Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển -- Ngày 21 tháng 1, 2001
Trong thời gian qua UBCNVB nhận được khá nhiều câu hỏi của đồng hương về đạo luật Legal Immigration and Family Equity Act, viết tắt là LIFE.
Tuy đã có một số bài viết về đạo luật này trên báo chí Việt ngữ nhưng có nhiều điểm kỹ thuật khúc mắc mà nếu không được giải thích thì không khéo có thể đưa đến chỗ tiền mất tật mang. Bài viết này giải thích những điểm mấu chốt trong đạo luật LIFE có liên quan đến người Việt. Chúng tôi đang soạn một tài liệu để đồng hương tự kiểm tra xem mình có nằm trong các diện ấn định bởi đạo luật hay không. Xin lưu ý bài viết này chỉ là hướng dẫn tổng quát chứ không phải là lời cố vấn luật pháp. Quý vị có câu hỏi về trường hơp cá nhân xin liên lạc trực tiếp với UBCNVB hoặc các trung tâm dịch vụ của Uỷ Ban ở mỗi địa phương.
1. Bối cảnh
Đạo luật LIFE, được ban hành ngày 21 tháng 12 năm ngoái, gia hạn điều luật 245(i) trong bộ luật di trú cho đến 30 tháng 4 năm 2001. Điều luật này cho phép một số thành phần di dân xin quy chế thuờng trú mà không phải rời khỏi Hoa Kỳ. Điều luật 245(i) được ban hành năm 1994 nhưng đã hết hạn vào thời điểm 14 tháng 1, 1998. Vì nhiều người đã không nộp đơn kịp trước thời hạn này, Quốc Hội mới đây gia hạn cho đến 30 tháng 4 năm 2001.
Điều cần lưu ý là đạo luật LIFE không phải là một ân xá cho những trường hợp di dân bất hợp pháp mà chỉ áp dụng cho những trường hợp có điều kiện di dân hợp pháp nhưng đã nhập cảnh hay lưu trú không hợp pháp. Chẳng hạn như một người nhập cảnh lậu vào Hoa Kỳ nhưng có cha mẹ hay anh chị em là công dân Hoa Kỳ sẵn sàng đứng ra bảo lãnh.
Ngoài ra, Đạo Luật LIFE còn ấn định chiếu khán loại V cho phép vợ và con độc thân và vị thành niên của thường trú nhân sang Hoa Kỳ sinh sống và làm việc trong thời gian đang chờ đơn bảo lãnh đáo hạn để được cứu xét. Đạo luật cũng nới rộng chiếu khán loại K, trước đây chỉ dành cho các hôn thê hay hôn phu của công dân, để cho phép vợ con của công dân được nhập cư vào Hoa Kỳ trong khi đơn bảo lãnh đang chờ cứu xét. Sau đây là những giải về từng điều khoản một.
2. Vấn đề xin thẻ xanh tại chỗ
Điều khoản này dành cho những người hội đủ điều kiện di dân hoặc theo diện đoàn tụ gia đình hoặc theo diện lao động nhưng đã nhập cảnh lậu hay đã ở quá hạn chiếu khán cho phép. Trước khi có đạo luật LIFE thì những trường hợp này phải rời Hoa Kỳ để trở về nguyên quán, chờ đơn bảo lãnh đáo hạn và được cứu xét cho phép nhập cảnh và khi đến Hoa Kỳ thì mới có thẻ xanh. Tuy nhiên, vì họ đã di trú bất hợp lệ ở Hoa Kỳ nên sẽ bị ngăn cấm không được nhập cư vào Hoa Kỳ từ 3 đến 10 năm (tuỳ theo mức độ trầm trọng của tình trạng ở lậu). Với đạo luật LIFE, những trường hợp này không cần phải rời Hoa Kỳ mà được quyền tạm trú cho đến khi hoàn tất thủ tục bảo lãnh và xin thẻ xanh. Ví dụ một người độc thân có cha mẹ là thường trú nhân ở Hoa Kỳ. Người đó đã đến Hoa Kỳ theo diện du lịc
h. Đến khi chiếu khán du lịch hết hạn, thì người đó đã ở lại bất hợp pháp. Nay cha mẹ có quyền đứng ra làm đơn bảo lãnh và người đó có quyền ở lại Hoa Kỳ cho đến khi đơn bảo lãnh đáo hạn và được cứu xét.
