Các hãng nước ngoài tại VN đã cảnh cáo rằng sự trì trệ thương ước, nguyên ký hồi năm ngoái, có thể làm ngăn cản nỗ lực cải tổ nền kinh tế VN hiện do quốc doanh chủ đạo.
Nhưng Robert Zoellick, đại diện thương mại Hoa Kỳ, nói rằng chính phủ Mỹ vẫn “mong muốn đưa thương ước này tiến tới,” nhưng số phận của nó sẽ bị nối kết với các vấn đề mậu dịch khác trong nghị trình - một dự luật mậu dịch lớn hơn vào cuối năm nay trong đó có điều khoản cho TT Bush thẩm quyền xài “thương thuyết thủ tục nhanh” để hoàn tất các thương ước khác nữa.
Ông cũng nêu các quan ngại mới, nói là Mỹ có trở ngại về tình hình tự do tôn giaó tại VN, sự đàn áp các nhóm sắc tộc, và cách VN xuất cảng hàng may dệt và cá bông lau (catfish) cần phải giải quyết trước khi Hoa Kỳ xúc tiến.
Zoellick nói rằng chính CSVN chịu một phần trách nhiệm trì trệ thương ước, bởi vì VN không chịu hoàn tất nó năm 1999. Ông nói, “Chính phủ CSVN ngồi lì trên bản thương ước cả năm trời, trong lúc họ được [Hoa Kỳ] thúc giục hoài để hoàn tất.” Nhưng ông thêm là sự trì trệ phê chuẩn thương ước không nên là lý do ngăn cản VN trong việc tiếp tục cải tổ kinh tế.
Trong khi đó, tin Reuters hôm Thứ Tư ghi nhận, triển vọng trì hoãn lâu dài việc phê chuẩn thương ước Việt Mỹ đang làm nản lòng các nhà kinh doanh đầu tư VN cũng như ngoại quốc.
Các công ty Hoa Kỳ và VN sợ rằng đại diện thương mại Hoa Kỳ Robert Zoellick dự định nhập chung thương ước Việt Mỹ vào 1 đề luật khác thuộc nỗ lực vận động quyền điều đình thương mại cho TT.
Ông Nguyễn Đình Lương, phụ tá Bộ Trưởng Thương Mại CSVN tuyên bố như trên sáng Thứ Tư và nói với nhà báo rằng chính phủ Bush sẽ gộp chung thương ước đó vào 1 đề luật là việc nội bộ của Hoa Kỳ.
Thứ Trưởng Thương Mại CSVN Lương Văn Tự cho biết các công ty Hoa Kỳ vẫn được tạm thời hưởng quy chế tối huệ quốc cho đến cuối năm nay, dù cho thương ước được phê chuẩn hay không.
Hai viên chức CSVN trên dự cuộc hội thảo tại Hà Nội về các quy định của Hoa Kỳ về nhập cảng hàng dệt vào Mỹ. Ông Lương nói thuế suất 40% đến 60% mà Hoa Kỳ đánh vào hàng dệt của VN là "không thể chịu nổi" so với 3% đối với các quốc gia được hưởng quy chế tối huệ quốc.
Lương trước đó từng nói là sự trì trệ phê chuẩn thương ước sẽ làm chậm nỗ lực VN gia nhập WTO và cũng sẽ ảnh hưởng toàn bộ quan hệ với Mỹ.
Tuần trước, Phòng Thương Mại Hoa Kỳ cảnh cáo rằng trì trệ thương ước có thể tổn thương ảnh hưởng khu vực của Mỹ cũng như với quan hệ với Hà Nội.