay, nếu phát hiện heo có sử dụng chất cấm, cơ quan thú y không được phép cho hủy mà chỉ yêu cầu không được xuất bán trong vòng một thời gian nào đó để heo loại thải hết chất cấm này. Nhưng ai giám sát, ai kiểm tra đàn heo này sau đó có bị đưa lén ra thị trường hay không?”.
Cũng trên báo TT (ngày 14-3), ông Hoàng Kim Giao, cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn) cho rằng việc phát hiện số lượng lớn chất cấm ở một tỉnh phía Nam vừa qua cũng như việc lấy mẫu (máu, nước tiểu) ở một số cơ sở chăn nuôi chỉ có tính chất địa phương, phạm vi hẹp nên chưa thể kết luận bao nhiêu phần trăm thịt bán ra thị trường có chất kích thích tăng nạc, giảm mỡ. Theo ông Giao, để có kết luận chính xác, Cục Chăn nuôi cùng cơ quan chức năng các địa phương đang tiếp tục kiểm tra, lấy mẫu phân tích để sớm có kết luận công khai về tỉ lệ thịt heo trên thị trường nhiễm chất độc hại ra sao cho người tiêu dùng biết.
Trong khi chờ đợi “kết luận công khai” của Cục chăn nuôi thì do lo sợ ảnh hưởng tới sức khỏe nên nhiều người dân đã hạn chế sử dụng thịt heo, khiến giá heo giảm mạnh. Theo ông Nguyễn Trí Công, chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai, những ngày gần đây giá heo hơi liên tục giảm mạnh. Ngày 14-3, giá heo hơi tại Đồng Nai chỉ còn 42,000 đồng/kg, giảm 10,000 đồng/kg so với cách đây khoảng nửa tháng. “Với giá heo như hiện tại, người nuôi heo đang bị lỗ nặng vì giá thành đang ở mức 48.000 đồng/kg” - ông Công nói.
Bài này phần trên bảo là salbutamol nhưng bên dưới lại giải thích là clenbuterol, quý báo vui lòng kiểm chứng lại.