Điều kiện:
(i) Phải hiện diện ở Hoa Kỳ vào thời điểm đạo luật được ban hành (ngày 21 tháng 12, 2000). Để chứng minh sự hiện diện này, quý vị có thể cung cấp các hoá đơn mua bán, giấy khám bác sĩ, phiếu lương, phiếu đăng ký xe, v.v. có ghi rõ ngày tháng đúng vào ngaỳ 21 tháng 12, 2000 hay trước đó một chút. Điều kiện này cần thiết để ngăn ngừa tình trạng lạm dụng bởi những người cố tình nhập cảnh bất hợp pháp sau ngày 21 tháng 12, 2000.
(ii) Những ai có điều kiện di dân đoàn tụ gia đình thì thân nhân bảo lãnh phải nộp đơn I-130 với Sở Di Trú trước ngày 30 tháng 4, 2001.
(iii) Những ai có điều kiện di dân lao động thì chủ nhân cần nộp đơn I-140 với Sở Di Trú hay đơn xác nhận lao động (labor certification) với Bộ Lao Động trước thời hạn kể trên.
(iv) Riêng các trường hợp nạn nhân bạo hành trong gia đình thì có thể tự bảo lãnh bằng đơn I-360 và phải nộp trước thời hạn kể trên.
Lưu ý:
(i) Đạo luật LIFE không bắt buộc phải nộp đơn xin thẻ xanh I-485 trước thời hạn 30 tháng 4, 2001 mà chỉ cần nộp đơn bảo lãnh hay đơn xác nhận lao động. Chỉ khi nào đơn bảo lãnh đáo hạn để được cứu xét thì lúc đó mới phải làm đơn I-485. Khi nộp I-485 Đạo luật LIFE đòi hỏi phải gởi chung đơn I-485 Supplement A và một ngàn Mỹ Kim lệ phí cộng với lệ phí làm thẻ xanh. Khoản tiền này chỉ đóng khi đơn bảo lãnh đã đáo hạn để được cứu xét. Thời gian đáo hạn cũng giống như các đơn bảo lãnh thông thường. Chỉ những ai đã lưu trú không hợp lệ thì mới phải đóng khoản tiền này.
(ii) Đạo luật LIFE chỉ đòi hỏi phải nộp đơn xin bảo lãnh (I-130, I-140 hay I-360) hay đơn xác nhận lao động trước thời điểm 30 tháng 4, 2001 chứ không đòi hỏi các đơn này phải được chấp thuận trước thời điểm này. Đạo luật LIFE cho phép thay đổi thân nhân bảo lãnh sau này miễn sao đơn bảo lãnh đầu tiên được nộp trước thời hạn kể trên.
(iii) Đạo luật LIFE cho phép những ai đã ở quá hạn chiếu khán quyền tạm trú cho đến khi đơn bảo lãnh được cứu xét. Tuy nhiên nếu những người này rời khỏi Hoa Kỳ trước khi có thẻ xanh thì họ sẽ bị cấm không được vào lại Hoa Kỳ theo quy định của đạo luật cải tổ chính sách di dân ban hành năm 1996. Do đó những trường hợp như vậy tuyệt đối không nên rời khỏi Hoa Kỳ cho đến khi có thẻ xanh.
(iv) Không phải ai cũng được hưởng quyền lơi của đạo luật kể trên. Chẳng hạn những trường hợp được bảo lãnh theo diện hôn thê hay hôn phu nhưng đã không thực hiện hôn thú nội trong 90 ngày quy định thì không được hưởng quyền lợi của đạo luật LIFE. Đạo luật LIFE không bảo vệ cho các trường hợp bị dẫn độ. Trong nhiều trường hợp bị dẫn độ, bình thường Sở Di Trú không để ý đến nhưng khi nộp đơn theo đạo luật LIFE thì tạo sự chú ý nơi Sở Di Trú. Lời khuyên của chúng tôi là quý vị cần nhanh chóng khai thác đạo luật LIFE cho kịp thời hạn, nhưng đồng thời cần tìm hiểu kỹ lưỡng để tránh tình trạng bị mất tiền vô ích, có khi còn có hại cho mình vì có dịch vụ cái gì cũng nhận làm để lấy tiền hay không nắm vững luật lệ mà cứ làm đại nên vô tình gây thiệt hại cho thân chủ.
3. Vợ và con của các thường trú nhân
Hiện nay thường trú nhân bảo lãnh cho vợ và con vị thành niên còn độc thân phải chờ ba năm rưỡi mới đáo hạn để được cứu xét. Thời gian cứu xét có thể mất đến cả năm. Dòng chờ ngày lại càng dài thêm do số lượng hồ sơ quá nhiều mà số chiếu khán ban hành lại giới hạn.
Vì lý do nhận đạo, Quốc Hội ban hành loại chiếu khán mới gọi là "V" Visa. Những người đã được bảo lãnh (bằng đơn I-130) trước ngày 21 tháng 12, 2000 và đã chờ quá ba năm thì nay được quyền xin V Visa để qua Mỹ tạm trú trước thời hạn. Những người này được quyền đi làm và được ở Hoa Kỳ cho đến khi đơn bảo lãnh đáo hạn để được giải quyết tại chỗ. Nếu đơn bảo lãnh vì lý do nào đó bị từ chối thì V Visa cũng sẽ hết hiệu lực 30 ngày sau đó.
Những người xin V Visa không bị chi phối bởi lệnh cấm nhập cảnh 3 năm hay 10 năm vì tình trạng cư trú bất hợp pháp trước đây. Tuy nhiên, nếu vì lý do nào đó quy chế tạm trú của họ trở thành bất hợp pháp thì họ không có quyền xin thẻ xanh.
4. Vợ và con của công dân
Tương tự như trường hợp ở trên, đạo luật LIFE cho phép vợ hoặc chồng của công dân Hoa Kỳ và con vị thành niên đi theo được nhập cư Hoa Kỳ trước thời hạn đơn bảo lãnh được cứu xét. Muốn vậy, vợ hoặc chồng là công dân Hoa Kỳ phải nộp đơn xin chiếu khán loại K (K Visa) tại văn phòng di trú sở tại. Đây là loại chiếu khán dành cho các trường hợp bảo lãnh cho hôn thê và hôn phu. Đạo luật LIFE nới rộng loại chiếu khán này ra cho thành phần vợ và con của công dân để họ khỏi phải chờ đợi quá lâu lắc.
Thời điểm áp dụng
Chỉ có những trường hợp đang ở tại Hoa Kỳ và hội đủ tiêu chuẩn để xin thẻ xanh theo diện di dân hay lao động mới bị chi phối bởi thời hạn 30 tháng 4, 2001. Các trường hợp xin chiếu khán loại V và loại K không bị chi phối bởi thời hạn này.
Hiện nay Sở Di Trú vẫn chưa đưa ra một chỉ dẫn hay điều lệ nào cho việc nộp đơn xin tạm trú theo đạo luật LIFE. Tuy nhiên, theo chúng tôi được biết, các văn phòng Sở Di Trú tại San Jose và San Diego đã bắt đầu nhận đơn theo đạo luật LIFE. Chúng tôi đang phối kiểm với các văn phòng Sở Di Trú địa phương khác. Trong khi chờ đợi chúng tôi khuyến khích quý vị dồng hương lập sẵn hồ sơ để ngay khi có chỉ thị chính thức từ Sở Di Trú thì nộp vào ngay để tránh tình trạng có thể bị chậm trễ.
Sở Di Trú hiện đang cùng với Bộ Ngoại Giao soạn thảo thể thức nộp đơn xin chiếu khán loại V và K. Chúng tôi dang theo rõi và sẽ có bài viết giải thích ngay khi có những chỉ thị và thể thức mới.
Mọi thắc mắc về các trường hợp kể trên xin liên lạc với Trung Tâm Dịch Vụ S.O.S. gần nhất tại địa phương của quý vị.
DC và Maryland: 202-234-3598; Virginia: 703-204-1352; Bắc California: 916-395-2156; Nam California: 714-775-2214; Texas: 281-530-6888; New Jersey: 856-963-9500; Georgia: 404-315-7100; Pennsylvania: 267-671-9766; Louisiana: 504-368-0491.
Ở những khu vực không có Trung Tâm Dịch Vụ S.O.S., quý vị đồng hương có thể liên lạc về văn phòng trung ương của Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển ở số 703-205-3916 hay viết thư về BPSOS, P.O. Box 2652; Merrifield, VA 22116.
Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển là tổ chức bất vụ lợi với trên 20 năm phục vụ đồng hương ở Hoa Kỳ và nhiều nơi trên thế giới. Quý vị nào muốn nhận tin tức thường xuyên và cập nhật của Uỷ Ban có thể mua bản tin hàng tháng với giá biểu là 10 Mỹ kim một năm. Xin liên lạc về: Bản Tin, P.O. Box 2652, Merrifield, VA 22116.
Gửi ý kiến của bạn
